«Άνοιξε ένας μεγάλος Ασκός... Κανείς δεν μπορεί να είναι στο ανέλεγκτο»

Αποφασισμένος, έτσι ώστε τα θέματα που άπτονται της ευθύνης της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής που προεδρεύει να φτάσουν μέχρι τέλους, είναι ο Βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, Δημήτρης Δημητρίου, ο οποίος σε σχέση με το τεράστιο θέμα των κόκκινων φακέλων και των σκιών που αφέθηκαν για την Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, δηλώνει πως πέραν αυτων, υπάρχουν κι άλλα ζητήματα όπως σύγκρουση συμφερόντων των αθλητικών παραγόντων και οι τηλεοπτικές χορηγίες.

Ο κ. Δημητρίου χαρακτηρίζει ως πολλαπλά και αλυσιδωτά τα προβλήματα που δημιουργούνται από την κρίση θεσμών και τον καβγά μεταξύ Γενικού Εισαγγελέα και Ελεγκτή, σημειώνοντας πως η προσφυγή στη Δικαιοσύνη, ίσως να είναι και μονόδρομος αυτή τη στιγμή.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών, εκτιμά πως έφθασε η ώρα για μια γενναία συζήτηση που θα αφορά μια μεγάλη τροποποίηση του Συντάγματος, που μεταξύ άλλων θα ρυθμίζει και το ζήτημα των θεσμικών αντίβαρων.

Την ίδια ώρα απαντά για τα νέα δεδομένα που δημιούργησε η εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη, την αλλαγή ηγεσίας στον Δημοκρατικό Συναγερμό, ενώ αξιολογεί και τις πρώτες κινήσεις της Κυβέρνησης.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του Δημήτρη Δημητρίου

*Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με τα θέματα που άπτονται της ιδιότητας σας, ως προέδρου της Επιτροπής Θεσμών. Πριν μπούμε στα σοβαρά θέματα που απασχόλησαν και απασχολούν την Επιτροπή, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν συμμερίζεστε την άποψη ότι σήμερα η Κύπρος βιώνει μια πρωτοφανή κρίση θεσμών;

Η Κύπρος δεν λειτουργεί με ένα φυσιολογικό Σύνταγμα. Εκ των πραγμάτων η επίκληση του δικαίου της ανάγκης από το 1964, η έλλειψη των θεσμικών αντιβάρων, δημιουργούν πολλαπλά και αλυσιδωτά προβλήματα. Ένα εξ αυτών, είναι κι αυτό που βιώνουμε αυτές τις ημέρες, με την κρίση ή τον καβγά δύο ανεξάρτητων αξιωματούχων, για το πλαίσιο και το εύρος των εξουσιών τους.

Σε μια φυσιολογική χώρα, πάντα θα υπάρχουν τα παιχνίδια εξουσίας, όμως σε μια φυσιολογική χώρα, θα έπρεπε να είναι θέμα συζήτησης. Όμως είναι θέμα συζήτησης, γιατί ακριβώς σήμερα τα όρια των εξουσιών είναι δυσδιάκριτα. Σίγουρα ο κυρίαρχος τρόπος και ο καταλυτικός τρόπος για να λυθούν όλα αυτά είναι η λύση του Κυπριακού, όπου το νέο Σύνταγμα της ομόσπονδης κυπριακής Δημοκρατίας θα τα ρυθμίζει.

Μέχρι τότε όμως και δεδομένου ότι το δίκαιο της ανάγκης που ήταν ένα προσωρινό μέτρο, μετρά σχεδόν 60 χρόνια ζωής, καλούμαστε να βρούμε τους τρόπους, ώστε αυτές οι εξουσίες να καταφέρνουν να συνυπάρχουν πιο αρμονικά από ότι συνυπάρχουν σήμερα. Και σίγουρα η προσφυγή στη Δικαιοσύνη, ίσως να είναι μονόδρομος αυτή τη στιγμή.

*Καθυστερήσαμε για την προσφυγή στη Δικαιοσύνη;

Καθυστερήσαμε ως κράτος και κοινωνία να αντιληφθούμε αυτό το ζήτημα. Πιστεύω ότι οι συνθήκες σήμερα είναι ώριμες ούτως ώστε και αυτή η προσφυγή να γίνει, αλλά και να κάνουμε μια πιο γενναία συζήτηση για μια μεγάλη τροποποίηση του Συντάγματος, όπου πολλά από αυτά θα ρυθμιστούν μέσω των θεσμικών αντίβαρων.

*Ποιος είναι ο ρόλος της Επιτροπής Θεσμών σε αυτή τη διαδικασία;

Ο ρόλος της Επιτροπής είναι να βρει το πλαίσιο και θα γίνουν και οι συζητήσεις και ημερίδες. Ως Επιτροπή θα διοργανώσουμε ημερίδα για αυτά τα ζητήματα. Γιατί ένας από τους ρόλους του Κοινοβουλίου και των βουλευτών είναι και αυτός. Να βάζει στη συζήτηση θέματα που είναι ώριμα πλέον να συζητηθούν.

Ο περιορισμός των θητειών για παράδειγμα, δεν μπορεί ένας διορισμός που έγινε σε μια ηλικία 44 ή 49 χρόνων να παραμένει στη θέση του είτε για 24, είτε για 16 χρόνια και αναφέρομαι αντίστοιχα στον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα και τον Γενικό Ελεγκτή. Επίσης θα πρέπει να δούμε τι κάνουν άλλες χώρες, υπάρχουν τα Ελεγκτικά Συνέδρια ενός ανδρός η αρχή ή ο ανεξάρτητος αξιωματούχος να είναι ένας και μόνο. Το κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, το κάνει η Γαλλία, το κάνει η Ελλάδα, το κάνουν πολλές χώρες.

Επίσης, ο διαχωρισμός του Γενικού Εισαγγελέα σε δύο ρόλους, αυτού του νομικού συμβούλου του κράτους και του δημόσιου κατήγορου, πιστεύω πως είναι κάτι που θα πρέπει να προχωρήσει. Και τέλος ο τρόπος που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ούτε λίγο ούτε πολύ λειτουργεί ως αυτοκράτοράς με τον τρόπο που διορίζει χωρίς να υπάρχει ο οποιοσδήποτε έλεγχος από κανένα, θα πρέπει να βρούμε τον συνταγματικά σωστό τρόπο να γίνεται με ένα παραπάνω αντίβαρο, ένα έλεγχο και μια ισορροπία.

Πλέον με τη διάκριση των εξουσιών που λειτουργούμε από το 1985, θα πρέπει να τη δούμε ξανά. Και η Ευρώπη δεν μιλά για διάκριση εξουσιών, αλλά διάκριση λειτουργιών. Όλες οι εξουσίες μαζί να λειτουργούν με τέτοιο τρόπο, ούτως ώστε στις λειτουργίες να φαίνεται ο διαχωρισμός.

*Κάποια από τα θέματα που θίξατε, ήταν ζητήματα που τέθηκαν και προεκλογικά. Υπήρχε ομοφωνία μεταξύ των βασικών υποψηφίων. Από τη στιγμή που τα στήριξε και ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, προεκλογικά, η Βουλή φαίνεται να συμμερίζεται, τι είναι αυτό που χρειάζεται να γίνει και με ποιο ορίζοντα ξεκινάμε αυτές τις συζητήσεις;

Η πολιτική βούληση είναι εκ των πραγμάτων το πρώτο και ουσιαστικότερο συστατικό. Με δεδομένο ότι υπάρχει θεωρώ ότι θα πρέπει να γίνει μια σοβαρή και εις βάθος συζήτηση και θεωρώ ότι είναι θέμα μερικών μηνών για να ολοκληρωθεί, αν όντως εννοούμε αυτά που λέμε και αν όντως θέλουμε να προχωρήσουμε.

Δεν λέω ότι είναι θέμα μερικών βδομάδων που θα γίνει επιπόλαια, αλλά σίγουρα είναι μια διαδικασία που να πάρει χρόνο, που στο τέλος θα ευτελιστεί και δεν θα εξυπηρετήσει τον σκοπό της.

*Αν δεν κάνω λάθος στην Επιτροπή Θεσμών προσκαλέσατε καθηγητές Νομικής από τα Πανεπιστήμια της Κύπρου. Είστε ικανοποιημένοι από τις απαντήσεις που λάβατε;

Σε μια πρώτη προσέγγιση και ανάγνωση, είμαστε ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι όλοι συμμερίζονται την ανάγκη αυτή να προχωρήσουμε με μια συνταγματική τροποποίηση και μάλιστα να είναι μεγάλη. Από εκεί και πέρα τίθεται το πλαίσιο της συζήτησης. Θα αποσταλούν επιστολές από την Επιτροπή προς τους καθηγητές και τους Συνταγματολόγους των Νομικών Σχολών, ώστε να γίνει μια δεύτερη συζήτηση τον Σεπτέμβρη και μια ημερίδα τον Οκτώβρη που να μπει το νερό στο αυλάκι για το τι και πως θα προχωρήσουμε.

*Να περάσουμε σε ένα άλλο θέμα που απασχόλησε την Επιτροπή για τους κόκκινους φακέλους και τα στημένα. Θα έχετε και επόμενη συνεδρία στην Επιτροπή που θα ασχοληθείτε με το θέμα;

Στις 14 Ιουνίου, την επόμενη Τετάρτη, θα γίνει η δεύτερη συνεδρίαση. Ξέρετε, είμαι ενθαρρυμένος από δύο δεδομένα. Το ένα που το βλέπουμε να εξελίσσεται αυτές τις ημέρες, ότι η Επιτροπή Δεοντολογίας και Προστασίας του Αθλητισμού πήρε μπρος, έβαλε ανακριτές και για τέσσερις είτε κόκκινους φακέλους είτε προειδοποιήσεις που ήρθαν. Σήμερα που γράφουμε αυτή τη συνέντευξη θα διοριστούν οι δύο ποινικοί ανακριτές για τις καταγγελίες του Σαββίδη που αφορούν τους 16 παιχνίδια και σίγουρα φαίνεται ότι υπάρχει μια έντονη κινητικότητα και πρώτη βούληση για να γίνει μια προσπάθεια κάθαρσης στο κυπριακό ποδόσφαιρο.

Ένας σημαίνων ρόλος του κοινοβουλίου, είναι αυτός, να ανοίγει θέματα, να ασκεί πίεση και να βγαίνει προς τα έξω και να δίνει λύσεις. Είδαμε στην Επιτροπή Θεσμών που συνεδρίασε για ένα παρεμφερές αλλά πολύ πιο μικρό ζήτημα, πώς άνοιξε ένας μεγάλος Ασκός. Αυτή τη δύναμη του κοινοβουλίου και θα τη θωρακίσουμε και θα τη συνεχίσουμε.

Και θέλουμε να δούμε στις 14 Ιουνίου πώς προχωρούν αυτές οι υποθέσεις. Προφανώς και θα σεβαστούμε τις διαδικασίες και δεν πρόκειται να λειτουργήσουμε με τρόπο που θα δυσκολεύει την Επιτροπή Προστασίας του αθλητισμού, και να δούμε αν υπάρχουν κι άλλα ζητήματα όπως σύγκρουση συμφερόντων των αθλητικών παραγόντων, είτε αφορούν τηλεοπτικές χορηγίες και ιδιαίτερα τα λεφτά των φορολογούμενων πολιτών, οι χορηγίες της Cytavision, πως διανέμονται και πως διοχετεύονται στις ομάδες και σίγουρα δεν είναι κάτι το οποίο σκοπεύουμε, είτε να το αφήσουμε στη μέση, είτε ξαφνικά να σφυρίζουμε αδιάφορα.

*Αν ρωτήσουμε τον κόσμο έξω για το κυπριακό ποδόσφαιρο, οι περισσότεροι θα σου απαντήσουν πως η ΚΟΠ έτσι, η ΚΟΠ αλλιώς. Η ΚΟΠ ξέρουμε ότι δεν ελέγχεται από τον ΚΟΑ, λόγω του αυτοδιοίκητου της Ομοσπονδίας του ποδοσφαίρου. Ποιος είναι ο ρόλος της Βουλής στον έλεγχο της ΚΟΠ. Ποιος ελέγχει την ΚΟΠ, είτε για τους 16 φακέλους, είτε για τα τηλεοπτικά;

Ζούμε σε μια εποχή που κανείς δεν μπορεί να είναι στο ανέλεγκτο. Όλοι και ιδιαίτερα όσοι απολαμβάνουν δημόσιο χρήμα, όλοι όσοι ασχολούνται ένα αγαθό, με κάτι που είναι πολύ περισσότερο από το ποδόσφαιρό, με ένα κομμάτι του εαυτού του κόσμου, πρέπει να ελέγχονται. Δεν μπορούν όλα αυτά τα οποία λέγονται, που προσωπικά δεν θέλω σήμερα να κατηγορήσω κανένα εκ των προτέρων, ούτε να στήσω λαϊκό δικαστήριο, ούτε να βγάλω συμπέρασμα. Αλλά δεν μπορώ όλα αυτά που ακούγονται να αφήνω να μας προσπερνούν.

Και σίγουρα αν συμφωνούμε, που νομίζω συμφωνούμε, ότι στην ΚΟΠ μπαίνει δημόσιο χρήμα, τότε το κράτος έχει τον μηχανισμό να ελέγχει κάθε οργανισμό, που λαμβάνει δημόσιο χρήμα.

*Ένα άλλο θέμα που ανοίξατε ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών, είναι αυτό του Πόθεν Έσχες. Πού βρίσκεται αυτή η διαδικασία;

Για το Πόθεν Έσχες των Πολιτικών Προσώπων είμαστε προς το τέλος. Θα είναι μια σύγχρονη πλατφόρμα, θα δηλώνονται ηλεκτρονικά οι δηλώσεις, ή κάθε έτος ή κάθε δύο χρόνια, θα εμπλακεί και θα συνεπικουρεί την Επιτροπή ο Έφορος Φορολογίας. Θα γίνει ένα Πόθεν Έσχες όπως έπρεπε να είναι.

Το ζήτημα είναι να είναι ένα Πόθεν Έσχες που πέραν των πολιτικών και των δημοσίων προσώπων που σήμερα καλύπτει, να καλύπτει και όλους όσους άλλους πρέπει να καλύψει. Ο ένας πυλώνας είναι η δικαστική εξουσία. Προφανώς κι εκεί δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι εμείς, στη βάση της διάκρισης των εξουσιών, θα πρέπει να το αυτορυθμίσουν.

Όμως αυτή την αυτορύθμιση την περιμένουμε από το 2017. Έχουν περάσει έξι χρόνια. Καθόλου ανενημέρωτοι δεν είμαστε. Όλοι κρινόμαστε από τις πράξεις μας και οι πράξεις των δικαστών σήμερα δεν τους βοηθούν.

Επίσης το Πόθεν Έσχες των δημόσιων λειτουργών, των υψηλά αμειβόμενων, των υψηλών κλιμάκων ιδιαίτερα θα πρέπει να δηλώνεται. Υπάρχει Νομοθεσία και θα πρέπει να εφαρμοστεί και είμαστε έτοιμοι μόλις τελειώσουμε με το δικό μας να ασχοληθούμε και με αυτό το ζήτημα.

*Μπορεί να πέρασαν τρεις μήνες από τις Προεδρικές εκλογές, μπορεί το κόμμα σας να έχει ολοκληρώσει κατά 90% μια σειρά από σημαντικές εκλογικές διαδικασίες που άλλαξαν την ηγεσία στο 100%, συνεχίζεται όμως η συζήτηση για το ποιος είναι ο ρόλος του ΔΗΣΥ απέναντι στην Κυβέρνηση; Θεωρείτε ότι αυτή η συζήτηση είναι τελειωμένη και τα πράγματα είναι ξεκάθαρα ή όντως υπάρχει ζήτημα;

Σε ότι αφορά τον Δημοκρατικό Συναγερμό, θεωρώ ότι είναι τελειωμένη. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, είναι στην αντιπολίτευση. Χάσαμε τις εκλογές και είμαστε στην αντιπολίτευση. Εκεί μας έταξε ο λαός. Δεν θέλω να προσθέτω επίθετα, δεν χρειάζεται. Υπεύθυνη, εποικοδομητική, ή ότι άλλο λένε για την αντιπολίτευση, είναι εκ του περισσού. Είναι στο DNA του Δημοκρατικού Συναγερμού, να είναι σοβαρός και υπεύθυνος.

Αν δυσχεραίνει κάτι στο να υπάρχει και σήμερα υπάρχει αυτό το μπέρδεμα, θεωρώ, είναι λόγω της στάσης της Κυβέρνησης, που θεωρώ πως παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει 100 ημέρες δεν έχει βρει τον βηματισμό της. Εκεί είναι που δημιουργείται το μπέρδεμα, όχι στον Δημοκρατικό Συναγερμό.

*Είστε ικανοποιημένος από την παρουσία της Αννίτας Δημητρίου; Πως κρίνεται την παρουσία της με δεδομένο ότι ήσασταν και ανθυποψήφιος της στην εσωκομματική διαδικασία;

Πριν σας απαντήσω θέλω να δηλώσω και σε αυτή τη συνέντευξη, ότι δήλωσα και στο Συνέδριο του ΔΗΣΥ, όταν πήρα τον λόγο. Για εμένα οι εκλογές, έχουν τελειώσει την ώρα της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων. Οπότε το λέω αυτό για να απομακρυνθεί το φίλτρο, σε σχέση με την απάντηση.

Η ηγεσία του Δημοκρατικού Συναγερμού μετρά 25 ημέρες από την ημέρα που ανέλαβε σε πλήρη σύνθεση. Είναι λογικό και πιστεύω ότι όλοι θα πρέπει να δώσουμε πίστωση χρόνου για να υπάρξει αναγκαία οργάνωση από τα πιο μικρά ως τα πιο μεγάλα.

*Στο θέμα της νέας Κυβέρνησης είπατε πριν ότι δεν βρήκε τον βηματισμό της. Είμαστε κοντά στις 100 πρώτες ημέρες διακυβέρνησης. Σε ένα γενικό πλαίσιο πως θα αξιολογούσατε την παρουσία της;

Μηδενιστής δεν ήμουν ποτέ. Έχουν γίνει πράγματα, έχει παραχθεί ένα έργο μικρό ή μεγάλο, αλλά σίγουρα έχει χαθεί η μπάλα στα μικρότερα, είτε είχε να κάνει με το ζήτημα διορισμού των συμβούλων, είτε είχε να κάνει με τις αστοχίες κάποιων υπουργών ή υφυπουργών ή με έλλειψη συντονισμού.

Στα μεγάλα τώρα και επειδή τα γραπτά μένουν κι εγώ προσωπικά αρθρογραφώ κάθε εβδομάδα, έχω κάνει την κριτική μου και για την προσέγγιση σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού. Η πρωτοβουλία για παράδειγμα για εμπλοκή της ΕΕ στο Κυπριακό, θεωρώ πως εκ των πραγμάτων είναι πολύ πιο διαφημιζόμενη από την αξία και την ουσία που έχει.

Εδώ σήμερα χρειάζεται να πείσουμε τον ΟΗΕ για να διορίσει ειδικό απεσταλμένο απεσταλμένου, που είναι δική του η ευθύνη για επίλυση του Κυπριακού. Δεδομένη η παρουσία της ΕΕ, προφανώς κι αν θα υπάρξει εμπλοκή η παρουσία μιας προσωπικότητας, θα είναι προς ενίσχυση αυτής της διαδικασίας, μιας διαδικα΄σιας όμως που θα πρέπει πρώτα να εκκινήσει.

*Πάντως σε ότι αφορά τα θέματα εσωτερικής πολιτικής, ήδη σε δύο περιπτώσεις έχει λεχθεί από την Κυβέρνηση η κατηγορία για σύμπλευση του Δημοκρατικού Συναγερμού με το ΑΚΕΛ.

Είναι αυτό που λέω καμιά φορά για την Κυβέρνηση να βρει τον βηματισμό της και να καταλάβουν ότι οι εκλογές έχουν τελειώσει. Οι πρώτοι που πρέπει να το καταλάβουν είναι στο Προεδρικό Μέγαρο. Είτε δεν κατανόησαν πώς βολεύει η Βουλή στον τόπο μας, είτε το κάνουν λόγω απειρίας, είτε θεωρούν ότι είμαστε ακόμα σε προεκλογική περίοδο. Εμείς είμαστε σοβαροί. Ό,τι πρέπει να λέγεται θα λέγεται και ότι πρέπει να χαιρετίζεται, θα χαιρετίζεται. Προφανώς και απορρίπτουμε αυτή την κατηγορία για συμπόρευση με το ΑΚΕΛ και αυτό οι πρώτοι που πρέπει να το καταλάβουν είναι οι κυβερνώντες.