Ο επικείμενος ανασχηματισμός, τα κριτήρια αξιολόγησης και οι πιέσεις των κομμάτων

Σε σύντομο χρονικό διάστημα αναμένεται ότι θα ξεκαθαρίσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το θέμα του ανασχηματισμού, σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Γιάννη Αντωνίου, ο οποίος ανέφερε πως το ζήτημα που έχει ανοίξει θα πρέπει να κλείσει το συντομότερο.

Υπενθυμίζεται ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε ξεκαθαρίσει το προηγούμενο διάστημα ότι δεν θα περιμένει την συμπλήρωση 18 μηνών διακυβέρνησης, ώστε να δικαιούνται οι συνεργάτες του υπουργική σύνταξη αλλά δεν είχε προσδιοριστεί ο ακριβής χρόνος του ανασχηματισμού. Γίνεται, ωστόσο, κατανοητό ότι, από τη στιγμή που ο ανασχηματισμός πλέον θεωρείται σίγουρος, δεν είναι παραγωγικό να υπάρξει τεράστια αναμονή, καθώς αυτό θα δημιουργήσει χώρο για πολιτικό κουτσομπολιό και πιέσεις προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πέραν της προφανούς ανασφάλειας στα πρόσωπα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο κυβερνητικό σχήμα και θα ενεργούν αισθανόμενοι πως τρίζει η καρέκλα τους.

Οι πληροφορίες λένε πως δεν έχουν ληφθεί οι αποφάσεις, ωστόσο υπάρχουν κάποια πρόσωπα που ο ίδιος ο Πρόεδρος θεωρεί πως του δημιουργούν περισσότερα προβλήματα, παρά λύσεις. Και αν όντως η αποτελεσματικότητα θα είναι το βασικό του κριτήριο, τότε οι εκτιμήσεις αναφέρουν πως απομακρύνεται το ενδεχόμενο να υπάρξει ανακάτεμα της τράπουλας με αλλαγές χαρτοφυλακίων και, ως εκ τούτου, ο ανασχηματισμός θα αφορά κυρίως αντικαταστάσεις προσώπων, χωρίς να αποκλείονται κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις μετακινήσεων, ιδιαίτερα εάν συνιστούν «προαγωγή». Ο ίδιος ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε, άλλωστε, δημοσίως πως το βασικό του κριτήριο είναι η υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης και βάσει αυτού είναι εύκολο να ξεχωρίσει ποιοι Υπουργοί και Υφυπουργοί έχουν αποδώσει επαρκώς στον σχεδόν ένα χρόνο που κρατούν τα ηνία, αν και προφανώς αυτό δεν θα είναι το μοναδικό του κριτήριο, αφού πλέον έχει μια ευρύτερη εικόνα για αυτούς, τις δυνατότητές τους και το ευρύτερο προφίλ που ανέπτυξαν.

Το σίγουρο είναι πως θα υπάρξει μία νέα προσθήκη, η οποία αφορά το πρόσωπο που θα αναλάβει ως Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων, μία «έκτακτη» θέση με ημερομηνία λήξης, η οποία έχει συγκεκριμένη αποστολή την υλοποίηση της κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ. Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Εξωτερικών, κατά τη σχετική συζήτηση στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής τον Νοέμβριο, είχε δηλώσει ότι ο διορισμός αναμένεται να γίνει στις αρχές του 2024. Ήδη για αυτή τη θέση ακούγονται διάφορα ονόματα που προέρχονται από στενό περιβάλλον του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως αυτό της Διευθύντριας του Διπλωματικού του Γραφείου Μαριλένας Ραουνά, αλλά και της Υπουργού Δικαιοσύνης, Άννας Κουκκίδη Προκοπίου, η οποία προέρχεται από συναφές επαγγελματικό πεδίο. Ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν πως η περίπτωση της κ. Ραουνά θεωρείται πιο πιθανή, όπως και η επιστράτευση ατόμου που δεν αξιοποιείται ήδη από κάποιο κυβερνητικό πόστο. Σημειώνεται ότι θα ακολουθήσει και η δημιουργία του Υφυπουργείου Μετανάστευσης, ωστόσο δεν είναι απαραίτητο ότι οι δύο αυτές ενέργειες θα συμπίπτουν χρονικά.

Το εύρος του ανασχηματισμού αποτελεί αυτή τη στιγμή ερώτημα, όπως και το κατά πόσον αυτή τη φορά θα αξιοποιηθούν περισσότερα πρόσωπα με πολιτική εμπειρία, που ενδεχομένως να είναι και πιο διαθέσιμα να αναλάβουν. Η επιστράτευση τόσων πολλών τεχνοκρατών από τον Νίκο Χριστοδουλίδη ήταν ένα μεγάλο ρίσκο, καθώς είναι καλά γνωστό πως δεν μπορούν όλοι να αποδώσουν σε πολιτικούς ρόλους, όσο καλοί επαγγελματίες και αν είναι στους τομείς δραστηριοποίησής τους. Τον Μάρτιο του 2023 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επένδυσε λιγότερο στο πολιτικό βιογραφικό και περισσότερο στα transferable skills των προσώπων που επέλεξε να τον πλαισιώσουν, με αποτέλεσμα το κενό πολιτικής εμπειρίας να είναι έκδηλο σε κάποιες περιπτώσεις. Δεν φαίνεται να έχει μοιραστεί τις σκέψεις του κατά πόσον θα επαναλάβει αυτό το μοτίβο ή αν θα επενδύσει περισσότερο σε πρόσωπα με πολιτικό (και όχι απαραίτητα κομματικό) υπόβαθρο, αλλά προφανώς και έχει αντλήσει κάποια διδάγματα από τις πρώτες του επιλογές.

Πάντως, από τη στιγμή που είναι πλέον σίγουρη η πρόθεσή του, αναμένεται να αυξηθούν οι πιέσεις από πλευράς συμπολιτευόμενων κομμάτων για να προωθηθούν οι δικές τους επιλογές. Αν και ο Πρόεδρος επέλεξε να δράσει προληπτικά, ξεκαθαρίζοντας προς τους πολιτικούς αρχηγούς ότι αυτός αποφασίζει, είναι αναπόφευκτο πως θα γίνουν ενέργειες προς την κατεύθυνσή του από τα κόμματα, ειδικά από τη στιγμή που τον Μάρτιο δημιουργήθηκε αρκετή δυσαρέσκεια στο εσωτερικό τους για τα πρόσωπα που υπουργοποιήθηκαν. Ενώ ο κ. Χριστοδουλίδης επικρίθηκε ότι υπέκυψε σε «βέτο» και παραινέσεις των αρχηγών του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και της ΔΗΠΑ, ταυτόχρονα επικρίθηκαν και οι ίδιοι από τα στελέχη τους, λόγω της απουσίας προσώπων που θα έστελναν το μήνυμα ότι αυτή η διακυβέρνηση είναι και δική τους, αλλά και της παρουσίας στην Κυβέρνηση πολλών προσώπων που προέρχονται από τον χώρο του αντιπολιτευόμενου ΔΗΣΥ.

Αυτή τη φορά, ενδεχομένως οι πιέσεις να είναι πιο έντονες, καθώς έπονται οι διπλές εκλογές τον Ιούνιο. Οι μετρήσεις, αν και πρόωρες, δείχνουν πως, σε κάποιο τουλάχιστον βαθμό, τα τρία συμπολιτευόμενα κόμματα υφίστανται φθορά εξουσίας, ενώ δεν κατέχουν, τουλάχιστον στο επίπεδο της πρώτης και πιο προβεβλημένης γραμμής, θέσεις εξουσίας στην Κυβέρνηση. Η αξιοποίηση δικών τους στελεχών και το μήνυμα πως συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, ενδεχομένως να ενίσχυε σημαντικά την εικόνα τους στα μάτια των ψηφοφόρων τους, που αναμένουν από τις πολιτικές δυνάμεις να διαδραματίζουν πιο πρωταγωνιστικό ρόλο. Δεδομένου ότι κατά καιρούς η μουρμούρα για τη μη επαρκή αξιοποίησή τους εκφράζεται, πίσω από κλειστές πόρτες, και από υψηλόβαθμα στελέχη τους, προφανώς και θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που θα δημιουργήσει ο Πρόεδρος για να δηλώσουν πιο έντονη παρουσία. Θα φανεί εάν τελικά ο κ. Χριστοδουλίδης θα τους κάνει περισσότερα χατίρια, αξιοποιώντας πιο πολλές «πρώτες επιλογές» τους, ώστε να συμβάλει στην ανάπτυξη της προεκλογικής τους δυναμικής ή κάτι τέτοιο συγκρούεται με τα δικά του σχέδια.