Από το Φαράγγι του Άβακα, στα Τεισιά της Μαδαρής-Δεκάδες μονοπάτια της φύσης στα δάση της Κύπρου

Περισσότερα από πενήντα μονοπάτια μελέτης της φύσης και περιπάτου εντός κρατικών δασών, διαθέτει η Κύπρος. Τα μονοπάτια αποτελούν πόλο έλξης για τουρίστες, αλλά κυρίως για ντόπιους που θα επιλέξουν να περάσουν ένα μονοήμερο κοντά στη φύση και τις ομορφιές της υπαίθρου, ειδικότερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που θα αναζητήσουν τη δροσιά κάτω από την σκιά των δέντρων.

Παρόλα αυτά, το Τμήμα Δασών, ως υπεύθυνη υπηρεσία διαχείρισης των μονοπατιών, δίνει οδηγίες προς του πολίτες που επιλέξουν να επισκεφθούν τα μέρη αυτά, όπως τηρούν τα μέτρα προστασίας και πρόσληψης κατά των πυρκαγιών, αφού το καλοκαίρι και οι υψηλές θερμοκρασίες επιτρέπουν το ξέσπασμα φωτιάς. Όπως ανέφερε μιλώντας στον REPORTER ο λειτουργός δασικής αναψυχής του Τμήματος, Θωμάς Κυριάκου, είναι ολοφάνερο πλέον πως βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίοδο που υπάρχει τεράστια ποσότητα καύσιμης ύλης στην ύπαιθρο, η οποία συσσωρεύθηκε λόγω της εγκατάλειψης των περιοχών. «Αυτά, σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση επιδεινώθηκαν όλοι οι παράγοντες κινδύνου έκρηξης πυρκαγιάς στις περιοχές αυτές. Είμαστε πλέον πολύ συχνά σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού, κάτι που σημαίνει πως ο κίνδυνος ανάφλεξης πυρκαγιών είναι εξαιρετικά μεγάλος».

Όσοι επισκέπτονται τα μονοπάτια της φύσης θα πρέπει να αποφεύγουν κάθε δραστηριότητα που μπορεί να παράξει σπίθα, όπως για παράδειγμα να αποφεύγουν το κάπνισμα και να πετούν σπίρτα. «Το άναμμα της φωτιάς επιτρέπεται για ψήσιμο φαγητού μόνο στις ειδικές ψησταριές που κατασκευάζει και επιτηρεί το Τμήμα Δασών, οι οποίες είναι περιορισμένες», εξήγησε ο κος Κυριάκου και απεύθυνε έκκληση προς το κοινό που θα βρεθεί στις συγκεκριμένες περιοχές και θα αντιληφθεί φωτιά να καλέσει στο 1407 για να παρέμβει άμεσα το Τμήμα.

Τα μονοπάτια της φύσης χωρίζονται σε κατηγορίες διαδρομής και σε βαθμό δυσκολίας. Υπάρχει η κυκλική διαδρομή, δηλαδή η διαδρομή στην οποία ο επισκέπτης στο τέλος της επιστρέφει στην αφετηρία, όπως επίσης η γραμμική διαδρομή στην οποία ο επισκέπτης όταν φτάσει στο τέρμα, θα πρέπει να επιστρέψει πίσω ακολουθώντας την ίδια διαδρομή. Όσον αφορά τον βαθμό δυσκολίας τους, καταγράφεται από ένα - δηλαδή το πιο εύκολο – έως το τρία – δηλαδή το πιο δύσκολο.

Στην περιοχή του Ακάμα βρίσκονται τα πιο γνωστά μονοπάτια της φύσης. Είναι το κυκλικό μονοπάτι «Αφροδίτη», με διάρκεια περιδιάβασης μέχρι τέσσερις ώρες και βαθμό δυσκολίας τρία. Αφετηρία της διαδρομής είναι τα Λουτρά της Αφροδίτης, εκεί που σύμφωνα με την παράδοση λουζόταν η Θεά της ομορφιάς, ενώ σήμα κατατεθέν αποτελούν και τα ερείπια του Πύργου της Ρήγαινας και την αιωνόβια δρυ που βρίσκεται κοντά από τα ερείπια. Στην αφετηρία του μονοπατιού βρίσκεται ο Βοτανικός κήπος του Ακάμα.

Κυκλικό είναι και το μονοπάτι «Άδωνις», η αφετηρία του οποίου βρίσκεται πριν τα Λουτρά της Αφροδίτης. Έχει επίσης βαθμό δυσκολίας τρία και η διάβαση θα διαρκέσει περίπου τέσσερις ώρες. Το μονοπάτι αυτό, συνδέεται με το μονοπάτι «Σμιγιές» και στον Πύργο της Ρήγαινας με το μονοπάτι Αφροδίτη με το οποίο έχει κοινό τμήμα. Το μονοπάτι «Σμιγιές», είναι επίσης κυκλικό με βαθμό δυσκολίας, δύο, και οι επισκέπτες μπορούν να επιλέξουν την σύντομη και την μακρινή διαδρομή, για να απολαύσουν τη θέα των ακτών του Ακάμα συμπεριλαμβανομένου του κόλπου της Λάρας και ανατολικά προς τον Κόλπο Χρυσοχούς προς Λατσί.

Ένα, ίσως από τα πιο γνωστά μονοπάτια είναι το «Φαράγγι του Άβακα», το οποίο είναι γραμμικό και έχει ως αφετηρία τον δρόμο Αγίου Γεωργίου Πέγειας και την Παραλία Λάρας. Έχει βαθμό δυσκολίας δύο και διάρκεια από μισή μέχρι μία ώρα, κατά τη διάρκεια της διαδρομής μπορεί κάποιος να απολαύσει τα εντυπωσιακά γεωμορφώματα και τη σπάνια ενδημική Κενταύρεια του Ακάμα στους σκιερούς βράχους.

Μια άλλη περιοχή που δεν είναι μονοπάτι μελέτης της φύσης, αλλά δημιουργήθηκε για να παρέχει πρόσβαση προς την ιστορική τοποθεσία Λωρόβουνου με αφετηρία το μνημείο το πεσόντων κατά τις μάχες του 1964 είναι το μονοπάτι «Λωρόβουνος», το οποίο διαρκεί μια ώρα και έχει βαθμό δυσκολίας ένα. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής προσφέρεται θέα προς τις περιοχές του Κάτω Πύργου, Παχύαμμου και την κατεχόμενη περιοχή του θύλακα των Κοκκίνων. Στο μονοπάτι υπάρχει μνημείο πεσόντων κατά τις μάχες του 1964.

Στην καρδιά του Δάσους Πάφου που περνά από φυσικό δάσος τραχείας πεύκης με υπέροχη θέα προς τον κόλπο της Μόρφου και την ανατολική πλευρά της Χερσονήσου Ακάμα, βρίσκεται στην διάθεση του κοινού το κυκλικό μονοπάτι «Μούττη του Σταυρού», το οποίο διαρκεί μια ώρα και έχει βαθμό δυσκολίας ένα.

Ένα από τα μεγαλύτερη μονοπάτια με βαθμός δυσκολίας τρία και διάρκειας έξι ωρών είναι το μονοπάτι «Ενετικά Γεφύρια», όπου στην διαδρομή μπορεί να απολαύσει κάποιος την πανοραμική θέα και την θέα του μεσαιωνικού γεφυριούτης Ελιάς, του Τζιελεφού και του Ρούδια.

Με αφετηρία τον εκδρομικό χώρο της Ξυσταρούδας και βαθμό δυσκολίας δύο το γραμμικό μονοπάτι «Ξυσταρούδα-Αγίασμα-Βασιλική», προσφέρει μια διαδρομή δύο ωρών ανάμεσα στη δασική βλάστηση, η οποία περνά από το σημείο που αναβλύζει το Άγιασμα της Παναγίας του Κύκκου που καταλήγει στο εκκλησάκι της Βασιλιτζής .

Ακόμη ένα γνωστό μονοπάτι, είναι το γραμμικό μονοπάτι της «Πέτρας του Ρωμιού», που έχει ως αφετηρία το περίπτερο της περιοχής, με βαθμό δυσκολίας ένα και διάρκεια περίπου δύο ωρών. Σε όλη τη διάρκεια της διαδρομή οι επισκέπτες έχουν οπτική επαφή με την Πέτρα του Ρωμιού.

Σε μια κατηφορική διαδρομή και με βαθμό δυσκολίας τρία, από την πλατεία του χωριού Πρόδρομος μπορεί κάποιος να ακολουθήσει τη διαδρομή μιας ώρας στο γραμμικό μονοπάτι «Πρόδρομος-Λεμύθου». Στη διαδρομή οι περιπατητές θα αντικρίσουν το ξενοδοχείο Βερεγγάρια και θα καταλήξουν πιο πάνω από την Σχολή Μιτσή στο χωριό Λεμύθου.

Είναι και το γραμμικό μονοπάτι «Ιερά Μονή Τροοδίτισσας-Φοινί» που έχει διάρκεια σχεδόν δύο ώρες και βαθμό δυσκολίας ένα. Σημεία ενδιαφέροντος: Σημαντικότερα στοιχεία που θα συναντήσει ο περιπατητής είναι ο καταρράκτης της «Χαντάρας» που βρίσκεται περίπου κοτντά από τη Μονή Τροοδίτισσας.

Απίστευτη θέα προς «Τα Τεισιά της παλιάς Χώρας» τα οποία είναι ερείπια πρόχειρων οχυρωματικών έργων που κτίστηκαν κατά τον τελευταίο χρόνο της Ενετικής κατοχής της Κύπρου προσφέρει η κυκλική διαδρομή του μονοπατιού της «Άρτερμις», το οποίο διαρκεί περίπου τρεις ώρες, έχει βαθμό δυσκολίας ένα και ως αφετηρία ττο σημείο σύνδεσης του δρόμου προς Χιονίστρα με το δρόμο Τροόδους-Προδρόμου.

Ένα ίσως από τα πιο γνωστά μονοπάτια του νησιού, είναι το γραμμικό μονοπάτι «Καληδόνια», που έχει ως αφετηρία την Πλατεία Τροόδους. Το μονοπάτι έχει διάρκεια τρείς ώρες και βαθμό δυσκολίας τρία. Αξιοσημείωτο και πόλος έλξης για πολλούς που θα επιλέξουν τη διαδρομή είναι ο καταρράκτης των Καληδονιών.

Το γραμμικό μονοπάτι «Λιβάδι» είναι κατάλληλο για τροχοκαθίσματα έχει διάρκεια μισή ώρα και βαθμό δυσκολίας ένα. Η διαδρομή προσφέρει θέα προς την κοιλάδα της Σολέας.

Με διαδρομή που περνάει από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου της Στέγης, που διαθέτει εξαιρετικές τοιχογραφίες και περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, το γραμμικό μονοπάτι «Καννούρες –Άγιος Νικόλαος Στέγης», έχει γίνει πολύ γνωστό παρά τη δυσκολία του (σ.σ.δυσκολία τρία). Η διαδρομή διάρκειας τεσσάρων ωρών μπορεί να καταλήξει μέχρι το χωριό Κακοπετριά.

Ένα άλλο γνωστό μονοπάτι είναι το μονοπάτι «Τεισιά της Μαδαρής», το οποίο διαρκεί ενάμισι ώρα και έχει βαθμό δυσκολίας δύο. Η αφετηρία του βρίσκεται πλησίον του πυροφυλακίου Μαδαρής κοντά στο σημείο όπου καταλήγει το μονοπάτι Δόξα σοι ο Θεός. Οι πανύψηλοι και εντυπωσιακοί γκρεμοί κατά μήκος του μονοπατιού, εντυπωσιάζουν τους περιπατητές.

Στα γνωστά μονοπάτια της φύσης που διαθέτει η Κύπρος είναι και το κυκλικό μονοπάτι «Θαλασσινές Σπηλιές». Η περιοχή έγινε πόλος έλξης για τους τουρίστες που κάνουν τις διακοπές τους στην Αγία Νάπα, αφού το μονοπάτι μπορεί να καταλήξει και στον Κάβο και στους Άγιους Ανάργυρους. Το μονοπάτι έχει διάρκεια μιάμιση ώρα και βαθμό δυσκολίας δύο, ενώ η αφετηρία του είναι οι Θαλασσινές Σπηλιές.

Όλα τα μονοπάτια, οι λεπτομέρειες και η διαδρομή τους υπάρχουν αναρτημένα στην επίσημη σελίδα του Τμήματος Δασών.