Προβληματικό Κράτος Δικαίου και με σφραγίδα Βρυξελλών-Επισφραγίζει την αμφισβήτηση η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Μόνο προβληματισμός για το Κράτος Δικαίου στην Κύπρο, παρά τα μικρά βήματα που συνέβησαν, κυρίως σε τεχνοκρατικά ζητήματα αλλά και σε θέματα οργάνωσης της πυραμίδας των Δικαστηρίων, προκύπτουν μέσα από την Έκθεση για το Κράτος Δικαίου, που δημοσίευσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εάν κάποιος επιχειρήσει να κατατάξει σε μια σειρά την κατάσταση στα 27 κράτη μέλη σίγουρα η κατάσταση στην Κύπρο, είναι καλύτερη από ότι στην Ουγγαρία ή την Πολωνία, όπου βασικά ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών καταπατούνται. Ωστόσο αυτό σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται, πως στη νήσο των Αγίων, όλα είναι… καλά και άγια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στη δημοσιότητα η Έκθεση για το Κράτος Δικαίου-«Σήμα» για το θεσμό του Εισαγγελέα, ανησυχία για κλείσιμο υποθέσεων

Αντιθέτως, μέσα από την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ουσιαστικά επιβεβαιώνονται όλοι όσοι φωνάζουν εδώ και καιρό για ριζικές και γενναίες αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν, έτσι ώστε η Κύπρος να είναι πραγματικά, «ένα κράτος με σεβασμό σε Αρχές και Αξίες, που εγγυάται την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων σύμφωνα με μια δέσμη βασικών δημοκρατικών αξιών, διασφαλίζει την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ και υποστηρίζει ένα επιχειρηματικό περιβάλλον φιλικό προς τις επενδύσεις. Αυτό, δηλαδή που όπως σημειώνει και η ίδια η Επιτροπή, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ίδιας της ταυτότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης», όπως αναφέρει στην Έκθεση της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνεχώς επικαλούμαστε για τα καλά, άλλοτε κατηγορούμε για όλα τα κακά που μας έχουν συμβεί ως χώρα και ίσως ήρθε η ώρα να εισακούσουμε για πράγματα βασικά που μας κάνει συγκεκριμένες συστάσεις. Συστάσεις που κάποιες εξ αυτών, αποτελέσαν και προεκλογικές θέσεις των σημερινών κυβερνώντων, που πλέον έχουν και το μαχαίρι και το καρπούζι, εάν πραγματικά οραματίζονται ένα σύγχρονο και ευρωπαϊκό κράτος δικαίου, να πάρουν στα σοβαρά, όπως άλλωστε τους καλεί και η Επιτροπή, την έκθεση και να τη χρησιμοποιήσουν ως οδηγό χρήσης, στις Μεταρρυθμίσεις που γενναία θα πρέπει να κάνουν.

Τι είναι όμως το τόσο ανησυχητικό που προκύπτει από την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το πιο σημαντικό είναι η συνολική εικόνα που δίδεται για ένα κράτος που λειτουργεί με αρκετά κενά. Ένα κράτος που αν κάποιος επιχειρήσει να διεκδικήσει το δίκιο του, θα προσκρούσει σε μια σειρά από ζητήματα, που μπορεί να είναι διάσπαρτα, αλλά όταν ενωθούν, δημιουργούν ένα τέρας που βγάζει νικητή τον πιο ισχυρό και όχι κατ΄ ανάγκην αυτόν που έχει το δίκαιο με το μέρος του.

Και όλα αυτά που αποτελούν συμπεράσματα και συστάσεις της Επιτροπής, δεν είναι πράγματα που πρώτη φορά ακούγονται στην Κύπρο. Η συντριπτική τους πλειοψηφία, είναι ζητήματα που έχουν συζητηθεί στη δημόσια σφαίρα, ωστόσο δεν υπήρξε ούτε η πολιτική βούληση και κακά τα ψέματα, ούτε η κοινωνική πίεση για να αλλάξουν.

Ποιος δεν είδε τη σύγκρουση των δύο κορυφαίων θεσμών, του Γενικού Εισαγγελέα με τον Γενικό Ελεγκτή για το θέμα των γνωματεύσεων που ο πρώτος έδινε σε Υπουργεία ή κυβερνητικές υπηρεσίες, προτείνοντας τους να μην δώσουν στοιχεία στον δεύτερο για να κάνει τις έρευνες τους; Υπήρξε άλλωστε στιγμή που ανοικτά είχε λεχθεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση, πως γίνονταν σκέψεις, σε συνεργασία με τον Γενικό Εισαγγελέα, για να ζητήσουν την παύση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη στη Ανώτατο. Άρα αυτή τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θίγει το ζήτημα και μάλιστα παίρνει θέση λέγοντας πως, «η Ελεγκτική Υπηρεσία στους ελέγχους της, αντιμετώπισε ορισμένες ελλείψεις που μπορεί να οδηγήσουν σε διαφθορά, ιδίως σε σχέση με την ανάθεση μεγάλων δημοσίων συμβάσεων χωρίς δημόσιο διαγωνισμό», θα πρέπει να χτυπήσει καμπανάκι και στον Λόφο του Προεδρικού και δίπλα, στη Νομική Υπηρεσία.

Ποιος δεν παρακολούθησε τη συζήτηση που γίνεται τους τελευταίους μήνες, με αφορμή τις υποθέσεις του μαύρου βαν, του Εθνοφρουρού Θανάση Νικολάου και του Μιχάλη Κατσουνωτού, για τις οποίες ενώ υπήρξαν σχετικά πορίσματα που καταδείκνυαν ποινικές ευθύνες, η Νομική Υπηρεσία αποφάσισε αναστολή των διώξεων ή μη καταχώρυση τους στο Δικαστήριο; Συνεπώς, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Έκθεση για το Κράτος Δικαίου θέτει θέμα για το ανέλεγκτο των αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα, δεν θα πρέπει να πέφτει κανείς από τα σύννεφα.

Ποιος δεν άκουσε, τόσο τον Νίκο Χριστοδουλίδη, όσο και τους άλλους υποψηφίους των Προεδρικών Εκλογών του περασμένου Φεβρουαρίου να δηλώνουν πως ήρθε η ώρα για διαχωρισμό των εξουσιών της Νομικής Υπηρεσίας; Ήταν κάτι που λέχθηκε και στα debate αλλά και σε επιμέρους παρουσιάσεις των υποψηφίων Προέδρων. Άρα πέντε μήνες μετά τις Εκλογές, δεν θα πρέπει να ξαφνιάζει κανέναν πως και οι Βρυξέλλες αντιλήφθηκαν το πρόβλημα που υπάρχει και τον κίνδυνο επηρεασμού που υποθάλπει όταν η Νομική Υπηρεσία λειτουργεί πότε με το καπέλο του Νομικού Συμβούλου της Κυβέρνησης και πότε με το καπέλο του Δημόσιου Κατήγορου.

Και οι ευθύνες για την κατάσταση, δεν είναι ούτε μονοδιάστατες, ούτε πολιτικά μονόχρωμες. Αφορούν κυρίως τα κόμματα που με τις ευλογίες τους ξεδοντιάστηκε η Αρχή κατά της Διαφθοράς, για την οποία γίνεται αναφορά πως δεν διαθέτει ανακριτικές εξουσίες και που θα πρέπει να καταθέτει τις υποθέσες της στον Γενικό Εισαγγελέα που θα αποφασίζει για το τι μέλλει γενέσθαι με κάθε υπόθεση.

Αυτά είναι μόνο μερικές από τις συστάσεις και τις υποδείξεις των Βρυξελλών προς την Κύπρο. Αν κάποιος θέλει να δει το ποτήρι μισογεμάτο, θεωρώντας πως με Μεταρρυθμίσεις τεχνοκρατικής υφής, με προσλήψεις και με σύσταση νέων Δικαστηρίων, βελτιώνεται η κατάσταση και το Κράτος Δικαίου στην Κύπρο, είναι δικαίωμα του να το πιστεύει.

Το σίγουρο είναι πως οι αριθμοί, τους οποίους μάλιστα ασπάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εκεί. Και είναι αριθμοί που αφορούν την άποψη του μέσου πολίτη για το αν το ποτήρι είναι μισογεμάτο ή μισοάδειο στην Κύπρο. Σύμφωνα λοιπόν με τους αριθμούς, στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς για το 2022, η Κύπρος κατατάσσεται 21η στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 51η σε παγκόσμιο επίπεδο, με βαθμολογία 52 από τα 100.Η Έκθεση σημειώνει πως αυτή η αντίληψη για την διαφθορά στην Κύπρο «έχει επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία πέντε χρόνια», ενώ παρουσιάζει και στοιχεία από το Ευρωβαρόμετρο, σύμφωνα με τα οποία το 92% των ερωτηθέντων θεωρούν τη διαφθορά ευρέως διαδεδομένη στην Κύπρο και το 58% των ερωτηθέντων αισθάνεται ότι επηρεάζεται προσωπικά από τη διαφθορά στην καθημερινή του ζωή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στη δημοσιότητα η Έκθεση για το Κράτος Δικαίου-«Σήμα» για το θεσμό του Εισαγγελέα, ανησυχία για κλείσιμο υποθέσεων