Η τραγωδία της 20ης Ιουλίου, οι διαχρονικές ευθύνες και η πυξίδα για το δυσοίωνο μέλλον

Αν ο κυπριακός ελληνισμός είχε τη δυνατότητα να διαγράψει μια ημέρα από τα ημερολόγια του, αυτή αναμφίβολα θα ήταν η 20η Ιουλίου κάθε έτους. Αποτελεί την πιο σκοτεινή ημέρα, την ημέρα που ουσιαστικά άλλαξε εδώ και 49 καλοκαίρια τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων. Άλλων που χάθηκαν οριστικά, άλλων που παραμένουν αγνοούμενοι, άλλων που πέθαναν ή συνεχίζουν να ζουν στην προσφυγιά και όλων αυτών που ζουν, είτε με τον πόθο της επιστροφής, είτε με τον πόθο να γνωρίσουν τις πατρογονικές τους εστίες.

Όσο περνάνε τα χρόνια, γίνεται ακόμα πιο έντονο το αίσθημα της αυτοκριτικής, που διαπνέεται από μια φιλοσοφία, ότι λίγο πολύ φταίξαμε κι εμείς ως Ελληνοκύπριοι για να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε. Αφενός η κ΄πωση κι αφετέρου το άγχος που προκαλεί η στασιμότητα στο Κυπριακό σε συνδυασμό με τα τετελεσμένα στα κατεχόμενα, προκαλούν δικαιολογημένα αισθήματα πανικού.

Πανικού που ούτε η πολιτική ηγεσία, ούτε ο λαός μπορεί να διαχειριστεί. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, είναι που επιχειρείται από τους ίδιους τους Ελληνοκύπριους, που αποδεδειγμένα αδυνατούν να αντιμετωπίσουν αυτό που έχουν ενώπιον τους συντεταγμένα, η αλληλοεπίρριψη ευθυνών, τα αλληλοκαρφώματα και ενός είδους επιλεκτική υπόδειξη λανθασμένων χειρισμών. Άλλοι θυμούνται «το όχι για να τσιμεντωθεί το ναι», άλλοι το «γκρέμισμα των Ιδεών Γκάλι», άλλη τον «μακροχρόνιο», άλλη τις ευθύνες «για το ναυάγιο του Κρανς Μοντάνα». Άλλωστε το Κυπριακό, βρίθει από ορόσημα, ιστορικές ημερομηνίες και ιστορικές ευθύνες.

Μια αλήθεια όμως που μπορεί να ειπωθεί, είναι πως δεν είναι λίγες οι πολιτικές καριέρες που στήθηκαν πάνω στο Κυπριακό. Ουκ ολίγες υποσχέσεις σε συνδυασμό με βαρύγδουπες ομιλίες σε αντικατοχικές ή προεκλογικές συγκεντρώσεις, δημιούργησαν μια τεράστια παραδοξότητα. Μια μη φυσιολογική κατάσταση, στην οποία την ίδια ώρα κάποιος που φώναζε πως «τα σύνορα μας δεν είναι εδώ, είναι στην Κερύνεια», όταν οι πόρτες και τα μικρόφωνα έκλειναν, με την ίδια ευκολία που αναφερόταν στα σύνορα ενώπιον του λαού, αναφερόταν και στις υποχωρήσεις που επιβάλλεται να γίνουν για να λυθεί το Κυπριακό.

Τις προηγούμενες δεκαετίες, δηλαδή, υπήρξε μια φοβερή ασυνέπεια λόγων, ανάμεσα στο πολιτικό προσωπικό της χώρας, που δημιούργησε και δημιουργεί σύγχυση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, κάθε ίχνος εμπιστοσύνης, είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό να έχει χαθεί. Πέραν από κάποιους ελάχιστους, η πλειονότητα των πολιτών, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει. Για αυτό έχει χαμηλώσει τον πήχη και φιλτράρει πολύ καλύτερα, όσα ακούει από το πολιτικό προσωπικό. Δεν πιστεύει τα μεγάλα λόγια και φοβάται το ίδιο είτε ακούει για ιστορικούς συμβιβασμούς, είτε για τη συνέχιση ενός ασυμβίβαστου και πατριωτικού αγώνα.

Και πάμε στο σήμερα... Αυτά τα συμπεράσματα είναι κάτι που φαίνεται πως τουλάχιστον τα κόμματα δεν αντιλαμβάνονται. Εάν παρακολουθήσει κανείς τις ομιλίες και τις τοποθετήσεις των εκπροσώπων τους, θα διαπιστώσει ότι, τίποτα δεν διδάχθηκαν από το παρελθόν και από τα ψυχολογικά σοκ που οι ίδιοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο προκαλούν στην κοινωνία. Η πολιτική ηγεσία, βρίσκεται σε φάση νιρβάνας, αφήνοντας τα πράγματα να κυλήσουν και εκ των υστέρων εάν της συμφέρει πολιτικά, ασκεί κριτική, αν όχι σιωπά και πάει παρακάτω. Της λείπει το όραμα, της λείπουν οι στόχοι, της λείπει η προοπτική.

Είμαστε η χώρα, που η αντιπολίτευση της σημερινής Κυβέρνησης, θέτει στόχους ποσοστά και καρέκλες. «Στις επόμενες Ευρωεκλογές θέλουμε το κόμμα μας να φτάσει στο τάδε ποσοστό», είπε πρόσφατα ένας πολιτικός αρχηγός. Αυτή η δήλωση αποτυπώνει, όχι μόνο τον τρόπο που πολιτεύεται το συγκεκριμένο κόμμα, αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Δεν υπάρχει σε κανέναν –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- η ανάγκη να προτείνει πολιτικές, δεν υπάρχει η ανάγκη να ασκηθούν πιέσεις ή να γίνουν ενέργειες για να βελτιωθεί την καθημερινότητα των πολιτών και να αντιμετωπιστούν οι σοβαρές προκλήσεις που η χώρα αντιμετωπίζει. Περιορίζονται στο να πηγαίνουν στα τυφλά και ότι τους ξημερώσει το προσεγγίζουν απομονωμένα και αποσπασματικά. Άντε να βάλουν και ένα μακροπρόθεσμο στόχο για τα ποσοστά του κόμματος σε ένα χρόνο. Μέχρι εκεί…