«Προίκα 50 χιλιάδων στους νιόπαντρους για καταπολέμηση της υπογεννητικότητας»

Επιστολή με έντεκα εισηγήσεις και προτάσεις για επίλυση του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η Κύπρος, απέστειλε στα μέλη της Ad Hoc επιτροπής της Βουλής για το Δημογραφικό, το Ινστιτούτο Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου. Στο υπόμνημα που κατέθεσε στη Βουλή το Ινστιτούτο, περιλαμβάνονται μια σειρά από προτάσεις, που άπτονται κυρίως των αρμοδιοτήτων των Υπουργείων Οικονομικών, Εσωτερικών και Εργασίας.

Σημειώνεται πως αφορμή για τις εισηγήσεις του Ινστιτούτου προς την Επιτροπή Δημογραφικού της Βουλής, είναι η σημερινή συζήτηση που θα πραγματοποιήσουν τα μέλη της Επιτροπής για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος και τους τρόπους αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας. Πέραν των μελών της επιτροπής, στη σημερινή συζήτηση κλήθηκαν να συμμετάσχουν εκπρόσωποι του Υπουργείου Εργασίας και του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, εκπρόσωποι του Ινστιτούτου, της Παγκύπριας Οργάνωσης Πολυτέκνων, της Παγκύπριας Οργάνωσης Πενταμελούς Οικογένειας και του Σύνδεσμου Οικογενειών με Τρίδυμα και άνω.

Αξίζει να σημειωθεί πως εκπρόσωποι του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου, είχαν συνάντηση πριν από περίπου δύο εβδομάδες στο Προεδρικό με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, στην οποία κατέθεσαν τις απόψεις τους. Μάλιστα η προεδρία σε δελτίο Τύπου που εκδόθηκε, υποδείκνυε πως, «διαπιστώθηκε σύμπλευση απόψεων σε ό,τι αφορά τη σωστή επίλυση του μεταναστευτικού και του δημογραφικού προβλήματος, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τους κανόνες της κυπριακής επικράτειας».

Στην επιστολή που απέστειλε προς τα μέλη της Επιτροπής για το Δημογραφικό το Ινστιτούτο, ξεχωρίζει πάντως η πρόταση για προικοδότηση κάνε νέου ζευγαριού που παντρεύεται με τουλάχιστον πενήντα χιλιάδες ευρώ από το κράτος για να αποκτούν κατοικία. Επιπλέον το Ινστιτούτο προτείνει την υιοθέτηση σχεδίων και προτάσεων εκ μέρους του Κράτους, που να αποσκοπούν στην ενθάρρυνση του επαναπατρισμού συμπατριωτών μας και κυρίως των νέων επιστημόνων μας, καθώς επίσης και την προικοδότηση κάθε νεογέννητυ παιδιού με ένα σταθερό ποσό μέχρι τα 18 χρόνια με στόχο να ενθαρυνθούν νεαρά ζευγάρια να αποκτήσουν περισσότερα του ενός παιδιά.

Διαβάστε πιο κάτω αναλυτικά τις προτάσεις του Ινστιτούτου

1.Διεξαγωγή ενδελεχούς μελέτης-απογραφής για τη δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού, ως εκ της μαζικής εισροής αλλοδαπών-υπηκόων τρίτων χωρών και δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της. (ΥΠΟΙΚ, YΠΕΣ)

2.Αυστηρή εφαρμογή της τήρησης της πρόνοιας για μέγιστη παραμονή και απασχόληση αλλοδαπών μέχρι 4 χρόνια και να μη δίνονται παρατάσεις/εξαιρέσεις, με σκοπό τον περιορισμό της παροχής υπηκοοτήτων σε μη δικαιούχους, σύμφωνα με την κείμενη Νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. (ΥΠΕΣ)

3.Επεξεργασία και εφαρμογή δέσμης κοινωνικών και οικονομικών μέτρων και κινήτρων, που να ενθαρρύνουν την αύξηση των γεννήσεων και τη δημιουργία πολυμελών οικογενειών από νεαρά ζευγάρια Κυπρίων υπηκόων.

Εισήγηση: Μόλις ένα ζευγάρι παντρευτεί, βάσει οικονομικών κριτηρίων, να προικοδοτείται από το κράτος με τουλάχιστον 50.000 ευρώ, για διευκόλυνση απόκτησης χαμηλού κόστους κατοικία, που το κράτος ή εργολάβοι που θα ελέγχονται από το κράτος θα κτίζουν ειδικά για νέα ζευγάρια. Προς τούτο, υπάρχει η δυνατότητα άντλησης κονδυλίου από το πακέτο στήριξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αν η Κύπρος περιλάβει κονδύλι για τη στέγαση. Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία υπήρξε τεράστια αύξηση του οικοδομικού κόστους. Μέχρι στιγμής ο ΥπΟικ δεν έχει αιτηθεί για στέγαση.

Ακολούθως, κάθε νεογέννητο να προικοδοτείται με ένα σταθερό ποσό μέχρι τα 18 χρόνια. Αυτά θα προτρέψουν και θα ενθαρρύνουν νεαρά ζευγάρια να αποκτήσουν περισσότερα του ενός παιδιά. (ΥΠΟΙΚ, ΥΕΚΑ)

4. Το επίδομα τέκνου να καταβάλλεται προς όφελος των παιδιών (Child Benefit) χωρίς οποιαδήποτε οικονομικά ή περιουσιακά στοιχεία, αφού αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο της δημογραφικής πολιτικής, όπως γίνεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Μπορεί μια οικογένεια να κληρονόμησε μια περιουσία από τους γονείς, αλλά αυτή η περιουσία δεν αποφέρει εισόδημα ή άλλο όφελος, και αυτό γίνεται αιτία να στερείται το παιδί τού δικαιώματος επιδόματος. Η πρακτική που εφαρμόζεται στην Κύπρο δεν αποτελεί επίδομα τέκνου, αλλά οικογενειακό επίδομα, που ουδεμία σχέση έχει με το δημογραφικό. Επίσης, για τη φοιτητική χορηγία πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν και τα δάνεια που έχει το νοικοκυριό, όχι μόνο οι καταθέσεις. (ΥΕΚΑ, ΥΠΟΙΚ)\

5. Nα μελετηθεί επαναφορά φορολογικών εκπτώσεων, ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας, π.χ. εξαρτώμενα τέκνα, φοιτητές, στρατιώτες. Η κατάργηση των φορολογικών εκπτώσεων ευνόησε τους άγαμους. (ΥΠΟΙΚ)

6.Δημιουργία προγράμματος παροχής δωρεάν υπηρεσιών σε άτεκνα ζευγάρια που επιθυμούν επέκταση της οικογένειάς τους, αλλά είναι ανέφικτο να τεκνοποιήσουν, καθώς και σε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας.

Για τα μεν ζευγάρια που είναι ανέφικτο να τεκνοποιήσουν, να υπάρξει διακρατική οδός για νόμιμη υιοθεσία, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η υιοθεσία υγιών παιδιών - κάτι το οποίο δεν ισχύει επί του παρόντος.

Επίσης, αυτό θα αποτελέσει πλήγμα για τους διακινητές παιδιών και μαύρου χρήματος.

Για τα δε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας, να διευκολύνονται μέσω του ΓεΣΥ για παροχή ιατρικής βοήθειας. Να μελετηθεί η χρηματοδότηση για φύλαξη ωαρίων και σπερματοζωαρίων ατόμων που για διάφορους λόγους δεν δύνανται σε παραγωγική ηλικία να τεκνοποιήσουν. Π.χ. υπόκεινται σε θεραπεία σοβαρών ασθενειών, ή δεν έχουν βρει ακόμη τον κατάλληλο/η σύζυγο. (ΥΕΚΑ, ΥΠΥ)\

7. Πέραν της βοήθειας σε άτεκνα ζευγάρια, το κράτος πρέπει να επενδύσει σε γόνιμα ζευγάρια, γι’ απόκτηση περισσότερων τέκνων.

Να δοθούν κίνητρα για τεκνοποίηση πριν από την ηλικία των 35 -σε αρχικό στάδιο- και για τα δύο φύλα, και προϊόντος του χρόνου να μειωθεί η ηλικία στα 30.

Είναι αποδεδειγμένο, ότι η καθυστέρηση τεκνοποίησης σε νεαρή ηλικία δημιουργεί προβλήματα τεκνοποίησης αργότερα. (ΥΕΚΑ, ΥΠΥ)

8. Επιβάλλεται αύξηση της περιόδου άδειας μητρότητας και ταυτόχρονα ενίσχυση της νομοθεσίας προστασίας των εγκύων από τυχόν απολύσεις. (ΥΕΚΑ)

9.Υιοθέτηση μέτρων και κινήτρων που να ενθαρρύνουν την αύξηση των γεννήσεων.

Έχει εντοπισθεί ότι η αποφυγή τεκνοποίησης νέων ζευγαριών εδράζεται στους εξής λόγους:

-Δυσκολία απόκτησης ιδιόκτητης στέγης. Γίνονται κάποιες προσπάθειες επ’ αυτού, αλλά δυστυχώς δεν αιτηθήκαμε ως κράτος για την παροχή του σχετικού κονδυλίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι το οποίο έπραξαν πολύ πλουσιότερα κράτη από το δικό μας.

-Πολύπλοκη και δαπανηρή φύλαξη των παιδιών από τη βρεφική ηλικία μέχρι την ενηλικίωσή τους. Γίνονται μεμονωμένες προσπάθειες, οι οποίες πρέπει να ενταθούν και συγκεκριμενοποιηθούν.

-Μειωμένη εμπιστοσύνη στις υπηρεσίες κρατικής παιδείας. Επίσης παρουσιάζεται πρόβλημα στο θέμα της επιτήρησης κατά το χρόνο μελέτης των παιδιών.

-Περιορισμένη κρατική μέριμνα για την περαιτέρω μόρφωση ή και επιμόρφωσή τους.

-Πολύ μεγάλη και συνεχώς εντεινόμενη ανησυχία για τη διαρκή διάβρωση του κοινωνικού ιστού, με προβλήματα εξαρτήσεων ουσιών και διαδικτύου.

-Μόνιμη εξάρτηση των παιδιών όλων των ηλικιών για τις μετακινήσεις τους από τους γονείς ή άλλους κηδεμόνες στους χώρους διδασκαλίας ή διαφόρων εξωσχολικών ενασχολήσεων.

Επ’ αυτού προτείνεται το μοντέλο κάποιων ιδιωτικών σχολών, όπου πέραν του σχολικού προγράμματος υπάρχουν επιλεγόμενες δραστηριότητες όπως ξένες γλώσσες, αθλητισμός, τέχνες και μουσική, χρήση γλώσσας σε δημόσιο διάλογο κ.τ.λ.

Επιβλέπων καθηγητής θα είναι υπεύθυνος για τη δραστηριότητα και συμπεριφορά του κάθε παιδιού, ούτως ώστε, με τον εντοπισμό τυχόν προβλήματος, αυτό να δρομολογείται τάχιστα προς επίλυση από τον αρμόδιο.

10.Υιοθέτηση σχεδίων και προτάσεων εκ μέρους του Κράτους, που να αποσκοπούν στην ενθάρρυνση του επαναπατρισμού συμπατριωτών μας και κυρίως των νέων επιστημόνων μας.

Μετά την κρίση του 2012-2013, τουλάχιστον πάνω από 30.000 νέες και νέοι, πτυχιούχοι, ξενιτεύτηκαν σε αναζήτηση καλύτερης επαγγελματικής τύχης. Στην Ελλάδα, που είχε μεγαλύτερη διαρροή εγκεφάλων, μεγάλες εταιρείες λειτουργούν την πλατφόρμα drain regain (σε αντιδιαστολή προς το brain drain) και προσκαλούν όσους Έλληνες βρίσκονται στην αλλοδαπή να επιστρέψουν και να εργαστούν με πολύ καλούς όρους εργασίας. Υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους σημειώνεται έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, αλλά δεν υπάρχει ο σχεδιασμός και η πολιτική βούληση εκ μέρους της εκάστοτε κυβέρνησης για επαναπατρισμό λαμπρών Κύπριων μυαλών, που θα συνεισφέρουν στην πρόοδο και προκοπή της Κύπρου. (Προεδρία, ΥΠΠΑΝ)

11. Επεξεργασία σειράς Νομοθετικών και Διοικητικών μέτρων από την Κυβέρνηση και τη Βουλή των Αντιπροσώπων για δημιουργία όλων των απαραίτητων υποδομών και διευκολύνσεων για τις εργαζόμενες μητέρες – π.χ. λειτουργία νηπιοβρεφοκομικών σταθμών, ολοήμερο σχολείο κ.τ.λ. (ΥΕΚΑ, ΥΠΠΑΝ, Βουλή των Αντιπροσώπων)