Η επίτευξη κινητικότητας σε μια θάλασσα ασαφειών και οι χρόνιες ασθένειες του Κυπριακού

Η συνάντηση τα ξημερώματα της Τετάρτης στη Νέα Υόρκη διασφάλισε ότι θα υπάρξει κάποια κινητικότητα στο Κυπριακό τους επόμενους μήνες, όπως ήταν και ο στόχος του Προέδρου της Δημοκρατίας, που επιθυμεί να έρθουμε πιο κοντά στην επανέναρξη των συνομιλιών, γεγονός που συνιστά βελτίωση από την προηγούμενη κατάσταση πραγμάτων. Δεν διασφάλισε, ωστόσο, κάτι σε ό,τι αφορά τη γεφύρωση του χάσματος σε θέματα ουσίας, παρά την αισιοδοξία του Αντόνιο Γκουτέρες ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, καθώς δεν φαίνεται ο ΓΓ του ΟΗΕ να επιχείρησε να βάλει σε τάξη τον Ερσίν Τατάρ.

Αντιθέτως, ο εγκάθετος της κατοχής συνεχίζει με ακριβώς το ίδιο τροπάριο, γεγονός που επιβεβαίωσε και δημοσίως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η αίσθηση που δημιουργείται είναι πως η Τουρκία μετακινήθηκε μόνο στο ζήτημα της μεθοδολογίας αλλά μέχρι στιγμής δεν έκανε κάποιο βήμα για να προσεγγίσει το συμφωνημένο πλαίσιο, ούτε και εκφράστηκε πρόθεση προς αυτήν την κατεύθυνση. Και φαίνεται ότι δεν της ζητήθηκε κάτι τέτοιο από τον Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος επέτρεψε να αιωρούνται πολλά πράγματα μετά το τέλος της κοινής συνάντησης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Από το τέλμα σε άτυπη φάση το Κυπριακό-Σε δύο επίπεδα τα επόμενα βήματα

Πέραν του γεγονότος πως επετράπη στον Ερσίν Τατάρ να συνεχίσει να προβάλλει την απαράδεκτη ατζέντα του, που ουδεμία σχέση έχει με τον στόχο της λύσης του Κυπριακού, επέτρεψε το νέο εγχείρημα να έχει αφετηρία τις ασάφειες. Θα πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί πως οι ασάφειες δεν είναι νέο φαινόμενο στο Κυπριακό, καθώς πολύ συχνά μέσα στον χρόνο επιστρατεύονταν για να ξεπεραστεί κάποιο εμπόδιο, όμως σε αυτή την περίπτωση φαίνεται πως ολόκληρη η διαδικασία βασίζεται σε αυτές. Η λογική φαίνεται να είναι πως αν βρεθούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη γύρω από το ίδιο τραπέζι, θα αναγκαστούν να συζητήσουν επί της ουσίας και θα ξεκαθαρίσουν πράγματα, ωστόσο το παρελθόν έχει δείξει πως αυτή είναι μια υψηλού ρίσκου προσέγγιση, καθώς πολλές φορές, όσο δεν επαναφέρεται στην σωστή γραμμή, η Τουρκία τραβά ακόμη περισσότερο το σχοινί.

Αν και το διαπραγματευτικό πλαίσιο δεν είναι ασαφές, καθώς καθορίζεται από τα ψηφίσματα, ο Τατάρ δεν έδειξε να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα. Μετά τη συνάντηση δήλωσε πως «εάν δεν επιβεβαιωθεί η κυριαρχική ισότητα και το ίσο διεθνές καθεστώς μας δεν θα καθίσουμε να συνεχίσουμε τις επίσημες διαπραγματεύσεις». Διευκρίνισε, μάλιστα, ότι δεν πρόκειται για αίτημα αλλά για απαίτηση.

Θα πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί πως ο Ερσίν Τατάρ έθετε ως προαπαιτούμενο την εξασφάλιση της «κυριαρχικής ισότητας» και για να παρακαθίσει σε τριμερή, ενώ είναι καλά γνωστό πως κάτι τέτοιο δεν ικανοποιήθηκε, και τώρα το μετέφερε στην έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Αν και δεν μπορεί να προβλεφθεί κατά πόσο θα επιμείνει σε αυτό το σημείο ή θα μετακινηθεί για άλλη μία φορά, γίνεται κατανοητό ότι εάν δεν υπάρξει μετατόπιση προς την κατεύθυνση του αποδεκτού πλαισίου, κινδυνεύουν αυτές οι διαπραγματεύσεις είτε μην πραγματοποιηθούν ποτέ ή να γίνουν με εγγυημένη την αποτυχία. Ως εκ τούτου, η ασάφεια δεν λειτουργεί παραγωγικά για τα επόμενα βήματα.

Άλλη μία ασάφεια που αφέθηκε να αιωρείται είναι η σύνθεση της «διευρυμένης» συνάντησης. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης θεωρεί δεδομένο ότι θα γίνει αυτό που γινόταν και στο παρελθόν, δηλαδή θα συμμετέχουν τα δύο μέρη και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, ως οι ενδιαφερόμενοι και εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό, ωστόσο εδώ και λίγο καιρό η τουρκική πλευρά προκρίνει την ιδέα του 4+1, δηλαδή τα δύο μέρη στην Κύπρο, η Ελλάδα και η Τουρκία, χωρίς την παρουσία των Βρετανών. Δικαιολογώντας τη θέση αυτή, ο εγκάθετος της κατοχής δήλωσε πως «εμείς λέμε ότι για να διασφαλιστεί η ισότητα στο τραπέζι, θα πρέπει να υπάρχει μια τουρκοκυπριακή πλευρά και η μητέρα πατρίδα Τουρκία (από την μια), και από την άλλη, μια ε/κ και ελληνική πλευρά. Όταν εμπλακεί η Βρετανία, η ισορροπία στο τραπέζι διαταράσσεται».

Προφανώς και το πρόβλημα δεν είναι οι ισορροπίες αλλά ενδεχομένως το γεγονός η παρουσία του ΗΒ να προσδώσει στη συνάντηση πιο επίσημο ρόλο από αυτόν που είναι διατεθειμένη να δεχθεί η τουρκική πλευρά, η οποία επιμένει ότι όλα πρέπει να γίνονται άτυπα. Ταυτόχρονα οι Βρετανοί, παρά το γεγονός πως ελέγχονται για τον ρόλο που έχουν διαδραματίσει κατά καιρούς στο Κυπριακό, δεν παύουν να είναι μόνιμο μέλος του ΣΑ των ΗΕ και, ως εκ τούτου, να δεσμεύονται από τα ψηφίσματα, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τους εκπροσώπους του ΟΗΕ και ενδεχομένως σε αυτή την ισορροπία ήταν που αναφερόταν ο Τατάρ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Βγάζει εκτός της άτυπης πολυμερούς τη Βρετανία ο Τατάρ-Επιμένει σε σύνθεση 4+1

Είναι, συνεπώς, στα χέρια της βοηθού ΓΓ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, η οποία εκτός απροόπτου αναλαμβάνει το έργο της διοργάνωσης αυτών των επαφών, να ξεκαθαρίσει αυτή την ασάφεια στο προπαρασκευαστικό στάδιο, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει ο προγραμματισμός. Γίνεται, ωστόσο, κατανοητό πως μια μετακίνηση από το σύνηθες σχήμα θα πρέπει να δικαιολογηθεί επαρκώς και να αποδειχθεί ότι η αλλαγή στη σύνθεση έχει μια προστιθέμενη χρησιμότητα, κάτι που θεωρείται δύσκολο να επιτύχει η τουρκική πλευρά, ιδιαίτερα εάν όντως οι Βρετανοί ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος.

Σημειώνεται ότι ασάφεια υπάρχει και ως προς τον χρόνο διεξαγωγής αυτής της διευρυμένης συνάντησης, αφού δεν τέθηκαν στο τραπέζι συγκεκριμένες ημερομηνίες. Ενδεχομένως ο χρόνος να διασυνδεθεί με την πρόοδο που θα σημειωθεί για τα ΜΟΕ επί κυπριακού εδάφους, καθώς το χτίσιμο εμπιστοσύνης θα μπορούσε δυνητικά να βελτιώσει το κλίμα ενόψει των επόμενων βημάτων. Ακόμη, όμως, και για τις επαφές αυτές υπάρχει ασάφεια, καθώς ο Ερσίν Τατάρ δεν ήταν σε θέση να πει κατά τη διάρκεια του δείπνου ποια οδοφράγματα θα ανοίξουν. Αν και θεωρείται δεδομένο πως το ένα θα είναι αυτό της Μιας Μηλιάς, θα γίνει συζήτηση αν το δεύτερο θα είναι τα Κόκκινα ή το Πυρόι. Δηλαδή, αν και προσδιορίστηκε ο στόχος της διάνοιξης, συνεχίζει να αιωρείται η τοποθεσία.

Το κεντρικό μήνυμα που εξάγεται από τη Νέα Υόρκη είναι πως η διαδικασία στο Κυπριακό, μετά από πολύχρονη παραμονή σε κατάσταση κώματος, είναι ζωντανή και έχει ελπίδες για μία συνέχεια. Δείχνει, ωστόσο, να συνεχίζει να ταλαιπωρείται από τις χρόνιες, σοβαρές ασθένειες, τις οποίες προκαλεί η τουρκική πλευρά, χωρίς τα ΗΕ να έχουν φροντίσει για τις κατάλληλες παρεμβάσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Τα τρία singles προέτασσε ο Πρόεδρος, τους σφετεριστές ο Τατάρ-Το παρασκήνιο του δείπνου στη Νέα Υόρκη
• Συμφώνησαν σε πολυμερή και συζητήσεις στην Κύπρο για άνοιγμα οδοφραγμάτων Χριστοδουλίδης και Τατάρ
• Όλα τα θέματα επί τάπητος στις άτυπες επαφές-«Δεν υπήρξε πρόοδος επί της ουσίας»
• Επιμένει να θέτει ως προαπαιτούμενο διαπραγμάτευσης την «κυριαρχική ισότητα» ο Τατάρ
• Επιστρέφει στο Κυπριακό η Ρόζμαρι Ντι Κάρλο-Αναλαμβάνει τα ηνία των άτυπων επαφών