Η χώρα του «ως πάρατζει», οι ενέργειες κατόπιν επικρίσεων και η ατιμωρησία

Παρά την απόφαση για παύση του Αρχηγού Αστυνομίας και απομάκρυνση του Αναπληρωτή Διευθυντή των Φυλακών (τους χειρισμούς του οποίου, μέχρι που το επεσήμαναν τα ΜΜΕ, φαίνεται να διερευνούσαν οι νέοι του υφιστάμενοι στο ΤΑΕ), εξακολουθεί να υπάρχει η αίσθηση πως στην Κύπρο τα πάντα καλύπτονται από το πέπλο της ατιμωρησίας, μέχρι να είναι πολύ αργά ή μέχρι να μην τους παίρνει άλλο. Δηλαδή το κίνητρο αυτών που έχουν εξουσία στην εκάστοτε περίπτωση δεν είναι να λειτουργούν οι διάφορες υπηρεσίες σωστά ή να εφαρμόζονται οι νόμοι, αλλά να μην πιάνουν τους ίδιους τα σκάγια για τις ενέργειες τρίτων.

Για αυτό και παρουσιάζονται τεράστιες καθυστερήσεις, εφαρμόζονται δύο μέτρα και δύο σταθμά, επιδεικνύεται συχνά όχι απλώς τεράστια αλλά και μακροχρόνια ανοχή και δημιουργείται η εντύπωση πως κανείς που εργάζεται στο ευρύτερο δημόσιο δεν μπορεί σχεδόν ποτέ να έχει επιπτώσεις για τις επαγγελματικές του παραλείψεις. Αντιθέτως, φαίνεται να καλλιεργείται η εντύπωση πως υπάρχει πάντα κάποιος πρόθυμος να σώσει ανθρώπους που κάνουν χοντρά λάθη ή επαναλαμβανόμενες αστοχίες, είτε από τους προϊστάμενούς τους, είτε ακόμη πιο ψηλά, από την πολιτική ηγεσία, και δεν υπάρχει πρόβλημα αν οι αδυναμίες δημιουργούν κάκιστες εντυπώσεις για το κράτος, φτάνει αυτές να μην αντανακλώνται σε συγκεκριμένα πρόσωπα.

Δράση αναλαμβάνεται συνήθως μετά από μεγάλο κράξιμο. Δηλαδή τα ΜΜΕ και η κοινωνία υποδεικνύουν στους αρμοδίους ότι πρέπει να κάνουν κάτι, δεν το πράττουν από μόνοι τους. Και ακόμη και τότε, συνήθως γίνεται όσο πιο αργά και πιο διστακτικά μπορούν. Για παράδειγμα, καταγραφόταν για πολύ καιρό η αποσύνθεση που παρουσίαζε η Αστυνομία υπό την ηγεσία του Στέλιου Παπαθεοδώρου από τα ΜΜΕ. Διαδοχικοί Υπουργοί Δικαιοσύνης και Προέδροι της Δημοκρατίας επέλεγαν να αγνοούν το γεγονός και να συνεχίσουν να υποκρίνονται πως όλα λειτουργούν ρολόι, αφήνοντας τα πράγματα να χειροτερεύουν. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, έπεφταν στην παγίδα να υιοθετούν το επικοινωνιακό αφήγημα της προηγούμενης ηγεσίας της Αστυνομίας πως δεν φταίνε οι αδυναμίες της Δύναμης για την κατάσταση και την εικόνα, αλλά οι δημοσιογράφοι που δεν γράφουν για τις επιτυχίες της, λες και για τις άλλες επαγγελματικές ομάδες αποτελεί είδηση όταν κάνουν καλά τη δουλειά τους (π.χ. αρχιτέκτονας σχεδίασε κτίριο που δεν έπεσε ή εκπαιδευτικός μετέδωσε γνώση στα παιδιά κτλ) και η Αστυνομία είναι κάποιου είδους στοχοποιημένη εξαίρεση.

Επέτρεπαν, συνεπώς, στην προηγούμενη ηγεσία να αισθάνεται αλώβητη και να μην βλέπει κανένα λόγο να βελτιώσει τις επιδόσεις της Αστυνομίας, αφού κανένας δεν είχε κόστος για τίποτα, και στις αστοχίες να διογκώνονται. Και όταν λέμε κανένας, είναι κυριολεκτικό. Η μοναδική υπόθεση κατά συρροήν δολοφόνου στη χώρα μας έκλεισε πριν από αρκετά χρόνια. Ωστόσο συνεχίζουν να μην έχουν πραγματοποιηθεί οι πειθαρχικές έρευνες που σχετίζονται με τους χειρισμούς που έκαναν συγκεκριμένα μέλη της Δύναμης. Δεν αναφερόμαστε σε κακούς χειρισμούς σε μία υπόθεση κλοπής, αλλά σε έναν αδίστακτο δολοφόνο που σκότωσε πέντε γυναίκες και δύο παιδιά και τις πέταξε σε πηγάδια και λίμνες και, μεταξύ άλλων, έκλειναν τις εξαφανίσεις τους ως «μη αστυνομικής φύσεως υποθέσεις». Δεν είναι, ωστόσο, προτεραιότητα για κανέναν να φανεί αν αυτά τα πρόσωπα είναι κατάλληλα και παραμένουν στις θέσεις τους. Και φυσικά δεν ένοιαζε κανέναν που συνεχίζει να μην πραγματοποιείται η διαδικασία μέχρι και σήμερα. Παρομοίως συνεχίζουν να εκκρεμούν και άλλες πειθαρχικές στα συρτάρια της Αστυνομίας, χωρίς να βρίσκεται κάποια ενέργεια στον ορίζοντα.

Και όλα αυτά ενώ αντίστοιχη κατάσταση αποσύνθεσης παρουσίαζαν και οι Φυλακές από τότε που πέρασαν στα χέρια της Αστυνομίας αλλά κανένας από αυτούς που έκριναν αναγκαίο τον διορισμό ποινικών ανακριτών κατόπιν ισχυρισμών που διατυπώθηκαν σε ένα τηλεοπτικό ρεπορτάζ στο παρελθόν, που εν τέλει κρίθηκαν από την αρμόδια Αρχή διαστρεβλωμένοι και παραπλανητικοί, δεν θεώρησε ότι έχριζαν περισσότερης διερεύνησης τα καταγεγραμμένα, παραδεκτά γεγονότα των τελευταίων μηνών, που περιλαμβάνουν δύο αποδράσεις, τραυματισμούς, απόπειρες αυτοκτονίας, δεκάδες κινητά, ναρκωτικά, εγκλήματα που διοργανώνονται πίσω από τα σίδερα και πλέον σχεδόν καθημερινές εξεγέρσεις.

Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί πως η Αστυνομία είναι μεν ένα κραυγαλέο παράδειγμα αλλά δεν είναι το μόνο. Η νοοτροπία του «ως πάρατζει» δείχνει να εφαρμόζεται σε όλο το φάσμα της κυπριακής πραγματικότητας, από όλους όσοι έχουν εξουσία και θα έπρεπε να διασφαλίζουν πως δεν υπάρχουν «σάπια μήλα» που λειτουργούν ενάντια στο δημόσιο καλό και καταρρακώνουν το κύρος του θεσμού ή της υπηρεσίας που εκπροσωπούν.

Κραυγαλέο παράδειγμα ήταν τα όσα βλέπουμε να ξετυλίγονται μπροστά μας τους τελευταίους μήνες στους κόλπους της Εκκλησίας. Μόλις πριν από μερικές μέρες, η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να καθαιρέσει τους μοναχούς, αφού προηγήθηκε ένα απίστευτο πολύμηνο ρεζιλίκι με αποκαλύψεις που έκαναν τον κόσμο να μείνει με το στόμα ανοιχτό. Η ίδια Ιερά Σύνοδος, ωστόσο, επέτρεπε στους ανθρώπους αυτούς (και ενδεχομένως και σε πολλούς άλλους) να εξορκίζουν δαίμονες, να κάνουν θεραπείες με σταυρούς, να πουλούν ελπίδα σε απελπισμένους ανθρώπους και να χειραγωγούν κόσμο για να τους δώσει χρήματα και δεν είχε και ενδεχομένως εξακολουθεί να μην έχει κανένα πρόβλημα με αυτές τις συμπεριφορές, οι οποίες διερευνώνται ταυτόχρονα και από την Αστυνομία για την ποινική τους διάσταση.

Ήταν εντάξει, δηλαδή, να υπάρχουν ιερωμένοι που κάνουν από ηθικά παραπτώματα μέχρι δυνητικά ποινικά αδικήματα, ενόσω το κράξιμο δεν ήταν mainstream και αποφάσισαν να λάβουν δράση μόνο όταν η κατάσταση προσέλαβε τις διαστάσεις που προσέλαβε. Επί της ουσίας σταμάτησε να είναι εντάξει μόνο όταν αντιλήφθηκαν ότι αυτά που έβγαιναν στην φόρα κλόνιζαν την πίστη του μέσου ανθρώπου και είχαν αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της ηγεσίας της Εκκλησίας και ακόμα και για αυτό μεσολάβησαν πολλοί μήνες από την ημέρα της πρώτης καταγγελίας μέχρι την ημέρα της απόφασης.

Στην αγία νήσο Κύπρο των επί πληρωμής εξορκισμών, συστηματικά επικρατούν δύο μέτρα και δύο σταθμά. Οι έρευνες είναι επιλεκτικές, πολλές φορές για το θεαθήναι και φαίνεται ότι χρησιμοποιούνται κιόλας ως άλλοθι για την αδράνεια. Δηλώνουν, δηλαδή, πως περιμένουν να ολοκληρωθεί μια έρευνα για να αναλάβουν δράση, ενώ η έρευνα μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Ως εκ τούτου το θέμα αντικαθίσταται από άλλα νέα, πιο φρέσκα και η λαϊκή οργή καταλαγιάζει, ώστε να διευκολύνονται αυτοί που θέλουν να πέσει στα μαλακά ή να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο η όποια επιβολή κυρώσεων. Ακόμη και οι έρευνες, με λίγα λόγια, δεν αποσκοπούν πάντοτε στην αποκάλυψη της αλήθειας, αλλά ορισμένες φορές έχουν ως στόχο την συγκάλυψή της, λόγω της παρόδου του χρόνου.