Οι οκτώ υποθέσεις που κατήγγειλε την Εισαγγελία στον Επ. Δικαιοσύνης η Ατταλίδου-Έδειξε πληγές στο Κράτος Δικαίου

Παρόλο που, όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις του, ο Επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ ήρθε στην Κύπρο με βασικό αντικείμενο τις κυρώσεις σε Ρώσους, είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για μία σειρά ζητημάτων που άπτονται της Δικαιοσύνης και του Κράτους Δικαίου, προβαίνοντας σε σχόλια, εισηγήσεις και υποδείξεις. Μιλώντας στη Βουλή, ο Ντίντιερ Ρέιντερς υπογράμμισε ότι το Κράτος Δικαίου είναι πολύ σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η ΕΕ βασίζεται στο Κράτος Δικαίου, και είναι πολύ σημαντικό να συμμορφώνονται όλα τα κράτη, γιατί η προστασία του συνεπάγεται προστασία όλων των άλλων ευρωπαϊκών αξιών.

Ενόψει των επαφών του στην Κύπρο, ο Ευρωπαίος Επίτροπος δέχθηκε επιστολή από τη βουλεύτρια των Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου, η οποία έθεσε υπόψη του μία σειρά από υποθέσεις που, όπως η ίδια δήλωσε, είτε χαρακτηρίζονται από άμεση σύγκρουση συμφέροντος, είτε αναδείκνυαν την απροθυμία στη διασφάλιση της λογοδοσίας και «έχουν ρίξει σκιά για την ποιότητα του Κράτους Δικαίου που υπάρχει στην Κύπρο». Η κ. Ατταλίδου αποσκοπούσε να κινήσει το ενδιαφέρον της ΕΕ, ώστε να ανοίξουν ή να τύχουν καλύτερου χειρισμού υποθέσεις που στην πλειοψηφία τους έμειναν να αιωρούνται ή που το κλείσιμό τους άφησε πολλά ερωτήματα, με αποτέλεσμα να μην ικανοποιείται το περί δικαίου αίσθημα και να δημιουργείται η εντύπωση της ελλιπούς απόδοσης Δικαιοσύνης στη χώρα μας.

Σημειώνεται ότι, κοινός παρονομαστής στις περισσότερες είναι ο ρόλος που διαδραμάτισε η Νομική Υπηρεσία στην έκβασή τους, γι’ αυτό και η βουλεύτρια των Οικολόγων τονίζει πως «πλήττουν τον θεσμό του Γενικού Εισαγγελέα» και επαναφέρει επιτακτικά το ζήτημα του διαχωρισμού των εξουσιών του. Για το θέμα έχει καταθέσει και σχετική πρόταση νόμου, η οποία, όπως υπογραμμίζει, στοχεύει στο να επιλύσει μια θεμελιώδη αντίφαση, που υπονομεύει το Κράτος Δικαίου.

Οι υποθέσεις που έθεσε υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Αλεξάνδρα Ατταλίδου είναι οι ακόλουθες:

Υπόθεση πρώην Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας

Πρόκειται για την υπόθεση του Χριστόδουλου Χριστοδούλου, ο οποίος καταδικάστηκε σε πεντάμηνη φυλάκιση για φοροδιαφυγή και ακολούθως κατηγορήθηκε για αδικήματα διαφθοράς. Όπως επεσήμανε η κ. Ατταλίδου, τότε δικηγόρος του ήταν ο νυν Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης. Όταν τον Ιούλιο του 2020 το Δικαστήριο αθώωσε τον πρώην Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας για τις κατηγορίες της διαφθοράς, η Νομική Υπηρεσία αποφάσισε να μην ασκήσει έφεση επί της απόφασης. Σύμφωνα με τη βουλεύτρια, όπως αναφέρεται σε δημοσιεύματα, τη μελέτη της υπόθεσης είχε αναλάβει ως Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, πλέον, ο κ. Αγγελίδης, ο οποίος αξιολόγησε ότι δεν θα ήταν επιτυχής η έφεση και, ως εκ τούτου, υπάρχει σύγκρουση συμφέροντος.

Υπόθεση «χρυσών διαβατηρίων»

Το ζήτημα των χρυσών διαβατηρίων έδειξε να ενδιαφέρει τον Ευρωπαίο Επίτροπο, καθώς σχετίζεται εμμέσως και με το θέμα των κυρώσεων και προέβη σε υποδείξεις προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Η κ. Ατταλίδου είχε αναφερθεί στο θέμα στην επιστολή προς τον Ντιντιέρ Ρέιντερς, σημειώνοντας το εύρημα του σχετικού πορίσματος πως το 53% των πολιτογραφήσεων έγιναν καθ’ υπέρβαση του νόμου. Επεσήμανε, παράλληλα, πως ο Γιώργος Σαββίδης και ο Σάββας Αγγελίδης διετέλεσαν Υπουργοί της απελθούσας Κυβέρνησης και συμμετείχαν στη λήψη αποφάσεων για παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας, ενώ τώρα καλούνται να ερευνήσουν αποφάσεις στις οποίες συμμετείχαν, τονίζοντας πως πρόκειται για άμεση σύγκρουση συμφέροντος, που πλήττει τον θεσμό. Η κ. Ατταλίδου σημείωσε πως, μέχρι στιγμής, δεν έχει εκδοθεί οποιαδήποτε σχετική δικαστική απόφαση.

Υπόθεση κατασκοπευτικού βαν

Το τρίτο θέμα που έθεσε ενώπιον του Επιτρόπου η Αλεξάνδρα Ατταλίδου είναι η πολύκροτη υπόθεση του κατασκοπευτικού βαν. Όπως ανέφερε, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα είχε επιβάλει διοικητικό πρόστιμο στην εταιρεία ύψους 925 χιλιάδων ευρώ και τρεις μέρες μετά, με οδηγίες του Γενικού Εισαγγελέα, διακόπηκαν οι ποινικές διώξεις εναντίον των φυσικών προσώπων, που απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες με τη Νομική Υπηρεσία να αιτιολογεί την απόφασή της ενώπιον της Βουλής, επικαλούμενη την επιβολή ποινής από την Επίτροπο και τη δυσκολία της απόδειξης των κατηγοριών. Ακολούθως, το Κακουργιοδικείο Λάρνακας επέβαλε στην εταιρεία χρηματικό πρόστιμο 76 χιλιάδων ευρώ, ενώ το ζήτημα διερευνήθηκε και από την PEGA. Σύμφωνα με τη βουλεύτρια, η απόφαση για απαλλαγή των φυσικών προσώπων εγείρει προβληματισμούς.

Υπόθεση Θανάση Νικολάου

Άλλη μία πολύκροτη υπόθεση που γνωστοποίησε προς την ΕΕ η κ. Ατταλίδου είναι αυτή του δολοφονημένου εθνοφρουρού Θανάση Αθανασίου, το ιστορικό της οποίας ανέφερε, συμπεριλαμβανομένης και της καταδίκης του ΕΔΑΔ. Όπως σημείωσε, η υπόθεση άνοιξε εκ νέου με τον διορισμό των δύο ποινικών ανακριτών τον Οκτώβριο του 2021, οι οποίοι στο πόρισμά τους απέδωσαν τον θάνατο του Θανάση σε εγκληματική ενέργεια και όχι αυτοκτονία και επέρριψαν ποινικές ευθύνες σε τρεις αστυνομικούς και ένα ιατροδικαστή. Η κ. Ατταλίδου σημείωσε την αρχική άρνηση του Γενικού Εισαγγελέα να παραδώσει το πόρισμα στην οικογένεια, καθώς και το γεγονός πως όπως καταγγέλλει η οικογένεια, η Εισαγγελία δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε ποινικές διώξεις κατά των υπαιτίων της δολοφονίας και μέχρι σήμερα δεν υπήρξε καμία εξέλιξη.

Υπόθεση Άννας Αριστοτέλους

Άλλο ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που έθεσε υπόψη των ευρωπαϊκών θεσμών η βουλεύτρια του Κινήματος Οικολόγων είναι η καταγγελία της Διευθύντριας των Φυλακών, Άννας Αριστοτέλους, κατά του Μιχάλη Κατσουνωτού για προσπάθεια αποκόμισης από βαρυποινίτη στοιχείων της προσωπικής της ζωής, με σκοπό να τη διαβάλει. Ο ποινικός ανακριτής, ανέφερε, αποφάνθηκε την πιθανότητα να έχουν διαπραχθεί ποινικά αδικήματα, ωστόσο η Εισαγγελία αποφάσισε να μην ασκήσει ποινική έρευνα εναντίον του στελέχους της Αστυνομίας, με την αιτιολογία ότι δεν εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον, χωρίς να τεκμηριώσει ή να δικαιολογήσει τη θέση της.

Ανέφερε ακόμη πως μετά την καταγγελία, ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας διόρισε άλλους ανακριτές για να εξετάσει αδικήματα που υπήρχαν ισχυρισμοί ότι διαπράττονταν στις Φυλακές, μια ενέργεια που, σύμφωνα με την κ. Ατταλίδου, αντιβαίνει και στο γράμμα και στο πνεύμα της οδηγίας για την προστασία των whistleblowers.

Καταγγελίες Μακάριου Δρουσιώτη για διαφθορά

Άλλο ένα θέμα που έθιξε η βουλεύτρια των Οικολόγων είναι οι αναφορές που υπάρχουν στα βιβλία του Μακάριου Δρουσιώτη, οι οποίες δεν διερευνήθηκαν από τις Αρχές. Υπενθύμισε την επιστολή Ανδρέα Μαυρογιάννη στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, η οποία ανακοίνωσε ότι θα ασχολείτο αλλά δεν υπήρξε πρόοδος εδώ και έξι μήνες. Σύμφωνα με την κ. Ατταλίδου ο δημοσιογράφος κατήγγειλε ότι έπεσε θύμα παρακολούθησης και δεν διερευνήθηκε η υπόθεση εναντίον του, ενώ όταν δημοσιοποίησε την αδράνεια της Αστυνομίας, τα μέλη κινήθηκαν νομικά εναντίον του.

Ρητορική μίσους

Η ρητορική μίσους παραμένει ευρέως διαδεδομένη στον κυπριακό δημόσιο λόγο, σύμφωνα με την έκθεση της ECRI και, όπως επεσήμανε η κ. Ατταλίδου, ενώ η ποινικοποίησή της ρυθμίζεται από μία σειρά προνοιών και γίνονται δεκάδες καταγγελίες κάθε χρόνο, οι υποθέσεις για τις οποίες ασκούνται διώξεις από τον Γενικό Εισαγγελέα είναι ελάχιστες. Σημείωσε πως στις πλείστες περιπτώσεις η ρητορική μίσους αναπαράγεται εναντίον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και υποστήριξε ότι έχει κανονικοποιηθεί από δημόσια πρόσωπα. Υπέδειξε, μάλιστα, πως θύμα υπήρξε και η ίδια από ομάδα που την προπηλάκισε έξω από τη Βουλή και η Αστυνομία, ενώ ήταν παρούσα, δεν προέβη σε καμία σύλληψη.

Δίκη «ως δαμέ»

Το τελευταίο θέμα που έθιξε προς την ΕΕ η βουλεύτρια αφορά τη δίκη προσώπων που έλαβαν μέρος στη διαμαρτυρία των «ως δαμέ» τον Φεβρουάριο του 2021. Κατήγγειλε πως οι δυνάμεις της Αστυνομίας χρησιμοποίησαν απρόκλητα υπέρμετρη βία κατά των διαδηλωτών και συνέλαβαν αρκετά άτομα, έντεκα εκ των οποίων κατηγορήθηκαν και βρίσκεται σε εξέλιξη η δίκη τους, ενώ την ίδια περίοδο γίνονταν κι άλλες διαδηλώσεις, στις οποίες η παρουσία της Αστυνομίας ήταν διακριτική.

Για τη βία υποβλήθηκαν καταγγελίες στην ΑΑΔΙΠΑ από επτά πολίτες, που ήταν αυτόπτες μάρτυρες, μεταξύ των οποίων και η ίδια η βουλεύτρια, η οποία παρέδωσε και σχετικό οπτικοακουστικό υλικό. Με αφορμή την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας, η κ. Ατταλίδου ζήτησε από τον Γενικό Εισαγγελέα να ενημερωθεί αν προτίθεται να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο του πορίσματος της ΑΑΔΙΠΑ και απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, επειδή δεν είχαν λάβει γνώση οι επηρεαζόμενοι. Έξι μήνες μετά και ενώ ξεκίνησε η δίκη, το πόρισμα δεν κοινοποιήθηκε στους κατηγορούμενους, παρά τα αιτήματα των δικηγόρων τους, και ο Γενικός Εισαγγελέας υποστήριξε σε γραπτή του απάντηση προς την ίδια ότι «δεν υπάρχει πόρισμα προς δημοσιοποίηση ή μη».