Το τέταρτο ορόσημο της Λευκωσίας για το Κυπριακό

Αν και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, έθεσε τρία ορόσημα για το Κυπριακό, συμπεριλαμβάνοντας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που ολοκληρώθηκε την περασμένη Παρασκευή, την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ σε περίπου μια εβδομάδα και τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, αναμφίβολα η προγραμματισμένη, για τις 11 Ιουλίου, πρώτη συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών, Κωνσταντίνου Κόμπου με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, αποκτά ιδιαίτερη σημασία και θα μπορούσε να τη χαρακτηρίσει κανείς και ως το τέταρτο ορόσημο για το Κυπριακό.

Μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα, που προοδευτικά μπορεί να κριθεί ως ευνοϊκότερο από ότι πριν τρεις μήνες, η συνάντηση του κ. Κόμπου με τον Αντόνιο Γκουτέρες, μπορεί να λειτουργήσει υπό προϋποθέσεις, ως καταλύτης των εξελίξεων και της πιο ενεργής εμπλοκής του ίδιου του Γενικού Γραμματέα, ο οποίος εδώ και έξι χρόνια, από το ναυάγιο του Κρανς Μοντανά και εντεύθεν, είδε όλες τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε να αποτυγχάνουν, είτε διότι αμφότερα τα κράτη μέλη δεν ήταν έτοιμα να εμπλακούν σε μια νέα προσπάθεια, είτε γιατί η άλλη πλευρά είχε προσχωρήσει στις απαράδεκτες θέσεις που εδώ και περίπου δύο χρόνια διατυπώνει.

Δεδομένων των πρωτοβουλιών που έλαβε ο Νίκος Χριστοδουλίδης από την ημέρα της εκλογής και των επαφών του, κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο υπουργός Εξωτερικών θα έχει να παρουσιάσει σημαντικό έργο, ικανό για να πείσει τον Αντόνιο Γκουτέρες για τις προθέσεις της δικής μας πλευράς. Σε αυτό το έργο συμπεριλαμβάνονται, πρώτον, οι επαφές του Προέδρου της Δημοκρατίας με αρχηγούς κρατών που διατηρούν ανοικτούς δίαυλους επικοινωνίας με τον Τούρκο Πρόεδρο, όπως ο Όλαφ Σολτς, δεύτερον την πρόθεση της ΕΕ να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, διορίζοντας έναν Ευρωπαίο απεσταλμένο που θα λειτουργήσει υποβοηθητικά στα Ηνωμένα Έθνη και τρίτο προς επιβεβαίωση των πιο πάνω, τα Συμπεράσματα του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που έχουν συγκεκριμένες αναφορές για το Κυπριακό.

Πέραν όμως όλων αυτών, ο Αντόνιο Γκουτέρες θα ήθελε να γνωρίζει ποιες είναι οι προθέσεις της Ελληνοκυπριακής πλευράς επί της ουσίας. Αν δηλαδή το πλαίσιο Γκουτέρες, μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία μας τέτοιας προσπάθειας. Και εδώ είναι που περιπλέκεται η κατάσταση αφού, αφενός ο Νίκος Χριστοδουλίδης επιδιώκει να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις από εκεί που σταμάτησαν στο Κρανς Μοντάνα, αφετέρου θέλει να επαναδιαπραγματευτεί τρία από τα έξι σημεία του Πλαισίου.

Αυτό υπέδειξε χθες και η Εζεκία Παπαϊωάννου, σε ανακοίνωση που εξέδωσε, στην οποία χαιρετίσει το ταξίδι του ΥΠΕΞ στη Νέα Υόρκη για να συναντήσει τον Αντόνιο Γκουτέρες, σημειώνοντας με νόημα πως έτσι κι αλλιώς, από τον ΟΗΕ θα κριθεί αν θα αναληφθεί μια νέα πρωτοβουλία και πώς, εκεί παραπέμπουν και τα πρόσφατα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Για το ΑΚΕΛ, ωστόσο, όπως και για το Κυπριακό γενικότερα, το κρίσιμο είναι αν ο Αντόνιο Γκουτέρες, πέραν από τα διάφορα για τις πρωτοβουλίες και την προθυμία της δικής μας πλευράς για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, θα ακούσει και κάτι καινούριο και ουσιαστικό. Αν δηλαδή η ελληνοκυπριακή πλευρά, είναι έτοιμη να αποδεκτή ως έχει το Πλαίσιο Γκουτέρες ή αν επιδιώκει αλλαγές. «Αν μεταφερθεί στον ΓΓ του ΟΗΕ ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά αμφισβητεί πρόνοιες του Πλαισίου Γκουτέρες ή διαπραγματευτικές συγκλίσεις, τότε αντί να στραφούν οι πιέσεις στην τουρκική πλευρά που αξιώνει δύο κράτη, θα επιμεριστούν οι ευθύνες και στους δύο ή πολύ απλά θα συνεχιστεί το πολύχρονο διαπραγματευτικό κενό το οποίο μόνο την κατοχική δύναμη βολεύει», είναι η εκτίμηση του κόμματος της αριστεράς, που ουσιαστικά κρούει καμπανάκι στην Κυβέρνηση για το τι πραγματικά θα επιδιώξει από τη συνάντηση με τον Αντόνιο Γκουτέρες, ο Κωνσταντίνος Κόμπος.

Κι από πλευράς Κυβέρνησης πάντως, δίδεται μεγάλη βαρύτητα στην πρώτη εκ του σύνεγγυς συνάντησης στελέχους της με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στον όποιό θα παρουσιασθούν τα αποτελέσματα της μεγάλης, όπως χαρακτηρίζεται, διπλωματικής προσπάθειας, που έχει επιδοθεί ο Νίκος Χριστοδουλίδης.

Το μήνυμα που θα στείλει, σύμφωνα με τις επίσημες τοποθετήσεις, η Λευκωσία στον Αντόνιο Γκουτέρες, είναι η ετοιμότητα της ελληνοκυπριακής πλευράς για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που έχει σταματήσει. Μια ετοιμότητα που δεν περιορίζεται σε λεκτικές τοποθετήσεις, αλλά επί της ουσίας, που αποδεικνύεται μέσα από την πρωτοβουλία Χριστοδουλίδη, ενώ ο Κωνσταντίνος Κόμπος θα επαναλάβει και τη μεγάλη προστιθέμενη αξία στην προσπάθεια, που θα έχει η υλοποίηση της πρότασης του Προέδρου για διορισμό Ευρωπαίου απεσταλμένου.

Πάντως, σε ότι αφορά το ποιος θα μπορούσε να αναλάβει τον ρόλο του Ευρωπαίου απεσταλμένου, ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει ήδη συζητήσει μια σειρά από ονόματα στις επαφές που είχε τις προηγούμενες εβδομάδες με Ευρωπαίους ηγέτες και υπάρχει η εκτίμηση, πως αναλόγως των αποτελεσμάτων που θα έχει η συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον Γενικό Γραμματέα, αλλά και οι επαφές των Ευρωπαίων ηγετών με τον Τούρκο Πρόεδρο στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους, ενδεχομένως να επισπευσθούν και να έρθουν σύντομα εξελίξεις.