«Η ζωή εν τάφω, κατετέθης Χριστέ»-Η Χριστιανοσύνη θρηνεί το θάνατο του Θεανθρώπου
06:00 - 14 Απριλίου 2023
Η Χριστιανοσύνη θρηνεί, οι εκκλησίες ντύθηκαν στα μαύρα. Ο Χριστός, από το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης παρέδωσε το πνεύμα Του στα χέρια του πατέρα Του και άφησε την τελευταία Του πνοή στον σταυρό, στο όρος του Γολγοθά.
«Ο Δεσπότης πάντων, καθοράται νεκρός και εν μνήματι καινώ κατατίθεται, ο κενώσας τα μνημεία των νεκρών». Ο Χριστός, μετά τα βασανιστήρια από τους Ρωμαίους στρατιώτες, με το δράμα να κορυφώνεται με τη σταύρωση και το θάνατό Του, πλέον κείτεται νεκρός στον Επιτάφιο, μέχρι την ώρα της ταφής Του, στο μνημείο που παραχώρησε ο Ιωσήφ της Αριμαθαίας.
Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, σε όλες τις εκκλησίες τελείται η Ακολουθία της Αποκαθήλωσης, κατά την οποία ο ιερέας στην παρουσία των πιστών κατεβάζει το άψυχο σώμα του Χριστού από τον σταυρό. Στη συνέχεια, Το τοποθετεί στον Επιτάφιο, που στολίστηκε από το προηγούμενο βράδυ, είτε από κάποιο ανθοπωλείο, είτε από τους κατοίκους της κάθε κοινότητας/ενορίας.
Όλη την ημέρα, ο ναός παραμένει ανοιχτός, ώστε πιστοί να προσκυνούν τον Επιτάφιο και μόνο, αφού όλες οι υπόλοιπες εικόνες παραμένουν καλυμμένες με μαύρο πανί, για να δείξουν με αυτό τον τρόπο το θρήνο που έχει κατακλείσει την Χριστιανοσύνη, για τον θάνατο του Χριστού. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής τελείται η Ακολουθία του Επιταφίου, που ουσιαστικά είναι ο θρήνος της Παναγιάς και των πιστών.
«Η ζωή εν τάφω, κατετέθης Χριστέ και Αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο, συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σήν», ψάλλουν οι νεαρές σε όλες τις εκκλησίες για να θρηνίσουν. «Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, που έδυ σου το κάλλος», «έρραναν τον τάφο, αι μυροφόραι μύρα, λιάν πρωί ελθούσαι», είναι μερικά από τα εγκώμια που ακούγονται στους ναούς το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής.
Στη συνέχεια, γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους και στα στενά των πόλεων και των χωριών, για να καταλήξει και πάλι στο προαύλιο του ναού, όπου οι πιστοί περνούν κάτω από τον Επιτάφιο και μπαίνουν ξανά στην εκκλησία για την ταφή.
Τα μαύρα από τις εικόνες θα πέσουν στο άκουσμα του «Ανάστα ο Θεός», που ακούγεται το Μεγάλο Σάββατο το πρωί και ουσιαστικά είναι η πρώτη Ανάσταση, όπως το αποκαλούν οι πιστοί και μεταφέρεται το χαρμόσυνο μήνυμα της επικείμενης Ανάστασης τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς Κυριακή.
Η Μεγάλη Παρασκευή, καθώς και το Μεγάλο Σάββατο είναι οι μέρες της απόλυτης νηστείας, αφού οι πιστοί δεν καταναλώνουν ούτε λάδι, σε μία ένδειξη προσμονής για το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης.
Στο μεταξύ, ο Επιτάφιος παραμένει στολισμένος μέχρι και την Πεντηκοστή, όταν το πνεύμα του Χριστού αναλήπτεται στους ουρανούς και στη συνέχεια, οι ιερείς μοιράζουν στους πιστούς τα αποξηραμένα λουλούδια, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο κάπνισμα του σπιτιού.