Στην ακίδα του Ελεγκτή οι υποψήφιοι των Προεδρικών-Ποιοι δαπάνησαν τα περισσότερα και ποιοι παρανόμησαν

Δύο Ειδικές Εκθέσεις, εκ των οποίων η μια αφορά τον έλεγχο εκθέσεων εκλογικών εξόδων των υποψηφίων για τις Προεδρικές του 2023 και η δεύτερη έλεγχο νομιμότητας εσόδων και δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας των κομμάτων για τις Προεδρικές, έδωσε στη δημοσιότητα η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Στις δύο εκθέσεις, εντοπίζονται για ακόμη μια φορά, κενά στη Νομοθεσία, αλλά παράλληλα και μια σειρά από παρανομίες από τους υποψηφίους και τα κόμματα, κατά την προεκλογική περίοδο.

Μεταξύ άλλων, στην πρώτη έκθεση που αφορά τα εκλογικά έξοδα των υποψηφίων, γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση των εσόδων και των εξόδων που είχαν οι υποψήφιοι και τα επιτελεία τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσαν οι υποψήφιοι, την πιο πολυδάπανη εκστρατεία διενήργησε ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, ενώ ακολουθούσαν από κοντά, Νίκος Χριστοδουλίδης και Αβέρωφ Νεοφύτου.

Ο έλεγχός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, στηρίχθηκε στην υφιστάμενη νομοθεσία και στις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και ακολουθήθηκε η ίδια προσέγγιση για όλους τους υποψήφιους. Οι εισπράξεις και οι δαπάνες των υποψήφιων, όπως παρουσιάζονται στις εκθέσεις εκλογικών εξόδων που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία , χωρίς να έχουν προσαρμοσθεί με τα ευρήματα του ελέγχου μας, ανέρχονται σε:

Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, όλοι οι υποψήφιοι υπέβαλαν έκθεση εκλογικών εξόδων για τις Προεδρικές Εκλογές 2023, εντός του καθορισμένου από τη νομοθεσία χρονικού πλαισίου. Επιπλέον, όλοι οι υποψήφιοι δημοσίευσαν σχετικές πληροφορίες αναφορικά με τις εισπράξεις και τα έξοδα της προεκλογικής εκστρατείας τους:

-9 υποψήφιοι δημοσίευσαν αυτούσια την έκθεση εκλογικών εξόδων τους, ως οι πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας (Χ. Αριστοτέλους, Α. Δημητριάδης, Α. Ζερβίδης, Γ. Κολοκασίδης, Τ. Ντε Πέτρο, Α. Σαββίδης, Λ. Σταύρου, Ι.Χ. Κομνηνός και Κ. Χριστοφίδης).

-5 υποψήφιοι δεν δημοσίευσαν αυτούσια την έκθεση, αλλά άλλης μορφής πληροφόρηση, η οποία παρείχε μέρος της απαιτούμενης από τη σχετική νομοθεσία πληροφόρησης προς δημοσίευση (Α. Ευστρατίου, Α. Μαυρογιάννης, Α. Νεοφύτου, Ν. Χριστοδουλίδης και Χ. Χρίστου).

- 3 υποψήφιοι δημοσίευσαν την σχετική πληροφόρηση μεταγενέστερα της υποβολής της σχετικής έκθεσης στον Έφορο, κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας (Α. Μαυρογιάννης, Α. Νεοφύτου και Κ. Χριστοφίδης).

Δαπάνες παραγράφου 5

Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε όσον αφορά στις δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων των υποψηφίων εντοπίσθηκαν τα ακόλουθα:

-Γ. Κολοκασίδης: Η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν μπόρεσε να λάβει επαρκή και κατάλληλα τεκμήρια για να καταλήξει σε συμπέρασμα, κατά πόσο οι δαπάνες αυτές, δεν είναι ουσιωδώς εσφαλμένες και συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας. Επιπρόσθετα, οι δαπάνες είναι υποτιμημένες, με ποσό ύψους €39.925 και υπερτιμημένες, με ποσό ύψους €7.535.

-Υπόλοιποι υποψήφιοι: Δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι αυτές είναι ουσιωδώς εσφαλμένες, εκτός από τις πιο κάτω περιπτώσεις:

-Α. Νεοφύτου: Διαφημίσεις συνολικής αξίας €1.248 λανθασμένα παρουσιάζονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψηφίου.

-Α. Νεοφύτου και Χ. Χρίστου: Δαπάνες συνολικής αξίας €8.074 και €631, αντίστοιχα, που αφορούν στην παράγραφο 5 δεν παρουσιάζονται στην έκθεση των υποψηφίων.  Οι πιο κάτω δαπάνες παρουσιάζονται στην παράγραφο 5 των εκθέσεων των υποψηφίων, ενώ αφορούν στην παράγραφο 6 των εκθέσεων τους:

– Α. Δημητριάδης – €21.895

– Α. Μαυρογιάννης – €79.397

– Α. Σαββίδης – €1.000

– Χ. Χρίστου – €34.517

– Ν. Χριστοδουλίδης – €133.988

– Κ. Χριστοφίδης – €8.411

-Οι πιο κάτω δαπάνες, οι οποίες αφορούν στην παράγραφο 5 των εκθέσεων των υποψηφίων, παρουσιάστηκαν λανθασμένα στην παράγραφο 6 των εκθέσεων τους:

– Α. Δημητριάδης – €1.404

– Α. Νεοφύτου – €6.193

-Α. Νεοφύτου – Για δαπάνες ύψους €1.248 που αφορούν σε διαφημίσεις προκύπτει αβεβαιότητα κατά πόσο σχετίζονται με την προεκλογική εκστρατεία του υποψηφίου. Όσον αφορά στις δαπάνες που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων των άλλων υποψήφιων δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες αυτές δεν αφορούν στην προεκλογική τους εκστρατεία.

-Υπάρχει ασάφεια στη νομοθεσία, για το αν τα πιο κάτω ποσά, που αφορούν σε εκπτώσεις μεταξύ διαφημιστικών φορέων, επηρεάζουν ή όχι το ύψος των δαπανών των υποψήφιων:

– Α. Μαυρογιάννης – Εκπτώσεις ύψους €27.123

– Α. Νεοφύτου – Εκπτώσεις ύψους €24.630

– Ν. Χριστοδουλίδης – Εκπτώσεις ύψους €11.020

– Κ. Χριστοφίδης – Εκπτώσεις ύψους €19.450

Δαπάνες από τρίτους

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε ότι διενεργήθηκαν δαπάνες από τρίτα πρόσωπα για τους πιο κάτω υποψηφίους κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας:

– Κ. Χριστοφίδης – Δαπάνες συνολικού ύψους €117.135.

– Α. Μαυρογιάννης – Δαπάνες συνολικού ύψους €112.095

– Α. Νεοφύτου –Δαπάνες συνολικού ύψους €70.176. Προκύπτει επίσης αβεβαιότητα κατά πόσο επιπλέον δαπάνες ύψους €136.550, διενεργήθηκαν από τρίτα πρόσωπα.

– Γ. Κολοκασίδης – Δαπάνες συνολικού ύψους €59.456. Προκύπτει επίσης αβεβαιότητα κατά πόσο επιπλέον δαπάνες ύψους €62.995 διενεργήθηκαν από τρίτα πρόσωπα.

– Α. Ζερβίδης – Δαπάνες συνολικού ύψους €25.740.

– Χ. Χρίστου – Δαπάνες συνολικού ύψους €631.

Πληρωμές σε μετρητά

Η Ελεγκτική εντόπισε ότι οι πιο κάτω υποψήφιοι διενήργησαν τις ακόλουθες πληρωμές σε μετρητά για ποσά πέραν των €100, κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας:

– Γ. Κολοκασίδης – Δαπάνες συνολικού ύψους €5.698

– Χ. Χρίστου – Δαπάνες συνολικού ύψους €5.100

Όριο εκλογικών δαπανών

Τα αποτελέσματα του ελέγχου σε σχέση με την υπέρβαση του ορίου του συνολικού ύψους των προεκλογικών δαπανών για τους τρεις κυριότερους υποψηφίους παρουσιάζεται πιο κάτω:

Πλεονάσματα προεκλογικής εκστρατείας

Στις ακόλουθες περιπτώσεις η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε ότι, οι συνολικές εισπράξεις, είτε από ιδίους πόρους, είτε από εισφορές, που λήφθηκαν από υποψηφίους, κατά την προεκλογική εκστρατεία τους, υπερέβαιναν τις προεκλογικές δαπάνες τους.

Συμπεράσματα

Από τα συμπεράσματα της πρώτης έκθεσης που αφορά τους υποψηφίους, διαπιστώθηκε ότι το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών παρουσιάζει σημαντικά κενά, αδυναμίες και ασάφειες, όπως:

-Προεκλογικές δαπάνες που πληρώνονται πριν από την προεκλογική περίοδο, η οποία αρχίζει έξι μήνες πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών και λήγει την εν λόγω ημερομηνία, δεν προσμετρούνται στο καθορισμένο όριο εκλογικών δαπανών, ακόμη και αν αφορούν σε υπηρεσίες που θα παρασχεθούν κατά την προεκλογική περίοδο.

-Η νομοθεσία δεν ρυθμίζει τον χειρισμό τυχόν χρηματικού πλεονάσματος που μπορεί να προκύψει σε μία προεκλογική εκστρατεία, όπως αντίστοιχα ισχύει στον περί Διενέργειας Εράνων Νόμο.

-Απαιτείται η διενέργεια ελέγχου των εκθέσεων όλων των υποψηφίων, ανεξαρτήτως του ύψους των δαπανών τους, γεγονός που οδηγεί σε δυσανάλογο διοικητικό κόστος σε σχέση με το όφελος που προκύπτει.

-Υπάρχει ασάφεια ως προς τον χειρισμό των εκπτώσεων μεταξύ των διαφημιστικών μέσων προς τα διαφημιστικά γραφεία.

-Δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση που να διέπει τον έλεγχο των δαπανών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

-Υπάρχει ασάφεια στο πρότυπο της έκθεσης που καλούνται οι υποψήφιοι να συμπληρώσουν, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ανομοιομορφία στη συμπλήρωση της, για δήλωση των εκλογικών εξόδων τους.

Εισηγήσεις

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται όπως:

-Ο Έφορος προωθήσει, το συντομότερο δυνατόν, στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο, που θα αποσκοπεί σε αναθεώρηση και εκσυγχρονισμό των σχετικών νομοθεσιών ώστε αυτές να διασαφηνιστούν, να διασφαλίζεται η αποτελεσματική εφαρμογή τους, καθώς και η αποτροπή ενδεχόμενης παραβίασής τους από τους υποψήφιους. Επιπρόσθετα, ο Έφορος να επισπεύσει τις διαδικασίες για υλοποίηση της μηχανογράφησης της υποβολής της εκθέσεων των εκλογικών εξόδων των υποψηφίων.

-Μέσω αλλαγής της νομοθεσίας να θεσμοθετηθεί ότι οι εκθέσεις εκλογικών εξόδων και οι απαντήσεις/θέσεις των υποψήφιων επί θεμάτων που υποβάλλονται στην Υπηρεσία μας, καθώς και οι συγκεντρωτικές καταστάσεις των φορέων που προσφέρουν διαφημιστικές υπηρεσίες στους υποψήφιους θα πρέπει να συνοδεύονται με τα κατάλληλα αποδεικτικά στοιχεία.

-Ο Έφορος εκδίδει οδηγίες για καθοδήγηση των υποψήφιων, σχετικά με την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας.

Η δεύτερη έκθεση

Στην δεύτερη έκθεση, που αφορά τα κόμματα που συμμετείχαν με κομματικό υποψήφιο στις Προεδρικές Εκλογές, που ήταν ο ΔΗΣΥ, το ΕΛΑΜ και το ΕΡΚΚ. Για τον ΔΗΣΥ η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε πως δαπάνες συνολικού ύψους 70 χιλιάδων ευρώ, διενεργήθηκαν κατά παράβαση της Νομοθεσίας. Όπως σημειώνεται, το ποσό αυτό περιλαμβάνει δαπάνες ύψους 30178 ευρώ οι οποίες δεν παρουσιάστηκν στην έκθεση εξόδων του Αβέρωφ Νεοφύτου.

Για το ΕΛΑΜ στην έκθεση σημειώνεται πως το κόμμα δεν προσκόμισε τα στοιχεία που ζητήθηκαν, ενώ για το ΕΡΚΚ αναφέρεται πως το κόμμα δεν είχε ούτε έσοδα ούτε έξοδα και δεν διενέργησε δαπάνες σε σχέση με την προεκλογική εκστρατεία για τις Προεδρικές.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται όπως:

-Τα πολιτικά κόμματα παρουσιάζουν στις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας τους, όλα τα έσοδα και δαπάνες που σχετίζονται με αυτήν.

-Τα πολιτικά κόμματα προσκομίζουν στην Υπηρεσία μας όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που ζητούνται για τη διενέργεια του ελέγχου μας.

-Τα πολιτικά κόμματα μην διενεργούν τα ίδια δαπάνες προς όφελος των υποψηφίων που υποστηρίζουν, παρά μόνο μέσω των εκλογικών αντιπροσώπων τους.

-Τα πολιτικά κόμματα υιοθετήσουν κατάλληλες δικλίδες εσωτερικού ελέγχου, όσον αφορά στις διαδικασίες εισπράξεων και πληρωμών τους.

-Ο Έφορος προωθήσει νομοσχέδιο ώστε να αποσαφηνισθούν οι πρόνοιες της νομοθεσίας και να ρυθμιστούν οι σχετικές αδυναμίες.

-Ο Έφορος εκδίδει οδηγίες για καθοδήγηση των πολιτικών κομμάτων σχετικά με την εφαρμογή της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας.

Διαβάστε εδώ την έκθεση για τους υποψηφίους και εδώ την έκθεση για τα κόμματα