Δρ. Αναστάσιος Τρανούλης: Όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον καρκίνο των ωοθηκών

Η 8η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο των ωοθηκών και αποτελεί κάθε χρόνο μια ευκαιρία να ενημερωθούμε για όλα τα νεότερα δεδομένα αναφορικά με την αντιμετώπιση της νόσου, υπενθυμίζοντάς μας παράλληλα τη σημασία της πρόληψης. Με αφορμή την σημερινή ημέρα συναντήσαμε τον Δρ. Αναστάσιο Τρανούλη, Πιστοποιημένο Γυναικολόγο Ογκολόγο (RCOG/ESGO) στα διεθνούς φήμης Pan-Birmingham Gynaecological Oncology Centre και Basingstoke Peritoneal Malignancy Institute, ο οποίος μας μίλησε για τα όπλα που διαθέτει η σύγχρονη ιατρική φαρέτρα τόσο ως προς την πρόληψη όσο και ως προς την αντιμετώπιση της νόσου.

Όπως μας εξηγεί ο Δρ. Τρανούλης, πρόκειται για μια μάχη που με σωστή ενημέρωση και με την εμπέδωση της κουλτούρας πρόληψης στα θέματα υγείας μπορεί να κερδηθεί, καθώς η διάγνωση της νόσου σε πρώιμα στάδια όχι μόνο εγγυάται σημαντικά καλύτερα ποσοστά επιβίωσης, αλλά παράλληλα μας προσφέρει και τη δυνατότητα θεραπευτικών επιλογών που δεν αλλοιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Η 8η Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο των ωοθηκών. Πριν περάσουμε στο σημαντικό μήνυμα της ενημέρωσης και της πρόληψης θα ήθελα να μας δώσετε μια εικόνα μέσα από τα διαθέσιμα στοιχεία. Πόσα είναι τα περιστατικά καρκίνου των ωοθηκών ετησίως ;

Ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί τον δεύτερο πιο συχνό γυναικολογικό καρκίνο στις αναπτυγμένες χώρες. Η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 63 έτη, ενώ η πιθανότητα να προσβληθεί μια γυναίκα στη διάρκεια της ζωής της είναι 1,4%. Εξαίρεση αποτελούν οι γυναίκες με την αντίστοιχη γενετική προδιάθεση, οι οποίες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο. Υπολογίζεται ότι περίπου 70 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο των ωοθηκών ετησίως στη Κύπρο.

Πώς εκδηλώνεται ο καρκίνος των ωοθηκών;

Τα συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών ποικίλλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Άλγος ή αίσθημα πίεσης χαμηλά στην κοιλιά
• Διάταση της κοιλιάς (φούσκωμα), ανορεξία ή γρήγορο αίσθημα πλήρωσης μετά το φαγητό
• Ναυτία και εμέτους ή αλλαγές στις εντερικές συνήθειες (κυρίως, νεοεμφανιζόμενη δυσκοιλιότητα)
• Συμπτώματα από το ουροποιητικό σύστημα, όπως συχνουρία ή επιτακτική ανάγκη για ούρηση
• Αιμορραγία ή ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις μετά την εμμηνόπαυση

Γιατί αργούμε να διαγνώσουμε τον καρκίνο των ωοθηκών;

Ο σημαντικότερος λόγος που εμποδίζει την έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι η απουσία χαρακτηριστικών συμπτωμάτων. Πολλές από τις παραπάνω κλινικές εκδηλώσεις συνοδεύουν, συνήθως, καλοήθεις παθήσεις (π.χ. σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ενδομητρίωση κλπ), με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην δίνουν τη δέουσα προσοχή.

Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση αυξάνουν τα ποσοστά ίασης των ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών. Πως η αντιμετώπισή του καθίσταται ευκολότερη αν ανιχνευθεί σε πρώιμα στάδια;

Η διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών σε πρώιμα στάδια όχι μόνο συνοδεύεται από σημαντικά καλύτερα ποσοστά επιβίωσης, αλλά δίνει και τη δυνατότητα θεραπευτικών επιλογών που σέβονται περισσότερο την ποιότητα ζωής των ασθενών. Πιο συγκεκριμένα, οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές (ρομποτική και λαπαροσκοπική χειρουργική) που εγγυώνται ταχύτατη ανάρρωση, και η δυνατότητα συντηρητικότερων επεμβάσεων υπό προϋποθέσεις που διασφαλίζουν το αναπαραγωγικό δυναμικό και την ορμονική λειτουργία των γυναικών είναι στο οπλοστάσιο μας σε αυτά τα πλαίσια. Εξίσου σημαντικό είναι πως στα αρχόμενα στάδια της νόσου, η πιθανότητα επικουρικής χημειοθεραπείας μετά το χειρουργείο είναι σημαντικά μικρότερη. Τέλος, σχετικά με τις υποτροπές της νόσου, τις λίγες περιπτώσεις που η διάγνωση γίνεται σε αρχικό στάδιο, το 80% των ασθενών δεν θα εμφανίσει υποτροπή εντός των επόμενων πέντε ετών. Αντίθετα, σε πιο προχωρημένα στάδια, ο καρκίνος θα υποτροπιάσει στο 75% των γυναικών εντός διετίας. Φυσικά, πέρα από το στάδιο της νόσου, πολλοί άλλοι παράγοντες καθορίζουν την εν γένει πρόγνωση των ασθενών.

Τι πρέπει να θυμούνται πάντοτε οι γυναίκες και τι πρέπει να κάνουν αν έχουν τα ανωτέρω συμπτώματα ;

Οι γυναίκες δεν πρέπει να αγνοούν τα συμπτώματα (π.χ. «φούσκωμα» της κοιλίας) που επιμένουν για περισσότερες από 2 εβδομάδες. Θα πρέπει να επισκέπτονται τον ιατρό τους και να συζητούν κάθε διαταραχή της σωματικής τους λειτουργίας, όσο μικρή κι αν είναι η πιθανότητα να οφείλεται σε κάτι σοβαρό. Αν στη γυναικολογική εξέταση ο ιατρός διαπιστώσει όγκο στην περιοχή των ωοθηκών, πιθανότατα θα τους ζητήσει να υποβληθούν σε μαγνητική τομογραφία κάτω κοιλίας και μέτρηση καρκινικών δεικτών στο αίμα (π.χ. CA-125). Εφ’ όσον οι εξετάσεις δείξουν αυξημένη πιθανότητα για καρκίνο των ωοθηκών, το επόμενο βήμα είναι να επισκεφθούν πιστοποιημένο Γυναικολόγο Ογκολόγο.

Πώς αντιμετωπίζεται χειρουργικά ο καρκίνος των ωοθηκών;

Όταν η νόσος φαίνεται να περιορίζεται στις ωοθήκες, πραγματοποιείται η χειρουργική της σταδιοποίησης. Αντίθετα, σε νόσο προχωρημένων σταδίων απαιτούνται πιο εκτεταμένες χειρουργικές επεμβάσεις (κυτταρομείωση). Τα καλύτερα ογκολογικά αποτελέσματα εξασφαλίζονται όταν η κυτταρομείωση οδηγεί σε πλήρη εξαίρεση όλων

των μακροσκοπικών μεταστατικών εστιών. Σε περιπτώσεις που η έκταση της νόσου ή η γενικότερη κατάσταση της ασθενούς δεν επιτρέπει την τέλεση χειρουργικής επέμβασης, τότε, προτιμάται η χορήγηση χημειοθεραπείας για να συρρικνωθούν οι μεταστατικές εστίες και ακολουθεί χειρουργική επέμβαση κυτταρομείωσης σε δεύτερο χρόνο.

Γιατί είναι σημαντικό μια γυναίκα που έρχεται αντιμέτωπη με τον καρκίνο των ωοθηκών να απευθυνθεί σε έναν γυναικολόγο με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ογκολογία;

Η αναζήτηση εξειδικευμένης περίθαλψης από πιστοποιημένο Γυναικολόγο Ογκολόγο είναι ζωτικής σημασίας, καθώς οι Γυναικολόγοι Ογκολόγοι έχουν τη γνώση, την κατάρτιση και την εμπειρία να παρέχουν την καλύτερη φροντίδα για τον καρκίνο των ωοθηκών. Οι Γυναικολόγοι Ογκολόγοι έχουν ολοκληρώσει διεθνώς πιστοποιημένα προγράμματα εξειδίκευσης και διαθέτουν τις γνώσεις και τις τεχνικές δεξιότητες για να αξιολογήσουν τις ασθενείς, να τους παρέχουν την ενδεικνυόμενη χειρουργική θεραπεία με τον πιο σύγχρονο τρόπο και να συντονίσουν τη μετέπειτα αγωγή και παρακολούθησή τους. Πληθώρα μελετών υποστηρίζει πως, όταν η χειρουργική αντιμετώπιση των γυναικολογικών καρκίνων γίνεται από Γυναικολόγους Ογκολόγους, τα αποτελέσματα για τις ασθενείς είναι θεαματικά καλύτερα, ακόμα και στις πιο προχωρημένες περιπτώσεις.

Κλείνοντας τη συζήτηση, ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να μοιραστείτε με τις αναγνώστριες μας με αφορμή τη σημερινή μέρα;

Η διάγνωση της νόσου σε πρώιμα στάδια είναι κομβικής σημασίας. Οι γυναίκες με συμπτώματα ύποπτα για καρκίνο των ωοθηκών θα πρέπει να απευθύνονται άμεσα στον Γυναικολόγο τους. Ωστόσο, στις μέρες μας και ο προχωρημένος καρκίνος των ωοθηκών μπορεί να αντιμετωπιστεί με πολύ καλύτερα αποτελέσματα, σε σχέση με το παρελθόν. Βασική προϋπόθεση για αυτό είναι η επιτυχής χειρουργική επέμβαση, δηλαδή η πλήρης εξαίρεση όλων των μεταστατικών εστιών που μπορεί να υπάρχουν στην κοιλιά των ασθενών. Στις μέρες μας, χάρη στην παρουσία πιστοποιημένων Γυναικολόγων Ογκολόγων, την πρόοδο στις χειρουργικές τεχνικές και τη χημειοθεραπεία, η πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών έχει βελτιωθεί σημαντικά. Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου, όμως, συνδέεται με ακόμα καλύτερα αποτελέσματα!

Πού σας βρίσκουμε ;

Kατοικώ μόνιμα στην Κύπρο και δραστηριοποιούμαι εντός του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓΕΣΥ) ως Χειρουργός Γυναικολόγος και Γυναικολόγος Ογκολόγος. Διατηρώ ιδιωτικά ιατρεία στη Λευκωσία (Ανδρέα Αβρααμίδη 42, 1ος όροφος, 2024, Στρόβολος, έναντι Αρεταίειου Νοσοκομείου) και στην Πάφο (Αλεξάνδρου Υψηλάντη 46, 8020, Ιατρικό

Κέντρο Αγίας Χρυσοβαλάντου). Είμαι επίσης επιστημονικός συνεργάτης και μέλος του Ογκολογικού Συμβουλίου του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου.

*Για περισσότερες συμβουλές και νέα στην Γυναικολογική Ογκολογία καλέστε στο + 357 97444005 ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.cyprusadvancedgynsurgery.com.

*O Δρ. Αναστάσιος Τρανούλης είναι χειρουργός Γυναικολόγος με εξειδίκευση στην γυναικολογική ογκολογία, την περιτοναϊκή καρκινωμάτωση και τη ρομποτική χειρουργική. Με μακρά και επιτυχημένη σταδιοδρομία σε καταξιωμένα Νοσοκομεία αναφοράς του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Δρ. Τρανούλης παρέχει θεραπείες σε όλο το φάσμα της Γυναικολογίας και της Γυναικολογικής Ογκολογίας. Σε αυτά τα πλαίσια πραγματοποιεί πλήθος εξειδικευμένων χειρουργικών επεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένης της ρομποτικής χειρουργικής, του λεμφαδένα-φρουρού, της υπερ-ριζικής κυτταρομείωσης για τον προχωρημένο καρκίνο των ωοθηκών και των πολυσπλαχνικών εξεντερώσεων για τοπικά προχωρημένους ή υποτροπιάζοντες γυναικολογικούς καρκίνους. Παρέχει επίσης γενετική συμβουλευτική για τους κληρονομούμενους γυναικολογικούς καρκίνους ενώ είναι διαπιστευμένος στη διαγνωστική & θεραπευτική κολποσκόπηση.