Η Νεράδα, η Μαρουδιά, οι κόκκινες τουλίπες και η Γαριφαλιά που άλλαξαν την είσοδο στο Στρουμπί (pics)

Αν καμιά φορά ο δρόμος σε βγάλει στην κοινότητα Στρουμπί της επαρχίας Πάφου, πέραν από την όμορφη διαδρομή την οποία θα απολαύσεις με τα καταπράσινα τοπία, θα παρατηρήσεις μεγάλα, χρωματιστά έργα τέχνης, φτιαγμένα από πηλό στους ψηλούς τοίχους, στην είσοδο του χωριού. Έργα που υμνούν την κυπριακή παράδοση και την ιστορία, μέσα από τα μάτια του Κύπριου καλλιτέχνη και κάτοικου της περιοχής, Χαράλαμπου Επαμεινώνδα.

Τα τείχη, έχουν γίνει εδώ και χρόνια πόλο έλξης για ντόπιους, αλλά και τουρίστες που θα βρεθούν στο χωριό, ενώ όσοι δεν γνωρίζουν την ύπαρξή τους θα σταματήσουν εκεί για να φωτογραφηθούν και να τα φωτογραφήσουν, όταν τα παρατηρήσουν στο διάβα τους. Στο ένα σημείο, απεικονίζεται η Μαρία, η κατά κόσμο Μαρουδιά, γνωστή κεντήτρια της περιοχής. Στο άλλο σημείο, θα δεις κατακόκκινες τουλίπες, οι οποίες ευδοκιμούν ανάμεσα στις κοινότητες Στρουμπί και Πολέμι. Πιο κάτω θα δεις να παίρνει γυναικεία μορφή η Ανεράδα του Κύπριου ποιητή, Βασίλη Μιχαηλίδη, αλλά και τον Άγιο Γεώργιο, ενώ γύρω-γύρω ξεπροβάλλουν μικρές ιστορίες. Ακόμη, θα δεις και το προσωπείο, δύο από τις τέσσερις εποχές. Την άνοιξη και το καλοκαίρι.

Όλα αυτά αποτελούν έργα που επέλεξε ο ίδιος ο κος Επαμεινώνδα, όταν ο πρώην κοινοτάρχης της περιοχής του ανέθεσε να εμπλουτίσει τους κενούς, γκρίζους και άψυχους τοίχους του δρόμου, με ιστορίες πολιτισμού. Το έργο, όπως εξήγησε ο ίδιος μιλώντας στον REPORTER, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά μετά το 2009, ενώ συνεχίστηκε σταδιακά μέσα στα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αφού υπάρχουν σημεία που θα δεις τα έργα μισοτελειωμένα. Ο λόγος ήταν ότι άλλαξε ο κοινοτάρχης και δεν δόθηκαν άλλα χρήματα για την ολοκλήρωση του έργου.

Ωστόσο, αυτό δεν αποτρέπει τον κόσμο να σταματήσει στο σημείο και να δει όσα έχουν ολοκληρωθεί, αλλά και όσα δεν έχουν υποστεί φθορά από τις καιρικές συνθήκες. Ο ίδιος θεωρεί πως όποτε βλέπει κάποιον να σταματάει στο σημείο για να φωτογραφηθεί, είναι ευλογία για τον τόπο του και νιώθει μεγάλη χαρά ως καλλιτέχνης, καθώς είναι ένας τρόπος για να επικοινωνήσει με τον κόσμο. «Για εμένα ήταν πολύ ευχάριστο που μου δόθηκε η δυνατότητα να εκφράσω την τέχνη και τη φιλοσοφία μου σε ένα δημόσιο χώρο. Βλέπω συχνά πολλούς να σταματούν στο δρόμο για μια φωτογραφία με τα έργα μου. Αυτή είναι η χαρά του δημιουργού, δηλαδή όταν καταφέρνει να επικοινωνήσει με το κοινό. Αυτά τα λεπτά και εκείνη τη στιγμή που θα σταματήσει κάποιος, θα δει, θα νιώσει και θα βρει κάτι διαφορετικό να τον αγγίξει. Είναι μια πινελιά παρμένη από την κυπριακή παράδοση και τον πολιτισμό που αξίζει τα προβάλλουμε».

Από όλα τα έργα εκείνα, ξεχωρίζει την προσωπογραφία της Ανεράδας με πηλό, που εμπνεύστηκε από το ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη για το οποίο έχει αφιερώσει πολλά έργα του. «Στην χώραν π’ αναγιώθηκα κ̌αι ‘κόμα αναγιώννουμουν κ̌ι άρκ̌εψα νάκκον να λαχτώ, τότε εξηφοήθηκα τα ζώδκια κ̌ι εν εχώννουμουν κ̌ι εξέβηκα να δκιανευτώ», γράφει μέσα σε μια πανδαισία χρωμάτων από ψηφιδωτό, ενώ στη μέση ξεπροβάλει η μορφή της Ανεράδας να κρατάει μια στάμνα από την οποία τρέχει το νερό, που συμβολίζει τη δημιουργία. «Το ποίημα αυτό, του Βασίλη Μιχαηλίδη, είναι ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα. Είναι το πιο λυρικό και αυτό που μπορεί να σταθεί στην παγκόσμια ποίηση. Μιλά για τον έρωτά του καλλιτέχνη με την μούσα της ποίησης και έχω φτιάξει την προσωποποίηση της Ανεράδας να κρατάει μια στάμνα που ανοίξεις τη βρύση τρέχει νερό».

Σε άλλο τοίχο θα δεις την Μαρουδιά ανάμεσα στα αγαπημένα την αγγελάκια. Μια αγαπημένη κεντήτρια της εποχής και καλλιτέχνης της περιοχής. «Η Μαρουδιά άφησε στον πολιτισμό κάποια κεντήματα με το όνομα της και θέλησα να της αφιερώσω ένα έργο μου. Κεντούσε κυρίως αγγέλους σε εκκλησιαστικά κεντήματα. Για αυτό έχει κοντά τις αγγέλους . Αυτό το στρογγυλό αντικείμενο που κρατάει στα χέρια είναι το τελάρο με το οποίο έφτιαχναν κεντήματα», εξήγησε ο κος Επαμεινώνδας.

Άλλη αγαπημένη του, είναι η Γαριφαλιά, η οποία ήταν επίσης κεντήτρια και η ιστορία της αναφέρεται σε ποίημα, αλλά έχει γραφτεί και ένα τραγούδι, ενώ ο κος Επαμεινώνδας έχει γράψει για την ίδια, ένα βιβλίο.

Αρκετά από τα έργα που θα δει κάποιος, αφορούν σε κεντήματα, αγαλματίδια που είναι παρμένα από τα έργα που φτιάχνανε με ζυμάρι στους γάμους τα παλιά χρόνια ή από την αγγειοπλαστική της Κύπρου, χιλιάδες χρόνια πριν, στο σχήμα της πάπιας και του ψαριού. Υπάρχει ακόμη και έργο προσωποποίησης του καλοκαιριού και της άνοιξης, αλλά και του Αγίου Γεωργίου, τον οποίο τιμά το χωριό κάθε χρόνο. «Η εκκλησία του παλιού χωριού, δηλαδή του Πάνω Στρουμπιού τιμά τον Άγιο Γεώργιο, έτσι αφιερώσαμε ένα τοίχο προς τιμή του Αγίου, με παραστάσεις με τον δράκο και την βασιλοπούλα, με τον νεαρό που έσωσε και επιγραφές που είναι σχετικές το θέμα».

Σε άλλο σημείο γίνεται αναφορά στις στίχους του Ευριπίδη για τον ερχομό του στην Κύπρο, που συμβολίζει να ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού στο νησί μας, ενώ ένας άλλος τοίχος έχει πολλά στοιχεία και σχέδια αφιερωμένα στις τουλίπες. «Συνδύασα τις τουλίπες με κάποιες γνωστές ιστορίες μυθολογίας. Οι τουλίπες που βρίσκονται σε πολλά αρχαία έργα τέχνης. Από τα αγγεία, μέχρι και στα φοιθκιώτικα, αλλά υπήρχε μέχρι και στα κεντήματα της Μαρουδιάς. Επίσης η τουλίπα λέγεται επιστημονικά tulipa genesis γιατί εντοπίστηκε στο Άζεν της Γαλλίας και δεν ξέρουμε πως βρέθηκε εκεί. Εάν δηλαδή την πήρα από την Κύπρο εκεί ή εάν οι Φράγκοι την έφεραν εδώ».

Για όλα αυτά χρησιμοποιήθηκαν χιλιάδες κεραμικά, πέτρες και ψηφιδωτά. «Ανάλογα με το τι ήθελα, χρησιμοποιούσα τα απαραίτητα υλικά. Στην πορεία είδαμε ότι κάποια φθείρονται και άλλαζα τεχνική προσθέτοντας για παράδειγμα χρώματα μέσα στον πηλό, τις πέτρες και τα κεραμικά. Ήθελα να χρησιμοποιήσω υλικά που ταιριάζουν με τον χώρο να μην είναι φανταχτερά και ξένα με το περιβάλλον».

Μέσα από αυτήν πρωτοβουλία ο κος Χαράλαμπος θεωρεί πως του δόθηκε η δυνατότητα να εκφραστεί και να συμμετάσχει σε μια κατά τρόπο εκδήλωση πολιτισμού, ενώ συνεχίζει να παράγει τέχνη μέσα από βιβλία και διηγήματα. «Ασχολούμαι με την τέχνη από πάντα. Από μικρός φάνηκε ότι είχα ταλέντο και αυτό με ανάγκασε να ακολουθήσω το δρόμο αυτό. Σπούδασα θεολογία και στη συνέχεια στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, όμως η κυριότερη σπουδή είναι αυτή που κάνει ο ίδιος ο δημιουργός επιλέγοντας αυτό που τον εκφράζει, να μελετήσει και να μάθει μέσα από άλλους καλλιτέχνες».

Ο κος Χαράλαμπος ζει αποκλειστικά από τη ζωγραφική και είναι συγγραφέας δέκα βιβλίων. Τα δύο από αυτά έχουν πάρει κρατικό βραβείο λογοτεχνίας και το πρώτο κρατικό βραβείο εικονογράφησης. Συμμετέχει σε εκθέσεις με άλλους καλλιτέχνες, ενώ σπάνια θα προχωρήσει σε έκθεση μόνο των δικών του έργων και μπορεί να το συναντήσει κάποιος στο προσωπικό του εργαστήρι που διαθέτει στο Χάνι του Ιμπραήμ στο Κέντρο της Πάφου.

Το μεγαλύτερο μέρος της τέχνης που ασχολείται, όπως φαίνεται και από τα έργα του, αφορά την παράδοση και τον πολιτισμό της Κύπρου μας. Πηγή έμπνευσης για τον ίδιο, αποτελεί η ποίηση. «Όχι μόνο η κυπριακή αλλά και η διεθνής. Έχω φτιάξει μια σειρά από έργα με θέμα τον Βασίλη Μιχαηλίδη και άλλων ποιητών όπως ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Τώρα δουλεύω σε έργα του σκηνοθέτη Άλεξ Καρπόφσκι για μια παγκόσμια έκθεση στην Αθήνα και στο Παρίσι».

«Είναι φυσικό όταν ζεις σε έναν όμορφο τόπο να δημιουργείς και όμορφα έργα», μας είπε. Και η αλήθεια είναι πως η Κύπρος, στο πέρασμα των χρόνων, ενέπνευσε πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες. Και είναι για αυτό το λόγο που θα πρέπει να επενδύσουμε στον πολιτισμό μας.