Με τεντωμένα νεύρα πριν τη συνάντηση με Γκουτέρες ο Ερντογάν-Κλειδοκράτορας των εξελίξεων

Με όχι και τόσο ιδανικές συνθήκες, τουλάχιστον στη βάση των όσων φρόντισε να δείξει τις τελευταίες ώρες πριν και αφού έφτασε στην Νέα Υόρκη για τις ανάγκες της 78ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποιείται σήμερα η συνάντηση του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Μια συνάντηση, για την οποία, υπάρχει τεράστιο κυπριακό ενδιαφέρον, ειδικά μετά τις αναφορές του Νίκου Χριστοδουλίδη, στη συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε την Κυριακή.

Μετά από μια περίοδο νηνεμίας στα ελληνοτουρκικά, όπου ουσιαστικά ξεκίνησε με τη διπλωματία των Σεισμών και συνεχίσθηκε μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, διαπιστώνει κανείς και πάλι μια αλλαγής στάσης στη ρητορική του Τούρκου Προέδρου. Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι σχέσεις της Άγκυρας, είτε με την Ελλάδα, είτε ευρύτερα με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, επιχειρήθηκε σε διάφορα επίπεδα, να αποσυνδεθούν από το Κυπριακό.

Ωστόσο, αφενός με προσωπική πρωτοβουλία του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη και αφετέρου, λόγω της ουσιαστικής σχετικότητας τους, οι σχέσεις του Ταγίπ Ερντογάν με τις Βρυξέλλες, είτε το θέλει, είτε όχι, περνούν από τη Λευκωσία. Επιστρέφοντας πίσω στη ρητορική του Ερντογάν, υπήρξε τους προηγούμενους μήνες, η αισιοδοξία, πως αναθεωρεί το κομμάτι των σχέσεων του με την Ευρώπη και συνεπώς και τη στάση του στο Κυπριακό. Αυτό καλλιεργήθηκε, πρώτον, μέσα από δικές του δηλώσεις, που άφηνε ανοικτό το παραθυράκι επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, χωρίς να θέτει τους γνωστούς απαράδεκτους όρους για κυριαρχική ισότητα κτλ και δεύτερον μέσα από τα όσα Ευρωπαίοι ηγέτες που συνομίλησαν μαζί του, μετέφεραν στη Λευκωσία.

Τις τελευταίες ημέρες ωστόσο μια σειρά γεγονότων, φαίνεται ότι οδήγησαν τον Ταγίπ Ερντογάν να φτάσει στη Νέα Υόρκη, όχι και με τόσο καλή διάθεση. Κι αυτό διότι, από τη μια η Έκθεση προόδου του Ευρωκοινοβουλίου για την Τουρκία και από την άλλη, άλλες δύο εκθέσεις αμερικανικών υπηρεσιών που επέβαλαν κυρώσεις σε Τούρκους για τη βοήθεια που παρείχαν σε Ρώσους η πρώτη και για την καταπάτηση βασικών ελευθεριών στην Τουρκία και την εμπορία προσώπων η δεύτερη, φαίνεται ότι εξόργισαν τον Τούρκο Πρόεδρο.

Έτσι δικαιολογούν πολλοί το ξέσπασμα του στο αεροδρόμιο της Άγκυρας πριν αποχωρήσει όπου τα έβαλε με την ΕΕ και το δεύτερο ξέσπασμα κατά των ΗΠΑ, όταν έφτασε στη Νέα Υόρκη. Στο πρώτο ουσιαστικά έστειλε μήνυμα στις Βρυξέλλες πως αν η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να αποσχιστεί από την Τουρκία και ότι η Τουρκία θα κάνει τις αξιολογήσεις της και μετά μπορούν να χωρίσουν οι δρόμοι από την Ε.Ε. εάν απαιτηθεί. Τα βέλη του όμως στράφηκαν και κατά των ΗΠΑ, με αφορμή το γνωστό μπλόκο του Κογκρέσου για την αναβάθμιση της πολεμικής αεροπορίας της Τουρκίας. Ο Ερντογάν, ουσιαστικά απείλησε πως αν δεν ανάψει το Κογκρέσο το πράσινο φως, τότε και το τουρκικό κοινοβούλιο, ενδεχομένως να μην δώσει την έγκριση του για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. «Εσείς έχετε Κογκρέσο, εμείς έχουμε κοινοβούλιο», είπε με νόημα.

Με αυτά τα δεδομένα και ενόψει της σημερινής, κρίσιμης, κατά τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη συνάντησης, ο Αντόνιο Γκουτέρες θα έχει την ευκαιρία να συνομιλήσει ανοικτά με τον Ταγίπ Ερντογάν, σε σχέση με τις προθέσεις του για το Κυπριακό. Όπως και η Λευκωσία, έτσι και ο ΟΗΕ, γνωρίζει πως το κλειδί, όχι μόνο για την επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και για τη λύση του Κυπριακού, βρίσκεται στην κλειδοθήκη του Ερντογάν. Συνεπώς οι απαντήσεις που θα δώσει ο Τούρκος Πρόεδρος, θα κρίνουν και το τι μέλλει γενέσθαι το αμέσως επόμενο διάστημα.

Δεν αποκλείεται μάλιστα, αν ο Τούρκος Πρόεδρος ανοίξει παραθυράκι για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, η αντίδραση του Αντόνιο Γκουτέρες να είναι αμεσότατη. Δηλαδή εάν αναγνωρίσει πως υπάρχει έδαφος, πέραν από τις χωριστές συναντήσεις που θα έχει την Παρασκευή με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και το Σάββατο με τον κατοχικό ηγέτη, να συγκαλέσει και μια τριμερή συνάντηση, η οποία με βάση τα χρονοδιαγράμματα και τις εκτιμήσεις, θα μπορούσε να λάβει χώρα και το ερχόμενο Σάββατο. Υπενθυμίζεται ότι για την Παρασκευή, είναι προγραμματισμένη και η συνάντηση του Αντόνιο Γκουτέρες και με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος αναχωρεί σήμερα για τη Νέα Υόρκη.

Ωστόσο η πεποίθηση που υπάρχει, είναι πως ακόμα και εάν δεν εντοπιστεί κοινό έδαφος για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, αυτό που θα πρέπει να αναμένεται από πλευράς του Αντόνιο Γκουτέρες, είναι η ανακοίνωση της απόφασης διορισμού ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό. Μάλιστα για το συγκεκριμένο θέμα, υπάρχει καταγεγραμμένη η πρόθεση του ενώπιον του υπουργού Εξωτερικών, Κωνσταντίνου Κόμπου, κατά τη διάρκεια της συνάντησης τους τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη, ενώ θα πρέπει να καταγραφεί πως αυτή την περίοδο, εξελίσσονται έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, ως προς το καθεστώς του απεσταλμένου. Αν δηλαδή ο απεσταλμένος θα είναι προσωπικός του Αντόνιο Γκουτέρες και θα λογοδοτεί αποκλειστικά σε αυτό, όπως θα ήθελε η Τουρκία, ή εάν θα είναι ειδικός απεσταλμένος, ο οποίος θα λάβει όρους εντολής και θα εργαστεί μέσα στο πλαίσιο που καθορίζουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Εξάλλου, σήμερα ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα παραστεί στη δεξίωση που παραθέτει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, προς τιμή των επικεφαλής των αντιπροσωπειών των κρατών που συμμετέχουν στη Γενική Συνέλευση και ακολούθως θα παραστεί στην έναρξη της Γενικής Συζήτησης της Ολομέλειας της 78ης Γενικής Συνέλευσης την οποία θα χαιρετίσει ο Αντόνιο Γκουτέρες.

Επιπλέον ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Σαρλ Μισιέλ. Αργότερα ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα συναντηθεί με τον Διευθυντή του Δικτύου Αειφόρου Ανάπτυξης των ΗΕ, Δρα Τζέφρι Σακς. Τη συνάντηση θα απασχολήσουν θέματα που άπτονται της κλιματικής αλλαγής και της πρωτοβουλίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έχει χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Βορείου Μακεδονίας κ. Στέβο Πενταρόφσκι και με την Πρόεδρο της Μολδαβίας κα Μάια Σάντου.

Το βράδυ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η σύζυγός του, κα Φιλίππα Καρσερά, θα παραστούν στη δεξίωση που παραθέτει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και η σύζυγός του προς τιμή των συμμετεχόντων ηγετών στη Γενική Συνέλευση. Υπενθυμίζεται ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης, θα προσφωνήσει αύριο Τετάρτη τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.