H ώρα της αλήθειας στην Τουρκία-Οι ισορροπίες, το φαβορί και πώς επηρεάζεται η Κύπρος

Όλα τα συστατικά στοιχεία ώστε να μετατραπεί σε ένα εκλογικό θρίλερ διαθέτουν οι τουρκικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για αύριο. Δύο ισχυροί πόλοι, ένα τεράστιο διακύβευμα, χτυπήματα κάτω από τη μέση, απειλές, δωροδοκίες, ίντριγκες και το πιο σημαντικό, βία. Βία η οποία καταγγέλλεται εκατέρωθεν με τους αναλυτές να χτυπούν καμπανάκι κινδύνου για την επόμενη ημέρα, εκφράζοντας φόβους, για μη ομαλή διαδοχή, σε περίπτωση που νικητής είναι ο υποψήφιος του συνασπισμού της αντιπολίτευσης.

Ένα από τα σημαντικά πράγματα που θα πρέπει να ξέρει κάποιος ενόψει των αυριανών εκλογών, είναι πως αυτές για πρώτη φορά θα είναι διπλές. Δηλαδή ο τουρκικός λαός, καλείται να εκλέξει τον επόμενο Πρόεδρο της χώρας, αλλά και να αποφασίσει τη σύνθεση της Βουλής.

Το παζλ δυνάμεων που κατέρχονται στις τουρκικές εκλογές, περιέγραψε στο PodCast Legal Matters με τον Χριστόφορο Χριστοφή, ο Λέκτορας στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Νίκος Μούδουρος. Όπως εξήγησε στις αυριανές εκλογές, κατέρχονται τρεις μεγάλες συμμαχίες. Η πρώτη συμμαχία που φέρει το όνομα «Συμμαχία του Λαού», στηρίζει τον Ταγίπ Ερντογάν και αποτελείται από τέσσερα κόμματα, Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν, το κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, ή των Γκρίζων Λύκων, όπως είναι πιο γνωστό, του Μπαχτσελί, το Κόμμα Μεγάλης Ενότητας και το Κόμμα Ελεύθερης Υπόθεσης.

Ο δεύτερος μεγάλος συνασπισμός, είναι αυτός της αντιπολίτευσης, που αποτελείται από το Ρεμπουμπλικανικό Κόμμα υπό τον Κιλιτσντάρογλου, το Καλό Κόμμα της Ακσενέρ, το Κόμμα του πρώην ΥΠΕΞ του Ερντογάν, Νταβούτογλου και το κόμμα του Πατζατζάν και ακόμη ένα μικρότερο ισλαμικό κόμμα. Ο τρίτος συνασπισμός, ο οποίος κατέρχεται ως τέτοιος για τις ανάγκες των Βουλευτικών Εκλογών, αποτελείται από την τουρκική αριστερά και το όμμα των Τούρκων. Και αυτός ο συνασπισμός στηρίζει για τις Προεδρικές Εκλογές τον Κιλιτσντάρογλου.

Οι αποχωρήσεις

Η αποχώρηση του προέδρου του Κόμματος της Πατρίδας Μουαρέμ δημιουργεί νέες με τους αναλυτές να εκτιμούν πως αυτή η αποχώρηση θα ευνοήσει τον Κιλιτσντάρογλου. Είναι ενδεικτικό το γεγονός, ότι ο γενικός δείκτης του τουρκικού χρηματιστηρίου σημείωσε άλμα 6% μετά την ανακοίνωση του Ιντζέ. Κι αυτό διότι ο Κιλιτσντάρογλου έχει δεσμευτεί να αντιστρέψει τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν.

Την ίδια ώρα, μέχρι χθες κυκλοφορούσε έντονη φημολογία, που όμως διέψευσε ο άμεσα ενδιαφερόμενος, ότι πρόκειται να αποσυρθεί και ο τέταρτος υποψήφιος των προεδρικών εκλογών, ο εθνικιστής Σινάν Ογάν, ο οποίος φέρεται να συγκεντρώνει ένα 5% της πρόθεσης ψήφου.

Οι δημοσκοπήσεις

Σύμφωνα με τον κ. Μούδουρο, την πρώτη εβδομάδα του Μάη, παρουσιάστηκαν μια σειρά από δημοσκοπήσεις, που έχουν κοινό χαρακτηριστικό, ότι ο Κιλιτσντάρογλου, προηγείται με 45-48% και ο Ερντογάν ακολουθεί με 43-45%. Στον δεύτερο γύρο οι ίδιες δημοσκοπήσεις δείχνουν προβάδισμα του υποψηφίου της αντιπολίτευσης με 52%.

Ωστόσο η αποχώρηση του Ιντζέ και η φημολογία για τον Ονάν, φέρνει τους δημοσκόπους ενώπιον νέων δεδομένων, αφού ήδη κάποιοι άρχισαν δειλά δειλά να κάνουν εκτιμήσεις, ακόμα και για εκλογές ενός γύρου. Κάτι που θα επιτευχθεί δηλαδή, αν ο υποψήφιος της αν

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της εταιρείας Konda, ο Κιλιτσντάρογλου προηγείται με 49,3% έναντι 43,7% του Ερντογάν. Η έρευνα διεξήχθη στις 6-7 Μαΐου, πριν από την ανακοίνωση του Ιντζέ. «Η πιθανότητα να κερδίσει ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου αυξήθηκε μετά την αποχώρηση του Ιντζέ. Δεν θα με εξέπληττε αν έπαιρνε το 51%», δήλωσε ο διευθυντής της Konda, Μπεκίρ Αγκιντίρ. Όσον αφορά στις προβλέψεις για τη δεύτερη Κυριακή, 51,3% λαμβάνει ο Κιλιτσντάρογλου και 48,7% ο Ερντογάν.

Δείτε το τελευταίο επεισόδιο του Legal Matters για την Τουρκία εδώ:

Η Κύπρος

Ποιος συμφέρει στην Κύπρο να εκλεγεί; Αυτό είναι ένα ερώτημα που θέτουν πολλοί και ενδεχομένως να απαντάται από τις τάσεις που επικρατούν και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εντός της Ένωσης, επικρατούν δύο απόψεις. Σύμφωνα με τον κ. Μούδουρο, εντός της Τουρκίας η Δύση εμφανίζεται διχασμένη. Υπάρχει το κομμάτι της Δύσης που παίρνει ανοικτά θέση υπέρ του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ενώ την ίδια ώρα αυξήθηκε η κυκλοφορία αναλύσεων, ότι εντός της ΕΕ υπάρχει ανοχή για τον Ερντογάν, επειδή τον ξέρουμε, ενώ υπάρχει ερωτηματικό και επιφυλάξεις για τον Κιλιτσντάρογλου.

Σε σχέση με τις θέσεις των δύο υποψηφίων, για το Κυπριακό, όπως εξηγεί ο λέκτορας του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπάρχουν αρκετά κοινά αλλά και έντονες διαφοροποιήσεις. Το Κυπριακό τις προηγούμενες δεκαετίες, βρισκόταν στα προγράμματα των υποψηφίων, συνδεδεμένο με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Πλέον το Κυπριακό συνδέεται άρρηκτα με την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο και τα θέματα ενέργειας.

Κυριαρχεί, δηλαδή η άποψη, πως το Κυπριακό θα περάσει μέσα από την επίλυση ευρύτερων ζητημάτων της περιοχής που απασχολούν την Τουρκία. Αυτό φαίνεται να προκρίνει και ο Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος παρουσιάζεται θιασώτης μιας πιο ήπιας προσέγγισης.

Ο Σουλτάνος

Το ποιος είναι ο Ταγίπ Ερντογάν, είναι λίγο πολύ γνωστό σε όλους. Ο άνθρωπος που διοικεί την Τουρκία τα τελευταία 20 χρόνια, μετατρέποντας το Σύνταγμα της χώρας σε κουρελόχαρτο, έχει δείξει δείγματα γραφής και ειδικά σε εμάς στην Κύπρο. Άλλωστε και ο ίδιος όταν εκλεγόταν, είχε δείξει ένα εκ διαμέτρου αντίθετο πρόσωπο με αυτό που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια, ειδικά σε σχέση με το Κυπριακό και τα θέματα της ανατολικής Μεσογείου.

Σύμφωνα με τον κ. Μούδουρο, ο Ερντογάν συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία ενός κλασσικού δεξιού ηγέτη που τη στιγμή της κρίσης εντείνει την αυταρχικότητα του καθεστώτος. Το αν θα εκδιωχθεί νομικά, στο σενάριο που χάσει τις εκλογές, θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική βούληση του βασικού του αντιπάλου της Κυριακής, αλλά και από τα ποσοστό που θα λάβει ο καθένας. Το θέμα της τιμωρίας του Ερντογάν, σύμφωνα με τον κ. Μούδουρο, τίθεται πολύ πιο έντονα από τον συνασπισμό των Κούρδων και της αριστεράς, παρά από τον συνασπισμό του Κιλιτσντάρογλου.

Το σενάριο, πάντως, να επικρατήσει στις Προεδρικές ο Κιλιντσάρογλου αλλά να μην έχει την πλειοψηφία στη Βουλή, αυτή τη στιγμή, μοιάζει κάτι περισσότερο από ορατό. Ένα τέτοιο σενάριο θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη διακυβέρνηση στη χώρα και το πιο βασικό, δεν θα επιτρέψει στον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, να περάσεις τις αλλαγές στο Σύνταγμα που δεσμεύθηκε προεκλογικά.

Ο Γραφειοκράτης

Σκιαγραφώντας, η Deutsche Welle ένα πορτραίτο του Κιλιτσντάρογλου γράφει πως αν και είναι ο άνθρωπος που «υποτίθεται ότι θα ανατρέψει τον Ερντογάν που βρίσκεται στην εξουσία για πάνω από 20 χρόνια», κατηγορείται δημόσια εδώ και χρόνια ότι δεν είναι αρκετά χαρισματικός, ώστε να παρουσιάσει μια εναλλακτική απέναντι στον Τούρκο πρόεδρο.

Σύμφωνα με τον γερμανικό Τύπο, «η τουρκική αντιπολίτευση αναζητούσε εδώ και καιρό έναν κοινό υποψήφιο για να αμφισβητήσει τον επί χρόνια ηγέτη της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Κιλιτσντάρογλου γεννήθηκε το 1948 σε ένα χωριό στην περιοχή Τούντζελι της ανατολικής Ανατολίας. Κατάγεται από οικογένεια Αλεβιτών. Οι Αλεβίτες είναι μια εθνική-θρησκευτική μειονότητα στην Τουρκία. Είναι το τέταρτο από τα επτά παιδιά και το μόνο στην οικογένεια που έχει σπουδάσει, καθώς αποφοίτησε στην Άγκυρα με πτυχίο στα οικονομικά. Ο πατέρας του ήταν δημόσιος υπάλληλος. Ο ίδιος ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή το 1971 ως σύμβουλος στο Υπουργείο Οικονομικών της Τουρκίας. Σταδιακά ανέβηκε στην τουρκική γραφειοκρατία και το 1992 έγινε διευθυντής του Οργανισμού Κοινωνικών Ασφαλίσεων (SSK). Το 1994 ανακηρύχθηκε «Γραφειοκράτης της Χρονιάς» από οικονομικό περιοδικό. Το 1999 συνταξιοδοτήθηκε.

Ήταν πάντα γνωστός για την ειλικρίνεια και την αξιοπιστία του - κάτι όχι αυτονόητο στην πολιτική, ειδικά στην Τουρκία. Ως γραφειοκράτης καταπολέμησε τη διαφθορά. Χάρη στην πολυετή δουλειά του στον ασφαλιστικό κλάδο, λέγεται ότι απέκτησε την ικανότητα να βρίσκει ...βελόνα στα άχυρα:

Η πολιτική του καριέρα ξεκίνησε όταν ετοίμασε μια έκθεση διαφθοράς κατόπιν αιτήματος του σοσιαλδημοκρατικού κεμαλικού κόμματος CHP. Η έκθεση έτυχε θετικής υποδοχής από τον πρώην αρχηγό του κόμματος Ντενίζ Μπαϊκάλ, γεγονός που συνέβαλε στην είσοδό του στην πολιτική.Η πρώτη του παρουσία στο τουρκικό κοινοβούλιο ήρθε μετά τις εκλογές του 2002, κατά τις οποίες ο νυν πρόεδρος Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία. Το 2007 έγινε αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CHP. Το 2009 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Κωνσταντινούπολης και έχασε από τον υποψήφιο του AKP.

Κέρδισε διεθνή φήμη όταν περπάτησε από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη το 2017. Αυτός και οι οπαδοί του περπάτησαν περίπου 420 χιλιόμετρα στο πλαίσιο μιας διαδήλωσης που αποκαλούσαν «Πορεία Δικαιοσύνης». Η 25ήμερη πορεία του είχε ως στόχο τη διαμαρτυρία ενάντια στην αυξανόμενη καταστολή από την κυβέρνηση του AKP. Αφορμή στάθηκε η ποινή φυλάκισης για τον πολιτικό και δημοσιογράφο του CHP Ένις Μπερμπέρογλου.