Μη εξυπηρετούμενα δάνεια: Μια ματιά στη νέα πρόταση της Themis για αναδιάρθρωση

Η Κύπρος συνεχίζει να έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ε.Ε. παρά τη σημαντική μείωσή τους τα τελευταία χρόνια, όπως σημειώνεται στην ετήσια έκθεση της Ένωσης. Το υψηλό ιδιωτικό χρέος, που αγγίζει τα €21 δισ., αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα δομικά προβλήματα της κυπριακής οικονομίας και το οποίο, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζα, δεν έχει εξυπηρετηθεί εδώ και πέντε τουλάχιστον χρόνια.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) μειώθηκαν κατά €105 εκατομμύρια ή 4,6% στο σύνολό τους στο τέλος Μαρτίου του 2023, σε σύγκριση με το τέλος Δεκεμβρίου του 2022, υποχωρώντας στα €2,20 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Κεντρική Τράπεζα τον περασμένο Ιούνιο, με το ποσοστό των ΜΕΔ, έναντι των συνολικών χορηγήσεων, να υποχωρεί στο 9%, από 9,5%, στις 31 Δεκεμβρίου του 2022. Σύμφωνα με την ΚΤΚ, κατά την περίοδο 31.12.2017- 31.03.2023 καταγράφηκε συνολική πτώση στα ΜΕΔ των Αδειοδοτημένων Πιστωτικών Ιδρυμάτων ύψους €18,4 δισ. ή 89,3%, κυρίως λόγω της πώλησης δανείων σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων.

H συνεχιζόμενη καθοδική πορεία των ΜΕΔ, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023 οφείλεται, σύμφωνα με την ΚΤΚ, σε αποπληρωμές δανείων, διαγραφές στο πλαίσιο αναδιαρθρώσεων καθώς και σε δάνεια που έχουν επιτυχώς αναδιαρθρωθεί και επανενταχθεί στην κατηγορία των εξυπηρετούμενων μετά το πέρας της περιόδου παρακολούθησης. Ωστόσο οι επισημάνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που μεταβιβάστηκαν σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων παραμένουν ανησυχητικές καθώς «εξακολουθούν να επιβαρύνουν την οικονομία λόγω του υψηλού ποσοστού ιδιωτικού χρέους και των λιγότερων επιχειρηματικών ευκαιριών για τις τράπεζες στην εγχώρια αγορά». Η αναστολή των κατασχέσεων από τον Μάρτιο του 2020 και μέχρι το 2022 δεν βοήθησε την κατάσταση καθώς περιόρισε τη δυνατότητα των τραπεζών για οργανική απομόχλευση των χαρτοφυλακίων των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο είναι ένα θέμα που συζητείται συνεχώς, από το Υπουργικό μέχρι τη Βουλή, ιδίως όσον αφορά τις εκποιήσεις των ενυπόθηκων ακινήτων, όμως το πιο σημαντικό κομμάτι αυτού του προβλήματος που είναι το υπέρογκο ιδιωτικό χρέος παραμένει μακριά από τους προβολείς. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν λίγοι πραγματικά ευάλωτοι δανειολήπτες που πρέπει να προστατευθούν, ενώ η κατάργηση των εκποιήσεων, εξυπηρετεί μόνο τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Από τα €22,5 δισ. που διαχειρίζονται οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων τα €21 δισ. ή ποσοστό 93% του συνόλου, παρουσιάζουν καθυστέρηση πέραν των πέντε ετών. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με εξασφάλιση κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350.000, εντός του τραπεζικού συστήματος, είναι περίπου €530 εκατ. χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αντιστοιχούν σε ευάλωτους δανειολήπτες. Με δεδομένο το ότι η δικαστική διαδικασία μπορεί να πάρει πολλά χρόνια, μια εκτίμηση είναι πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει σε βάθος δεκαετίας. Οι κακοπληρωτές θα πάρουν άλλη μια δεκαετή ανάσα χωρίς να πληρώνουν και όταν τελεσιδικήσουν οι αποφάσεις είναι πολύ αμφίβολο αν θα μπορούν να ξεχρεώσουν. Τότε θα αναγκαστούν να παραδώσουν το ακίνητό τους που θα έχει μικρότερη αξία ενώ ταυτόχρονα θα έχει πολλαπλασιαστεί το χρέος τους.

Λύσεις υπάρχουν αρκεί φυσικά να συνοδεύονται από σχετική θέληση. Για παράδειγμα η Themis Portfolio Management Limited (Themis), η οποία κατέχει και διαχειρίζεται το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο (υπολογίζεται ότι διαχειρίζεται ΜΕΔ €1,5 δισ. τα οποία αντιστοιχούν σε πρώτες κατοικίες κάτω των €350.000), έχει καλέσει τους δανειολήπτες της με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που εξασφαλίζονται από πρώτη κατοικία αξίας μέχρι €350.000 να επικοινωνήσουν μαζί της μέχρι 15 Νοεμβρίου για αναδιάρθρωση. Η νέα λύση αναδιάρθρωσης διαμορφώνεται βάσει της τρέχουσας αξίας της κατοικίας και όχι το ύψος του δανείου, με δόσεις προσαρμοσμένες στις οικονομικές δυνατότητες του δανειολήπτη. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι προσφέρεται σταθερό επιτόκιο για 3 ή 5 χρόνια το οποίο μετατρέπεται σε κυμαινόμενο μετά τη λήξη της σταθερής περιόδου και διάρκεια αποπληρωμής μέχρι και 25 χρόνια νοουμένου ότι η ηλικία του δανειολήπτη δε θα υπερβαίνει τα 70 έτη.

Παράλληλα η Themis δίνει την ευκαιρία στους δανειολήπτες/ενυπόθηκους οφειλέτες της να αποταθούν σε ανεξάρτητους λογιστικούς οίκους, για επιβεβαίωση των υπολοίπων των οφειλών τους καθώς και για τον υπολογισμό των επιτοκίων τους, επωμιζόμενη η ίδια το σχετικό κόστος. Με την ενέργεια αυτή παρέχει διαφάνεια και μια επιπλέον διαβεβαίωση για την ορθότητα των σχετικών υπολογισμών.

H ανακοίνωση της Themis έτυχε θερμής υποδοχής από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος δήλωσε δημόσια ότι αντιτίθεται σε ενέργειες που θα οδηγήσουν σε πλήρη αναστολή των διαδικασιών εκποίησης. Την ευκαιρία στο πλαίσιο εκποιήσεων να δουλέψει έχουν ζητήσει ξεκάθαρα και διεθνείς οργανισμοί που παρακολουθούν και αξιολογούν την πορεία της κυπριακής οικονομίας όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ αλλά και οίκοι αξιολόγησης.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε στο 22816816 ή στο https://www.themisportfoliomanagement.com/