Έστειλε ηχηρά μηνύματα από το ΕΚ για Κυπριακό ο ΠτΔ-«Μπορώ να είμαι ο Πρόεδρος που θα το λύσει»

Η ΕΕ έχει κάθε συμφέρον αλλά και υποχρέωση να συμβάλει ενεργά, μέσα από ένα πρωταγωνιστικό ρόλο, για την οριστική διευθέτησή του Κυπριακού, χρησιμοποιώντας όλα τα πολιτικό-οικονομικά μέσα και εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων, υπογράμμισε από το βήμα το Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, την Τρίτη το πρωί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.

Εξέφρασε την πεποίθηση πως με δέσμευση από όλα τα μέρη, και την ΕΕ, μπορεί να είναι ο Πρόεδρος που θα λύσει το Κυπριακό.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε ετοιμότητα να συζητήσει ένα σταδιακό και επωφελές για όλους πακέτο, μέσα στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων, που θα εξελίσσεται παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις στη συμφωνημένη βάση, επισημαίνοντας πως η πρότασή του περιλαμβάνει επίσης τον διορισμό μιας υψηλόβαθμης ευρωπαϊκής πολιτικής προσωπικότητας ως απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό, αφού «μια τέτοια προσωπικότητα θα συνέβαλλε τα μέγιστα, ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία, για σπάσιμο του αδιεξόδου και επανέναρξη των συνομιλιών». Tο Κυπριακό αποτελεί ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκές λύσεις, τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Αναφερόμενος στα ενεργειακά θέματα, είπε πως η Κύπρος αποτελεί το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο με επιβεβαιωμένα αποθέματα φυσικού αερίου και με ιστορικά άριστες σχέσεις και μακροχρόνιες εταιρικές σχέσεις στον τομέα της ενέργειας με τη μεγάλη πλειοψηφία των γειτόνων της, και μπορεί να παίξει καίριο ρόλο στις κοινές προσπάθειες για αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, παρέχοντας ένα αξιόπιστο, εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο στην Ευρώπη, που να αποτελείται από ποικίλες πηγές και διόδους.

Σε ό,τι αφορά το Ουκρανικό ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε πως η Κύπρος θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία, ενώ υπογράμμισε τη σημασία της ενότητας που επέδειξε η ΕΕ ως απάντηση σε αυτό τον πόλεμο. Επεσήμανε πως η ΕΕ έλαβε οδυνηρές αποφάσεις που έχουν κόστος για τους λαούς και τις κοινωνίες των μελών της αλλά που αξίζει να επωμιστούν και σημείωσε πως πρέπει να συνεχίσουν να δρουν με ενότητα.

Για το μεταναστευτικό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε το γεγονός πως η Κύπρος είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε πρακτικές εργαλειοποίησης που χρησιμοποιούνται από την Τουρκία, αφού με βάση τα στατιστικά 90% των μεταναστών που κάνουν αίτηση για άσυλο αναχωρούν από την Τουρκία, φθάνουν στο παράνομο αεροδρόμιο στις κατεχόμενες περιοχές ή στις βόρειες ακτές, περνούν από τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός και αιτούνται ασύλου στις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης.

Εξάλλου, αναφερόμενος στη δυνατότητα της Κύπρου να έχει έναν ενεργό ρόλο ως η γεωπολιτική πύλη μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε την πεποίθηση πως η περιφερειακή πολιτική της Κύπρου έχει προστιθέμενη αξία για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ. «Οι πολιτικοί μας δεσμοί με χώρες της Νότιας Γειτονίας μας επιτρέπει να προσφέρουμε μια στρατηγική γνώση στις σχετικές συζητήσεις στην ΕΕ, ενώ την ίδια ώρα μπορούμε να μεταφέρουμε σημαντικά μηνύματα των συγκεκριμένων ανησυχιών τους στους εταίρους μας στην ΕΕ και αντίστροφα», σημείωσε.

Είπε ακόμη πως εξετάζονται ήδη συγκεκριμένες, ουσιώδεις και αναγκαίες πολιτικές πρωτοβουλίες που θα ήθελε να αναλάβει η Κύπρος στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας της ΕΕ το 2026 "σε σχέση με την πολιτική συνεργασία στη Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή, την άμεση γειτονία μας, και τις οποίες εν ευθέτω χρόνο θα συζητήσουμε με τα θεσμικά όργανα".

Ενθαρρυμένος από στήριξη ευρωβουλευτών για Κυπριακό

Στήριξη στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, περιείχαν οι παρεμβάσεις των Ευρωβουλευτών μετά την ομιλία του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, αλλά και δηκτικές αναφορές στην ανάγκη αντιμετώπισης των ζητημάτων που προέκυψαν λόγω των χρυσών διαβατηρίων και την εφαρμογή των κυρώσεων της ΕΕ, καθώς και σχόλια και διαφωνίες σε συγκεκριμένες παραμέτρους για τα θέματα μετανάστευσης και αξιοποίησης του φυσικού αερίου.

Ο ΠτΔ απάντησε στις αναφορές που έγιναν για την καταλληλότητα του φυσικού αερίου ως πηγής ενέργειας και καλωσόρισε τις αναφορές στο θέμα της μετανάστευσης, αν και δεν σχολίασε τις αναφορές για τα χρυσά διαβατήρια, τα θέματα που προέκυψαν για την εφαρμογή των κυρώσεων της διεθνούς κοινότητας κατά της Ρωσίας.

Στη δευτερολογία του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης δήλωσε «ιδιαίτερα ενθαρρυμένος» από όσα άκουσε κατά τις παρεμβάσεις των εκπροσώπων των πολιτικών ομάδων και των Ευρωβουλευτών σε συνέχεια της ομιλίας του, που έγινε στο πλαίσιο του διαλόγου της Ολομέλειας με τους ηγέτες των κρατών μελών με τον συνολικό τίτλο «This is Europe».

Ευχαρίστησε θερμά για τη στήριξη «στην πρωτοβουλία μας για πιο ενεργό, πιο ουσιαστική εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού», προσθέτοντας πως το μήνυμα που βγαίνει από τη συζήτηση είναι για «καθολική στήριξη».

«Ευελπιστώ ότι σύντομα θα δημιουργηθούν τέτοια δεδομένα που όντως με την ισχυρή παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πετύχουμε τον στόχο για επανέναρξη των συνομιλιών και επίλυση του Κυπριακού» πρόσθεσε.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ακόμα πως χαίρεται που γίνονται αντιληπτές οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος και άλλα κράτη μέλη όσον αφορά τη διαχείριση της μετανάστευσης, και πρόσθεσε πως αυτό είναι ένα θέμα ως ΕΕ «στο οποίο δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποτύχουμε». Όπως είπε, «πρέπει να εργαστούμε συλλογικά έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα, και θα το αντιμετωπίσουμε μόνο αν αγγίξουμε τα root causes (τα κύρια αίτια)», παραπέμποντας στη συζήτηση για την ανάγκη σταθεροποίησης και στήριξης των χωρών προέλευσης.

Όσον αφορά παρατηρήσεις Ευρωβουλευτών πως το φυσικό αέριο δεν μπορεί να θεωρηθεί «πράσινη» πηγή ενέργειας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διευκρίνισε πως η Κύπρος θεωρεί το περιβάλλον ως κάτι που πρέπει να προστατεύσουμε και ότι η αναφορά του στις συγκεκριμένες πηγές ενέργειας αφορά «το ρόλο που το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μπορούν να έχουν ως γέφυρα», δηλαδή μεταβατικές προς την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Απάντησε επίσης σε αναφορά Πορτογαλίδας Ευρωβουλευτού των Σοσιαλδημοκρατών για το θέμα των αγνοουμένων, δηλώνοντας την εκτίμησή του για τον διορισμό από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ειδικού εισηγητή για το θέμα. Υπογράμμισε ότι το θέμα των αγνοουμένων είναι μια από τις πιο τραγικές πτυχές του Κυπριακού, και πως «οι οικογένειες των αγνοουμένων, είτε Ε/Κ είτε Τ/Κ, έχουν το δικαίωμα να λάβουν τα οστά των αγαπημένων τους προσώπων και να γνωρίζουν τις συνθήκες εξαφάνισής τους».

Κλείνοντας τη δευτερολογία του, ο ΠτΔ αναφέρθηκε στο ιστορικό χρέος όλων όσοι ασχολούνται με τα κοινά και ιδιαίτερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον «ναό της Ευρωπαϊκής δημοκρατίας» όπως είπε, να παραδώσουν στις νέες γενιές το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ειρήνης και ευημερίας «μεγαλύτερο, ωριμότερο και ισχυρότερο».

Πρόσθεσε πως ως εκλεγμένος εκπρόσωπος του Κυπριακού λαού, θα κάνει κάθε προσπάθεια ως μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «για να πετύχουμε την περεταίρω ολοκλήρωση της ΕΕ», και τόνισε πως πιστεύει έντονα σε αυτό, και πως θα κάνει ότι μπορεί για την θεσμική εμβάθυνση και την αύξηση των κοινών πολιτικών στην ΕΕ.

Το όραμα του για την ΕΕ, συνέχισε, περνά και μέσα από μια επανενωμένη Κύπρο, τονίζοντας πως γνωρίζουμε καλά πως δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία και πως γνωρίζει τις δυσκολίες για το Κυπριακό, αλλά πως το όραμα του για την Ευρώπη περνά μέσα από μια «επανενωμένη, μια ισχυρή Κύπρο που θα είναι ακόμη πιο ενεργό μέλος της ΕΕ».

Καταληκτικά, έστειλε μήνυμα «στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, που είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι πολίτες της ΕΕ», πως το μέλλον τους όπως και αυτό όλων των κοινοτήτων και θρησκευτικών ομάδων «περνά μέσα από την κοινή μας ιδιότητα ως κράτος μέλος της ΕΕ».

Υπογράμμισε πως μεγαλύτερη του παρακαταθήκη ως «Πρόεδρος όλων των Κυπρίων» θα είναι να παραδώσει στην επόμενη γενιά «ένα επανενωμένο κράτος που θα είναι ένας ακόμα πιο ισχυρός εταίρος σε μια πιο ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση».

Σαφές μήνυμα Μετσόλα

Ενόσω η Κύπρος είναι διαιρεμένη, η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ ολοκληρωμένη, τόνισε η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, σε δηλώσεις της το πρωί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Στρασβούργο, μαζί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, με τον οποίο είχε συνομιλίες πριν αυτός προσφωνήσει την Ολομέλεια του Σώματος.

Η κ. Μέτσολα είπε πως «δεν είστε μόνοι στην επιθυμία σας να δείτε το νησί σας επανενωμένο» και υπογράμμισε πως «η μόνη οδός προς τα μπρος είναι να υπάρξει ένα κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος, μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία σύμφωνα με ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».

Είπε πως το Κυπριακό δεν είναι μόνο θέμα της Κύπρου, αλλά είναι και ευρωπαϊκό ζήτημα. Πρόσθεσε ότι μια αυξημένη εμπλοκή της ΕΕ σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων μπορεί να είναι υποβοηθητική, ενώ σημείωσε πως είναι ξεκάθαρο ότι η λύση πρέπει να βρεθεί στο πλαίσιο των ΗΕ και πως η ΕΕ, μέσω ενός απεσταλμένου, ο οποίος να έχει τα κατάλληλα προσόντα, μπορεί να υποβοηθήσει στο να υπάρξει μια νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις, ώστε αυτές να μπορέσουν να επαναρχίσουν.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε στις δηλώσεις του πως σε ό,τι αφορά το Κυπριακό «καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις».

«Προσβλέπω στη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ΕΕ μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειές μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων», υπογράμμισε, ευχαριστώντας την κ. Μέτσολα για το ενδιαφέρον και τις ξεκάθαρες θέσεις της στο Κυπριακό.

Στις δηλώσεις της η κ. Μέτσολα ανέφερε πως ήδη έχουν συναντηθεί τέσσερις φορές προηγουμένως με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη από τότε που αυτός ανέλαβε τα καθήκοντά του κάτι που «αποτελεί μια ξεκάθαρη ένδειξη της αφοσίωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις προτεραιότητες της Κύπρου, καθώς και της δέσμευσής σας».

Είπε πως θα το επαναλάβει όσες φορές χρειαστεί ότι «ενόσω η Κύπρος είναι διαιρεμένη, η Ευρώπη δεν θα είναι ποτέ ολοκληρωμένη».

«Δεν είστε μόνοι στη επιθυμία σας να δείτε το νησί σας επανενωμένο υπό την αιγίδα του ειρηνευτικού σχεδιασμού των ΗΕ", πρόσθεσε.

Ανέφερε πως συζήτησαν για το μεταναστευτικό, μια πρόκληση που δεν αφορά όπως είπε μόνο την Κύπρο. Είπε πως γνωρίζει πως η Κύπρος αντιμετωπίζει αυτή την πρόκληση και πρόσθεσε πως είναι ξεκάθαρο πως κανένα κράτος μέλος μπορεί να διαχειριστεί από μόνο του τις μεταναστευτικές ροές και είναι για αυτό που η σημαντική συμφωνία για νέους μεταναστευτικούς κανονισμούς αποτελεί μια πολύ καλή είδηση.

Η κ. Μέτσολα ανέφερε πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε τη θέση του τον Μάιο. «Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις και μπορούμε και πρέπει να επιτύχουμε πρόοδο. Έπειτα από επτά χρόνια αδιεξόδου το οφείλουμε σε όλους τους πολίτες μας, αυτούς που αναζητούν καταφύγιο και όλους τους εταίρους μας σε όλο τον κόσμο γιατί η ΕΕ χρειάζεται να έχει μια πολιτική για την μετανάστευση και το άσυλο», επεσήμανε.

Πρόσθεσε πως "μπορούμε να προστατεύσουμε τα σύνορά μας και να βρούμε μια προσέγγιση που να είναι δίκαιη, να είναι ανθρώπινη για αυτούς που χρειάζονται προστασία, να είναι σθεναρή έναντι αυτών που δεν είναι δικαιούχοι, και να είναι ισχυρή κατά των διακινητών που εκμεταλλεύονται τους πιο ευάλωτους».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε στις δηλώσεις του πως προσβλέπει στην επόμενή τους συνάντηση στην Κύπρο για την έναρξη της εκστρατείας για τις Ευρωεκλογές που είναι πολύ σημαντικές για όλα τα κράτη μέλη αλλά ειδικά για την Κύπρο, έχοντας υπόψη ότι αρχίζει η προετοιμασία για την Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ.

Σημείωσε πως είχαν μια ουσιαστική συζήτηση, ενώ για το Κυπριακό ανέφερε πως «καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να υπάρξει επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και προσβλέπω στη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».

Σημείωσε πως η ΕΕ μπορεί να παίξει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στις προσπάθειές μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και ευχαρίστησε την κ. Μέτσολα για το ενδιαφέρον και τις ξεκάθαρες θέσεις της για το Κυπριακό.

Είπε πως συζήτησαν για τη μετανάστευση, θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, τις Ευρωεκλογές του επόμενου έτους και πως είναι μεγάλη τιμή για αυτόν να βρίσκεται εδώ 100 ημέρες μετά που ανέλαβε τα καθήκοντά του.

Απαντώντας σε ερώτηση αν η ΕΕ μπορεί να είναι αυτή που θα αλλάξει τα δεδομένα στο Κυπριακό (game changer) και με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό, καθώς και εάν η πρόταση του Προέδρου Χριστοδουλίδη μπορεί να πετύχει με δεδομένη την τοποθέτηση  του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερνογάν, κατά τη συνομιλία του με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, πως επιθυμεί συνέχιση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, η κ. Μέτσολα είπε πως το κυπριακό πρόβλημα δεν είναι μόνο θέμα της Κύπρου, είναι επίσης ευρωπαϊκό ζήτημα.

"Πιστεύω πως μια αυξημένη εμπλοκή της ΕΕ σε όλα τα στάδια των διαπραγματεύσεων μόνο υποβοηθητική μπορεί να είναι, ειδικά καθώς οποιαδήποτε λύση πρέπει να είναι κατάλληλα ευθυγραμμισμένη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ασφαλώς είναι ξεκάθαρο ότι η λύση πρέπει να εξευρεθεί μέσα στο πλαίσιο των ΗΕ, και η ΕΕ δυνητικά μέσω ενός απεσταλμένου μετά τα κατάλληλα προσόντα μπορεί να υποβοηθήσει για μια νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις, ώστε αυτές να μπορέσουν να επαναρχίσουν", είπε.

Ανέφερε πως η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων πρέπει να είναι το πρώτο βήμα μας και η πρώτη μας προτεραιότητα.

Πρόσθεσε πως δεν θα σχολιάσει το τι λέχθηκε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, υπογραμμίζοντας παράλληλα πως «η μόνη οδός προς τα μπρος είναι να υπάρξει ένα κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος, μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία σύμφωνη με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ".

Ανέφερε πως πρέπει επίσης να έχουμε κατά νου ότι η Κύπρος εντάχθηκε στην ΕΕ στο σύνολό της και έχει την ανάγκη και τον λόγο για την εμπλοκή της ΕΕ.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε απαντώντας στην ίδια ερώτηση πως η "ενεργός εμπλοκή της ΕΕ, ειδικά σε αυτή τη συγκυρία, ειδικά τώρα που προσπαθούμε να σπάσουμε το αδιέξοδο και να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού πραγματικά πιστεύω πως μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα (να είναι game changer)".

"H EE έχει όλα τα απαραίτητα εργαλεία, τα κίνητρα μέσα στο πλήρες φάσμα της σχέσης ΕΕ – Τουρκίας που μπορούν να οδηγήσουν σε μια κατάσταση επωφελή (win-win situation) για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη", επεσήμανε.

Επίσης συμφώνησε πλήρως με την κ. Μέτσολα πως το Κυπριακό είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα, αφού η Κύπρος είναι κράτος μέλος της ΕΕ και θα συνεχίσει να είναι μέλος της ύστερα από μια λύση, υπογραμμίζοντας πως «χρειαζόμαστε την ΕΕ να είναι ενεργά εμπλεκόμενη πάντοτε εντός του πλαισίου των ΗΕ».

Επεσήμανε ακόμη πως η ΕΕ δεν θα υποκαταστήσει τα ΗΕ αλλά θα υποστηρίξει τις προσπάθειές τους.