Οι εκλογές, οι αλλαγές και οι… εκλογές-Τα τρία εσωκομματικά μέτωπα του ΑΚΕΛ

Σε τρεις κατευθύνσεις κινούνται οι εσωκομματικές διεργασίες στο ΑΚΕΛ αυτό το διάστημα. Σε αντίθεση με άλλα μεγάλα κόμματα, που έχουν το επόμενο διάστημα εκλογικές διαδικασίες, το ΑΚΕΛ βρίσκεται σε μία περίοδο σταθερότητας, η οποία προσφέρεται τόσο για ανασκόπηση του εκλογικού αποτελέσματος και την άντληση σημαντικών συμπερασμάτων για το μέλλον, όσο και για να προχωρήσει με τις αλλαγές που είχε αποφασίσει από πριν τις Προεδρικές Εκλογές. Η ολοκλήρωση αυτών των διαλόγων στην ουσία θέτει της βάσεις και για το τρίτο ζήτημα στην κομματική ατζέντα, αυτό των διπλών εκλογών του 2024.

Η αποτίμηση των Προεδρικών Εκλογών έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό στα διάφορα κομματικά όργανα. Σε αυτό το στάδιο η συζήτηση έχει ολοκληρωθεί στις Κομματικές Ομάδες Βάσης και η Κεντρική Επιτροπή αναμένεται να αναλύσει τα βασικότερα συμπεράσματα. Αυτά, όπως αναφέρουν πληροφορίες, φαίνεται να είναι συμβατά με την ανάγνωση που είχε κάνει η ίδια η Κεντρική Επιτροπή, στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας. Δηλαδή προβληματίζει το γεγονός πως αυτή είναι η τρίτη συνεχόμενη ήττα του ΑΚΕΛ σε Προεδρικές Εκλογές, αλλά, ταυτόχρονα, υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία, τα οποία πρέπει το κόμμα της Αριστεράς να αξιολογήσει και να χτίσει πάνω τους.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ήττας, συνυπολογίζεται αριθμός παραγόντων, όπως το πόσο επηρέασε η στάση των κομμάτων του Κέντρου, με τα οποία το κόμμα της Αριστεράς απέτυχε να συνεργαστεί ενώ ανήκαν όλοι στην αντιπολίτευση, ο ρόλος του Προεδρικού, αλλά και η διαμόρφωση του ευρύτερου πολιτικού περιβάλλοντος των εκλογών. Μεταξύ άλλων, στην ανάγνωσή του, το κόμμα φαίνεται να θεωρεί πως υπάρχει μια αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού με μια πιο δεξιά στροφή σε ολόκληρο το σύστημα, την οποία το ΑΚΕΛ θα πρέπει να αντιμετωπίσει, αφού, όπως βλέπει τα πράγματα, μεγαλώνει το ρήγμα που το χωρίζει με τα υπόλοιπα κόμματα. Αυτό μπορεί να βοηθά στη διατήρηση μιας «αυθεντικής» παρουσίας από το ΑΚΕΛ, αλλά ταυτόχρονα το απομονώνει περισσότερο. Η μετεκλογική κατάσταση πραγμάτων, με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΔΗΣΥ και η κάπως άβολη συνύπαρξη των κομμάτων του Κέντρου σε μία Κυβέρνηση στην οποία δεν έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, αναμένεται πως επίσης θα επηρεάσουν περαιτέρω τις πολιτικές ισορροπίες ενόψει των επόμενων εκλογικών διαδικασιών.

Τα θετικά στοιχεία που εντοπίζονται αναμένεται να αποτελέσουν, στην ουσία, βάση προετοιμασίας σε βάθος πενταετίας, δηλαδή για τις επόμενες Προεδρικές Εκλογές. Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης θεωρήθηκε καλή επιλογή, λόγω της προσωπικότητας και του προγράμματός του, αλλά κυρίως γιατί ήταν συμβατός με τις ανάγκες της παρούσας φάσης στην Κύπρο. Η ηρεμία, η μετριοπάθεια και η προοδευτική του ατζέντα εκτιμήθηκαν από την κοινωνία, όπως φαίνεται από τα ποσοστά του, παρόλο που δεν κατάφερε να εκλεγεί.

Στην ανάλυση που γίνεται από το ΑΚΕΛ θεωρούν ορθό που δεν έκαναν τελικά μια πιο κλασική αριστερή επιλογή υποψηφίου αλλά επένδυσαν σε ένα άνθρωπο με πιο κεντρώο προσανατολισμό, αφού ο κ. Μαυρογιάννης, υιοθετώντας μέρος της ατζέντας του κόμματος της Αριστεράς αλλά διατηρώντας ταυτόχρονα ανεξαρτησία σε πολλά ζητήματα, κατάφερε να συσπειρώσει το ΑΚΕΛ αλλά και την Αριστερά ευρύτερα. Την ίδια στιγμή, όμως, συγκέντρωσε υποστήριξη από ψηφοφόρους προερχόμενους από την κεντροαριστερά, την οικολογία και πρώην ΑΚΕΛικούς, στοιχείο που θεωρείται αρκετά σημαντικό, δεδομένης της συρρίκνωσης που παρατηρείται στα ποσοστά του κόμματος τα τελευταία χρόνια. Επίσης, υπερίσχυσε σε συγκεκριμένες δημογραφικές ομάδες, όπως οι ψηφοφόροι κάτω των 40 και οι πρόσφυγες, γεγονός που θεωρείται απότοκο στην έμφαση που δόθηκε σε συγκεκριμένες προγραμματικές προσεγγίσεις.

Η περίπτωση του κ. Μαυρογιάννη είναι ενδεικτική για το ΑΚΕΛ, ως προς το πώς πρέπει να επιλέγονται οι ανεξάρτητες προσωπικότητες, όταν αποφασίζει να μην κατέρχεται στις εκλογές με κομματικούς υποψηφίους και αυτά διδάγματα θα πρέπει, πλέον, να ενσωματωθούν στην στρατηγική του. Η στάση, η ρητορική και η προσέγγιση του κ. Μαυρογιάννη φάνηκε να βρίσκουν ανταπόκριση στους δικούς του ψηφοφόρους αλλά και πέραν από αυτούς, γεγονός που θα πρέπει να συνυπολογιστεί και στο πλαίσιο της άλλης διαδικασίας που τρέχει στο κόμμα, αυτή της εσωτερικής μεταρρύθμισης.

Όπως έχει ανακοινώσει προ μερικών μηνών ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, το Φθινόπωρο θα πραγματοποιηθεί το Καταστατικό Συνέδριο του ΑΚΕΛ, κατά το οποίο θα προωθηθούν αλλαγές που αγγίζουν τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών, των δομών και των λειτουργιών του κόμματος, θα αποφασιστούν νέες προσεγγίσεις αμφίδρομης επικοινωνίας, καθώς και η διάδοχος κατάσταση των Νέων Δυνάμεων, που έκαναν τον κύκλο τους. Η συζήτηση για όλα αυτά τα θέματα θα μπει στα βαθιά όταν ολοκληρωθεί ο διάλογος για τις Προεδρικές Εκλογές, ενώ τώρα γίνεται η προετοιμασία.

Στο κόμμα υπάρχει η πεποίθηση πως κάποιες διαδικασίες που ακολουθούνται εδώ και δεκαετίες ανήκουν στο παρελθόν και δεν είναι συμβατές με την σύγχρονη εποχή, καθώς περιπλέκουν τα πράγματα και καθιστούν πολύ χρονοβόρα τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης. Γι’ αυτό και θα αναζητηθούν νέες διαδικασίες εσωτερικού δημοκρατικού διαλόγου, που αφενός δεν θα αλλάζουν τη φιλοσοφία της συμμετοχής της βάσης, αλλά θα επιτρέπουν μια πιο σύγχρονη προσέγγιση. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αποφασιστεί με ποιο μοντέλο θα αντικατασταθούν οι Νέες Δυνάμεις, αφού υπάρχει μεν η παραδοχή πως είναι παρωχημένος ως θεσμός αλλά δεν σημαίνει πως το ΑΚΕΛ δεν θα έχει κάποιου είδους μηχανισμό για συμπερίληψη προσωπικοτήτων πέραν του δικού του χώρου στα ψηφοδέλτιά του.

Μεγάλη έμφαση δίνεται στο κομμάτι του πώς επικοινωνεί το ΑΚΕΛ τα μηνύματά του, τόσο προς το δικό του κοινό όσο και προς την κοινωνία ευρύτερα. Σε αυτό εμπίπτουν και οι σχέσεις του με αυτό που αποκαλεί «ευρύτερο προοδευτικό χώρο». Στόχος είναι να μπορεί να βγάλει αποτελεσματικά προς τα έξω την ατζέντα του, σε καίρια ζητήματα, ενώ βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Για τον σκοπό αυτό αναμένεται να τρέξει το επόμενο διάστημα κάποιες εκστρατείες για τρέχοντα ζητήματα, που περιλαμβάνουν εισηγήσεις, επαφές, ακόμη και κινητοποιήσεις, μια διαδικασία που θα ενταθεί τους επόμενους μήνες. Ωστόσο και αυτό το πλαίσιο είναι προς μελέτη ενόψει του Συνεδρίου.

Το τελευταίο κομμάτι της εσωκομματικής δραστηριότητας αφορά την προεργασία για τον Μάιο του 2024. Αν και είμαστε πολλούς μήνες μακριά, στην Εζεκία Παπαϊωάννου αντιλαμβάνονται πόσο σύνθετες θα είναι αυτές οι εκλογές, αφού ταυτόχρονα θα γίνουν Ευρωεκλογές αλλά και εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση με το νέο σύστημα, που έχει αρκετές διαφοροποιήσεις από το τι είναι συνηθισμένοι. Ως εκ τούτου, και οπλισμένοι με κάποια από τα συμπεράσματα του διαλόγου που τρέχει για τις Προεδρικές Εκλογές, στο ΑΚΕΛ έχουν ξεκινήσει κάποιες προκαταρτικές συζητήσεις αναφορικά με την πρόκληση των διπλών εκλογών, σύμφωνα με πληροφορίες. Γίνεται κατανοητό ότι χρειάζεται πολλή οργανωτική δουλειά και γι’ αυτό κατατίθενται από τώρα οι πρώτες σκέψεις.