«Φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή το 2024, κυπριακό φυσικό αέριο το 2027»

Τον Ιούνιο του 2024, θα πρέπει να αναμένεται στην Κύπρο το πρώτο φυσικό αέριο που θα διοχετευθεί στους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την ώρα που με βάση τους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης, το πρώτο φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, δεν θα πρέπει να αναμένεται νωρίτερα από το 2027, σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Παπαναστασίου.

Ο κ. Παπαναστασίου, σε συνέντευξη του στον REPORTER, ξεδιπλώνει το πλάνο, σε σχέση με το ενεργειακό μέλλον της Κύπρου, τις προτεραιότητες που ο ίδιος θέτει καθώς επίσης και τους σχεδιασμούς που γίνονται σε σχέση με τα κυπριακά κοιτάσματα σε συνεργασία με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ. Ο υπουργός Ενέργειας, αναλύει τα δεδομένα για την κατασκευή του ηλεκτρικού καλωδίου διασύνδεσης της Κύπρου με το Ισραήλ και της Ελλάδας και εξηγεί το σκεπτικό στη βάση του οποίου θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις.

Σε ένα άλλο επίπεδο υπεραμύνεται των πολιτικών της Κυβέρνησης, σε σχέση με το θέμα της επιδότησης των λογαριασμών της ΑΗΚ, ενώ αναφέρεται και στην προσωπική του μετάβαση στη θέση του υπουργού, από αυτήν του τεχνοκράτη και τις διαφορές μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του υπουργού Ενέργειας στον REPORTER

Ένας τεχνοκράτης που κληθήκατε να υπηρετήσετε από ένα αμιγώς πολιτικό πόστο. Πώς είναι αυτή η μετάβαση; Πώς περιμένατε να είναι και πώς ήταν στην πράξη;

Η ενέργεια είναι ένα θέμα που πρέπει να ξέρεις το αντικείμενο. Να το υπηρετείς όμως το αντικείμενο από ένα πολιτικό πόστο, θέλει ειδικές δεξιότητες. Ο ιδιωτικός τομέας είναι πολύ διαφορετικός από τον δημόσιο, οι ταχύτητες του ιδιωτικού τομέα είναι πολύ πιο γρήγορες από τις ταχύτητες του δημοσίου, όπως και οι διαδικασίες, είναι πολύ πιο εκλεπτυσμένες στο δημόσιο, έναντι του ιδιωτικού τομέα.

Όμως, μπαίνοντας σε αυτό τον χώρο του Υπουργείου, ενώ κατάφερα πολύ γρήγορα να μπω στα βαθιά, λόγω των γνώσεων μου στο αντικείμενο, δεν έχω καθόλου γνώση ή δεν είχα καθόλου γνώση για το πώς λειτουργεί το σύστημα του δημοσίου, εννοώντας τις διαδικασίες, τη γραφειοκρατία, τις εγκρίσεις που πρέπει να εξασφαλίζονται που ουσιαστικά χρειάζεται χρόνος για να τα μάθεις.

Συνεπώς, επειδή δεν γνωρίζεις εκείνο το κομμάτι, μπορεί να κάνεις σωστές ενέργειες στο τεχνοκρατικό κομμάτι, ενώ μέσα από τις διαδικασίες του δημοσίου, μπορεί να κάνεις και λάθη. Αναγνωρίζω ότι έκανα κάποια λάθη, αλλά μέσα από αυτά μαθαίνεις. Οπότε είναι εκεί η έγνοια μου η πολλή, προσπαθώ να αναπτύξω αυτή τη γνώση όσο γίνεται το συντομότερο. Έμαθα μέσα από τα λάθη και διορθώνομαι.

Φαντάζομαι όπως όλοι, όταν ήσασταν ένας απλός πολίτης, είχατε πει έστω μια φορά, πως «αν ήμουν υπουργός θα είχα πάρει την τάδε απόφαση για αυτό το θέμα». Σήμερα έρχεστε να δείτε πως είναι πιο δύσκολα τα πράγματα για κάποιον υπουργό να λάβει μια σημαντική απόφαση, σε σχέση με τη σκοπιά που είχατε με την προηγούμενη σας ιδιότητα, αυτή του τεχνοκράτη;

Η αλήθεια δεν είπα ποτέ, ότι, «αν ήμουν υπουργός θα έκανα έτσι». Με τον εκάστοτε υπουργό Ενέργειας, είχα άριστες σχέσεις, λόγω και της φύσης της δουλειάς μου. Όμως δεν ήταν καθ’ υπόδειξη κάτι που πίστευα πως ήταν σωστό. Ήταν κάτι που θα μπορούσες να το βάλεις ως γνώμη, πάντοτε ταπεινή, η οποία αν εισακούετο καλώς, εάν όχι δεν επιμένεις μέσα από τα συστήματα να πείσεις έναν υπουργό. Διότι στο τέλος της ημέρας ο υπουργός μπορεί να έχει επιπρόσθετη γνώση που να μην έχεις εσύ στον ιδιωτικό τομέα.

Και η αλήθεια υπάρχει πάρα πολλή γνώση, όχι τεχνοκρατική που χρειάζεται να τη λαμβάνεις υπόψη στη λήψη αποφάσεων. Σας λέω ότι η προσπάθεια μου και η συγκέντρωση μου, είναι να αποκτήσω αυτή τη γνώση, την άλλη, μέσα από γρήγορες διαδικασίες, να έχω επαφές με άλλα υπουργεία και να έχω επαφές με άτομα που ήταν στην πολιτική πολλά χρόνια και ξέρουν πολύ καλά πως εξελίσσεται η διπλωματία. Και επειδή η ενέργεια αγγίζει, όπως είπαμε, και την γεωπολιτική, χρειάζεται αυτή η γνώση να αναπτυχθεί γρήγορα, όπως και η συνεργασία, ανάμεσα στις υπηρεσίες, διότι η γνώση υπάρχει σε διάφορα επίπεδα του κρατικού μηχανισμού.

Η αλήθεια είναι εδώ στο Υπουργείο βρήκα πολλή τεχνογνωσία, βρήκα άτομα που είναι αξιόλογα και μπορώ να σας πω πως είναι σημαντικό να οργανώσει κάποιος αυτή τη γνώση και να τη χρησιμοποιεί ώστε να λειτουργεί ως ομάδα, να μην είναι μεμονωμένη γνώση που κάθεται σε ένα άτομο ή ένα τμήμα. Η αδυναμία του κρατικού μηχανισμού, πιστεύω ότι είναι η αδυναμία συνεργασίας μεταξύ τμημάτων και υπουργείων. Οφείλεται πιστεύω στο ότι έμαθε το κάθε υπουργείο να δουλεύει ως ένα σιλό. Όταν όμως λειτουργείς μέσα σε περιβάλλοντα ενέργειας, δεν μπορεί να λειτουργείς μόνο μέσα στον δικό σου χώρο και οι αποφάσεις δεν πρέπει να παίρνονται σε απομόνωση.

Βιωσιμότητα Vs γεωστρατηγική αξία

Να ξεκινήσουμε με το θέμα του EuroAsia Interconnector. Ακούσαμε πάρα πολλά τις τελευταίες ημέρες. Πού βρίσκεται το όλο ζήτημα και πώς το προσεγγίζει η Κυβέρνηση;

Οποιαδήποτε ηλεκτρική διασύνδεση, χρειάζεται σε μια χώρα που βρίσκεται σε ενεργειακή απομόνωση. Και όχι μόνο ηλεκτρική διασύνδεση αλλά και οποιαδήποτε άλλη διασύνδεση, είτε με άλλες πηγές, είτε με άλλες χώρες. Είτε είναι ηλεκτρικό καλώδιο, είτε είναι αγωγός φυσικού αερίου, είναι αμφότερα πολύ σημαντικά, ειδικά σε μια χώρα που είναι νησί, ώστε να μπορέσει να ξεφύγει από την ενεργειακή απομόνωση.

Και απομόνωση ενεργειακή σημαίνει ότι το δικό σου αυτόνομο σύστημα δεν προσφέρει αρκετή ασφάλεια προμήθειας στη χώρα. Και επειδή η ενέργεια περνά από μια σοβαρότατη κρίση, -ήδη υπάρχει σε εξέλιξη ένας πόλεμος που σχετίζεται με θέματα ενέργειας και άλλους λόγους φυσικά- σας λέω ότι και η Κύπρος θα έπρεπε να σκεφτεί πολύ νωρίτερα αυτή την απομόνωση, που δεν της προσφέρει ενεργειακή ασφάλεια.

Οπόταν, ναι, εμείς θα θέλαμε να μελετούμε κάθε περίπτωση, είτε αγωγός φυσικού αερίου είναι, είτε ηλεκτρικό καλώδιο, όμως πρέπει να είμαστε πολύ προσεχτικοί, αν αυτά τα έργα είναι βιώσιμα από οικονομικής πλευράς, βάλλοντας και στον παράγοντα βιωσιμότητας και τη γεωστρατηγική τους αξία.

Για να το εξηγήσω, ένας αγωγός ή ένα ηλεκτρικό καλώδιο μπορεί να μην είναι οικονομικά βιώσιμο όμως η γεωστρατηγική του αξία να είναι τεράστια. Αν δηλαδή μετρήσεις τη γεωστρατηγική αξία με έναν αριθμό και βάζοντας την δίπλα από την αξιολόγηση της βιωσιμότητας, το πρόσημο να είναι θετικό. Οπόταν σε οποιοδήποτε έργο γίνει, που διασυνδέει την Κύπρο με τα γειτονικά κράτη, θα πρέπει να είναι βιώσιμο από οικονομικής και γεωστρατηγικής πλευράς.

Άρα πρέπει να πληροί και τις δύο προϋποθέσεις..

Ναι, δεν υπάρχει περίπτωση ένα τέτοιο έργον να είναι από μόνο του βιώσιμο, μέσα από τις ροές μιας μικρής αγοράς όπως είναι η Κύπρος. Θα πρέπει να δεις και τη γεωστρατηγική του αξία.

Άρα ποιες είναι οι επιλογές μας;

Οι επιλογές μας θα εξακριβωθούν, όταν το έργο μελετηθεί από τις δύο σκοπιές που είπαμε, τη βιωσιμότητα του και τη γεωστρατηγική του αξία. Βάζοντας αυτά τα δύο μαζί, βγαίνει ένα πρόσημο για την αξιολόγηση του. Και επειδή μιλάμε για πολύ ακριβά έργα, όπως είναι ο interconnector ή ένας αγωγός φυσικού αερίου, καταλαβαίνετε ότι δεν μπορείς να πας με ελαφρά τη καρδία να το φορτώσεις πάνω στον καταναλωτή.

Δεν καθυστέρησε αυτή η αξιολόγηση; Γιατί δεν έγινε τα προηγούμενα χρόνια.

Ναι, καθυστέρησε πάρα πολύ, θα έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού. Αυτή τη στιγμή το έργο μας ενδιαφέρει ως κράτος και αυτό που άλλαξε είναι ότι το ενδιαφέρον μας έχει γίνει πιο έντονο τον τελευταίο καιρό, με την ανάληψη καθηκόντων από τη νέα Κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, για τον λόγο ότι το έργο είναι εκεί και θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα και τη γεωστρατηγική αξία.

«Υπάρχει στρατηγικό πλάνο»

Και ο λόγος που υπάρχει πιο έντονο ενδιαφέρον από την Κυβέρνηση, σχετίζεται με τους ευρύτερους σχεδιασμούς και τα υπόλοιπα κομμάτια του ενεργειακού μας σχεδιασμού; Δηλαδή με το κομμάτι του φυσικού αερίου, των σχέσεων με το Ισραήλ και την Αίγυπτο κτλ;

Βέβαια. Τα interconnectors αυτά σχετίζονται πάρα πολύ με τον ενεργειακό μας προγραμματισμό και την ενεργειακή μας στρατηγική. Είναι διαφορετική στρατηγική αν έχεις interconnector και διαφορετική αν δεν έχεις. Είναι διαφορετική η στρατηγική αν έχεις αγωγό φυσικού αερίου και διαφορετική αν δεν έχεις. Οπόταν η στρατηγική μας για την ενέργεια, σχετίζεται με το ποιες άλλες εναλλακτικές πηγές έχεις για να τροφοδοτήσεις την αγορά ή να στείλεις ενέργεια σε άλλη χώρα.

Και επειδή στην ανατολική Μεσόγειο υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον, λόγω και τις κρίσης από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων και επειδή το Ισραήλ και η Αίγυπτος είναι πολύ πιο μπροστά σε θέματα φυσικού αερίου, η Κύπρος πρέπει να βλέπει και να μαθαίνει μέσα από αυτές τις χώρες. Οπόταν, ναι, η απάντηση είναι πως το πλάνο, ο σχεδιασμός, η στρατηγική, ακόμα και το όραμα μιας χώρας για τον τομέα της ενέργειας, πρέπει να σχετίζεται με όλες τις πηγές που η χώρα μπορεί να τροφοδοτηθεί ή να τροφοδοτήσει άλλες χώρες.

Υπάρχει στο μυαλό σας συγκεκριμένο πλάνο, στη βάση του οποίου η Κύπρος και το Ισραήλ μπορούν να αλληλοτροφοδοτηθούν ή να καλύψουν κενά που ενδεχομένως να νιώθουν ότι έχουν; Υπάρχει, δηλαδή πλάνο πάνω στο οποίο εργαζόμαστε;

Δεν είναι στο μυαλό μου μόνο. Υπάρχει στρατηγικό πλάνο που εξαντλήσαμε σε συζήτηση μέσα στην Κυβέρνηση. Αυτό το πλάνο έχει πολλές εναλλακτικές, διότι όταν μιλάς με άλλα κράτη, θα πρέπει και αυτά να δουν τα θετικά στην οποιαδήποτε εισήγηση καταθέτει ένα γειτονικό κράτος.

Συνεπώς για να μπορέσει ένα βαρύ με οικονομικούς όρους έργο να υλοποιηθεί, θα πρέπει και τα δύο κράτη να δουν τα οφέλη που έχουν. Άρα, είναι λίγο διαφορετικά τα δικά μας οφέλη, από τα οφέλη που θα έχει το Ισραήλ. Αν αυτά τα οφέλη είναι προς την ίδια κατεύθυνση, καταλαβαίνετε ότι το έργο υλοποιείται.

Και επίσης επειδή το Ισραήλ έχει κάποιες ευαισθησίες στα θέματα ασφάλειας, βιωσιμότητας και στρατηγικής, καταλαβαίνετε ότι μπαίνουν και άλλα κομμάτια στο παζλ, που αφορούν την ασφάλεια της συγκεκριμένης χώρας. Αυτό ισχύει και με την Αίγυπτο με την οποία βρισκόμαστε σε ανάλογη διαβούλευση, που πάει αρκετά πίσω. Συζητάμε ανάλογα θέματα για interconnectors, αγωγό φυσικού αερίου κτλ.

Που βρίσκονται οι διαβουλεύσεις με το Ισραήλ;

Αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε, είναι πως για να υπάρξει αποτέλεσμα στις συζητήσεις δύο κρατών, θα πρέπει να δημιουργηθεί μια win win κατάσταση. Στην προκειμένη περίπτωση η διασύνδεση των δύο χωρών, καλύπτει κάποιες αδυναμίες που εμείς ως κράτος αντιμετωπίζουμε, ενώ την ίδια ώρα, προσφέρει στο Ισραήλ, την απαραίτητη στήριξη, στο θέμα της ασφάλειας, στο οποίο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο. Το φυσικό αέριο θα είναι όφελος για εμάς, από τη στιγμή που το Ισραήλ ήδη το έχει, ο ηλεκτρισμός ενδεχομένως να είναι ένα άλλο όφελος για το Ισραήλ, εάν εμείς αναπτύξουμε την παραγωγή μας με πράσινη ενέργεια κτλ.

Μέσα του 2024 φυσικό αέριο στην Κύπρο

Πηγαίνοντας στο κομμάτι του φυσικού αερίου. Που βρίσκεται το έργο του τερματικού;

Βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο του τερματικού, παρόλες τις πολλές καθυστερήσεις που έχουν καταγραφεί. Απλώς να θυμίσω πως το τερματικό αποϋγροποίησης φυσικού αερίου, θα έπρεπε να είχε τελειώσει τον Σεπτέμβριο του 2022. Σήμερα μιλούμε για Αύγουστο του 2023 και πιστεύω ότι όπως εξελίσσεται νομίζω ότι θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2024.

Οπόταν θα υπολογίζουμε ότι μέσα στο 2024, θα έχουμε φυσικό αέριο το οποίο θα αποϋγροποιείται για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής.

Σε ότι αφορά την πλωτή μονάδα; Αναζητήθηκαν πιθανοί μισθωτές της, μέχρι να είναι έτοιμο το τερματικό;

Η πλωτή μονάδα ολοκληρώνεται αυτό ή τον επόμενο μήνα στα ναυπηγεία στην Κίνα. Αυτή η μονάδα είναι ιδιοκτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιμένουμε να παραδοθεί και ακολούθως θα αποφασίσουμε πως θα την εκμεταλλευτούμε, για να μην περιμένει εννέα μήνες.

Όταν θα είναι έτοιμο το τερματικό στο Βασιλικό και η πλωτή μονάδα, όπως είπατε τον Ιούνιο του 2024 θα είμαστε έτοιμοι να εισάγουμε φυσικό αέριο. Είμαστε έτοιμοι ώστε το φυσικό αέριο να χρησιμοποιηθεί στην ηλεκτροπαραγωγή; Οι ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί είναι έτοιμοι να υποδεχτούν φυσικό αέριο;

Στο Βασιλικό, οι μονάδες της ΑΗΚ είναι σχεδόν έτοιμες. Χρειάζεται μια διαδικασία που θα γίνει όταν έρθει η ώρα, ενώ υπάρχει και η μονάδα έξι, η οποία εγκαθίσταται τώρα και θα λειτουργεί μόνο με φυσικό αέριο. Και υπάρχει και ένας ιδιωτικός ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός, ο οποίος επίσης λειτουργεί μόνο με φυσικό αέριο.

Σε ότι αφορά τα δικά μας κοιτάσματα, οι κοινοπραξίες σε ποια φάση βρίσκονται; Πότε αναμένουμε νέες εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ;

Σε ότι αφορά το Αφροδίτη που βρίσκεται στο τεμάχιο 12, μας έχει υποβληθεί σχέδιο ανάπτυξης, το οποίο αξιολογούμε και πρόκειται να απαντήσουμε μέχρι τέλος Αυγούστου. Το συγκεκριμένο κοίτασμα, είναι το πιο προχωρημένο, λόγω του ότι εξευρέθηκε και πριν από αρκετά χρόνια. Έγινε πρόσφατα μια νέα γεώτρηση στο σημείο Α3 που είναι πολύ κεντρικά στο κοίτασμα, για επιβεβαίωση των ποσοτήτων, η οποία μάλιστα με κάποιες τροποποιήσεις, μπορεί να γίνει και γεώτρηση ανάπτυξης. Εκεί λοιπόν αξιολογούμε το σχέδιο ανάπτυξης που έχει υποβάλει η Chevron.

Υπάρχουν θετικά μηνύματα, ως προς τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης;

Εξαρτάται πως θα δείτε το θετικά. Εάν το θετικό είναι να επιβεβαιωθούν οι ποσότητες, τότε τα αποτελέσματα είναι θετικά. Εάν για κάποιον το θετικό είναι να εξευρεθούν περαιτέρω ποσότητες, αυτό δεν το γνωρίζω, διότι ακόμα γίνεται η αξιολόγηση από τις εμπλεκόμενες εταιρείες.

Είστε ικανοποιημένος με τα όσα είδατε στο σχέδιο ανάπτυξης της Chevron;

Αυτό επιτρέψετε μου να μην το απαντήσω, διότι αποτελεί θέμα διαβούλευσης με την εταιρεία και δεν θα ήθελα πρόωρα να δώσω κάποια κατεύθυνση.

Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα τεμάχια ή κοιτάσματα;

Για τα υπόλοιπα υπάρχει αυτό που αποκαλούμε νοτιοδυτικό cluster το οποίο περιλαμβάνει, το δέκα, το πέντε της ExxonMobil και το έξι και επτά της κοινοπραξίας ΕΝΙ/Total. Εκεί υπάρχουν κοιτάσματα τα οποία υπολογίζουμε ότι συμποσούνται σε 4,5-5 τρις κυβικά πόδια. Η γνώμη μας ως Υπουργείο, είναι πως αυτές οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη περιοχή, θα πρέπει να προχωρήσουν με συνέργειες. Δεν μπορεί η κάθε εταιρεία να το αξιοποιήσει, ξεχωριστά από την άλλη.

Συνεπώς πιστεύω πως οι εταιρείες όταν θα είναι έτοιμες, θα πρέπει να ετοιμάσουν και να μας παρουσιάσουν ένα σχεδιασμό αξιοποίησης των κοιτασμάτων που βρίσκονται στην περιοχή. Διότι εκείνα τα κοιτάσματα, δεν είναι μακριά το ένα από το άλλο. Οπόταν περιμένουμε μια γεώτρηση περί το τέλος του 2023, από την ENI/Total και ακόμα μια περί τα τέλη του 2024 από την ExonMobil.

Προχωρούν οι τρισδιάστατες αξιολογήσεις και τα σεισμογραφικά έχουν θετικές ενδείξεις, ωστόσο εάν δεν υπάρξει γεώτρηση, δεν μπορεί να είσαι σίγουρος για το τι θα βρεις. Ωστόσο στο πέντε τα δεδομένα τείνουν να δείχνουν πως εκεί υπάρχει κάτι θετικό.

Κυπριακό φυσικό αέριο το 2027

Με βάση τα δεδομένα, όπως τα περιγράψατε για το νοτιοδυτικό άκρο της ΑΟΖ και τις εκεί ανακαλύψεις, έχετε άποψη για το πώς μπορούν να τύχουν εκμετάλλευσης τα συγκεκριμένα κοιτάσματα;

Βεβαίως έχουμε άποψη. Θα πρέπει να πω ότι αυτή τη στιγμή η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, είναι χωρίς καμία υποδομή. Συνεπώς από κάπου θα πρέπει να ξεκινήσουμε. Οι ΑΟΖ του Ισραήλ και της Αιγύπτου, είναι γεμάτες με υποδομές, αγωγούς, πλατφόρμες κτλ. Αυτά λείπουν από την κυπριακή ΑΟΖ και ο λόγος που λείπουν είναι διότι τα κοιτάσματα, δεν είναι σε μεγέθη που επιτρέπουν σε κάποιον επενδυτή να μπει και να επενδύσει σε πανάκριβες υποδομές.

Ουσιαστικά αυτό που γίνεται τώρα, είναι πως εμείς βλέπουμε την κατεύθυνση προς Αίγυπτο και προς Κύπρο και αξιολογούμε σε συνεννόηση με τις εταιρείες και τις δύο αυτές κατευθύνσεις. Πιθανώς κάποια από τα κοιτάσματα, είναι πιο οικονομικά βιώσιμο να γίνουν με υποδομές που είναι οι απολύτως αναγκαίες, ώστε η επένδυση να είναι μειωμένη, αλλά και ο χρόνος που θα αξιοποιηθεί το κοίτασμα, να είναι πιο σύντομος.

Όμως υπάρχουν άλλα ευρήματα, που επειδή διατίθεται χρόνος για να εξεύρεις κι άλλα, όπως αυτό που γίνεται στο τεμάχιο πέντε, εκεί μπορούν να αρχίσουν σχεδιασμοί προς δύο κατευθύνσεις, μεταξύ των οποίων, είναι και η Κύπρος. Και εμάς μας ενδιαφέρει η Κύπρος, διότι είναι ένα σημείο, που πέραν από τη δική μας ηλεκτροπαραγωγική, μπορεί μέσω μιας υποδομής, έστω μικρή για υγροποίηση και εξαγωγή φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της.

Η Κύπρος προσφέρεται για κάτι τέτοιο, διότι οι αποστάσεις δεν είναι τεράστιες από τα κοιτάσματα, οπόταν η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνει με βάση τα ευρήματα παρά βάσει αποστάσεων.

Είπαμε ότι τον Ιούνιο του 2024 θα μπορεί να μπει σε λειτουργία το τερματικό και να έχουμε ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο που θα αγοράζουμε. Αν έπρεπε να βάλουμε χρονοδιάγραμμα για το πότε θα μπορούμε να εκμεταλλευτούμε, είτε για τις εσωτερικές μας ανάγκες, είτε για να πωλήσουμε φυσικό αέριο από τα δικά μας κοιτάσματα, πότε θα το θέτατε;

Λαμβάνοντας υπόψη τις αναγκαίες υποδομές που πρέπει να δημιουργηθούν και άλλες συμφωνίες που πρέπει να γίνουν, το συντομότερο που θα μπορούσε να βγει φυσικό αέριο από τα κυπριακά κοιτάσματα, πιστεύω ότι είναι μέσα στο 2027.

Υπήρξε μια πρόταση από την Energean για να κατασκευαστεί ένας αγωγός από τα κοιτάσματα που δραστηριοποιείται η εταιρεία στο Ισραήλ, με προορισμό στην Κύπρο. Η συγκεκριμένη πρόταση, βρίσκεται ακόμα στο τραπέζι;

Ναι υπάρχει γραπτή πρόταση της συγκεκριμένης εταιρείας την οποία αξιολογήσαμε, αφήσαμε το παράθυρο ανοικτό, απαντώντας στην πρόταση και ουσιαστικά αναμένουμε τις επόμενες εβδομάδες για να αποφασίσουμε συνολικά γύρω από όλα τα κοιτάσματα, αλλά και πώς θα εξυπηρετηθεί η Κύπρος με υγροποιημένο φυσικό αέριο αλλά και αέριο σε αέρια μορφή μέσω αγωγού, οπότε θα απαντήσουμε τελεσίδικα.

«Θέμα του ΥΠΟΙΚ η επιδότηση ηλεκτρισμού»

Ένα τελευταίο ζήτημα έχει να κάνει με το θέμα του ηλεκτρισμού. Όταν λαμβάνατε την απόφαση για να διακόψετε την κρατική επιδότηση στους λογαριασμούς της ΑΗΚ, δεν είχατε υπόψη σας ότι θα είχαμε έναν παρατεταμένο καύσωνα, όπως αυτόν που βιώνουμε...

Σίγουρα δεν το είχαμε. Αν το είχαμε, θα μπορούσαμε να κάνουμε πολλά άλλα πράγματα. Αλλά, το όλο σκεπτικό γύρω από την επιδότηση, είναι πως η οριζόντια επιδότηση, είναι εύκολη στην εφαρμογή, όμως είναι πολύ επιβαρυντικό στα δημόσια οικονομικά. Οπόταν το σκεπτικό της Κυβέρνησης, είναι πως οι συγκεκριμένες επιδοτήσεις, θα πρέπει να είναι πιο στοχυεμένες. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Κύπρο, συμβαίνει σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Η ΕΕ σχεδίασε επιδοτήσεις, που ίσχυαν για ένα μικρό και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που διαρκούσε μια κρίση, δεν είχε σχέση με οτιδήποτε άλλο και μετά πήγε σε στοχευμένη επιδότηση. Το ίδιο κάναμε κι εμείς.

Ίσως η εποχή που πάρθηκε η απόφαση, λόγω και των καιρικών συνθηκών που ακολούθησαν και κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει, συνέπεσε να μην είναι σε συμβατότητα.

Υπάρχουν ακόμα και δηλώσεις βουλευτών της συμπολίτευσης για το θέμα, που σας καλούν να επανεξετάσετε την απόφαση σας, διότι βρισκόμαστε στα τέλη του μήνα και άρχισαν να εκδίδονται οι λογαριασμοί του διμήνου, υπάρχει κάτι που σκέφτεστε να γίνει;

Αυτό είναι θέμα του Υπουργείου Οικονομικών. Εμείς ως Υπουργείο Ενέργειας, προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε το ανθρώπινο δυναμικό μας στη δημιουργία πιο βιώσιμων λύσεων για τον πολίτη. Αντιλαμβανόμαστε τη σοβαρή επιβάρυνση κάποιων νοικοκυριών που είναι περιορισμένων εισοδημάτων και προσπαθούμε να βρούμε λύσεις που πρώτα θα βοηθήσουν αυτό το κοινό και μετά όλους τους υπόλοιπους.

Οι λύσεις σε ότι αφορά το Υπουργείο Ενέργειας, είναι τα σχέδια μας για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και τη βοήθεια που δίνουμε και επιπρόσθετα σκεφτόμαστε και κάποιες άλλες λύσεις. Το ίδιο κάνουμε και για τις επιχειρήσεις.

Θα μου πείτε ότι αυτά είναι βραχυπρόθεσμα. Το άμεσο που η κοινωνία το έχει ανάγκη, πάει στοχευμένα και αυτό είναι η επιδότηση. Κάθε κράτος παίρνει τις αποφάσεις του, στη βάση των δυνατοτήτων που του παρέχονται από τους πόρους του. Οπότε περί αυτού πρόκειται. Και κάτι το οποίο καμιά φορά συζητιέται έντονα στα Συμβούλια της ΕΕ, είναι η προτεραιότητα, της ΕΕ, για τη χρηστή χρήση της Ενέργειας.