Οι επιδόσεις των υπουργών, οι σκέψεις για ανασχηματισμό και η μετακύλιση ευθυνών

Τον περασμένο Ιούνιο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προχώρησε στην ανασκόπηση των πρώτων εκατό ημερών της διακυβέρνησης του, όπου μεταξύ άλλων, παραδέχθηκε λάθη και αστοχίες, ενώ ήταν ιδιαίτερα προσεχτικός στο να μην καλλιεργήσει προσδοκίες που ενδεχομένως να μην μπορούσε να εκπληρώσει. Ταυτόχρονα ρωτήθηκε και απάντησε σε σχέση με την αξιολόγηση των υπουργών του και ποιος είναι ο ορίζοντας για αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα.

Άλλωστε από τις πρώτες κιόλας μέρες, ακόμα και σήμερα, κατά καιρούς διάφοροι υπουργοί και υφυπουργοί βρέθηκαν για τους λάθος λόγους στο προσκήνιο και εισέπραξαν κριτική, είτε από την αντιπολίτευση, είτε, σε κάποιες περιπτώσεις, από την ίδια την κοινωνία.

Τότε ήταν που ο Νίκος Χριστοδουλίδης, έθεσε ως ορίζοντα αξιολόγησης των υπουργών τον Σεπτέμβριο του 2023. «Δεν πρόκειται να ωραιοποιήσω καταστάσεις. Θα υπάρξουν λάθη, παραλείψεις αστοχίες. Αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση την 1η Μαρτίου, είπα ότι πέραν του ότι γίνεται καθημερινά, η πρώτη αξιολόγηση θα γίνει τον Σεπτέμβριο. Αν προκύψει μια τέτοια ανάγκη θα πάρω μια τέτοια απόφαση», είπε ερωτηθείς για το πότε προγραμματίζει να κάνει ανασχηματισμό του κυβερνητικού σχήματος.

Η εκτίμηση που υπήρξε και που μεταφέρθηκε σχεδόν σαν δεδομένο γεγονός, ήταν πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης, πριν αναχωρήσει για τη Νέα Υόρκη το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα, θα προχωρήσει σε ένα λίφτινγκ του Υπουργικού του. Μάλιστα κατά καιρούς είχαν ακουστεί ονόματα υπουργών και υφυπουργών που ενδεχομένως να απομακρύνονταν, κυρίως επειδή δεν κατάφεραν το πρώτο εξάμηνο της θητείας τους να ανταπεξέλθουν στα καθήκοντα τους και να βοηθήσουν στην υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος.

Το τελευταίο εξάμηνο άλλωστε, βρίθει παραδειγμάτων υπουργών που βρέθηκαν στο επίκεντρο για τους λάθους λόγους. Για μια άστοχη δήλωση, για δεδηλωμένη άγνοια θεμάτων που άπτονται του χαρτοφυλακίου τους, για υπερπροβολή, για λανθασμένους χειρισμούς σοβαρών ζητημάτων και για αργά αντανακλαστικά που επέδειξαν.

Με αυτά τα δεδομένα όλοι περίμεναν πως ο Σεπτέμβριος θα ήταν ένας μήνας αλλαγών, κυρίως για επανεκκίνηση μιας Κυβέρνησης που στην συνολική εικόνα, με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις, δεν ικανοποίησε τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν στην κοινωνία, όταν εκλεγόταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης.

Στην πράξη, ωστόσο, φαίνεται ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης, περιορίστηκε σε μια εσωτερική αξιολόγηση του κάθε Υπουργείου ξεχωριστά και αποφάσισε πως δεν θα προβεί σε βεβιασμένες κινήσεις και συνεπώς δεν θα προχωρήσει σε ανασχηματισμό άμεσα. Μάλιστα φαίνεται πως οι όποιες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, δεν θα πρέπει να αναμένονται εντός του τρέχοντος έτους.

Υπάρχουν ωστόσο κάποια δεδομένα, που εδράζονται σε αστάθμητους παράγοντες, όπως οι επανάληψη κακών συμπεριφορών, λαθών ή αστοχιών, που ενδεχομένως να μην αφήνουν περιθώρια και στον ίδιο τον Νίκο Χριστοδουλίδη, για να προχωρήσει σε αντικατάσταση κάποιων μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Άλλωστε, το γεγονός ότι δεν προχωρά ο ανασχηματισμός και κάποιοι υπουργοί που βρέθηκαν στο στόχαστρο παραμένουν στη θέση τους, μετακυλά και το βάρος της ευθύνης στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, από τη στιγμή που ενώ είχε ενώπιον του κάποια δεδομένα, επέλεξε να διατηρήσει τα συγκεκριμένα στελέχη στο κυβερνητικό σχήμα.

Από εκεί και πέρα, είναι σημαντικό να λεχθεί, πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν τουλάχιστον δύο προσθήκες στο κυβερνητικό σχήμα. Η μια αφορά τον ή την υφυπουργό Μετανάστευσης, για να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του νέου υφυπουργείου που θα δημιουργηθεί και στο οποίο θα μεταφερθούν μια σειρά από ευθύνες που σήμερα βρίσκονται στο Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά και ο διορισμός υφυπουργού Προεδρίας για Ευρωπαϊκά Θέματα, ενόψει της ανάληψης της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρώτο εξάμηνο του 2026.

Αμφότερα τα Νομοσχέδια έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό κα αναμένεται και το πράσινο φως της Βουλής, που τουλάχιστον για το Υφυπουργείο Μετανάστευσης, εκτός απροόπτου θα δοθεί εντός Σεπτεμβρίου. Σε ότι αφορά το Υφυπουργείο Προεδρίας για Ευρωπαϊκά Θέματα, εγκρίθηκε μόλις την περασμένη Τετάρτη από το Υπουργικό και αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες να τεθεί ενώπιον της Βουλής.

Συνεπώς το ένα σενάριο θέλει τον Νίκο Χριστοδουλίδη να προχωρά με τον διορισμό των δύο νέων υφυπουργών, ταυτόχρονα με κάποιες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα πριν το τέλος του χρόνου, ενώ το άλλο, τον θέλει να προχωρά μόνο στους απαραίτητους διορισμούς και οι όποιες αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα να συμβούν μετά από τις διπλές εκλογές του 2024, που είναι προγραμματισμένες για τις αρχές Ιουνίου.

Αυτό το δεύτερο σενάριο, θα έδινε και στον ίδιο την πολυτέλεια να έχει ένα πολύ μεγαλύτερο δείγμα στην αξιολόγηση των υπουργών του, κάποιοι εκ των οποίων ενδεχομένως να χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο προσαρμογής σε σχέση με άλλους και όταν πάρουν μπρος να λειτουργήσουν θετικά και εποικοδομητικά για τη Κυβέρνηση. Η παγίδα, βέβαια, έγκειται στο γεγονός πως η ενδεχόμενη επανάληψη λαθών, κακών συμπεριφορών και επαναλαμβανομένων αδυναμιών, θα κοστίσει πολιτικά και στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ειδικά από τη στιγμή που για κάποιες ή κάποιους υπουργούς, υπήρξε δημόσια κριτική και από τα μέσα και από τους πολίτες.