Συντηρητισμός και πελατειακές σχέσεις καθόρισαν τις τουρκικές εκλογές-Η ανάλυση του Ν. Μούδουρου

Ο κοινωνικός συντηρητισμός και οι ισχυρές πελατειακές σχέσεις έδωσαν την πρωτιά, έστω και με μειωμένα ποσοστά στο ΑΚΡ που από μόνο του συγκέντρωσε το συνολικό ποσοστό των κομμάτων της αντιπολίτευσης, σημείωσε στο ΚΥΠΕ ο Νίκος Μούδουρος αναφέροντας ότι σε αυτές τις διπλές εκλογές στην Τουρκία κέρδισε «η σταθερότητα έναντι της δημοκρατίας» που πρόταξε η αντιπολίτευση.

Οι Βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία ολοκληρώθηκαν χθες και η επτακομματική νέα τουρκική Εθνοσυνέλευση έχει εκλεγεί, ασχέτως με το τελικό αποτέλεσμα για το ποιος θα είναι ο νέος Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο Λέκτορας στο Τμήμα Μεσανατολικών και Τουρκικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κλήθηκε από το ΚΥΠΕ να σχολιάσει το αποτέλεσμα παρατηρώντας ότι οι διαμαρτυρόμενες ψήφοι προς το ΑΚΡ ή τον Ταγίπ Ερντογάν μετακινούνται εντός της πολιτικής συμμαχίας που στηρίζει τον νυν Πρόεδρο και η συμμαχία αυτή είναι πολύ πιο συντηρητική από τις προηγούμενές εκλογικές αναμετρήσεις του 2018, του 2015 ακόμα και του 2011.

Τον Ταγίπ Ερντογάν, ανέφερε ο κ. Μούδουρος, στήριξε μια συμμαχία από τις πιο ακραίες πολιτικές δυνάμεις που υπάρχουν στην Τουρκία: το κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, το κόμμα Ευημερίας, το οποίο επιστρέφει στην τουρκική Βουλή μετά από 20 και πλέον χρόνια. «Η λογική αυτών των πολιτικών στοιχείων δεν ήταν να δώσουν ποσοστά στον Ερντογάν αλλά η κινητοποίηση του πόλου που ονομάζεται συντηρητισμός, ισλαμισμός, ακραίος εθνικισμός για να πάει στην κάλπη. Και να προετοιμάσει το έδαφος στη Βουλή είτε ο ίδιος ο Ερντογάν κερδίσει τις Προεδρικές εκλογές, είτε τις χάσει».

Μπορεί, συνέχισε, ψηφοφόροι του ΑΚΡ, να μην ψηφίζουν τιμωρητικά το κόμμα τους δυσαρεστημένοι, αλλά στηρίζουν κόμματα της ίδιας συμμαχίας και ιδεολογίας – συντηρητισμός, άκρα δεξιά κτλ - όπως το MHP, το κόμμα Ευημερίας, ίσως και στον Σινάν Ογάν. Ψηφίζουν τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν που εκφράζει την ενότητα του μπλοκ – συμμαχίας που έχει δημιουργηθεί κι εντός της κοινωνίας εδώ και χρόνια, αλλά τιμωρούν – εξηγεί – το ΑΚΡ για το «χάλι» που επικρατεί. «Το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερντογάν συγκεντρώνει μεγαλύτερα ποσοστά από την συμμαχία που τον στηρίζει, δείχνει ότι οι πολίτες ψηφίζουν στάτους κβο κι όχι Ισλάμ. Ψηφίζουν ενάντια στην αλλαγή, προτιμούν την συνέχεια της μίνιμουμ σταθερότητας, όπως την γνωρίζουν».

Ο Νίκος Μούδουρος σημείωσε επίσης ότι ο κοινωνικός συντηρητισμός στην Τουρκία έχει πολλά επίπεδα, είναι ποικιλόμορφος και είναι επιφανειακή η προσέγγιση ότι οι ψηφοφόροι τοποθετούνται με συγκεκριμένο τρόπο λόγω του ότι είναι θρησκευτικά συντηρητικοί. Έφερε ως παράδειγμα την συντριπτική επικράτηση του ΑΚΡ και του Ερντογάν στις σεισμόπληκτες περιοχές, όπου ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου πήγε με «δωρεάν πρόγραμμα ανοικοδόμησης» και ο Ταγίπ Ερντογάν με «πρόγραμμα δανειοδότησης».

Παρατήρησε δε ότι η πρόκληση μίνι κρίσης από την Μεράλ Άκσενερ, όταν αποχώρησε για λίγο από την συμμαχία των έξι, φαίνεται ότι κόστισε στο Καλό Κόμμα μία με δύο ποσοστιαίες μονάδες, το οποίο προφανώς δεν πήγε ούτε στο Κεμάλ Κιλιντσντάρογλου.

Ο κ. Μούδουρος σημείωσε επίσης ότι μπορεί να συρρικνώθηκε λίγο το μέγεθος της επιρροής του ΑΚΡ αλλά παραμένει πρώτο στην κεντρική, ανατολική και ΝΑ Τουρκία, τις αναπτυσσόμενες περιοχές της χώρας και όχι τις ανεπτυγμένες. Υπάρχει έλλειψη κομματικού ανταγωνισμού στην Τουρκία, συνέχισε, παρατηρώντας ότι το ΑΚΡ βρίσκεται ως ανταγωνιστής σε ολόκληρη την επικράτεια, αλλά απέναντί του έχει το CHP στις δυτικές περιοχές και ανατολικά το HDP ή Πράσινη Αριστερά.

Θεωρεί ωστόσο, όπως είπε, ότι η απώλεια των μεγάλων αστικών κέντρων, Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας δεν είναι κάτι που μπορεί να ανατραπεί. «Εκεί επαναλήφθηκε το μοτίβο των Δημοτικών εκλογών».

Νέα Βουλή και συνεργασία με Πρόεδρο

Ερωτηθείς εάν η σύνθεση της επτακομματικής Βουλής δημιουργήσει πρόβλημα στην εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής του νέου Προέδρου, ο Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου είπε ότι θα υπάρξει μεγαλύτερο πρόβλημα εάν εκλεγεί Πρόεδρος ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Δεν έχει 279 έδρες η δική του συμμαχία, ανέφερε, και γι’ αυτό θα χρειάζεται σίγουρα τις ψήφους της αντιπολίτευσης (ΑΚΡ – ΜΗΡ – κόμμα Ευημερίας). Η συμμαχία CHP – Καλού κόμματος φαίνεται να συγκεντρώνει 213 έδρες και 65 η συμμαχία Εργασίας και Ελευθερίας της Πράσινης Αριστερά (HDP και Εργατικό κόμμα ΤΙΡ).

Εάν είναι Πρόεδρος ο Ταγίπ Ερντογάν, συνέχισε, τότε δεν θα παρουσιάζεται ιδιαίτερο πρόβλημα στην έγκριση των κυβερνητικών νομοσχεδίων ακόμα κι αν η συμμαχεί του, η «Λαϊκή Συμμαχία», δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή (βγάζει γύρω στις 322 έδρες).

Τέλος η αλλαγή του πολιτειακού συστήματος

Ο Νίκος Μούδουρος θεωρεί ότι αυτό που με την σύνθεση της νέας Βουλής «πάει στις ελληνικές καλένδες» είναι η αλλαγή του πολιτειακού συστήματος από Προεδρικό σε Κοινοβουλευτικό και πάλι. «Αυτό έληξε χθες». Ήταν το θέμα στο οποίο συμφώνησε η αντιπολίτευση προεκλογικά, σημείωσε, αλλά κανείς δεν το ανέφερε χθες. Ακόμη κι αν βγει ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και το καλλιεργήσει πολιτικά, είπε, αυτό δεν μπορεί να περάσει από την Βουλή.

Δεύτερος γύρος

Ερωτηθείς εάν υπάρχει ασφαλής πρόβλεψη για τον δεύτερο γύρο των Προεδρικών εκλογών, ο κ. Μούδουρος είπε ότι αυτό που μπορεί να λεχθεί είναι πως ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ένα ψυχολογικό προβάδισμα. Η αντιπολίτευση, πρόσθεσε, θέλει δουλειά για να το ανατρέψει αυτό, σημειώνοντας την «ομιλία στο μπαλκόνι» του κ. Ερντογάν χθες το βράδυ ενώπιον πλήθους κόσμου. «Δείχνει ότι θέλει να τους κρατήσει κινητοποιημένους για τις επόμενες 15 ημέρες παρά το ότι η διαφορά του με τον κ. Κιλιτσντάρογλου είναι μόνο 2,5 εκ. ψήφοι».

Ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης, συνέχισε, πρέπει πρώτα να τους πείσει ότι «τίποτε δεν χάθηκε και μετά να τους κινητοποιήσει».

Απαντώντας σε ερώτηση αν το κλίμα πόλωσης προεκλογικά βοήθησε τελικά τον Ταγίπ Ερντογάν ή όχι, ο Νίκος Μούδουρος απάντησε «αναμφίβολα» και θεωρεί ότι στο ίδιο μοτίβο θα συνεχισθεί η προεκλογική του δεύτερου γύρου.

Πηγή: ΚΥΠΕ