Μ. Χατζηγιάννης: Η σύνταξη καλλιτεχνών, το Τμήμα Αρχαιοτήτων και οι επόμενοι στόχοι

«Πολύ κακό για το Τίποτα» έγινε αναφορικά με τον διορισμό του, δηλώνει σε συνέντευξή του ο Υφυπουργός Πολιτισμού Μιχάλης Χατζηγιάννης. Ο γνωστός καλλιτέχνης, φορώντας πλέον το πολιτικό του καπέλο, εξηγεί τις προκλήσεις που έχει ενώπιον του το Υφυπουργείο, όπως η ένταξη, τις επόμενες εβδομάδες, του Τμήματος Αρχαιοτήτων και τα προβλήματα που προέκυψαν, καθώς και τους σχεδιασμούς του αναφορικά με το μητρώο και την σύνταξη καλλιτεχνών αλλά και την Κάρτα Πολιτισμού Νέων.

Κάνει λόγο για ένα νέο, πολύ απαιτητικό κόσμο, με τεράστιες προκλήσεις και τονίζει πως αν και άδικα, όπως σημειώνει, λοιδορήθηκαν φίλοι και συνεργάτες του, έσκυψαν το κεφάλι και δούλεψαν πάνω σε ζητήματα, με αποτέλεσμα να έχει μπει το νερό στ' αυλάκι. Ο Υφυπουργός αναφέρει πως πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να συμβάλλουμε στις ανάγκες και να συνδιαλεγόμαστε με τους καλλιτέχνες, προστατεύοντας το δημόσιο χρήμα που μας εμπιστεύεται ο φορολογούμενος, ενώ, σχολιάζοντας το γεγονός πως μόνο για το Τμήμα Αρχαιοτήτων ζητούνται 200 νέες θέσεις, υποδεικνύει πως η υπερβολή είναι εύθυμο στοιχείο της ανθρώπινης δραστηριότητας από την εποχή του παππού του Αριστοφάνη.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξή του στον REPORTER:

Αισθάνεστε όντως ότι με το διορισμό σας στο Υφυπουργείο Πολιτισμού δεν σας δόθηκε, όπως είπατε ήδη, ούτε η ελάχιστη περίοδος χάριτος, αν και ήσασταν και είστε ένας καταξιωμένος στον τομέα σας καλλιτέχνης;

Σωστά! Όπως το λέγατε, μου θύμισε το σαιξπηρικό «Πολύ κακό για το Τίποτα», που αν και πέρασαν 425 χρόνια από τότε που γράφτηκε, ταιριάζει στην περίπτωση λεκτικά. Όπως και να έχουν τα πράγματα, αν και άδικα λοιδορήθηκαν φίλοι και συνεργάτες μου, σκύψαμε το κεφάλι και δουλέψαμε πάνω σε ζητήματα σοβαρά και πετύχαμε, πιστεύω, να βάλουμε το νερό στ’ αυλάκι.

Το τελευταίο εγχείρημα που φάνταζε και φαντάζει δύσκολο είναι η ένταξη στο Υφυπουργείο Πολιτισμού του Τμήματος Αρχαιοτήτων, από 1η Ιουλίου 2023. Πώς χειρίζεστε το ζήτημα;

Σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Ίδρυσης του Υφυπουργείου Πολιτισμού και διορισμού Υφυπουργού Πολιτισμού παρά τω Προέδρω και συναφών θεμάτων νόμου του 2022, το Τμήμα Αρχαιοτήτων πρέπει να υπαχθεί στο Υφυπουργείο μας. Κάθε μεγάλη αλλαγή συναντά αντιρρήσεις και είναι φυσικό. Οι άνθρωποι του Τμήματος Αρχαιοτήτων προέβαλαν διάφορες ανησυχίες και αντιδράσεις. Γι’ αυτό πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό μία υπουργική σύσκεψη και αποφασίστηκε η ένταξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων κατά τον καθορισμένο χρόνο στο Υφυπουργείο μας από την 1η Ιουλίου 2023.

Πως αντιμετωπίσθηκαν τα προβλήματα που προβάλλονταν;

Στην υπουργική του Προεδρικού ήταν εκτός από μένα ο Υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης, η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω Ειρήνη Πική, οι Γενικοί Διευθυντές του υπουργείου και του υφυπουργείου καθώς και η διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Τέθηκαν όλα τα ζητήματα που φαινόταν να αποτελούν «ψηλά εμπόδια», επί τάπητος και βρέθηκαν λύσεις.

Και αυτό της υποστελέχωσης;

Πρώτο και καλύτερο. Δηλαδή, αποφασίστηκε όπως προωθηθούν άμεσες ενέργειες στήριξης της διοίκησης του Υφυπουργείου με έκτακτο προσωπικό και ταυτόχρονα η συνομολόγηση Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και του Υφυπουργείου Πολιτισμού, τα οποία να θεσμοθετούν και να διαφυλάσσουν τη συνέχιση της συνεργασίας μεταξύ του Τμήματος Δημοσίων Έργων και του Τμήματος Αρχαιοτήτων, ζήτημα που ανησυχούσε πολύ τους ανθρώπους μας στο Αρχαιοτήτων.

Ακούσαμε ωστόσο ότι από το Τμήμα Αρχαιοτήτων ζητήθηκε ενίσχυση με 200 νέες θέσεις. Αληθεύει;

Το Τμήμα έχει μεγάλες ανάγκες αλλά υπό τας περιστάσεις δεν μπορούν να πληρωθούν όλες οι θέσεις που θεωρητικά χρειάζονται. Εξάλλου πρέπει να γνωρίζουμε ότι η υπερβολή είναι εύθυμο στοιχείο της ανθρώπινης δραστηριότητας από την εποχή του παππού του Αριστοφάνη!

Έχετε πρόσφατα δηλώσει ότι «ο πολιτισμός από την πλευρά της πολιτικής είναι πολύ διαφορετικός από εκείνο που ο κόσμος ξέρει». Αυτό ήταν που σας δυσκόλεψε στην αρχή;

Κάθε αρχή και δύσκολη λέει το λαϊκό ρητό κι ένας καλλιτέχνης που αναλαμβάνει μια θέση, όπως του επικεφαλής του Υφυπουργείου Πολιτισμού, είναι ανάγκη να μάθει τις ανάγκες των καλλιτεχνών: μουσικών, ηθοποιών, εικαστικών, χορευτών, σκηνοθετών, σκηνογράφων, ενδυματολόγων και άλλων ειδικοτήτων κυρίως σε ένα κόσμο που διαρκώς εξελίσσεται και βρίσκεται σε κίνηση με ψηλές ταχύτητες. Σε ένα κόσμο που δεν είναι μόνο ο μικρόκοσμος της Κύπρου μας αλλά όλος ο πλανήτης. Έτσι οι απαιτήσεις είναι τεράστιες και πρέπει να τις αντιμετωπίσεις. Παράλληλα μπαίνεις σε ένα νέο κόσμο πολύ απαιτητικό, αυτόν της Δημόσιας Υπηρεσίας, που πρέπει να τον μελετάς καθημερινά.

Αυτό έχει να κάμει με υπόσκαψη; Προσκρούσατε σε τέτοια φαινόμενα;

Υπόσκαψη υπάρχει και στον ιδιωτικό τομέα και μάλιστα πιο «περίτεχνη». Ένα ζήτημα που θα φέρω σαν παράδειγμα είναι η διαχείριση του δημόσιου χρήματος. Όλοι οι καλλιτεχνικοί φορείς έχουν ανάγκες. Ανάγκες που τις βλέπουμε και τις κατανοούμε. Πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να συμβάλλουμε στις ανάγκες και να συνδιαλεγόμαστε με τους καλλιτέχνες, προστατεύοντας το δημόσιο χρήμα που μας εμπιστεύεται ο φορολογούμενος! Κάποτε εμείς οι καλλιτέχνες θεωρούμε ότι μια κυβέρνηση έχει ένα δημόσιο κορβανά μέσα στον οποίο μπορεί να βάζει το χέρι και να βγάζει όσα θέσει. Δεν είναι έτσι.

Είδαμε ότι μια νέα «σύνθεση» σας ακούγεται μάλλον μελωδικά στα αυτιά τον καλλιτεχνών. Πρόκειται για τη σύνταξη των καλλιτεχνών. Τι αφορά αυτή η πρωτοβουλία;

Πολύ ωραία το θέσατε, στην προκειμένη περίπτωση, κρατούσε χρόνια αυτή η κολόνια και το βάλαμε κάτω με τους συνεργάτες μου και με μερικούς καλλιτέχνες που συνέβαλαν με τις γνώσεις του και ευελπιστώ ότι λίαν συντόμως θα έχουμε τη σύνταξη των καλλιτεχνών. Έχουμε ετοιμάσει Νομοσχέδιο για δημιουργία μητρώου καλλιτεχνών και για παραχώρηση ειδικής χορηγίας προς τα αυτοεργοδοτούμενα άτομα που ασκούν καλλιτεχνική δραστηριότητα. Η χορηγία θα διευκολύνει τα άτομα αυτά στην καταβολή των κοινωνικών τους ασφαλίσεων με την αναγνώριση τους ως ειδικής ομάδας εργαζομένων. Αυτός ήταν ένας γόρδιος δεσμός που τον λύσαμε χωρίς να τον κόψουμε κι ελπίζω ότι όταν πάει ενώπιον της Βουλής να σπεύσουν οι βουλευτές να προστατέψουν μια μεγάλη –ανασφάλιστη σήμερα- κοινωνική ομάδα.

Είδαμε να γίνεται λόγος και για το μητρώο καλλιτεχνών.

Θα επαναλάβω ότι έχω πει και σε άλλους συναδέλφους σας διότι δεν αλλάζει κάτι: εδώ προνοείται η αυτόματη εγγραφή καλλιτεχνών που είναι ήδη μέλη Σωματείων, Ενώσεων ή Συνδέσμων Καλλιτεχνών. Για όλα τα υπόλοιπα πρόσωπα θα ακολουθείται διαδικασία αξιολόγησης βάσει κριτηρίων και βάσει σύστασης από Επιτροπή στην οποία θα συμμετέχουν και αντιπρόσωποι των καλλιτεχνών.

Το συγκεκριμένο Νομοσχέδιο προβλέπει δύο αρμόδιες αρχές για την υλοποίηση των προνοιών του;

Ναι. Η πρώτη είναι το Υπουργείο Οικονομικών που καθίσταται η αρχή για την παραχώρηση της καλλιτεχνικής χορηγίας, καθότι διαθέτει την τεχνογνωσία για εξέταση, έγκριση ή και απόρριψη των αιτήσεων. Και η δεύτερη, το δικό μας Υφυπουργείο που καθίσταται αρμόδια αρχή για το υπόλοιπο κομμάτι του συγκεκριμένου νόμου.

Κι αν κάποιοι καλλιτέχνες θελήσουν να μην εγγραφούν στο σχετικό μητρώο;

Σε τέτοια περίπτωση δεν θα μπορούν να πάρουν την καλλιτεχνική χορηγία, που αφορά μόνο αυτοτελώς εργαζομένους, όπως επίσης και άλλα ωφελήματα που θα δικαιούνται οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο καλλιτέχνες.

Ωφελήματα όπως;

Όπως επιχορηγήσεις στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών προγραμμάτων που προσφέρονται από το Υφυπουργείο. Συμμετοχές σε καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς που προκηρύσσονται στη ΚΔ από την οποιαδήποτε δημόσια αρχή. Να εκπροσωπούν την ΚΔ σε διεθνείς διοργανώσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Ακόμα να εργοδοτούνται στην οργάνωση, παραγωγή και παρουσίαση έργων παραστατικών τεχνών περιλαμβανομένων και προγραμμάτων για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο.

Πρόσφατα μιλήσατε και για την Κάρτα Πολιτισμού Νέων. Τι είναι και πώς θα λειτουργεί;

Η Κάρτα Πολιτισμού Νέων αποτελεί υλοποίηση προεκλογικής δέσμευσης του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Εργαστήκαμε μεθοδικά στο Υφυπουργείο για υλοποίηση αυτού του προϊόντος πολιτιστικής εκπαίδευσης και το φτάσαμε, θα έλεγα ένα βήμα πριν την υλοποίησή του. Πρόκειται για προπληρωμένη (pre-paid visa) Κάρτας Πολιτισμού που θα δίνεται στους νέους που συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Θα τους δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθούν δωρεάν πολιτιστικές εκδηλώσεις και να επισκέπτονται χώρους πολιτισμού φέρνοντας τους με τον τρόπο αυτό σε επαφή με όλες τις μορφές τέχνης και τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία. Η Κάρτα θεωρούμε ότι μπορεί να κυκλοφορήσει ακόμα και τον Αύγουστο.

Για το αφορολόγητο στις πολιτιστικές χορηγίες τι μπορείτε να μας πείτε;

Πρόκειται για θέμα παροχής φορολογικών και άλλων κινήτρων για ενθάρρυνση της ιδιωτικής χρηματοδότησης πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Μελετήσαμε τα παραδείγματα άλλων χωρών και είδαμε να προκρίνεται το μέτρο της αφαίρεσης από το φορολογητέο εισόδημα φυσικού προσώπου ή από τα ακαθάριστα εισοδήματα νομικού προσώπου, το ποσό που οι χορηγοί προσφέρουν σε πολιτιστικά δρώμενα ή φορείς του πολιτισμού. Μόλις καταλήξουμε θα γίνει διαβούλευση με το Τμήμα Φορολογίας για προώθηση της υιοθέτησης των κινήτρων μέσω τροποποίησης του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου.

Είχαμε τις τελευταίες μέρες δύο πολύ σημαντικές διακρίσεις ως Κύπρος στον Πολιτισμό, τη Βράβευση του Χαμπή με το Europa Nostra στην Πολιτιστική Κληρονομιά και το βραβείο στην Πράγα στην 15η Διεθνή Έκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής.

Είμαι πολύ χαρούμενος, όπως και όλη η Κύπρος για τις δύο μεγάλες αυτές διακρίσεις που αποδεικνύουν το αστείρευτο ταλέντο του τόπου μας και το βάθος του Πολιτισμού μας. Ο σεβασμός μου στο πρόσωπο του σπουδαίου Χαμπή είναι απεριόριστος, όπως και ο θαυμασμός μου στις κυρίες Μαρίνα Μαλένη και Μελίτα Κούτα καθώς και όλη την ομάδα του έργου για την απονομή του μεγάλου βραβείου της διοργάνωσης Golden Triga. Ελπίζω και εύχομαι να μην μείνουμε «Spectators In A Ghost City» και ο Χαμπής να δημιουργήσει ένα τεράστιο εργαστήρι χαρακτικής στην ελεύθερη Αμμόχωστο!