Διατάχθηκε η κράτηση και του 49χρονου για το διπλό φονικό με υποδείξεις στις Κεντρικές μετά την επίθεση

Την κράτηση και του δεύτερου κατηγορούμενου για το διπλό φονικό που διαπράχθηκε στις 29 Ιουνίου, έξω από μπυραρία στον Ύψωνα, με θύματα τον Μάριο Ονισηφόρου και τον Μιχάλη Μιχαήλ, αποφάσισε το Δικαστήριο με ενδιάμεση απόφαση του, επί της ένστασης που υπέβαλε ο δικηγόρος του 49χρονου, με την δίκη εναντίον και των δύο, οι οποίοι απάντησαν μη παραδοχή στις κατηγορίες που αντιμετωπίζουν, να αρχίζει στις 15 Νοεμβρίου 2023.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ένσταση στην κράτηση του 49χρονου για το φονικό στον Ύψωνα-Κατήγγειλε απειλές και επίθεση στις Κεντρικές

Κατά την προηγούμενη ακροαματική διαδικασία, το Δικαστήριο διέταξε την κράτηση του 54χρονου ως υπόδικος στις Κεντρικές, ενώ σε ότι αφορά τον 49χρονο, ο δικηγόρος του Αλέξανδρος Κληρίδης υπέβαλε ένσταση, ζητώντας όπως αφεθεί ελεύθερος υπό όρους, αναφέροντας μεταξύ άλλων, πως με βάση τη μαρτυρία δεν υπάρχει πιθανότητας καταδίκης για το αδίκημα του φόνου εκ προμελέτης.

Περαιτέρω ο κ. Κληρίδης στήριξε την ένσταση του σε υποκειμενικά δεδομένα του κατηγορούμενου και συγκεκριμένα, όπως ανέφερε, στις συνθήκες κράτησης που επικρατούν στις Κεντρικές Φυλακές, λέγοντας μεταξύ άλλων πως ο πελάτης του δέχθηκε σωματική επίθεση και απειλές, αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Ο Αλέξανδρος Κληρίδης συγκεκριμενοποίησε όσον αφορά τις συνθήκες κράτησης, λέγοντας πως το θέμα που εγείρεται για τον πελάτη του είναι λόγω του υπερπληθυσμού που υπάρχει στις Κεντρικές Φυλακές. Για να υποδείξει την κατάσταση, ο κ. Κληρίδης παρέπεμψε, μεταξύ άλλων: (1) Στην Έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ημερομηνίας 15/11/2022, όπου αναφέρεται ότι τότε στις Κεντρικές Φυλακές κρατούνταν συνολικά 978 πρόσωπα, ενώ η χωρητικότητα του ήταν για 424 κρατούμενους, δηλαδή ο υπερπληθυσμός ήταν 230%, (2) ως προς τη σημερινή κατάσταση, σε σχετικό δημοσίευμα από εφημερίδα, ημερομηνίας 17/9/2023 (σύμφωνα με το οποίο ο πληθυσμός στις φυλακές σήμερα είναι 995 κρατούμενοι) και (3) σε εκτύπωση από το World Prison Brief data (αρμόδιο για τη συλλογή στατιστικών από όλες τις χώρες - σύμφωνα με την οποία ο υπερπληθυσμός στις Κεντρικές Φυλακές, στις 20/6/2023 ανερχόταν στο 173.8% - χωρητικότητα 545 - κρατούμενοι 947).

Ήταν η θέση του συνήγορου του κατηγορούμενου, ότι, «οποιοδήποτε άτομο βρίσκεται στις Κεντρικές Φυλακές όπως και ο κατηγορούμενος, δέχεται παραβίαση του Ανθρωπίνου Δικαιώματος του όπως αυτό εντοπίζεται στο Άρθρο 3 της Συμβάσης 4 αλλά και το Άρθρο 8 του Συντάγματος». Πιο συγκεκριμένα για τον κατηγορούμενο 1, ο συνήγορος ανέφερε ότι αυτός κρατείται σε κελί με άλλα 3 πρόσωπα, με αποτέλεσμα κάθε πρόσωπο να έχει χώρο λιγότερο από 4 τ.μ. Ως προς την παραβίαση της διάταξης του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο κ. Κληρίδης παρέπεμψε το Δικαστήριο στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην υπόθεση JMB and Others ν. France, ημερομηνίας 30/1/2020, που αφορούσε τον υπερπληθυσμό στις γαλλικές φυλακές.

Πιθανότητα καταδίκης

Το Δικαστήριο κατά την απόφαση του, ανέφερε πως η σοβαρότητα του αδικήματος σε συνάρτηση προς την πιθανότητα καταδίκης και την επιβολή αυστηρής ποινής, αποτελούν βασικούς δείκτες που αφορούν στην εκτίμηση της πιθανότητας προσέλευσης του κατηγορούμενου στη δίκη του ή αντίστροφα του κίνδυνου φυγοδικίας του.

Στην προκειμένη, όπως ανέφερε, «τα αδικήματα που αντιμετωπίζει ο κατηγορούμενος είναι αναμφίβολα σοβαρά. Αυτό φαίνεται κατ’ αρχάς από τις προβλεπόμενες από το νόμο ποινές. Σοβαρότερο ασφαλώς είναι το αδίκημα του φόνου εκ προμελέτης, το οποίο αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα που προβλέπει ο Ποινικός μας Κώδικας και για το οποίο η μόνη προβλεπόμενη ποινή είναι αυτή της δια βίου φυλάκισης. Σοβαρό όμως είναι και το αδίκημα του τραυματισμού, που επισύρει ποινή φυλάκισης μέχρι 3 έτη».

Σε σχέση με τη θέση πως είναι ελάχιστη η πιθανότητα καταδίκης, ο Δικαστήριο αναφέρθηκε στην ενώπιον του μαρτυρία, που αφορά τόσο σε γεγονότα που προηγήθηκαν του φονικού, όσο και κατά τον ουσιώδη χρόνο, καταλήγοντας πως στην όψη του υπάρχοντος μαρτυρικού υλικού και μόνο, στοιχειοθετείται πιθανότητα καταδίκης του κατηγορουμένου, χωρίς ωστόσο, όπως υπέδειξε, να αποκλείει κάθε λογική προσδοκία αθώωσης του.

«Σε κάθε περίπτωση δέον όπως λεχθεί ότι το κατά πόσο τελικά θα αποδειχθούν οι κατηγορίες του φόνου εκ προμελέτης, είναι προφανώς θέμα που θα κριθεί από το Δικαστήριο αφού στο πλαίσιο της ακροαματικής διαδικασίας ακούσει και αξιολογήσει την όλη μαρτυρία που θα τεθεί ενώπιον του και αφού καταλήξει έτσι σε τελικά ευρήματα και συμπεράσματα επί των συστατικών στοιχείων του εν λόγου αδικήματος, περιλαμβανομένης της ύπαρξης προμελέτης. Δεν μπορεί βέβαια να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο, με βάση τη μαρτυρία που θα γίνει δεκτή, να αποδειχθεί μέρος των κατηγοριών 1 και 2 (και να εφαρμοσθούν οι πρόνοιες του άρθρου 85(1) της Ποινικής Δικονομίας) και δη το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, που επίσης είναι από τα σοβαρότερα που προβλέπει ο Ποινικός μας Κώδικας και για το οποίο προνοείται ποινή μέχρι και ισόβιας φυλάκισης».

Συνθήκες κράτησης και επίθεση στις Κεντρικές

Σε ότι αφορά τις συνθήκες κράτησης του στις Κεντρικές Φυλακές και τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, το Δικαστήριο ανέφερε πως τα προβλήματα υγείας του κατηγορούμενο καθορίζονται με γενικό τρόπο, ωστόσο υπέδειξε πως το μόνο πρόβλημα που καθορίζεται με λίγες περισσότερες λεπτομέρειες, είναι ότι συνεπεία τραυματισμού που υπέστη κατόπιν επίθεσης που δέχθηκε ενώ βρίσκεται κρατούμενος.

Όπως ανέφερε το Δικαστήριο, «σε κάθε περίπτωση, δεν παραγνωρίζουμε αλλά λαμβάνουμε δεόντως υπόψη για σκοπούς εξέτασης του θέματος, την ύπαρξη των εν λόγω προβλημάτων υγείας του κατηγορούμενου. Στο πλαίσιο αυτό λαμβάνουμε υπόψη ότι τα προβλήματα αυτά δεν είναι τόσο σοβαρά ούτε και επιδεινώνονται σε τέτοιο βαθμό ώστε να τίθεται σε άμεσο κίνδυνο η ζωή ή υγεία του κατηγορούμενου. Έχουν ήδη κοινοποιηθεί με την προαναφερόμενη επιστολή του συνηγόρου του, πριν από λίγες μόνο μέρες (στις 25/9/2023), στη Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών, η οποία έχει την ευθύνη, ως είναι άλλωστε υποχρέωση κάθε αρμόδιας αρχής του Κράτους, να παρέχει στον κατηγορούμενο, όπως και σε κάθε κρατούμενο, την απαραίτητη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη».

Αναφορικά με τις «σωματικές επιθέσεις» τις οποίες, σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Κληρίδη ο κατηγορούμενος έχει δεχθεί ενόσω κρατείται στις Κεντρικές Φυλακές και τις απειλές που δέχεται εκεί για τη ζωή του, το Δικαστήριο αναφέρει πως είναι ευθύνη των Κεντρικών Φυλακών «η προστασία της σωματικής ακεραιότητας του κατηγορούμενου – όπως και κάθε κρατούμενου – ενόσω αυτός κρατείται εκεί και ασφαλώς αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο κατηγορούμενος υπέστη επίθεση που του προκάλεσε κάποια σωματική βλάβη».

Το Δικαστήριο αναφέρει πως πρόκειται για μια επίθεση που δέχθηκε ο κατηγορούμενος, ενώ υποδεικνύει πως μετά την επίθεση έχει μετακινηθεί πτέρυγα και δεν έχουν αναφερθεί οποιεσδήποτε άλλες επιθέσεις έκτοτε, καθώς και δεν προσδιορίζεται πότε έλαβαν χώραν οι απειλές και εάν έκτοτε συνεχίσθηκαν.

«Σε κάθε περίπτωση να πούμε το αυτονόητο που ισχύει για κάθε πρόσωπο που κρατείται εκεί ότι, σε περίπτωση έκδοσης διαταγής κράτησης, αναμένεται από τις Κεντρικές Φυλακές να λαμβάνουν υπόψη κάθε σχετική αναφορά και τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του κατηγορούμενου», ανέφερε στην απόφαση του το Δικαστήριο.

Υπερπληθυσμός

Σε σχέση με το θέμα του υπερπληθυσμού που παρατηρείται στις Κεντρικές Φυλακές, το Δικαστήριο θέλησε να παραπέμψει στην Έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για τις Κεντρικές Φυλακές, ημερομηνίας 15/11/2022, η οποία αναφέρει πως το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις Κεντρικές Φυλακές έχει εντοπισθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πρόληψης των Βασανιστηρίων (CPT), κατά την επίσκεψη της στην Κύπρο τον Φεβρουάριο του 2017 (7η περιοδική επίσκεψη).

«Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε το World Prison Brief data, ο υπερπληθυσμός στις Κεντρικές Φυλακές, στις 20/6/2023 ανερχόταν στο 173.8% (συγκεκριμένα 947 κρατούμενοι ενώ η χωρητικότητα είναι για 545). Ως δε προκύπτει από την πιο πάνω Έκθεση, πρόκειται για πρόβλημα που η ίδια η Πολιτεία καλείται, μέσω συντονισμένων ενεργειών των αρμόδιων αρχών της, να επιλύσει».

Ο κ. Κληρίδης υποστήριξε ότι στην προκειμένη η παραβίαση του δικαιώματος του κατηγορούμενου, το οποίο κατοχυρώνεται από το άρθρο 3 της Ε.Σ.Α.Δ. («Κανείς δεν επιτρέπεται να υποβληθεί σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία») προκύπτει από το γεγονός ότι αυτός κρατείται σε κελί με άλλα 3 πρόσωπα, με αποτέλεσμα κάθε πρόσωπο να έχει λιγότερο χώρο από 4 τ.μ..

Παραπέμποντας σε σχετική απόφαση το ΕΔΑΔ, το Δικαστήριο αναφέρει στην απόφαση του, πως η έλλειψη χώρου σε ένα σωφρονιστικό ίδρυμα, μπορεί να αποτελέσει το κεντρικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την εκτίμηση της συμμόρφωσης μίας δεδομένης κατάστασης προς το άρθρο 3 της Ε.Σ.Α.Δ. Από την ίδια απόφαση προκύπτει όμως, όπως αναφέρει, πως αυτό δεν ισχύει σε κάθε περίπτωση. Αντίθετα αναφέρεται ότι το θέμα του προσωπικού χώρου που παρέχεται σε ένα κρατούμενο οδήγησε από μόνο του σε εύρημα παραβίασης του άρθρου 3 της Ε.Σ.Α.Δ., εκεί όπου υπήρχε μία ολοφάνερη περίπτωση υπερπληθυσμού και ο χώρος αυτός ήταν μικρότερος από 3 τ.μ.

«Στην απόφαση του Ε.Δ.Α.Δ. στην υπόθεση Muršić v. Croatia, ημερ. 20/10/2016, κρίθηκε δε ότι όταν ο 20 χώρος αυτός είναι μικρότερος των 3 τ.μ., η έλλειψη χώρου θεωρείται τόσο σοβαρή ώστε εγείρει «ισχυρό τεκμήριο» παραβίασης του άρθρου 3. Στην προκειμένη, ο χώρος που, σύμφωνα με το συνήγορο του, παρέχεται στον κατηγορούμενο, είναι μεγαλύτερος των 3 τ.μ. (μικρότερος των 4 τ.μ.). Δεν έχουν τεθεί δε οποιεσδήποτε άλλες συνθήκες ή περιστάσεις της κράτησης του κατηγορούμενου που να καταδεικνύουν, λαμβανομένου υπόψη και του ότι ο χώρος που παρέχεται σε αυτόν είναι μικρότερος των 4 τ.μ., σωρευτικά δηλαδή ότι μπορεί να γίνεται λόγος για παραβίαση του δικαιώματος που κατοχυρώνει το άρθρο 3 της Ε.Σ.Α.Δ».

Καταληκτικά, το Δικαστήριο στην απόφαση του, αφού τοποθετήθηκε επί των θέσεων του Αλέξανδρου Κληρίδη, κατέληξε πως η φύση και η σοβαρότητα των αδικημάτων που αντιμετωπίζει ο κατηγορούμενος, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τις συνθήκες διάπραξης τους, την όλη δράση του και τα τραγικά αποτελέσματα της, καθιστά υπαρκτό το ενδεχόμενο απόπειρας διαφυγής του προς αποφυγή των συνεπειών που μπορεί να αντιμετωπίσει. Όπως αναφέρεται, «κρίνουμε ότι οι παράγοντες που παρέθεσε ο κ. Κληρίδης δεν είναι τέτοιοι ώστε να υπερφαλαγγίζουν το γενικό δημόσιο συμφέρον για την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης, το οποίο επιβάλλει την παρουσία του κατηγορούμενου στη δίκη του. Πρόκειται για παράγοντες που ενόψει της σοβαρότητας της παρούσας υπόθεσης δεν μπορούν, κατά την κρίση μας, να λειτουργήσουν ως ικανό αντιστάθμισμα έναντι του κινδύνου φυγοδικίας και να κλίνουν την πλάστιγγα υπέρ της απόλυσης αυτού, υπό οποιουσδήποτε όρους».