«Σαθρή εικόνα» δείχνει η έκθεση της Ελεγκτικής για το τερματικό έλευσης φυσικού αερίου-Τα ευρήματα

Την πρόθεσή της όπως ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε σχέση με το έργο, που αφορά στην έλευση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, αφού σε αυτό περιλαμβάνονται χορηγίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανακοίνωσε η Ελεγκτική Υπηρεσία (ΕΥ) της Δημοκρατίας.

Στον έλεγχό της για το τερματικό έλευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό, η ΕΥ επισημαίνει σοβαρές παραβιάσεις δημοσίων συμβάσεων, επανειλημμένες καθυστερήσεις, «σαθρή εικόνα», που υπάρχει στη ΔΕΦΑ και στη θυγατρική της ΕΤΥΦΑ σε σχέση με το έργο και την αύξηση του κόστους, ενώ αναφέρεται σε ευρήματα, που ενδεχομένως να ενέχουν πειθαρχικές ή ποινικές ευθύνες.

«Από τον έλεγχο που διενήργησε η Υπηρεσία μας προέκυψαν και άλλα σοβαρά ευρήματα, τα οποία ενδεχομένως να ενέχουν πειθαρχικές/ποινικές ευθύνες, μεταξύ των οποίων, παρατυπίες εκ μέρους του ΔΣ της ΕΤΥΦΑ στις διαδικασίες έγκρισης των εντύπων εκτελεσθείσας εργασίας και των αντίστοιχων τιμολογίων/πιστοποιητικών πληρωμής, καθώς και παρατυπίες εκ μέρους του ΓΔ της ΕΤΥΦΑ στις διαδικασίες έγκρισης των υπεργολάβων του Έργου», αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Σύμφωνα με την έκθεση, «όλα τα ευρήματα, τα οποία καταγράφονται στην παρούσα Έκθεση, επιβεβαιώνουν δυστυχώς με τον χειρότερο τρόπο, τις ανησυχίες και επιφυλάξεις της υπηρεσίας μας, τις οποίες από την πρώτη στιγμή εκφράσαμε προς όλους τους αρμόδιους φορείς, για ένα έργο τόσο μεγάλου βεληνεκούς και εθνικής σημασίας του οποίου οι δαπάνες, άμεσες και μη, ξεπερνούν το ποσό των €542 εκατ. πλέον ΦΠΑ».

Όπως αναφέρεται, οι δαπάνες που αφορούν αποκλειστικά το εν λόγω Έργο, ξεπερνούν συνολικά, χωρίς το ΦΠΑ, το ποσό των €542εκ. Συγκεκριμένα, στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται, πέραν από την αξία της σύμβασης EPCOMA που ανέρχεται σε περίπου €500εκ., το εγκεκριμένο από την ΚΕΑΑ ποσό των €25 εκατ. λόγω αύξησης των τιμών του χάλυβα, ποσό ύψους περίπου €11,6εκ. το οποίο αφορά στη δις ανανεωθείσα σύμβαση του Επιβλέποντα Μηχανικού, και ποσό ύψους περίπου €6,1 εκ. το οποίο αφορά στις συμβάσεις της ΔΕΦΑ με Νομικούς, Εμπορικούς και Οικονομικούς Συμβούλους για το Έργο.

«Πρόθεση της Υπηρεσίας μας είναι όπως, αφού αποκρυσταλλωθεί η εικόνα σε σχέση, αφενός με τον χρόνο παράδοσης του πλοίου και, αφετέρου, με τον χρόνο ολοκλήρωσης των εργασιών στο Βασιλικό, να ενημερώσει σχετικά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO, European Public Prosecutor's Office) αφού στο Έργο έχουν δοθεί χρήματα από φορείς της ΕΕ», αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Αναφορικά με τα χρονοδιαγράμματα και τις επανειλημμένες καθυστερήσεις, η ΕΥ σημειώνει ότι ο εργολάβος του έργου Εργολάβου, αυτός υπέβαλε τον Ιανουάριο του 2023 αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα εργασιών, μεταθέτοντας περαιτέρω την ολοκλήρωση του Έργου, από τις 31.7.2023 στις 20.10.2023, ημερομηνία που ήταν «ουσιαστικά εντελώς εκτός πραγματικότητας, όπως επισημάνθηκε από την ίδια την ΕΤΥΦΑ, αφού ούτε υπήρχε η αναμενόμενη πρόοδος στο Έργο, ούτε ο ρυθμός υλοποίησης των εργασιών ήταν τέτοιος που να μπορούσε να υποστηρίξει τέτοιο χρονικό ορίζοντα».

Όταν υποδείχθηκε στον εργολάβο, αυτός υπέβαλε αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα εργασιών, με ένδειξη ολοκλήρωσης τις 23.7.2024.

«Δηλαδή, το Έργο του οποίου η μελέτη και κατασκευή θα έπρεπε συμβατικά να ολοκληρωνόταν εντός 24 μηνών, αυτό θεωρητικά θα παραδοθεί 22 μήνες μετά τη συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσής του, δηλαδή σε διπλάσιο χρόνο, αν και εκφράζουμε σοβαρές αμφιβολίες κατά πόσο τούτο θα υλοποιηθεί στην πράξη», αναφέρει η ΕΥ.

Σε σχέση με το πλοίο ΕTYFA Prometheas που θα ενεργεί ως πλωτό τερματικό, η ΕΥ σημειώνει ότι η ΔΕΦΑ/ΕΤΥΦΑ αλλά και το Υπουργείο Ενέργειας, ουκ ολίγες φορές προέβαλαν ως επιτακτική και άμεση την ανάγκη υλοποίησης του Έργου, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις, οι οποίες κάθε άλλο παρά διασφάλιζαν το δημόσιο συμφέρον.

«Απότοκο των επανειλημμένων λανθασμένων αποφάσεων και ενεργειών, είναι να εξακολουθεί να τελεί εν αμφιβόλω, αφενός, κατά πόσο και πότε το πλοίο θα καταφθάσει στην Κύπρο, και εάν αυτό καταστεί εφικτό εάν θα παρουσιάζει προβλήματα λειτουργικότητας και ασφάλειας και, αφετέρου, εάν το Έργο στο σύνολό του θα παραδοθεί έστω και στην αναθεωρημένη ημερομηνία που έχει δηλώσει ο εργολάβος», συμπληρώνει η ΕΥ.

Στην έκθεση υπενθυμίζεται ότι στην επιτυχούσα κοινοπραξία του έργου περιλαμβάνεται εταιρεία στην οποία είχε επιβληθεί, με απόφαση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, πρόστιμο ύψους περίπου €38,5εκ. για συμμετοχή σε απαγορευμένη οριζόντια σύμπραξη περί κατανομής αγορών και νόθευσης διαγωνισμών δημοσίων έργων, ενώ σε συνδεδεμένη του εταιρεία είχε  επιβληθεί αποκλεισμός από τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων από την αρμόδια Επιτροπή της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ υπήρχαν και σχετικές Αποφάσεις του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, βάσει των οποίων ανώτερα στελέχη της εν λόγω εταιρείας, με εξουσίες λήψης αποφάσεων, είχαν ομολογήσει ενοχή και καταδικάστηκαν για τα αδικήματα του δεκασμού/δωροδοκίας δημόσιου λειτουργού και αξιωματούχων, του καταρτισμού και κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου, της κατάρτισης ψευδών λογαριασμών και συνωμοσίας.

«Οι πιο πάνω αποφάσεις συνιστούσαν λόγο αποκλεισμού του εν λόγω μέλους της Κοινοπραξίας από τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων, κάτι που η ΕΤΥΦΑ παρέλειψε να εντοπίσει. Ωστόσο, όταν το υπέδειξε η Υπηρεσία μας, η ΕΤΥΦΑ αποφάσισε ότι δήθεν είχε δικαίωμα να προχωρήσει σε κατακύρωση του διαγωνισμού και ανάθεση της σύμβασης στα υπόλοιπα μέλη της Κοινοπραξίας, ενώ, με βάση την περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσία, η απόφαση για αποκλεισμό του εν λόγω μέλους θα έπρεπε να είχε οδηγήσει σε αποκλεισμό ολόκληρης της Κοινοπραξίας», σημειώνεται.

Πηγή: ΚΥΠΕ