20 Ιουλίου 1974: 49 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Ο χρόνος πάγωσε εκείνο το τραγικό πρωινό της 20ης Ιουλίου, πριν ακριβώς 49 χρόνια, όταν το «χρυσοπράσινο φύλλο» της Μεσογείου άρχισε να αιμορραγεί από την βίαιη μπότα του Τούρκου κατακτητή που εισέβαλλε με μένος στο νησί, σκορπώντας τον όλεθρο, τον θάνατο, την απόγνωση και την καταστροφή.  

Παραβιάζοντας κάθε κανόνα της διεθνούς δικαίου και νομιμότητας, η Τουρκία "σκηνοθετεί" την πρώτη φάση της κυπριακής τραγωδίας, στις 20 Ιουλίου 1974, ενώ λίγες μέρες μετά ακολούθησε το δεύτερο δράμα κατά το οποίο καταλήφθηκε και η Αμμόχωστος.  Από τότε, η Τουρκία κατέχει παράνομα το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Η Κύπρος σήμερα θυμάται και τιμά όλους όσοι υπερασπίστηκαν την πατρίδα εναντίον του Τούρκου εισβολέα το 1974. Σε όλες τις πόλεις της ελεύθερης Κύπρου διοργανώνονται εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για τους πεσόντες και δεήσεις για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας. 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα παραστεί στις 8 το πρωί στην επιμνημόσυνη δέηση που θα τελεστεί για τους πεσόντες αξιωματικούς και οπλίτες κατά την τουρκική εισβολή, στον Τύμβο Μακεδονίτισσας και στις 10 το πρωί στο μνημόσυνο των πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή που θα τελεστεί στον Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, στην Αρχιεπισκοπή. Το βράδυ στις 9 θα μιλήσει σε εκδήλωση για τις μαύρες επετείους, στο Προεδρικό Μέγαρο. 

Πολιτικά κόμματα και οργανώσεις εκδίδουν ανακοινώσεις καταδίκης της τουρκικής εισβολής και διοργανώνουν εκδηλώσεις μνήμης και τιμής προς τους νεκρούς της κυπριακής τραγωδίας, τονίζοντας την ανάγκη για ενότητα και επαναλαμβάνοντας την αποφασιστικότητά τους να εργαστούν για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. 

Σαν σήμερα Τούρκοι στρατιώτες αποβιβάζονται  στις ακτές της βόρειας Κύπρου σε μια «ειρηνευτική επιχειρηση» στην οποία δόθηκε η κωδική ονομασία «Αττίλας». Τουρκικά μεταγωγικά αεροπλάνα μεταφέρουν αλεξιπτωτιστές μεταξύ 5.15 και 5.20 το πρωϊ στην περιοχή του τουρκικού θύλακα Λευκωσίας- Αγίου Ιλαρίωνα. Οι αλεξιπτωτιστές έπεφταν μαζικά ενώ δυνάμεις πεζικού της Τουρκίας αποβιβάζονταν στις παραλίες της Κερύνειας. Στις 5.20 το πρωϊ αρχίζει η απόβαση τουρκικών δυνάμεων στο Πέντε Μίλι με τους στρατιώτες να προχωρούν προς την Κερύνεια.  

Με σύνθημα «Η Αϊσέ μπορεί να πάει διακοπές», η Τουρκία έσπειρε στο νησί την καταστροφή. Μέσα σε τρία εικοσιτετράωρα ο κατακτητής σκόρπισε τον απόλυτο όλεθρο με άγριες εκτελέσεις, βιασμούς, συλλήψεις αιχμαλώτων, καταστροφές εκκλησιών, ξεριζωμό.  Η «κυβέρνηση» των πραξικοπηματιών του Νίκου Σαμψών παραιτήθηκε υπό το βάρος των εξελίξεων στις 23 Ιουλίου 1974. 

Στη Νέα Υόρκη το απόγευμα της 20ης Ιουλίου συνέρχεται το Συμβούλιο Ασφαλείας το οποίο εγκρίνει το ψήφισμα 353 με το οποίο ζητείται κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο, τερματισμός κάθε ξένης στρατιωτικής επέμβασης και έναρξη συνομιλιών μεταξύ των τριών Εγγυητριών Δυνάμεων της Κύπρου για αποκατάσταση της ειρήνης και της συνταγματικής Κυβέρνησης στο νησί.  Στις Βρυξέλλες συνέρχεται το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων χωρών- μελών του ΝΑΤΟ, το οποίο όμως αποφεύγει να πάρει ουσιαστικά θέση. 

Στη Γενεύη άρχισαν πυρετώδεις διαβουλεύσεις για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης, αλλά ενόσω διαρκούσαν, η Τουρκία, τα ξημερώματα της 14 Αυγούστου, απέσυρε την αντιπροσωπεία της, και λίγη ώρα αργότερα προχώρησε και στο δεύτερο κύμα εισβολής υπό την κωδική ονομασία «Αττίλας 2» με την κατάληψη της Μόρφου, της Αμμοχώστου και της Καρπασίας. 

Οι νεκροί έφθασαν τις 3.000, οι εκτοπισμένοι Ελληνοκύπριοι τις 162.000, πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα, οι Τουρκοκύπριοι υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν, ως αποτέλεσμα της εκβιαστικής πολιτικής της Τουρκίας,  στο υπό τουρκική κατοχή έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Οι 20.000 Ελληνοκύπριοι και Μαρωνίτες που επέλεξαν να μην εγκαταλείψουν τα σπίτια τους παρά την τουρκική κατοχή υπόκειντο σε συνεχή παρενόχληση, περιορισμούς στη διακίνηση, άρνηση πρόσβασης σε επαρκή ιατρική φροντίδα και εκπαίδευσης με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους με τον αριθμό τους να έχει δραματικά μειωθεί στους 300.  

Η πιο τραγική συνέπεια της τουρκικής εισβολής είναι οι αγνοούμενοι. Χιλιάδες Ελληνοκύπριοι είχαν συλληφθεί και κρατηθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Κύπρο ενώ πάνω από 2.000 αιχμάλωτοι πολέμου είχαν μεταφερθεί παράνομα και κρατηθεί σε  φυλακές στην Τουρκία. Σημαντικός αριθμός εξακολουθεί να αγνοείται.  

Το Κυπριακό παραμένει άλυτο, με την Λευκωσία να είναι η τελευταία μοιρασμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης. 

Πηγή: KΥΠΕ