Ανάγκη για ενίσχυση της προσβασιμότητας των ατόμων με ακουστική αναπηρία στην πληροφόρηση

Το 2020, κατά την περίοδο του κορωνοϊου, που υπήρχαν τόσες ενημερώσεις από την τηλεόραση, δημοσιογραφικές διασκέψεις, άτομα με ακουστική και οπτική αναπηρία δεν είχαν πρόσβαση στην πληροφόρηση, όπως αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε σημερινή συνεδρία της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, η οποία εξέτασε το θέμα της ανάγκης ενίσχυσης της υπηρεσίας οπτικοακουστικών μέσων για τα άτομα με ακουστική αναπηρία από το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, έπειτα από εισήγηση του Βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Σταύρου Παπαδούρη.

Αναφέρθηκε, επίσης, ότι τα άτομα αυτά δεν έχουν πρόσβαση σε αθλητικά και θρησκευτικά θέματα, σε ταξιδιωτικά προγράμμα, και βλέπουν μόνο ειδήσεις.

Η Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, σε δηλώσεις της είπε ότι το θέμα που εξέτασε η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν αφορά μόνο το ΡΙΚ αφορά και όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς.

«Η προσβασιμότητα στην πληροφόρηση, ισότιμη, ισόνομη μεταχείριση ατόμων που έχουν αναπηρίες θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα και για τους τηλεοπτικούς σταθμούς αλλά και για την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, η οποία έχει την ευθύνη να βάλει ένα χρονικό πλαίσιο να ασκήσει την απαραίτητη εποπτεία, ούτως ώστε να βεβαιωθεί ότι υιοθετήθηκαν οι πρόνοιες της ευρωπαϊκής οδηγίας», πρόσθεσε.

Όπως είπε η κ. Χαραλαμπίδου, «ήταν συγκλονιστική η μαρτυρία στην Επιτροπή ότι κατά την περίοδο του κορωνοϊού τα άτομα αυτά δεν είχαν πρόσβαση στην πληροφόρηση που αφορούσε στην προστασία της ζωής τους, στα προστατευτικά μέτρα, τα οποία μεταδίδονταν καθημερινά από τα τηλεοπτικά κανάλια και αναγκάστηκαν οι ίδιοι να δημιουργήσουν μια ιστοσελίδα προκειμένου να υπάρχει μεταξύ τους πληροφόρηση».

«Σύμφωνα με την οδηγία αυτή η πληροφόρηση δεν περιορίζεται μόνο στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων αλλά και σε ένα 5% των ψυχαγωγικών προγραμμάτων. Αντιλαμβάνομαι ότι υπήρξε επίκληση κόστους αλλά είναι νόμος και οι νόμοι πρέπει να εφαρμόζονται», ανέφερε. Για αυτό, πρόσθεσε, «και δώσαμε ένα περιθώριο μέχρι τέλος του χρόνου στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης προκειμένου να ασκήσει αυτό τον έλεγχο και να βεβαιωθεί ότι όλα τα κανάλια θα προσφέρουν ενημέρωση με τον τρόπο που προβλέπεται στον νόμο και στην οδηγία στα άτομα με αναπηρία είτε έχουν στέρηση ακοής είτε όρασης, προκειμένου να εντάσσονται στα πλαίσια που προτάσσει ο νόμος».    

Η Βουλευτής ΔΗΣΥ, Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν, σε δηλώσεις της είπε ότι είναι ένα θέμα άκρως ευαίσθητο και ανθρωπιστικό που δεν αφορά μόνο το ΡΙΚ αλλά όλους τους αδειούχους τηλεοπτικούς οργανισμούς.

«Η προσβασιμότητα των ομάδων αυτών σε όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα δεν επιτυγχάνεται γιατί ακόμα μια φορά παρατηρούμε να λείπει η ανάλογη ευαισθησία, η συνεργασία, η πρωτοβουλία και προπαντός ο συντονισμός», πρόσθεσε.

Σημείωσε, παράλληλα, ότι η πρόσβαση όλων των ομάδων του πληθυσμού στην έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση αλλά και στην ψυχαγωγία και εκπαίδευση είναι αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα «και καλούμε το Υπουργείο Εσωτερικών, την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, το ΡΙΚ αλλά και τα άλλα κανάλια να προχωρήσουν σε μια συντονισμένη προσπάθεια για να επιτευχθεί η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στα τηλεοπτικά προγράμματα όπως ακριβώς προνοεί η νομοθεσία».

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, σε δηλώσεις του είπε ότι το ΡΙΚ, ως ο κρατικός φορέας ενημέρωσης και ψυχαγωγίας του κοινού, θα πρέπει να είναι πρωτοπόρο στη διάχυση της πληροφορίας και της ψυχαγωγίας χωρίς διακρίσεις.

«Προσεγγίζοντας τις πρόσφατες Προεδρικές Εκλογές, ως ΔΗΚΟ, είχαμε αναδείξει την απουσία απόδοσης στη νοηματική γλώσσα των τηλεμαχιών μεταξύ των υποψηφίων, πλήττοντας καίρια το δικαίωμα στην πληροφόρηση των ατόμων με ακουστική αναπηρία σε μια κορυφαία δημοκρατική διαδικασία», πρόσθεσε.

Με όσα ακούστηκαν στη σημερινή συνεδρία, είπε ο κ. Σενέκης, επιβεβαιώθηκε ο μακρύς δρόμος «που πρέπει να διανύσουμε για να μπορεί να λεχθεί ότι διαφυλάττουμε τα συγκεκριμένα δικαιώματα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο, που να συνάδει με το επίπεδο μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πολιτείας».

«Γι’ αυτό, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την πρόοδο που επιτελείται και την εναρμόνιση με τις διεθνείς και εγχώριες συμβατικές και νομοθετικές υποχρεώσεις της χώρας μας. Είναι βαθιά πεποίθησή μας ότι ο αντικειμενικότερος σύγχρονος δείκτης του επιπέδου πολιτισμού ενός κράτους είναι οι παροχές και οι υπηρεσίες, που παρέχει σε άτομα με αναπηρίες, που διασφαλίζουν την απρόσκοπτη προσβασιμότητα και εξαλείφουν τις οποιεσδήποτε διακρίσεις», σημείωσε.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία, Αλέκος Τρυφωνίδης,  σε δηλώσεις του είπε ότι από τη συζήτηση φάνηκε τελικά ότι το θέμα δεν αφορά μόνο το ΡΙΚ αλλά και τα ιδιωτικά μέσα μαζικής επικοινωνίας. «Δυστυχώς το 2023 τα άτομα με ακουστική και οπτική αναπηρία έχουν πρόσβαση σε επιλεκτική ενημέρωση και αυτό μόνο ειδήσεις. Δεν υπάρχει πρόσβαση σε ψυχαγωγικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Υπάρχει η νομοθεσία, υπάρχουν οι κανονισμοί αλλά δεν εφαρμόζονται με επάρκεια ώστε να μην υπάρχουν τα κενά όπως παρατηρείται», πρόσθεσε.

Σημείωσε πως θα αναμένουν την επιστολή του ΡΙΚ για τις δράσεις τους όπως δεσμεύτηκαν στην Επιτροπή «και εμείς με τη σειρά μας θα προσπαθήσουμε να συμβάλουμε θετικά».

«Επίσης θεωρούμε ότι τα κανάλια πρέπει να συνεργαστούν με τις οργανώσεις των κωφών και τυφλών όπως και την ΚΥΣΟΑ για να λυθούν αυτά τα προβλήματα. Έχουν δώσει προτάσεις, έχουν κάνει εισηγήσεις αλλά δεν εισακούστηκαν», είπε.

Ως Δημοκρατική Παράταξη – Συνεργασία, πρόσθεσε, «δεν δεχόμαστε το επιχείρημα ότι το κόστος είναι μεγάλο. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι θέμα κόστους και οι συνάνθρωποι μας με ακουστικά και οπτικά προβλήματα έχουν ίσα δικαιώματα στην πρόσβαση στην ενημέρωση, ψυχαγωγία και εκπαίδευση».

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Σταύρος Παπαδούρης, ο οποίος και εισηγήθηκε το συγκεκριμένο θέμα, σε δηλώσεις του είπε ότι το να στηρίξουν αυτά τα άτομα και να τους παρέχουν ισότιμη μεταχείριση όπως ο κάθε πολίτης σε αυτή την χώρα δεν αποτελεί φιλανθρωπία, αλλά αποτελεί υποχρέωση.

«Υποχρέωση βασιζόμενη και στην οδηγία του 2018, η οποία μας λέει επίσης το εξής απλό: Ότι εκτός από την νοηματική ή τους υπότιτλους που έχουμε στο θέμα των δελτίων ειδήσεων, τα άτομα αυτά δικαιούνται τουλάχιστον 5% πρόσβαση σε ψυχαγωγικές εκπομπές», πρόσθεσε.

Σημείωσε ότι ο περισσότερος κόσμος σήμερα από την πίεση που τους διακατέχει η συνήθης απάντηση που παίρνω από κοντά τους, προτιμούν να μην βλέπουν ειδήσεις αλλά προτιμούν να βλέπουν κάποια προγράμματα ψυχαγωγικού χαρακτήρα.

«Δυστυχώς, σε αυτές τις ευάλωτες ομάδες είναι λες και τους επιβάλουμε ότι πρόσβαση θα έχουν μόνο στα δελτία ειδήσεων και είναι κρίμα», ανέφερε.

Ο κ. Παπαδούρης σημείωσε ότι «το όλο θέμα δεν αφορά μόνο το κρατικό κανάλι αλλά η υποχρέωση αυτής της οδηγίας αφορά και όλα τα ιδιωτικά κανάλια και τέθηκε σήμερα από την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης ότι είχαν προτείνει πριν περίπου ένα χρόνο στα ιδιωτικά κανάλια ότι αν τελικά είναι θέμα κόστους το να προχωρήσουν να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους μπορούν απλά με ένα κοινό κονδύλι για να μειωθεί το κόστος να προχωρήσουν στον εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων για παροχή καλύτερων υπηρεσιών».

«Κάτι το οποίο μέχρι στιγμής δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανταπόκριση από τους ιδιωτικούς σταθμούς», πρόσθεσε.

Ανέφερε, επίσης, ότι τα άτομα αυτά «είναι άτομα τα οποία θέλουμε να συμμετέχουν στα κοινά, θέλουμε οπωσδήποτε να ψηφίζουν, να συμμετέχουν» και φαίνεται σε προγράμματα προεκλογικού χαρακτήρα, δεν υπήρξε οποιαδήποτε είτε υπηρεσία είτε νοηματική είτε θέματα υποτίτλων.

«Για να είμαι δίκαιος μετά που τέθηκε το θέμα για κάποιες παρουσιάσεις υπήρξε αποτέλεσμα. Μετά όμως που υπήρξαν σχετικά παράπονα. Έχουμε συμφωνήσει σήμερα ότι το θέμα θα το ξανά δούμε τέλος του χρόνου, αφού πρώτα γίνει μια σχετική διαβούλευση, αυτή την φορά όχι μεταξύ Αρχής Ραδιοτηλεόρασης με τους ιδιωτικούς σταθμούς ή το ΡΙΚ, αλλά αυτή την φορά να υπάρχει συμμετοχή από τα οργανωμένα σύνολα, να μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα , να εντοπίσουμε τι είναι το ενδιαφέρον για αυτούς αυτό το 5% από τι θα αποτελείται και θα ενημερωθούμε ως Επιτροπή μέχρι το τέλος του χρόνου», συμπλήρωσε.

Είπε, επίσης, ότι στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το θέμα κόστους δεν αποτελεί δικαιολογία. «Είναι το τελευταίο πράγμα το οποίο πρέπει να ασχολούμαστε. Θέματα ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι θέματα καλής διάθεσης και αν υπάρχει θέμα κόστους, ιδιαίτερα για το κρατικό κανάλι, εδώ είμαστε στην Επιτροπή Οικονομικών να το εξετάσουμε στο θέμα προϋπολογισμού», πρόσθεσε.  

Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου Κωφών, Αντρέας Κωνσταντίνου, σε δηλώσεις του είπε ότι  θέλουν ενίσχυση της προσβασιμότητας σε μεγάλα γεγονότα, όπως θεομηνίες, εκλογές και άλλα, καθώς και πρόσβαση σε ψυχαγωγικά προγράμματα. 

Πηγή: ΚΥΠΕ