Πρόωρες εκλογές στην Ισπανία την Κυριακή -Κοντά στο τέλος ο Πέδρο Σάντσεθ

Πέντε χρόνια μετά τη διακυβέρνηση ενός ετερόκλητου συνασπισμού του Σοσιαλιστικού Κόμματος, οι Ισπανοί προσέρχονται την Κυριακή στις κάλπες, σε ένα πολιτικό τοπίο που ίσως θα υποστεί τη μεγαλύτερη αλλαγή εδώ και μία γενιά.

Και αν υπάρχει ένα κόμμα που φαίνεται πως θα επιδιώξει να δημιουργήσει αίσθηση στις βουλευτικές εκλογές, αυτό είναι το ακροδεξιό Vox. Εξακολουθώντας να τραβά τα βλέμματα της διεθνούς ειδησεογραφίας, αυξάνει την ανησυχία για τη συνεχιζόμενη άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη.

To τέλος του Σάντσεθ και του «σαντσισμού»

Τόσο οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ όσο και οι κυβερνητικοί τους σύμμαχοι Podemos -λαϊκίστικο αριστερό κόμμα, προϊόν του κινήματος των Ισπανών «Αγανακτισμένων»- έρχονται αντιμέτωποι με μια πολύ πιθανή πολιτική συντριβή μεθαύριο. Μάλιστα, στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του Μαΐου οι δυνάμεις τους ηττήθηκαν κατά κράτος από το Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό.

Σίγουρα, όμως, η δυσφορία για τον απερχόμενο πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ είναι διάχυτη στη χώρα λίγες ημέρες πριν τη διεξαγωγή των πρόωρων βουλευτικών εκλογών. Η δημοσιογράφος της Corriere della Sera, Σάρα Γκαντόλφι, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ο σαντσισμός δεν είναι ασθένεια, τουλάχιστον σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Για τους περισσότερους Ισπανούς, όμως, είναι κάτι πολύ παρόμοιο με μια λοίμωξη που πρέπει να αντιμετωπιστεί γρήγορα». Όμως, «κανένας δεν είδε τον "-ισμό" του να επικρίνεται τόσο πολύ όσο ο νυν πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ» γράφει, και είναι αλήθεια ότι, στο πλαίσιο μιας άκρως τεταμένης προεκλογικής περιόδου, η οποία πλησιάζει στο τέλος της, δεν περνάει μέρα που ο «σαντσισμός» να μην επικρίνεται και να μη χλευάζεται από τη συντηρητική αντιπολίτευση, καθώς και από τα ΜΜΕ που τη στηρίζουν.

Πρώτο κόμμα το ΡΡ

Το PP σημείωσε τεράστια κέρδη, νικώντας τα εν ενεργεία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού σε πολλές σημαντικές περιφερειακές και δημοτικές διοικήσεις, δίνοντας τον τόνο ενόψει των εκλογών της Κυριακής. Το Λαϊκό Κόμμα είναι έτοιμο να ηγηθεί της κυβέρνησης μέσα από τον σχηματισμό ενός νέου συνασπισμού, με τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων να δείχνουν ότι θα χρειαστεί να συμπράξει με το ακροδεξιό Vox.

«Εάν ψηφίσετε το Λαϊκό Κόμμα, δεν θα υπάρχει πια σαντσισμός, θα έχουμε επιτέλους κυβέρνηση» υποσχέθηκε κατά τη διάρκεια προεκλογικής ομιλίας του την περασμένη Κυριακή στη Σαραγόσα ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος (που προηγείται στις δημοσκοπήσεις με διαφορά έξι μονάδων από το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα).

Για τους αντιπάλους του Πέδρο Σάντσεθ, ο σαντσισμός συμπυκνώνει όλα τα ελαττώματα ενός «ναρκισσιστή» πολιτικού, όπως χαρακτηρίζει τον Ισπανό πρωθυπουργό ο συγγραφέας Χοσέ Αντόνιο Μοντάνο στην ιστοσελίδα The Objective. «Ένα ατίθασο άλογο… ένα θεαματικό θύμα… που δεν καταλαβαίνει γιατί του επιτίθενται, γιατί θέλουν να τον απομακρύνουν από την πρωθυπουργία ενώ είναι ο καλύτερος» αναφέρει. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μάλιστα οι οπαδοί της Δεξιάς εκφράζονται ακόμα πιο απροκάλυπτα και προσβλητικά, υποστηρίζοντας πως ο σαντσισμός εκφράζει τη στάση ενός ηγέτη που είναι «πολύ γόης και ματαιόδοξος», «ψεύτης και ξεδιάντροπος», «κενός και προσκολλημένος στην εξουσία».

Νίκη της Δεξιάς βλέπουν οι δημοσκοπήσεις

Ο μέσος όρος των τελικών δημοσκοπήσεων που συνέταξε το Reuters στις 17 Ιουλίου προβλέπει ότι το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP) θα κατακτήσει περίπου 140 έδρες από τις 350 του νομοθετικού σώματος. Θα είναι πρώτο κόμμα δηλαδή, αλλά θα χρειαστεί να σχηματίσει συνασπισμό, με το ακροδεξιό Vox, για να κυβερνήσει, όπως συμβαίνει στην Ισπανία από τα χρόνια του Μαριάνο Ραχόι και έπειτα.

Στο αριστερό μπλοκ βρίσκονται ο Σάντσεθ και το σοσιαλιστικό κόμμα PSOE και η Γιολάντα Ντίαθ με τον συνασπισμό 20 κομμάτων του οποίου είναι επικεφαλής, με την επωνυμία Sumar. Στο δεξιό μπλοκ βρίσκεται ο Φεϊχό με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα και το Vox.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως σε αυτή την ψηφοφορία το Vox αναμένεται να κερδίσει λιγότερες έδρες απ' ό,τι στις προηγούμενες εκλογές, αλλά, αν καταφέρει να συμμετάσχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, θα σηματοδοτήσει ότι από ένα νεοσύστατο κόμμα αουτσάιντερ μετατράπηκε σε υπολογίσιμη κυβερνητική δύναμη. Θα πρόκειται για ιστορική εξέλιξη στην πολιτική ζωή της Ισπανίας.

«Την Κυριακή ίσως έρθει στην Ισπανία η μεγαλύτερη πολιτική αλλαγή εδώ και μια γενιά»

Όπως σημειώνει, με τη σειρά του, το Bloomberg, οι εκλογές της Κυριακής θα επιφέρουν ίσως τη μεγαλύτερη πολιτική αλλαγή εδώ και μια γενιά. Το Vox είναι έτοιμο να γίνει μέλος ενός κυβερνητικού συνασπισμού, φέρνοντας την Ακροδεξιά στη διακυβέρνηση για πρώτη φορά μετά το τέλος της δικτατορίας του στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο τη δεκαετία του 1970.

Καθώς μια νέα γενιά ακροδεξιών κομμάτων προελαύνει σε όλη την Ευρώπη στη σκιά της επίθεσης του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία, ένα διαφορετικό είδος εθνικισμού έρχεται στο προσκήνιο. Τα περισσότερα από αυτά τα κόμματα εκφράζουν πιο μετριοπαθείς θέσεις για τη Ρωσία και οι συζητήσεις περί αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν καταλαγιάσει σε ορισμένες χώρες.

Αυτό που τους ενώνει είναι μια σκληρή προσέγγιση σε ζητήματα όπως η μετανάστευση, το φύλο και η ταυτότητα.

Νέο κεφάλαιο στην ισπανική πολιτική σκηνή;

Ανατρέχει σε μια εποχή που ήταν απαλλαγμένη από αυτό που οι υποστηρικτές της θεωρούν περιττές επιπλοκές της προοδευτικής πολιτικής και ενεργοποιείται από την οργή για τους Καταλανούς και τους Βάσκους που θέλουν να διαλύσουν τη χώρα τους. Δεν είναι λοιπόν μόνο οι πολιτικές του Σάντσεθ που θέλει να αναιρέσει ο Αμπασκάλ. Κοιτάζει επίσης πιο πίσω στη μετάβαση από τη δικτατορία και σε αυτό που θεωρεί ως το προπατορικό αμάρτημα της ισπανικής δημοκρατίας: την περιφερειακή αυτονομία.

Οι ιστορικές εντάσεις μεταξύ της Μαδρίτης και των βιομηχανικών μηχανών της Χώρας των Βάσκων και, κυρίως, της Καταλονίας, σημαίνουν ότι ο έλεγχος τομέων όπως η φορολογική πολιτική, τα δικαστήρια, ο πολιτισμός και κυρίως η εκπαίδευση αμφισβητείται έντονα. Τα ζητήματα αυτά βρέθηκαν στο επίκεντρο της προσπάθειας της Καταλονίας για ανεξαρτησία το 2017 και αποτέλεσαν το σκηνικό της 30ετούς εκστρατείας της βασκικής τρομοκρατικής ομάδας ΕΤΑ.

Οι εκλογές δεν πρόκειται να δώσουν στον Αμπασκάλ το ελεύθερο να εφαρμόσει τα σχέδιά του, αλλά είναι πιθανό να έχει μεγάλο λόγο στο πώς θα εξελιχθεί το επόμενο κεφάλαιο της ισπανικής πολιτικής, σημειώνει το Bloomberg.

Εάν οι δημοσκοπήσεις είναι σωστές, η προσοχή θα στραφεί στο πώς ο Αμπασκάλ και ο ηγέτης του PP, Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, θα διαπραγματευτούν τη συμμαχία τους. Οι αναλυτές είναι σε γενικές γραμμές θετικοί για τις προοπτικές των επενδυτών υπό μια κυβέρνηση PP - Vox, αλλά τα σχέδια του Αμπασκάλ για μαζικές φοροελαφρύνσεις με ελάχιστες ενδείξεις για το πώς θα τις χρηματοδοτήσει είναι ένας άλλος πιθανός κίνδυνος.

Μεγάλη αποστράτευση στην Αριστερά

Ο Χοσέ Πάμπλο Φεραντίζ, επικεφαλής του τμήματος κοινής γνώμης και πολιτικής έρευνας της δημοσκοπικής Ipsos Spain, δήλωσε ότι, ενώ οι δημοσκοπήσεις παρέμεναν σχετικά κοντά, η Δεξιά είχε με το μέρος της ένα εκλογικό σώμα με υψηλό κίνητρο.

«Βλέπουμε εδώ και πολύ καιρό μια υπερκινητοποιημένη Δεξιά και μια Αριστερά που ήταν πολύ αποσυντονισμένη σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αλλά που πιστεύαμε ότι θα επανενεργοποιούνταν καθώς πλησίαζαν οι εκλογές», είπε.

Ωστόσο, «η αποστράτευση επηρεάζει την Αριστερά πολύ περισσότερο απ' ό,τι τη Δεξιά - ειδικά τους ψηφοφόρους της Κεντροαριστεράς. Νομίζω ότι θα είναι πολύ δύσκολο για την Αριστερά να κινητοποιήσει αυτούς τους ψηφοφόρους στον χρόνο που απομένει, οπότε η Δεξιά είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα κερδίσει, ανεξάρτητα από το αν θα πάρει την απόλυτη πλειοψηφία ή όχι», είπε στον Guardian.

Ο Φεραντίζ δήλωσε ότι οι κεντροδεξιοί ψηφοφόροι που μπορεί κάποτε να είχαν αποθαρρυνθεί να ψηφίσουν το ΡΡ λόγω των συμμαχιών του με το Vox, πιθανόν να ψηφίσουν το ΡΡ επειδή δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. «Στο τέλος της ημέρας, μπορεί να μην τους αρέσουν οι συμφωνίες με το Vox, αλλά είναι η λιγότερο κακή επιλογή γι' αυτούς», είπε ο αναλυτής, σκιαγραφώντας την εικόνα για το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής στην Ισπανία.

Πηγή: Iefimerida