Η Κύπρος μεταξύ των χωρών που μένουν πίσω στους στόχους της ΕΕ για τα απόβλητα

Η Κύπρος είναι ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ στα οποία υπάρχει κίνδυνος να μην επιτευχθούν οι στόχοι για το 2025 όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση για τα αστικά απόβλητα και όλα τα απόβλητα συσκευασίας, σύμφωνα με ειδική έκθεση της Κομισιόν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συνοδεύουν την έκθεση, το 2020 το ποσοστό ανακύκλωσης για τα αστικά απόβλητα στην Κύπρο βρισκόταν στο 16,8%, αρκετά πίσω από τον στόχο για τουλάχιστον 55% μέχρι το 2025. Όσον αφορά την ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασίας, η Κύπρος βρισκόταν πιο κοντά στο στόχο για το 2025 (59.9% σε σχέση με τον στόχο του 65%).

Αρκετά πίσω βρίσκεται η Κύπρος και όσον αφορά τους στόχους για μείωση της υγειονομικής ταφή αποβλήτων σε ποσοστό μικρότερο του 10%, καθώς το 2020 κατέγραψε ποσοστό 67%.

Μεταξύ των εισηγήσεων που καταγράφονται για την Κύπρο περιλαμβάνονται:

- Επέκταση της χωριστής συλλογής αποβλήτων στην πηγή σε όλα τα τμήματα του πληθυσμού και βελτίωση της ευαισθητοποίησης των πολιτών ως προς τον διαχωρισμό των αποβλήτων και την πρόληψη της δημιουργίας τους. Υλοποίηση οικονομικών μέτρων, όπως καθιέρωση συστημάτων πληρωμής κατά την απόρριψη και θέσπιση φόρου υγειονομικής ταφής για την παροχή κινήτρων με στόχο τη χωριστή συλλογή στην πηγή και την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που αποτίθενται σε χώρους υγειονομικής ταφής.

- Περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών επεξεργασίας αποβλήτων που σχετίζονται με τις υψηλότερες βαθμίδες της ιεράρχησης των αποβλήτων, ειδικότερα της αυξημένης ικανότητας επεξεργασίας βιολογικών αποβλήτων και υποστήριξης της οικιακής λιπασματοποίησης, και καθιέρωση εθνικών προτύπων ποιότητας για την παραγωγή προϊόντων λιπασματοποίησης/ζύμωσης από βιολογικά απόβλητα.

- Βελτίωση του συστήματος διαχείρισης δεδομένων, ώστε να περιλαμβάνει επαληθεύσιμα σύνολα δεδομένων που χαρακτηρίζονται από συνοχή, ειδικά για τα απορρίμματα συσκευασιών.

Παράλληλα καταγράφονται, ως παραδείγματα ορθών πρακτικών από την Κύπρο, το εθνικό σχέδιο για την προώθηση της χρήσης προϊόντων λιπασματοποίησης από βιολογικά απόβλητα, και το Πρόγραμμα μείωσης των αποβλήτων της τουριστικής βιομηχανίας, τα οποία αφορούν:

- Το πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης αγροτών (1600 ευρώ ανά εκτάριο για σιτηρά και 1200 ευρώ εκτάριο για άλλες καλλιέργειες) για τη χρήση στις εκτάσεις τους συγκεκριμένης ελάχιστης ποσότητας προϊόντων λιπασματοποίησης που προέρχονται από βιολογικά απόβλητα.

- Το πρόγραμμα μείωσης δημοτικών στερεών αποβλήτων για παραλιακές ξενοδοχειακές και συναφείς τουριστικές υποδομές σε Λεμεσό και Πάφο το οποίο απευθύνεται σε τοπικές αρχές και δημιουργεί ένα σύστημα διαχωρισμού των αποβλήτων στην πηγή, και χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων και οργανικών αποβλήτων.

- Κίνδυνος για αρκετά κράτη μέλη

Η έκθεση αφορά τους στόχους που συμφωνήθηκαν για τα κράτη μέλη για το 2025, μέσω της οδηγίας-πλαίσιο για τα απόβλητα και της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας, ενώ συνοδεύεται από εισηγήσεις. Τα κράτη μέλη τα οποία διατρέχουν τον κίνδυνο να χάσουν και τους δύο στόχους για το 2025 είναι εκτός από την Κύπρο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία.

Επίσης, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Λετονία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Σουηδία διατρέχουν τον κίνδυνο να μην πετύχουν τον στόχο για τα αστικά απόβλητα.

Μόνο εννέα από τα κράτη μέλη (Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες και Σλοβενία) αναμένεται βάσει της σημερινής κατάστασης να πετύχουν τους στόχους για το 2025.

Ακόμα, αρκετές χώρες (μεταξύ τους και η Κύπρος) αναμένεται πως δεν θα πιάσουν τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί για το 2035 για την υγειονομική ταφή αποβλήτων.

Οι στόχοι για το 2025 αφορούν την επίτευξη 55% στην ανακύκλωση και προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των αστικών αποβλήτων, 65% στην ανακύκλωση για το σύνολο των αποβλήτων συσκευασίας, και στόχους ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας ανά υλικό (75% για το χαρτί και το χαρτόνι, 70% για το γυαλί, 70% για τις συσκευασίες σιδηρούχων μετάλλων, 50% για το αλουμίνιο, 50% για το πλαστικό και 25% για το ξύλο). Όσον αφορά τη μείωση της υγειονομικής ταφής των αστικών αποβλήτων, ο συμφωνημένος στόχος είναι για μείωση σε λιγότερο από 10% έως το 2035.