Από το τέλμα σε άτυπη φάση το Κυπριακό-Σε δύο επίπεδα τα επόμενα βήματα

Από το τέλμα πέρασε σε μια άτυπη φάση το Κυπριακό. Εκεί τοποθετούνται αυτή τη στιγμή τα όρια, όπως διαπιστώθηκε κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Ερσίν Τατάρ και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, αφού δεν υπάρχουν οι συνθήκες για επίσημη διαπραγμάτευση σε αυτό το στάδιο. Για πρώτη φορά, ωστόσο, μετά από πάρα πολύ καιρό, διασφαλίστηκε μία κινητικότητα, επί της οποίας η Κυβέρνηση πιστεύει ότι μπορούν να δομηθούν σημαντικές εξελίξεις.

Παρά την βούληση του Νίκου Χριστοδουλίδη για άμεση επιστροφή στις συνομιλίες, επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις πως θα υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο. Αυτό αποτελείται από δύο επίπεδα: Το πρώτο είναι οι συζητήσεις στην Κύπρο, μεταξύ του Προέδρου και του εγκάθετου της κατοχής, οι οποίες αφορούν τη διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων. Το ένα οδόφραγμα θα είναι αυτό της Μιας Μηλιάς και το άλλο ένα εκ των Πυροϊου και Κόκκινων. Τα νέα οδοφράγματα είναι, στην ουσία, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που αποσκοπούν στη δημιουργία θετικού κλίματος και βάσεων συνεργασίας, αλλά δεν προσφέρουν κάτι ως προς την κατεύθυνση της διαπραγμάτευσης της ουσίας του Κυπριακού.

Αντιθέτως, αυτό το ζήτημα, θα συζητηθεί στο άλλο επίπεδο, αυτό της διευρυμένης πενταμερούς. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκαθάρισε από την πρώτη στιγμή ότι σε αυτήν θα συμμετέχουν και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, και όχι μόνο η Ελλάδα και η Τουρκία, όπως ζήτησε ο Ερσίν Τατάρ, που θα ήθελε να αποκλείσει και άλλες φωνές που τυπικά δεσμεύονται από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να παρεκκλίνουν από το συμφωνημένο πλαίσιο, όπως ο ίδιος επιθυμεί. Εκεί είναι που θα διαφανεί τι έδαφος υπάρχει, σε ό,τι αφορά τα τρία πλέον ακανθώδη ζητήματα του Κυπριακού, δηλαδή τις εγγυήσεις, την κατάργηση των οποίων αξιώνει η ελληνική πλευρά και την παραμονή τους η τουρκική, και την ασφάλεια, για την οποία και πάλι υπάρχει διαφωνία για την παραμονή του κατοχικού στρατού. Το τρίτο ζήτημα είναι, βεβαίως, η διακυβέρνηση, για την οποία είχαν προχωρήσει αρκετά οι συνομιλίες στο παρελθόν, πλην όμως τώρα ο Ερσίν Τατάρ θέτει ζήτημα «κυριαρχικής ισότητας» που αλλάζει πλήρως τη φιλοσοφία και έτσι κι αλλιώς δεν γίνεται αποδεκτό.

Οι εξελίξεις φαίνεται να ικανοποιούν, πάντως, την Κυβέρνηση, με τον Διευθυντή του Γραφείου Τύπου του Προέδρου, Βίκτωρα Παπαδόπουλο, να δηλώνει στο ΡΙΚ πως «είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι» και να χαρακτηρίζει πολύ καλό το γεγονός πως η διαδικασία συνεχίζεται. Όπως είπε, η διαδικασία θα συνεχιστεί με πενταμερή συνάντηση, ώστε να διερευνηθούν οι προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, ενώ οι δύο ηγέτες θα έχουν συναντήσεις στην Κύπρο, ώστε να εξεταστούν τρόποι διάνοιξης νέων οδοφραγμάτων. Θετικό χαρακτήρισε, επίσης, το γεγονός πως πλέον το γενικό πρόσταγμα θα έχει η Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, η οποία είναι Βοηθός Γενικός Γραμματέας των ΗΕ.

Η κ. Ντι Κάρλο, που είναι παλιά μας γνώριμη, αναλαμβάνει ουσιαστικά υπό την ιδιότητά της τα ηνία της προετοιμασίας των επόμενων βημάτων, καθώς ο Ερσίν Τατάρ δεν επιθυμούσε συνέχιση της παρουσίας της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, παρά την ετοιμότητα του κ. Γκουτέρες να της αναθέσει και τη νέα αποστολή. Σύμφωνα με τις πληροφορίες από τη Νέα Υόρκη, ο Πρόεδρος δεν είχε καμία ένσταση στη συνέχιση της αποστολής της και μάλιστα βρισκόταν και σε επαφή μαζί της το τελευταίο διάστημα. Ωστόσο ο Τατάρ, ο οποίος ουδέποτε την είδε με ιδιαίτερα καλό μάτι και ανυπομονούσε πώς και πώς να τελειώσει το εξάμηνό της στην Κύπρο, διαφώνησε με τη δικαιολογία ότι δεν υλοποίησε τα «τρία άλφα» του, κάτι που έτσι κι αλλιώς δεν μπορούσε να κάνει, δεδομένου ότι συνιστούν πυλώνες αναγνώρισης του ψευδοκράτους.

Η επιμονή του Τατάρ στη δική του ατζέντα ήταν ξεκάθαρη για άλλη μία φορά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως ανάλωσε μεγάλο μέρος των παρεμβάσεών του να μιλά για τις διώξεις των σφετεριστών ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα, ένα θέμα που τον «καίει» πολύ προσωπικά, λόγω των τεράστιων αντιδράσεων που αντιμετωπίζει και των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στην παράνομη βιομηχανία που ανθίζει στα κατεχόμενα. Μάλιστα φαίνεται να ζήτησε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να βάλει ένα τέλος, για να λάβει την απάντηση πως στην Κυπριακή Δημοκρατία υπάρχει διάκριση εξουσιών και δεν μπορεί η εκτελεστική εξουσία να παρέμβει σε δικαστικές διαδικασίες.

Γενικά ο Ερσίν Τατάρ επέμεινε στο γνωστό του τέμπο, ζητώντας πάλι «κυριαρχική ισότητα» και απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο και απευθείας διεθνείς σχέσεις. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, «δεν άκουσα κάτι το καινούργιο από τον κ. Τατάρ, θέλω να είμαι ειλικρινής». Επιβεβαίωσε, επίσης, ότι δεν έγινε καμία διαπραγμάτευση για θέματα ουσίας, αλλά λήφθηκαν αποφάσεις μόνο επί της διαδικασίας.

«Συνεχίζουμε μια προσπάθεια, η οποία για πολύ καιρό δεν υπήρχε κινητικότητα στο Κυπριακό, επαναλαμβάνω, χαίρομαι για την πρωτοβουλία του ΓΓ. Είμαστε εδώ, ξέρουμε πολύ καλά τι αποσκοπούμε, πού επιδιώκουμε και ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν θετικές εξελίξεις προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών. Δεν είμαστε εκεί ακόμα, θέλω να το διευκρινίσω. Είναι άτυπες οι συζητήσεις που γίνονται, και απόψε και αυτές που θα ακολουθήσουν και ελπίζω να φτάσουμε προς την επανέναρξη των συνομιλιών», υπογράμμισε.

Παρά το διαπιστωμένο χάσμα, ο Αντόνιο Γκουτέρες φαίνεται να πιστεύει πως υπάρχει δυνατότητα εξεύρεσης κοινού εδάφους, η οποία προφανώς και αφορά το σκέλος της πολυμερούς συζήτησης, αφού στην Κύπρο δεν θα υπεισέλθουν στην ουσία του Κυπριακού. Σε όποιο πλαίσιο, όμως, και αν τεθούν τα ζητήματα αυτά, ο Πρόεδρος ξεκαθάρισε τις κόκκινες γραμμές του: Πως εργάζεται για ένα λειτουργικό, ευρωπαϊκό κράτος, με μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα, χωρίς εγγυητικά δικαιώματα από κανέναν και με ορίζοντα πλήρους αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων.

Ο χρόνος που θα πραγματοποιηθεί η πολυμερής διάσκεψη δεν είναι ξεκάθαρος, καθώς θα πρέπει να προηγηθεί η προπαρασκευαστική διαδικασία. Και αυτό που θα πρέπει να ξεκαθαριστεί είναι ότι μιλούν όλοι για το ίδιο πράγμα. «Εάν δεν επιβεβαιωθεί η κυριαρχική ισότητα και το ίσο διεθνές καθεστώς μας δεν θα καθίσουμε να συνεχίσουμε τις επίσημες διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο Τατάρ μετά την τριμερή, ενδεικτικό της συνέχισης της εκβιαστικής του στάσης αλλά και της διάστασης που εξακολουθεί να υπάρχει, παρά της συμφωνίας επί της μεθοδολογίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Τα τρία singles προέτασσε ο Πρόεδρος, τους σφετεριστές ο Τατάρ-Το παρασκήνιο του δείπνου στη Νέα Υόρκη
• Συμφώνησαν σε πολυμερή και συζητήσεις στην Κύπρο για άνοιγμα οδοφραγμάτων Χριστοδουλίδης και Τατάρ
• Όλα τα θέματα επί τάπητος στις άτυπες επαφές-«Δεν υπήρξε πρόοδος επί της ουσίας»
• Επιμένει να θέτει ως προαπαιτούμενο διαπραγμάτευσης την «κυριαρχική ισότητα» ο Τατάρ
• Επιστρέφει στο Κυπριακό η Ρόζμαρι Ντι Κάρλο-Αναλαμβάνει τα ηνία των άτυπων επαφών