Η επικάλυψη των Επιτροπών, οι όροι εντολής και η ανάγκη για συγύρισμα της Βουλής

Ένα μεγάλο πρόβλημα τάξης στη Βουλή έφερε στην επιφάνεια η σύσκεψη Αρχηγών ή Εκπροσώπων Κομμάτων που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, μετά την επιστολή του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΑΚΕΛ αναφορικά με την Ad Hoc Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τη Μελέτη του Δημογραφικού Προβλήματος. Όπως διαπιστώθηκε, δεν είναι μόνο η συγκεκριμένη Επιτροπή που λειτουργεί εκτός της ατζέντας της, αλλά και άλλες. Γι’ αυτό και η Επιτροπή Επιλογής, που θα συνέλθει την ερχόμενη Πέμπτη, αναμένεται να συζητήσει το θέμα των όρων εντολής πέραν από την Επιτροπή για το Δημογραφικό.

Υπενθυμίζεται ότι ο Γιώργος Λουκαΐδης απευθύνθηκε στην Πρόεδρο της Βουλής, διαβιβάζοντας το αίτημα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΑΚΕΛ να συνέλθει η Επιτροπή Επιλογής για να συζητήσει τη λειτουργία της Ad Hoc Επιτροπής. Ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ υποστήριξε ότι «η πρακτική της οικειοθελούς παραχώρησης προεδρίας μόνιμης Κοινοβουλευτικής Επιτροπής από τα κοινοβουλευτικά κόμματα σε μη κοινοβουλευτικά κόμματα δεν μπορεί να αποτελεί προηγούμενο για την ανάληψη της προεδρίας της Ad Hoc Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Μελέτη του Δημογραφικού Προβλήματος από βουλευτή/μέλος μη κοινοβουλευτικής ομάδας από το ΕΛΑΜ».

Έκανε, επίσης, λόγο για κατ’ εξακολούθηση παραβίαση του Κανονισμού της Βουλής κατά τον καταρτισμό της ημερήσιας διάταξης της Επιτροπής, με αποτέλεσμα να «περιλαμβάνονται θέματα που ουδόλως εμπίπτουν στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα και/ή στους όρους εντολής που απορρέουν από την ονομασία της εν λόγω Επιτροπής και από την προηγούμενη λειτουργία της, κατά παράβαση του Κανονισμού 41Α». Ανέφερε, δε, πως «το φαινόμενο της παραβίασης του Κανονισμού από την εν λόγω Επιτροπή έχει πλέον μονιμοποιηθεί, γεγονός παντελώς απαράδεκτο».

Ως απάντηση της επιστολής Λουκαΐδη, η Αννίτα Δημητρίου συγκάλεσε Σύσκεψη Αρχηγών ή Εκπροσώπων των Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, η οποία, αφού συζήτησε το θέμα, παρέπεμψε στην Επιτροπή Επιλογής, που θα συνέλθει την Πέμπτη. Σύμφωνα, ωστόσο, με πληροφορίες, την Επιτροπή Επιλογής δεν θα απασχολήσει μόνο η Επιτροπή της οποίας προεδρεύει το ΕΛΑΜ, αλλά κι άλλες Επιτροπές, καθώς παρατηρείται συχνά επικάλυψη στη θεματολογία και συζητήσεις που εκφεύγουν από τους όρους εντολής.

Στην ουσία διαπιστώθηκε για άλλη μια φορά ότι πολύ συχνά Επιτροπές συζητούν θέματα που ανήκουν στην ατζέντα άλλων Επιτροπών. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό δικαιολογείται, ωστόσο πολλοί βουλευτές κατά καιρούς διαμαρτύρονται, καθώς πιστεύουν πως τις περισσότερες φορές γίνεται καταχρηστικά, με αποτέλεσμα να προκαλείται πρόβλημα στην εύρυθμη λειτουργία της Βουλής. Για παράδειγμα, πριν από μερικούς μήνες, η θεσμοθέτηση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είχε περάσει από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και όχι από την Επιτροπή Παιδείας, γεγονός που είχε συμβάλει στη μεγάλη θεσμική αντιπαράθεση που είχε προκληθεί. Προφανώς και είναι δικαίωμα των παιδιών η εκπαίδευση, αλλά δεν παύει μια επέμβαση στο σχολικό πρόγραμμα να αποτελεί πρώτα και κύρια ευθύνη της Επιτροπής Παιδείας.

Με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής τη Δευτέρα, βρέθηκαν καλεσμένοι σε τρεις διαφορετικές Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, επί τρεις συνεχόμενες ημέρες, η Υπουργός Δικαιοσύνης και ο Αρχηγός Αστυνομίας. Και οι τρεις Επιτροπές είχαν ως αντικείμενο συζήτησης παρεμφερές θέμα με το Μεταναστευτικό. Η Άννα Προκοπίου πήγε προσωπικά μόνο στην Επιτροπή Εσωτερικών και ο Αρχηγός Αστυνομίας μόνο στην Επιτροπή Νομικών. Αυτό προφανώς και δεν αρέσει στους βουλευτές, που θεωρούν απαραίτητη την παρουσία των προϊσταμένων σε ορισμένες συζητήσεις και δεν αρέσκονται να στέλνουν μηνύματα μέσω των υφιστάμενών τους, που πολλές φορές δεν έχουν την εξουσιοδότηση να απαντήσουν σε ζητήματα που τίθενται, όμως την ίδια στιγμή γίνεται κατανοητό πως δεν είναι λογικό να καλείται το ίδιο πρόσωπο τρία συνεχόμενα πρωινά στη Βουλή. Σημειώνεται ότι η συζήτηση στην Επιτροπή Εσωτερικών αφορούσε τη διαχείριση του Μεταναστευτικού και η συζήτηση στην Επιτροπή Νομικών τα επεισόδια σε Χλώρακα και Λεμεσό, που είναι θέμα δημοσίας τάξης και άρα εμπίπτει στη δική της αρμοδιότητα. Η συζήτηση στην Επιτροπή για το Δημογραφικό αφορούσε ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων για θέματα αρμοδιότητάς της.

Είναι ξεκάθαρο πως σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορεί να αποφευχθεί η συζήτηση παρεμφερών ζητημάτων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις κρίνονται απαραίτητες και οι κοινές συνεδρίες. Μπορεί, όμως, να γίνει ένα γενικό ξεκαθάρισμα, ώστε να διαπιστωθεί εκ νέου ποια είναι η αποστολή της κάθε Επιτροπής και να λειτουργεί καλύτερα η Βουλή.

Με βάση τη συζήτηση στη σύσκεψη Αρχηγών ή Εκπροσώπων, θεωρείται, πάντως, απομακρυσμένο το ενδεχόμενο να αφαιρεθεί η προεδρία από το ΕΛΑΜ. Παρόμοια επιχειρήματα, άλλωστε, είχε προβάλει και στο παρελθόν το ΑΚΕΛ και τα άλλα κόμματα δεν τα είχαν αποδεχθεί. Είναι, ωστόσο, ξεκάθαρο πως θα μπουν όρια στη δράση της Ad Hoc Επιτροπής, όπως και σε άλλες περιπτώσεις. Ειδική συζήτηση ενδέχεται να γίνει, πέραν της Επιτροπής για το Δημογραφικό, και για δύο άλλες Επιτροπές που δεν προβλέπονται από τον Κανονισμό, την Θεσμών και την Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οι οποίες επίσης δεν διασυνδέονται άμεσα με τον έλεγχο συγκεκριμένων Υπουργείων και συχνά φαίνεται να ασχολούνται με ζητήματα που ενδεχομένως να ανήκουν σε άλλες Επιτροπές.

Η αντίδραση του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΑΚΕΛ είναι μάλλον ενδεικτική ως προς τη ροπή να μην καταργηθεί η Επιτροπή για το Δημογραφικό, αλλά να καθοριστούν οι όροι εντολής της. «Φαίνεται ούτε και τώρα θα εισακουστούμε και κάποιοι επιλέγουν –και πάλι η μεγάλη πλειοψηφία- να συνεχίσουν να κάνουν χάρη στο ΕΛΑΜ και να του διατηρούν προεδρία Επιτροπής», είπε. Ανέφερε, ωστόσο, ότι παρουσιάστηκαν έτοιμοι να συζητήσουν την προοπτική να τερματιστεί η παραβίαση του Κανονισμού σε ό,τι αφορά τους όρους εντολής της συγκεκριμένης Επιτροπής. «Δεν είμαι βέβαιος ποια θα είναι η κατάληξη στην Επιτροπή Επιλογής και πολύ περισσότερο δεν είμαι καθόλου βέβαιος, εφόσον παραμείνει αυτή η Επιτροπή ως έχει με προεδρία από το φασιστικό-ναζιστικό ΕΛΑΜ, ότι δεν θα συνεχίσει να παραβιάζει τον Κανονισμό και να μπαίνει σε θέματα που ξεκάθαρα δεν θα είναι πλέον, με απόφαση της Επιτροπής Επιλογής, στην δική της αρμοδιότητα, αλλά στις αρμοδιότητες της Επιτροπής Εσωτερικών», πρόσθεσε.

Ο Γιώργος Λουκαΐδης δήλωσε, επίσης, πως δεν καθορίστηκαν οι όροι εντολής αυτής της Επιτροπής, με αποτέλεσμα κατ’ επανάληψη να ασχολείται με το μεταναστευτικό και να εκτοπίζει από την αρμοδιότητά της την Επιτροπή Εσωτερικών. Επεσήμανε και το γεγονός πως κλήθηκαν οι ίδιοι Υπουργοί σε δύο Επιτροπές και συζητήθηκε περίπου το ίδιο θέμα. «Απαράδεκτα πράγματα που παραβιάζουν επίσης τον Κανονισμό της Βουλής», ανέφερε. «Όπως ήταν προβλεπτό και όπως προειδοποιούσαμε από την αρχή, αυτή η Επιτροπή για το Δημογραφικό έγινε στην πράξη Επιτροπή για το μεταναστευτικό», πρόσθεσε.

Πέραν, όμως, τα ζητήματα που αφορούν την Επιτροπή για το Δημογραφικό αλλά και την ευρύτερη επικάλυψη στη θεματολογία που παρατηρείται μεταξύ Κοινοβουλευτικών Επιτροπών, ενδεχομένως η επόμενη Βουλή θα πρέπει να εξετάσει και κατά πόσο είναι σωστές και σύγχρονες οι Επιτροπές που υπάρχουν σήμερα και εξυπηρετούν όχι μόνο τη δυνατότητα να προχωρά το νομοθετικό έργο αλλά και τον ορθότερο δυνατό κοινοβουλευτικό έλεγχο. Για παράδειγμα, έχει δημιουργηθεί Υφυπουργείο Πολιτισμού αλλά τα ζητήματα Πολιτισμού παραμένουν στην αρμοδιότητα της Επιτροπής Παιδείας. Παρομοίως, διαχωρίστηκε σε επίπεδο εκτελεστικής εξουσίας η Κοινωνική Πρόνοια από το Υπουργείο Εργασίας, αλλά παραμένει υπό τον έλεγχο της Επιτροπής Εργασίας της Βουλής. Προφανώς και υπάρχουν περιορισμοί από το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής (άλλωστε περιορισμούς στο ζήτημα αυτό αντιμετωπίζει και η εκτελεστική εξουσία) αλλά ενδεχομένως θα πρέπει να δημιουργηθούν πιο εξειδικευμένες Επιτροπές. Με αυτόν τον τρόπο, πέραν του καλύτερου ελέγχου, ενδεχομένως να επιταχυνθούν και διαδικασίες, δεδομένου του μεγάλου φόρτου εργασίας που έχουν ορισμένες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές, με αποτέλεσμα κάποια θέματα να περιμένουν για χρόνια τη σειρά τους.