«Αντιμετωπίζω εγκληματική κουλτούρα»-Φωνές για μεταφορά παιδιών σε τροχοκάθισμα με λεωφορεία

Σοβαρά είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γονείς των παιδιών με αναπηρία, όσον αφορά τα λεωφορεία που τα μεταφέρουν από και προς το σχολείο τους, καθώς και στις δραστηριότητές του, αφού όπως διαπίστωσαν οι ίδιοι, δεν ακολουθούνται οι σωστοί κανόνες ασφαλείας. Την ίδια ώρα, δεν υπάρχει νομοθεσία που να διέπει τις εν λόγω πρακτικές.

Η συζήτηση για την ασφαλή μεταφορά των μαθητών, που κάθονται σε τροχοκάθισμα έχει ανοίξει για τα καλά, μετά και τη συζήτηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, κατά την οποία ακούστηκαν σοβαρές καταγγελίες, με μία εξ αυτών να αναφέρει πως δέθηκε αμαξίδιο παιδιού με «σχοινί», αντί με τις ζώνες που απαιτούνταν. Μία καταγγελία που προκάλεσε έντονη ανησυχία, αλλά και προβληματισμό, για τον τρόπο που ελέγχονται τα λεωφορεία που μεταφέρουν τους μαθητές.

«Η κόρη μου είναι τετραπληγική και μεταφέρεται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς του σχολείου και αντιμετωπίζω εγκληματική κουλτούρα και νοοτροπία και το χειρότερο είναι ότι πρέπει να τους αποδείξω ότι δεν είμαι ελέφαντας. Εκείνο που διαπίστωσα εγώ και προσπάθησα με πολύ κόπο να βγάλω άκρη, είναι ότι δεν παίρνουμε καθόλου σοβαρά τη σημασία ασφάλειας για τη μετακίνηση τροχοκαθισμάτων με ανάπηρους στα λεωφορεία. Υπάρχουν διεθνείς πρακτικές, που πρέπει να εφαρμόζονται, τις οποίες επιβεβαίωσε και το Τμήμα Οδικών Μεταφορών σε λεπτομερέστατη έκθεσή του, όμως αυτό δεν συμβαίνει», εξήγησε στον REPORTER ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γονέων του Ειδικού Σχολείου «Άγιος Σπυρίδωνας» και μέλος της ΠΟΣΥΓΟΠΕΑ, Αργύργης Καραγιώργης.

Σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές, τις οποίες καλούνται να εφαρμόσουν τα λεωφορεία, το τροχοκάθισμα πρέπει να ασφαλιστεί σε τέσσερα σημεία, με ειδικές ζώνες, οι οποίες θα ασφαλίσουν το αμαξίδιο στο πάτωμα και θα είναι 100% ακίνητο. Και αυτό επειδή αν δεν ακινητοποιηθεί σωστά το τροχοκάθισμα, σε περίπτωση ατυχήματος, υπάρχει ο κίνδυνος να εκσφενδονιστεί το ανάπηρο άτομο. Την ίδια ώρα, εκτός από τα τέσσερα σημεία που ασφαλίζεται το τροχοκάθισμα, πρέπει να υπάρχει και ζώνη ασφαλείας για το άτομο που βρίσκεται στο αμαξίδιο.

«Όταν θα μπούμε σε ένα αυτοκίνητο για να πάμε κάπου είναι αυτονόητο ότι θα βάλουμε ζώνη. Σίγουρα δεν θα προσέφερνε ασφάλεια, αν κάποιος αντί ζώνης, δενόταν πάνω στην καρέκλα με ένα “σχοινί”. Είχαμε διαφωνία με τους διάφορους εμπλεκόμενους, που τους λέγαμε ότι το καροτσάκι έπρεπε να μπει στο λεωφορείο και το άτομο να βλέπει προς τον οδηγό, όμως επειδή τους βόλευε έβαζαν το άτομο με πλάτη προς τον οδηγό. Απευθύνθηκα στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και μου είπαν ότι για να κάνουν οτιδήποτε, έπρεπε να γνωματεύσει το Τμήμα Οδικών Μεταφορών».

Στην γνωμάτευση, την οποία υπογράφει η αναπληρώτρια Διευθύντρια του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, επιβεβαιώνεται απόλυτα η έλλειψη νομοθεσίας. Ουσιαστικά, στη γνωμάτευσή του, το Τμήμα Οδικών Μεταφορών αναφέρει πως με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πρόνοιες, που να καλύπτουν το θέμα της μεταφοράς παιδιών καθήμενων σε τροχοκάθισμα. Επιπρόσθετα, στην γνωμάτευση αναφέρεται πως μετά από εξέταση του θέματος και σχετική διεξοδική έρευνα στο διαδίκτυο, εντοπίστηκαν αρκετές αξιόπιστες και αδιαμφισβήτητες πηγές έρευνας και πληροφόρησης, για το θέμα μεταφοράς παιδιών με ειδικές ανάγκες, καθήμενων σε τροχοκαθίσματα, με λεωφορεία και υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές που πρέπει να ακολουθούνται και μεταξύ άλλων:

-Το τροχοκάθισμα θα πρέπει να τοποθετείται σε θέση που ο επιβάτης να βλέπει μπροστά, δηλαδή προς την κατεύθυνση κίνησης του οχήματος.

-Τα σημεία πρόσδεσης του τροχοκαθίσματος θα πρέπει να είναι ευκρινώς σημαδεμένα με το σύμβολο πρόσδεσης στο μπροστινό και πισινό μέρος του τροχοκαθίσματος.

-Για την πρόσδεση με σύστημα πρόσδεσης τεσσάρων σημείων απαιτείται να εφαρμόζονται όλες οι προσδέσεις (μπροστινές και πισινές) για τη διασφάλιση σταθερού καθίσματος για τη χρήση τροχοκαθίσματος, οι μπροστινές πρσοδέσεις να είναι τοποθετημένες σε πλατύτερη απόσταση από το πλάτος του τροχοθίσματος, για αποφυγή επαφής με τις βάσεις στήριξης ποδιών αλλά και να παρέχουν κατά πλάτος σταθερότητας στο τροχοκάθισμα και οι πισινές προσδέσεις να είναι τοποθετημένες παράλληλα και ευθεία προς τα πίσω του τροχοκαθίσματος, προς τα σημεία αγκύρωσης στο πάτωμα του οχήματος.

-Το τροχοκάθισμα θα πρέπει να τοποθετείται δίπλα από τα πλαϊνά τοιχώματα του οχήματος, ώστε η ζώνη ασφαλείας στήριξης του κορμού του σώματος, να έχει αγκύρωση πάνω και πίσω από τον ώμο του ατόμου που κάθεται στο τροχοκάθισμα.

-Πάντοτε θα πρέπει να χρησιμοποιείται σύστημα πρόσδεσης τριών σημείων. Η ζώνη στη μέση (υπογάστριο) θα πρέπει να περνά κάτω από τους πλαϊνούς προφυλακτήρες/βάσεις στήριξης των χεριών, ώστε να επιτυγχάνεται κοντινή επαφή με τη λεκάνη του παιδιού στο κάθισμα. Η ζώνη στον ώμο θα πρέπει να απλώνεται-περνά πάνω από το στέρνο και τη μέση του ώμου, ώστε να περιορίζει αποτελεσματικά το πάνω μέρος του κορμού του παιδιού, που κάθεται στο τροχοκάθισμα.

Στη γνωμάτευση αναφέρεται, παράλληλα, πως νοείται πως τα λεωφορεία που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά παιδιών καθήμενων σε τροχοκαθίσματα, θα πρέπει απαραίτητα να έχουν τις κατασκευαστικές και τεχνικές προδιαγραφές, που να υποστηρίζουν και να είναι συμβατά με τις προδιαγραφές.

Παρά τη γνωμάτευση του Τμήματος Οδικών Μεταφορών, η οποία διαβιβάστηκε και στο Υπουργείο Παιδείας, η κατάσταση σε κάποια λεωφορεία παραμένει προβληματική.

Πρόβλημα η απουσία νομοθεσίας

Το γεγονός ότι εν έτει 2023 δεν υπάρχει νομοθεσία, που να διέπει τη μεταφορά παιδιών σε τροχοκάθισμα, προκαλεί ερωτηματικά, αφού άπτεται ζητημάτων ασφάλειας των εν λόγω παιδιών, με τους γονείς να φωνάζουν ότι αυτή είναι η κατάλληλη δικαιολογία, αφού σε περίπτωση ατυχήματος κανείς δεν θα αναλάβει την ευθύνη.