Ξανά μανά για κάμερες στα σχολεία-Συζητούν τα ίδια πέντε χρόνια μετά

Σχεδόν πέντε χρόνια συμπληρώνει στη Βουλή η συζήτηση για την ανάγκη εγκατάστασης κλειστών κυκλωμάτων ασφαλείας, φρούρησης και λήψης πρόσθετων μέτρων στα σχολεία για την ασφάλεια των μαθητών και για την προστασία της δημόσιας περιουσίας, με τις νέες ζημιές σε γυμνάσιο και νηπιαγωγείο στη Λεμεσό την περασμένη Δευτέρα, να είναι το κερασάκι στην τούρτα, ενώ προηγήθηκαν και η εμπρησμοί σχολικών αιθουσών στον Στρόβολο την περίοδο του Πάσχα.

Μετά από αρκετή ταλαιπωρία, αρκετές και διαφορετικές προσεγγίσεις, η επιτροπή Παιδείας της Βουλής εξετάζει για ακόμη μια φορά το συγκεκριμένο ζήτημα, χωρίς πάντως, μέχρι στιγμής να είναι ορατή η πολιτική βούληση των αρμοδίων για να προχωρήσει το όλο ζήτημα και να τοποθετηθούν κάμερες ασφαλείας στα σχολεία.

Μόλις χθες στα μέλη της επιτροπής Παιδείας της Βουλής, απευθύνθηκε η επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία έχει ρόλο-κλειδί στο όλο ζήτημα, αφού οι δικές της θέσεις είναι αυτές που επιτρέψουν ή θα αποτρέψουν Κυβέρνηση και Βουλή να προχωρήσουν με τη νομοθετική ρύθμιση του ζητήματος.

Η επίτροπος στην επιστολή της περιλαμβάνει και ένα χρονικό των συζητήσεων για το όλο θέμα, θέλοντας ουσιαστικά να στείλει το μήνυμα πως η όλη κωλυσιεργία στην προώθηση και ρύθμιση του θέματος, είναι ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με την κα. Λοϊζίδου, η πρώτη φορά που συζητήθηκε το θέμα ήταν στις 10 Οκτωβρίου του 2018 στη Βουλή. Το Υπουργείο Παιδείας, ύστερα από προτροπή της Αρχής υπέβαλε τον Νοέμβριο του 2019, Εκτίμηση Αντικτύπου Προστασίας Δεδομένων (ΕΑΠΔ), σχετικά με την Εγκατάσταση Κλειστών Κυκλωμάτων σε Δημοτικά Σχολεία και Νηπιαγωγεία. Τον Δεκέμβριο του 2019 η Επίτροπος υπέβαλε καθήκοντος τα σχόλιά και τις εισηγήσεις της σχετικά με την ΕΑΠΔ, τα οποία αφορούσαν θέματα ουσίας αλλά και νομικά ζητήματα, και ανέμενε αναθεωρημένη ΕΑΠΔ, στη βάση των εισηγήσεών της.

Τον Μάιο του 2020 το Υπουργείο Παιδείας ενημέρωσε την Αρχή ότι όρισε ομάδα εμπειρογνωμόνων για την μελέτη των εισηγήσεων της Αρχής και την υποβολή αναθεωρημένης ΕΑΠΔ. Τον Οκτώβριο του 2022 το Υπουργείο Παιδείας υπέβαλε νέα ΕΑΠΔ στην Εποπτική Αρχή με διευρυμένο πεδίο εφαρμογής εκτός από τα σχολεία της Δημοτικής Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά) και στα σχολεία των Διευθύνσεων της Μέσης Εκπαίδευσης (Γυμνάσια / Λύκεια) και Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης (Τεχνικές Σχολές).

Τον Φεβρουάριο του 2023 η Επίτροπος υπέβαλε τα σχόλια και τις εισηγήσεις της στο ΥΠΑΝ επί της νέας ΕΑΠΔ μεταξύ των οποίων υποδείχτηκαν – νομικά ζητήματα τέτοια όπως τα ακόλουθα:

- Το έννομο συμφέρον δεν θα μπορούσε να πλαισιώσει νομικά και να αποτελέσει έγκυρη νομική βάση για τη συγκεκριμένη επεξεργασία δεδομένων.

- Η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας και ελαχιστοποίησης π.χ οπτικό πεδίο και αριθμός καμερών.

Επιπλέον, ζητήματα ουσίας όπως η αιτιολόγηση και η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της συγκεκριμένης επεξεργασίας, η καταγραφή περιστατικών βανδαλισμών / κλοπών και ή άλλων συμβάντων ασφαλείας τα οποία δικαιολογούν τη συγκεκριμένη επεξεργασία, η εφαρμογή άλλων μέτρων ως εναλλακτικών και λιγότερων παρεμβατικών λύσεων τα οποία δεν ήταν εντέλει αποτελεσματικά και η απουσία του Παραρτήματος 7 από την ΕΑΠΔ με τα συνοδευτικά έντυπα και τις συμβάσεις.

Σύμφωνα με την Επίτροπο, ζητήθηκε από το Υπουργείο, η αναθεώρηση της ΕΑΠΔ με βάση τα σχόλια και τις εισηγήσεις της Αρχής ενώ επεφύλαξε την υποβολή νέων ενδεχομένως σχολίων. Μέχρι σήμερα δεν υποβλήθηκε στην εποπτική Αρχή οποιαδήποτε απάντηση και η αναθεωρημένη ΕΑΠΔ.

«Υπό το φως των ανωτέρω, η Εποπτική Αρχή ως θεματοφύλακας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της εφαρμογής του οικείου νομικού πλαισίου ενημερώνει την Επιτροπή ότι παρακολουθεί το θέμα και αναμένει τις ενέργειες του Υπουργείου Παιδείας, προς συμμόρφωση με τις παρατηρήσεις και τις εισηγήσεις της προς έγκριση της ΕΑΠΔ», αναφέρει στην επιστολή της προς την επιτροπή Παιδείας της Βουλής η επίτροπος.

Ποια ήταν η θέση της Επιτρόπου το 2018

Το 2018 μετά την πρώτη συνεδρία στη Βουλή για το θέμα, η Επίτροπος μεταξύ άλλων ανέφερε σε ενημερωτικό της σημείωμα πως,

Πριν από την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας για τερματισμό της λειτουργίας των καμερών από όλα τα δημόσια σχολεία και /ή τα σχολεία στα οποία υπήρχαν εγκατεστημένα τέτοια συστήματα, οι ώρες λειτουργίας των καμερών αφορούσαν στις ώρες μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων δηλαδή τις ώρες κατά τις οποίες λάμβαναν χώρα περιστατικά ασφάλειας π.χ βανδαλισμοί, κλοπές, διαρρήξεις και προκλήσεις υλικών ζημιών.

Όπως σημειώνει, μετά από την απαγορευτική αυτή εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, η Επίτροπος είχε γίνει αποδέκτης μαζικών ερωτημάτων και αιτημάτων για εγκατάσταση και λειτουργία καμερών για σκοπούς ενίσχυσης της ασφάλειας των σχολείων ύστερα από περιστατικά βανδαλισμών.

Η θέση της επιτρόπου είναι πως, «παρόλο που η απόφαση και /ή το απαγορευτικό δεν σχετίζετο με τις δικές μου θέσεις οι οποίες ήταν ανέκαθεν ότι, εκεί και όπου απαιτείται η εγκατάσταση και λειτουργία των καμερών λόγω περιστατικών ασφάλειας θα μπορούν να λειτουργούν κάμερες σε ώρες κατά τις οποίες δεν λειτουργούν οι σχολικές μονάδες».

Οι θέσεων των γονέων

Επιστολή προς την επιτροπή Παιδείας της Βουλής, με αφορμή τη συζήτηση του θέματος, απέστειλε και η Παγκύπρια Συνομοσπονδία Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, η οποία μεταξύ άλλων εκφράζει την ξεκάθαρη θέση, όπως τοποθετηθούν κάμερες ασφαλείας τελευταίας τεχνολογίας σε όλες τις σχολικές μονάδες.

Την ίδια ώρα σημειώνει πως οι κάμερες θα λειτουργούν μετά τη λήξη των μαθημάτων και μέχρι τις πρωινές ώρες της επόμενης εργάσιμης μέρας ενώ θα βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες.

Επιπλέον οι γονείς προτείνουν να ενισχυθεί ο φωτισμός εξωτερικών χώρων των σχολείων ούτως ώστε να καλύπτονται όλοι οι χώροι και πέραν του μόνιμου φωτισμού πρέπει να τοποθετηθεί και φωτισμός που ενεργοποιείται όταν εντοπίζει κίνηση.

Σε ότι αφορά τα σχολεία υψηλού κινδύνου οι γονείς τονίζουν πως θα πρέπει να τοποθετηθούν ικανοί φύλακες επί 24ωρου βάσεως. «Θεωρούμε ότι το υφιστάμενο σύστημα επιλογής εταιρειών φύλαξης από μέρους των σχολικών εφορειών, σε αρκετές περιπτώσεις φαίνεται να μην αποδίδει στον βαθμό που έπρεπε όσον αφορά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών», αναφέρουν στην επιστολή τους.

Την ίδια ώρα, σημειώνουν πως θα πρέπει να αυξηθούν οι περιπολίες της Αστυνομίας σε σχολεία υψηλού κινδύνου, να θεσπιστεί νομοθεσία που θα ρυθμίζει την εφαρμογή του εθίμου της λαμπρατζιάς με ποινές αυστηρές και αποτρεπτικές ενώ ζητούν να προχωρήσει άμεσα η γενική αναθεώρηση της νομοθεσίας για παράνομες πράξεις ανηλίκων, με θέσπιση αυστηρότατων ποινών σε όσους προβαίνουν σε βανδαλισμούς σε σχολικές μονάδες.

Μεταξύ άλλων οι γονείς προτείνουν να σχεδιαστεί πρόγραμμα παρακολούθησης και στήριξης των νεαρών ατόμων που συμμετέχουν σε ομάδες με ιστορικό παραβατικής συμπεριφοράς, με ένταξη ψυχολόγων στις σχολικές μονάδες, αλλά και την άμεση αποκατάσταση των ζημιών, οποιασδήποτε μορφής και έκτασης, ούτως ώστε να δίνεται το μήνυμα ότι η πολιτεία δρα άμεσα και αποτελεσματικά. «Δεν πρέπει να δίνεται χρόνος στους δράστες να επιδεικνύουν τα «κατορθώματά» τους και να κομπάζουν», αναφέρουν οι γονείς.

Στη συνεδρίαση της επιτροπής κλήθηκαν να παραστούν, η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, εκπρόσωποι του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, της Αστυνομίας Κύπρου, των εκπαιδευτικών οργανώσεων ΟΕΛΜΕΚ ΟΛΤΕΚ, ΠΟΕΔ, της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Σχολικών Εφορειών, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημόσιων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης, της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων και Κηδεμόνων Δημόσιων και Κοινοτικών Νηπιαγωγείων και της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών (ΠΣΕΜ)