Οι υπερωρίες, οι 19χρονοι σύμβουλοι και τα φάουλ που προηγούνται των ρυθμίσεων

Όταν πριν από μερικούς μήνες γνωστοποιήθηκε η πρόθεση του Κώστα Κουμή να προσλάβει μία 19χρονη για να τον συμβουλεύει στο Υφυπουργείο Τουρισμού, η Κύπρος δεν πίστευε στ’ αυτιά της. Όχι απλώς γιατί θεωρήθηκε πως μια νεαρή φοιτήτρια μπορεί να συμβουλεύει κοτζάμ Υφυπουργό (στην πορεία αυτό άλλαξε και έγινε διαχείριση μέσων κοινωνικής δικτύωσης, μια δουλειά για την οποία στον ιδιωτικό τομέα συνήθως ζητείται όχι απλώς πτυχίο αλλά και σχετική προϋπηρεσία), αλλά κυρίως επειδή ο Υφυπουργός προσωπικά και η Κυβέρνηση ευρύτερα έδειξαν αρχικά να μην καταλαβαίνουν από πού προέκυπτε όλη αυτή η αντίδραση.

Προφανώς το θέμα δεν ήταν προσωπικό και δεν αφορούσε μια νεαρή κοπέλα που βρέθηκε άθελα της στο μάτι του κυκλώνα, χωρίς η ίδια να έχει κάνει κάτι κακό. Αφορούσε μία Κυβέρνηση που δεν προσπάθησε να τηρήσει τα προσχήματα. Στην περίπτωση της Δόξας Κωμοδρόμου η ιστορία επαναλήφθηκε, παρά το γεγονός πως η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ήταν κατά περίπου τέσσερις μήνες πιο έμπειρη και έπρεπε να γνωρίζει τι εξοργίζει τους πολίτες και τι είναι αποδεκτό, ασχέτως της νομιμότητάς του. Το ζήτημα δεν ήταν ποτέ η Αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος, όπως δεν ήταν και η 19χρονη. Το ζήτημα ήταν πάντα η Κυβέρνηση να είναι σε θέση να διακρίνει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει, με βάση τις προσδοκίες που καλλιέργησε και τις πραγματικότητες που υφίστανται στην κυπριακή κοινωνία.

Για πολλούς εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα ο μισθός της κ. Κωμοδρόμου είναι άπιαστο όνειρο. Πόσο μάλλον το επιπλέον ποσό που αιτήθηκε η Προεδρία για τις υπερωρίες της. Και θα ήταν καλό η Κυβέρνηση να το λάμβανε υπόψιν της αυτό, πριν σκεφτεί ότι η πληρωμή υπερωριών για εκκλησιασμούς και φιλανθρωπικά events ήταν η πιο κατάλληλη διαχείριση της διαφοράς μεταξύ του μισθού της στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και του μισθού που πρέπει να λαμβάνει ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος.

Θα πρέπει, βεβαίως, να σημειωθεί πως, όπως και στην περίπτωση της 19χρονης, η Κυβέρνηση πάτησε πάνω σε προηγούμενο «συμπλήρωσης» μισθού αποσπασμένου δημόσιου υπαλλήλου. Για του λόγου το αληθές, ο Γενικός Ελεγκτής, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, δήλωσε ότι όταν ο Ανδρέας Ιωσήφ αποσπάστηκε από το ΡΙΚ για να ασκεί καθήκοντα Διευθυντή Γραφείου Τύπου του Νίκου Αναστασιάδη, λάμβανε μισθό κλίμακας Α4 από το ΡΙΚ και η Προεδρία του έδινε επίδομα για να συμπληρωθούν οι απολαβές του και να φτάσουν στις 51,650 ευρώ. Η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε διαφωνήσει και τότε. Ο κ. Μιχαηλίδης είχε πει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Μάιο, όταν συζητούσαν το θέμα των συμβούλων, ότι οι απολαβές της κ. Κωμοδρόμου θα ήταν όσα προβλέπει η κλίμακα Α8 στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. «Κανένα επίδομα πέραν του μισθού, αφού ακριβώς αυτή ήταν η θέση μας για τον Α. Ιωσήφ», είπε ο κ. Μιχαηλίδης.

Από αυτές τις δηλώσεις προκύπτει πως η Κυβέρνηση γνώριζε το ζήτημα και επέλεξε να αιτηθεί τις υπερωρίες έτσι κι αλλιώς, κάτι που αναπόφευκτα προβληματίζει. Η απόφαση για τις υπερωρίες δεν αφήνει εκτεθειμένη τη Δόξα Κωμοδρόμου, που στο κάτω κάτω της γραφής απλώς κάνει τη δουλειά της και πληρώνεται γι’ αυτήν, αλλά την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, που αντί να επιχειρήσει να ρυθμίσει το ζήτημα ορθόδοξα, άφησε να νοηθεί στον κόσμο πως έκανε «πονηριά».

Οι αποσπάσεις είναι ένας καλός θεσμός, που βοηθούν στην εναλλαξιμότητα και στην κάλυψη αναγκών εκεί που είναι απαραίτητο. Πρέπει, όμως, να μελετηθεί και να ρυθμιστεί το ζήτημα, έτσι ώστε, όταν κάποιος δημόσιος λειτουργός αναλαμβάνει καθήκοντα για τα οποία προβλέπεται υψηλότερη αποζημίωση από τον κανονικό του μισθό, να μπορεί να παίρνει τα χρήματα που δικαιούται εκ της θέσεως αυτής για όσο καιρό την καταλαμβάνει, με τρόπο που να είναι νόμιμος, να μην είναι προκλητικός για το κοινό, να μην επιβαρύνει άλλους προϋπολογισμούς και να μην αφήνει σκιές. Και ο δρόμος αυτός ξεκάθαρα περνά μέσα από τη ορθή ρύθμιση του θέματος.

Υπενθυμίζεται ότι μετά το πατατράκ με τη 19χρονη, η Κυβέρνηση κατέθεσε στη Βουλή νομοσχέδιο για να ρυθμίσει το καθεστώς των συμβούλων-συνεργατών, το οποίο βρίσκεται υπό συζήτηση στην Επιτροπή Θεσμών, παράλληλα με σχετική πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ. Μέχρι στιγμής, έχει αποφασιστεί πως τα πρόσωπα αυτά θα συνάπτουν συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου, χωρίς περιθώριο ανανέωσης, έτσι ώστε να δημιουργείται μεν θεσμοθετημένη σχέση εργοδότη-εργοδοτούμενου και να αποφεύγεται δε το ενδεχόμενο να μετατρέπονται σε υπαλλήλους αορίστου χρόνου και να μπαίνουν στο δημόσιο από την πίσω πόρτα, κάτι που συνέβη με συνεργάτες της προηγούμενης Κυβέρνησης. Η συζήτηση τώρα βρίσκεται στα κριτήρια. Για τα περισσότερα, που είναι τυπικά, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες ενστάσεις, όπως ούτε και για το γεγονός πως θα πρέπει οι συνεργάτες των μελών της Κυβέρνησης να είναι κάτοχοι πανεπιστημιακού τίτλου. Αυτό που συζητείται στην παρούσα φάση είναι η ηλικία που θα καθοριστεί ως το κατώτατο όριο και οι απαγορεύσεις που σχετίζονται με τον βαθμό συγγένειας με τους αξιωματούχους.

Όταν ολοκληρωθεί αυτή η συζήτηση και ψηφιστεί ο νόμος, η Κύπρος θα έχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, που θα επιτρέπει αφενός στους κυβερνώντες να έχουν στο πλευρό τους πρόσωπα της εμπιστοσύνης και της επιλογής τους και αφετέρου θα διασφαλίζει ότι πληρούνται κάποια κριτήρια. Ενδεχομένως ένα ορθό πλαίσιο να είναι η απάντηση και στις περιπτώσεις των αποσπασμένων υπαλλήλων.