Από συμπληγάδες ο EuroAsia Interconnector-Τα ορόσημα, η αύξηση κόστους και οι καθυστερήσεις

Τα ορόσημα που αφορούν την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου μέσω του καλωδίου EuroAsia Interconnector πρέπει να εκπληρωθούν, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου, κληθείς να σχολιάσει τις πληροφορίες για σύσκεψη χθες στο Προεδρικό Μέγαρο για ανασκόπηση της πορείας του κρίσιμου αυτού έργου.

Όπως έχει μεταδοθεί, το θέμα συζητήθηκε σε σύσκεψη που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης με το Διευθυντή του φορέα υλοποίησης (EuroAsia) Νάσο Κτωρίδη, κατά την οποία εκφράστηκαν ανησυχίες ότι κινδυνεύει η χρηματοδότηση του έργου από την ΕΕ λόγω καθυστέρησης στην επίτευξη των οροσήμων.

Ο Υπουργός Ενέργειας, ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ για τη συνάντηση, απέφυγε να προβεί σε κάποιο σχόλιο για το θέμα και περιορίστηκε να αναφέρει πως υπάρχουν αυτά τα ορόσημα τα οποία ουσιαστικά θα πρέπει το συντομότερο τα οποία πρέπει να εκπληρωθούν.

Σε συνομιλία που είχε το ΚΥΠΕ με τον φορέα υλοποίησης του έργου (EuroAsia) δόθηκε η απάντηση «ουδέν σχόλιο».

Η ηλεκτρική διασύνδεση θεωρείται έργο κρίσιμης σημασίας για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κύπρου, αφού θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση της χώρας. Έχει χαρακτηριστεί ως έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI) από την ΕΕ και ως τέτοιο έχει λάβει χρηματοδότηση €657 εκατ., ενώ υπάρχει επιπλέον χρηματοδότηση €100 εκατ. από την Διευκόλυνση Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). To έργο αφορά στην κατασκευή υποθαλάσσιου καλωδίου, μήκους 1.200 χλμ, το οποίο να ενώνει το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα μέσω Κρήτης. Η πρώτη φάση, εκτιμώμενης αξίας €1,57 δισ. αφορά στη σύνδεση Κύπρου – Ελλάδας και η δεύτερη τη σύνδεση Κύπρου – Ισραήλ.

Ωστόσο, όπως δήλωσαν έγκυρες πηγές, λόγω των καθυστερήσεων, αλλά και των προβλημάτων που προέκυψαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, το κόστος κατασκευής έχει αυξηθεί στα €1,8 δισ. περίπου. Παράλληλα υπάρχει προβληματισμός σε σχέση με τρία βασικά ορόσημα.

Ειδικότερα, το πρώτο αφορά στη συμμετοχή του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ) στον φορέα υλοποίησης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αν και ανακοινώθηκε στις 25 Ιουνίου η στρατηγική συμφωνία (συμμετοχή ΑΔΜΗΕ με το 25% στο μετοχικό κεφάλαιο του EuroAsia) για το θέμα, εντούτοις το ορόσημο δεν θεωρείται ότι επιτεύχθηκε. Η ΕΕ επέμεινε στη συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ διότι η σύνδεση θα γίνει με δίκτυα του Διαχειριστή στην Κρήτη.

Το δεύτερο ζήτημα αφορά στην υπογραφή των συμβολαίων με την νορβηγική Nexans, της εταιρείας που θα κατασκευάσει το καλώδιο. Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές στο ΚΥΠΕ, λόγω της καθυστέρησης, υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί η χρονική δέσμευση (slot) της εταιρείας για κατασκευή του καλωδίου, διότι υπάρχει μεγάλη ζήτηση, ειδικότερα από τη Γερμανία και χώρες της Βαλτικής, στον απόηχο του πολέμου της Ουκρανίας.

Πρόσθετα, το τρίτο ορόσημο αφορά στη συμφωνία με την Siemens, για την κατασκευή του μετατροπέα τάσης, αν και στην περίπτωση αυτή τα χρονικά περιθώρια δεν είναι τόσο πιεστικά.

Το έργο βρίσκεται μέσα στη μέγγενη της ΕΕ, διότι παρουσιάζει καθυστερήσεις. Φαίνεται ότι ο φορέας υλοποίησης δεν μπορεί να φέρεις εις πέρας τις προσδοκίες της ΕΕ, ούτε και τις δικες μας εξού και η συνάντηση για να κάνουμε μια ανάλυση διότι το έργο αυτό είναι στρατηγικής σημασίας για τον τόπο μας, δήλωσε στο ΚΥΠΕ αρμόδια πηγή.