Εγκρίθηκαν με 411 ψήφους υπέρ οι συστάσεις της PEGA-Τι ζητά το Ευρωκοινοβούλιο από την Κύπρο

Στην έγκριση του ψηφίσματος για τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το οποίο ήταν το αποτέλεσμα του έργου της εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και αντίστοιχων λογισμικών (PEGA) προχώρησε σήμερα το Ευρωκοινοβούλιο.

Με 411 τόσους ψήφους υπέρ, 97 κατά και 37 αποχές, από τους 545 παρόντες Ευρωβουλευτές, το Ευρωκοινοβούλιο, έστειλε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, τόσο προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και προς τις εθνικές κυβερνήσεις για το τι θα πρέπει να συμβεί από εδώ και πέρα, καθώς επίσης και την ανάγκη οριοθέτησης του τι αποτελεί λόγο εθνικής ασφάλειας που να δικαιολογεί παρακολούθηση πολιτών, καθώς και ρύθμισης της χρήσης τέτοιων τεχνολογιών ώστε να αποφευχθούν αυταρχικά φαινόμενα.

Το ψήφισμα αποτελεί τη συνέχεια της έκθεσης της κοινοβουλευτικής επιτροπής, η οποία εγκρίθηκε από την PEGA στις 8 Μαΐου. Στο ψήφισμα καταγράφονται εισηγήσεις πολιτικής όπως μεταξύ άλλων η επιβολή μορατόριουμ εξαγωγής spyware, η ανάπτυξη νομοθεσίας ελέγχου της χρήσης τους και ορισμός του τι θεωρείται λόγος εθνικής ασφαλείας σε τέτοιες περιπτώσεις.

Μηνύματα από ΕΚ, δεσμεύσεις από Επιτροπή

Χθες, η εισηγήτρια για την έκθεση της PEGA Σοφία ιν ‘τ Βελντ (Renew, Κάτω Χώρες) κάλεσε την Κομισιόν να δώσει συνέχεια στο θέμα και να ενημερώσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ιδανικά πριν το κλείσιμο του Κοινοβουλίου για το καλοκαίρι. «Η δουλειά μας δεν τελειώνει εδώ, εδώ ξεκινά» πρόσθεσε, σημειώνοντας πως οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στο ψήφισμα είναι το όπλο με το οποίο θα σταματήσουν αυτές οι παραβιάσεις.

Στην έκθεση καταγράφονται οι κατηγορίες για χρήση λογισμικών παρακολούθησης στην Ελλάδα και την Ισπανία, καθώς και στην Πολωνία και την Ουγγαρία, αλλά και ο ρόλος που φέρεται να έπαιξε η Κύπρος και άλλα κράτη μέλη ως χώρες δραστηριοποίησης εταιρειών που παράγουν τέτοια λογισμικά, αλλά και ως χώρες εξαγωγής σε τρίτα κράτη. Μάλιστα σύμφωνα με την έκθεση η Κύπρος φέρεται να εμπλέκεται και στην εξαγωγή spyware στο Σουδάν.

Τόσο η κ. Ιν ‘τ Βελντ, όσο και ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέρ Ρέιντερς ήγειραν το θέμα του ορισμού της εθνικής ασφάλειας. Η Σοφία ιν ‘τ Βελντ ανέφερε συγκεκριμένα πως η εθνική ασφάλεια είναι σημαντική αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως λευκή επιταγή, και πως η έννοια αυτή πρέπει να οριστεί ξεκάθαρα, είτε σε επίπεδο ΕΕ, είτε από τα ίδια τα κράτη μέλη.

Από την πλευρά του ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέρ Ρέιντερς έκανε εκτενή αναφορά στο ζήτημα του ορισμού το πώς εφαρμόζεται η νομοθεσία σε υποθέσεις εθνικής ασφάλειας. Όπως είπε, εναπόκειται στα κράτη μέλη να ορίσουν τι αποτελεί εθνική ασφάλεια, ωστόσο το Δικαστήριο της ΕΕ έχει ξεκαθαρίσει σε αποφάσεις του πως τα κράτη μέλη πρέπει να μπορούν να αποδείξουν πως υπάρχει κίνδυνος για την εθνική ασφάλεια προκειμένου να την επικαλεστούν.

Ακόμα και όταν δικαιολογείται χρήση τέτοιων πρακτικών για λόγους εθνικής ασφάλειας, συνέχισε, το δίκαιο της ΕΕ συνεχίζει να ισχύει, όπως και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Κατά τη συζήτηση ευρωβουλευτές αναφέρθηκαν και στα ευρήματα της επιτροπής που θέλουν την Κύπρο να χρησιμοποιήθηκε ως ενδιάμεσος σταθμός για εξαγωγή λογισμικών παρακολούθησης σε τρίτες χώρες.

Οι συστάσεις προς την Κύπρο

Συνοπτικά υπενθυμίζεται πως στις συστάσεις του το Ευρωκοινοβούλιο, καλεί την Κύπρο να αξιολογήσει διεξοδικά όλες τις άδειες εξαγωγής που εκδόθηκαν για λογισμικά υποκλοπής spyware και να τις καταργήσει όπου χρειάζεται, καθώς επίσης και να αξιολογήσει διεξοδικά την αποστολή υλικού spyware εντός της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ μεταξύ κρατών μελών και να χαρτογραφήσει τις διάφορες ισραηλινές εταιρείες ή εταιρείες που ανήκουν και διευθύνονται από Ισραηλινούς πολίτες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και εμπλέκονται σε τέτοιες δραστηριότητες·

Επιπλέον, το Ευρωκοινοβούλιο εστιάζει στην υπόθεση του μαύρου βαν και καλεί τη Νομική Υπηρεσία να δημοσιοποιήσει το πόρισμα του Ηλία Στεφάνου, «όπως ζήτησε η επιτροπή κατά την επίσημη αποστολή της στην Κύπρο», αναφέρει στις συστάσεις της η επιτροπή PEGA. Επιπλέον το Ευρωκοινοβούλιο, καλεί την Κύπρο να διερευνήσει πλήρως, με τη βοήθεια της Europol, όλους τους ισχυρισμούς περί παράνομης χρήσης και εξαγωγής λογισμικού κατασκοπείας, ιδίως σε δημοσιογράφους, δικηγόρους, φορείς της κοινωνίας των πολιτών και Κύπριους πολίτες.

Η διορία που δίδεται για να ρυθμιστεί η αγορά κακόβουλων λογισμικών, είναι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2023, με τις Βρυξέλλες να καλούν την Κυβέρνηση να εξεταστούν, όλες οι περιπτώσεις εικαζόμενης κατάχρησης spyware να διερευνώνται πλήρως και να επιλύονται χωρίς καθυστέρηση από τις αρμόδιες αρχές επιβολής του Νόμου. Επιπλέον καλει την Κύπρο να αποδείξει ότι το πλαίσιο που διέπει τη χρήση λογισμικού κατασκοπείας είναι σύμφωνο με τα πρότυπα που ορίζονται από την Επιτροπή της Βενετίας και τη σχετική νομολογία του ΔΕΕ και του ΕΔΑΔ.

Ακόμη την καλή να αναλάβει ρητή δέσμευση να απευθυνθεί στην Europol, για έρευνες και για καταγγελίες για παράνομη χρήση λογισμικού κατασκοπείας και να καταργήσει, όλες οι άδειες εξαγωγής που δεν συνάδουν πλήρως με τον κανονισμό διπλής χρήσης. Σε αυτό το πλαίσιο το Ευρωκοινοβούλιο ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υπάρξει αξιολόγηση στις 30 Νοεμβρίου του 2023, για την πρόοδο κάθε κράτους, και ζητά τη δημοσιοποίηση σχετικών εκθέσεων. Τέλος το Ευρωκοινοβούλιο ζητά από την Κύπρο να συμμετάσχει στον Διακανονισμό του Wassenaar.