Καταγγελία στην ΑΔΙΠΑ για τα SMS της Αστυνομίας σε μέλη της για τα Madame Figaro

Μπορεί η Αστυνομία να παραδέχθηκε το λάθος της και η Επίτροπος Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα να προέβη σε συστάσεις σε σχέση με την αποστολή μηνύματος από την Αστυνομία στα μέλη της, με τα οποία τους καλούσε να στηρίξουν αστυνομικό που ήταν υποψήφια στα βραβεία Madame Figaro, εντούτοις ο αστυνομικός που προέβη σε καταγγελία, δίνει συνέχεια στο θέμα.

Για αυτό, μέσω του δικηγόρου του, Δημήτρη Απαισιώτη, προχώρησε πριν μερικές μέρες σε καταγγελία στην Ανεξάρτητη Αρχή Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας, από την οποία ζητά έρευνα για την «παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων», καθώς θεωρεί πως υπήρξε παραδοχή για διάπραξη αδικήματος και θα πρέπει υπάρξει η ανάλογη τιμωρία, όπως γίνεται σε άλλες περιπτώσεις που παραβιάζεται η σχετική νομοθεσία. Η καταγγελία, στρέφεται εναντίον όλων των μελών της Αστυνομίας, ανεξαρτήτου βαθμού, που με οποιοδήποτε τρόπο συμμετοχής ή ανοχής, συνέβαλαν στην παράνομη «επεξεργασία» προσωπικών δεδομένων.

Με επιστολή που απέστειλε ο κ. Απαισιώτης στην ΑΔΙΠΑ, ενημερώνει πως είχαν αποσταλεί σε δύο περιπτώσεις, στις 3/3/2022 και 18/7/2022, συγκεκριμένο sms στα κινητά τηλέφωνα αστυνομικών, μεταξύ των οποίων και ο παραπονούμενος, από το γραφείο τύπου του Αρχηγείου Αστυνομίας

Ακολούθησε, τον Αύγουστο του 2022, καταγγελία στην Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία κατέληξε πως το μεν πρώτο sms δεν χρησιμοποιήθηκε για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης αλλά για την διεξαγωγή έρευνας της ίδιας της Αστυνομίας και ως εκ τούτου αποφάνθηκε ότι δεν παραβιάζεται η νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Σε ότι αφορά το δεύτερο sms, η Επίτροπος με επιστολή της ζήτησε τη θέση της Αστυνομίας, η οποία ανέφερε ότι, πρόθεσή τους ήταν η ενημέρωση των μελών της Αστυνομίας μόνο μέσω των λογαριασμών τους στο Twitter και στο Facebook και όχι η αποστολή μηνύματος SMS και ότι, έγιναν ήδη παρατηρήσεις στα μέλη που είχαν εμπλακεί στην αποστολή του υπό αναφορά μηνύματος, ώστε να μην επαναληφθεί.

Σε απάντησή της η Επίτροπος προς την Αστυνομία, ανάφερε μεταξύ άλλων, ότι:

«Θεωρώ όμως ότι, πέραν των πιο πάνω ενεργειών, θα ήταν χρήσιμο, προς αποφυγή παρόμοιων επεισοδίων, να υιοθετούσατε και μία διαδικασία όπου, για αποστολή SMS σε μέλη σας, να απαιτείται γραπτή εξουσιοδότηση υπεύθυνου αξιωματικού ώστε, αφενός να μην στέλνονται τέτοια μηνύματα όταν δεν υπάρχει πρόθεση και αφετέρου, όπου υπάρχει τέτοια πρόθεση, να ελέγχεται η νομιμότητα της αποστολής του μηνύματος».

Περαιτέρω, η Επίτροπος ενημέρωσε τον κ. Απαισιώτη, δικηγόρο του αστυνομικού-παραπονούμενου, ότι εν αναμονή των ενεργειών της Αστυνομίας και δεδομένων των συστάσεων που έχουν ήδη γίνει, δεν συντρέχουν λόγοι για την περαιτέρω διερεύνηση του εν λόγω παραπόνου.

Παραδέχθηκε και προέβη σε παρατηρήσεις η Αστυνομία

Στην επιστολή του ο Δημήτρης Απαισιώτης προς την Ανεξάρτητη Αρχή, εκφράζει τη θέση, πως σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία που αφορά τα προσωπικά δεδομένα, η Επίτροπος μπορεί να επιβάλει αποκλειστικά και μόνο διοικητικές κυρώσεις, ενώ υποδεικνύει πως δεν είναι αρμόδια για να αποφασίσει κατά πόσο μια παραβίαση του Νόμου είναι ποινικό ή πειθαρχικό αδίκημα.

Συνακόλουθα, όπως αναφέρει, η απόφαση της για το πρώτο sms ήταν αποκλειστικά και μόνο ότι δεν διαπράχθηκαν διοικητικές παραβάσεις από την Αστυνομία, ενώ δεν αποφάνθηκε ότι δεν διαπράχθηκαν ποινικά και/ή πειθαρχικά αδικήματα από το ή τα μέλη της Αστυνομίας που απέστειλαν το συγκεκριμένο sms.

Όσον αφορά το δεύτερο sms, ο κ. Απαισιώτης υπέδειξε πως η Επίτροπος διαπίστωσε παραβίαση του Νόμου, όμως αποφάσισε να μην επιβάλει διοικητική κύρωση, παρά την ομολογία της Αστυνομίας πως παραβίασε τη νομοθεσία, εξού και προέβη σε παρατηρήσεις, όπως ανέφερε στην απαντητική επιστολή της.

«Δηλαδή, στο δεύτερο sms η Αστυνομία προβαίνει σε παραδοχή της αποστολής του sms. Επικαλείται ως δικαιολογία το γεγονός ότι η αποστολή του εν λόγω sms έγινε χωρίς πρόθεση. Επιπλέον η Αστυνομία επισημαίνει ότι τα μέλη (πληθυντικός) που εμπλάκηκαν στην αποστολή του sms δέχθηκαν παρατηρήσεις ώστε να μην επαναληφθεί τέτοια αποστολή sms στο μέλλον».

Δείχνει παραβίαση της νομοθεσίας ο δικηγόρος

Παράλληλα, ο κ. Απαισιώτης παραπέμπει στην ιστοσελίδα της Αστυνομίας που αναφέρεται στα προσωπικά δεδομένα, όπου μεταξύ άλλων αναγράφεται πως, «η Αστυνομία Κύπρου σέβεται και εφαρμόζει τις πρόνοιες της σχετικής Νομοθεσίας για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα».

Επιπρόσθετα, αναφέρεται πως στην συγκεκριμένη ιστοσελίδα υπάρχει η πολιτική προστασίας στο περιεχόμενο της οποίας διευκρινίζεται ότι ο Αρχηγός Αστυνομίας είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων. Ως επίσης διευκρινίζεται ότι διορίστηκε και συγκεκριμένο μέλος της Αστυνομίας ως υπεύθυνος προστασίας δεδομένων.

Δεδομένου και των όσων αναφέρονται στην επίσημη σελίδα της Αστυνομίας, η οποία μεταξύ άλλων υποδεικνύει πως συλλέγει και επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα για «γενικούς σκοπούς που σχετίζονται με τις διοικητικές λειτουργίες της Αστυνομίας», είναι η θέση του δικηγόρου πως:

1. «Η Αστυνομία συνέλεξε τον αριθμό κλήσης του κινητού μου τηλεφώνου και τυγχάνει «επεξεργασίας» (η λέξη ερμηνεύεται ως αναφέρεται στον οικείο Νόμο) για «Γενικούς σκοπούς», που σχετίζονται με τις διοικητικές λειτουργίες της Αστυνομίας.
2. Μεταξύ των γενικών σκοπών δεν συμπεριλαμβάνεται η χρησιμοποίηση του αριθμού κλήσης τηλεφώνου μέλους της Αστυνομίας για την προώθηση μη υπηρεσιακού σκοπού. Επισημαίνω τα ακόλουθα στο εν θέματι sms. Η φρασεολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι επιτακτική. Δηλαδή δεν μου ζήτησε το γραφείο τύπου της Αστυνομίας, (Press Office) αν επιθυμώ να προβώ σε ψηφοφορία της συναδέλφου. Ήταν προτροπή στην καλύτερη περίπτωση και επιτακτική στην χειρότερη. Παραμένει όμως γεγονός ότι τα βραβεία madame Figaro είναι ένας ιδιωτικός θεσμός και δεν έχει καμία σχέση με την Αστυνομία. Δηλαδή κάποιος αποφάσισε στο γραφείο τύπου και πληροφοριών της Αστυνομίας, χωρίς να ρωτήσει, χωρίς να το μέλος της Αστυνομίας να δώσει συγκατάθεση, ότι πρέπει να ενημερωθεί για αυτή την υποψηφιότητα της συναδέλφου του. Στο δικό μου το μυαλό αυτό δεν είναι υπηρεσιακό ζήτημα. Αν η συνάδελφος κάνει καλά την δουλειά της και είναι υποψήφια, μπράβο της. Αλλά δεν έχει δικαίωμα ο εργοδότης (σ.σ Αστυνομία) να δίνει εντολή σε οποιαδήποτε ιδιωτική εταιρεία παραχωρώντας τον αριθμό κλήσης του τηλεφώνου να αποστέλλει τέτοιου είδους sms. Αμέσως, διερωτώμαι πόσες άλλες φορές και σε ποιους άλλους πιθανόν να γνωστοποίησε τον αριθμό κλήσης τηλεφώνου το γραφείο τύπου. Τώρα είμαι στην αβεβαιότητα.
3. Είναι επιτακτική η υποχρέωση της Αστυνομίας να συμμορφώνεται με τις πρόνοιες του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων και του εθνικού εφαρμοστέου Νόμου 125(Ι)/2018».

Παράλληλα, ο κ. Απαισιώτης τονίζει πως η επεξεργασία των απλών προσωπικών δεδομένων, είναι νόμιμη, όταν ισχύει, τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) το υποκείμενο των δεδομένων έχει συναινέσει στην επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του για έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους σκοπούς,

β) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση σύμβασης της οποίας το υποκείμενο των δεδομένων είναι συμβαλλόμενο μέρος ή για να ληφθούν μέτρα κατ' αίτηση του υποκειμένου των δεδομένων πριν από τη σύναψη σύμβασης,

γ) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για τη συμμόρφωση με έννομη υποχρέωση της Αστυνομίας,

δ) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για τη διαφύλαξη ζωτικού συμφέροντος του υποκειμένου των δεδομένων ή άλλου φυσικού προσώπου,

ε) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στην Αστυνομία.

Ζητά έρευνα από ΑΔΙΠΑ

Ο κ. Απαισιώτης υποστηρίζει πως η Αστυνομία διέπραξε ποινικό αδίκημα και πως παραβιάστηκε η σχετική νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία, όπως αναφέρει, εάν ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο εκτελών την επεξεργασία είναι δημόσια αρχή ή δημόσιος φορέας, νομική ευθύνη φέρει ο επικεφαλής ή το πρόσωπο που ασκεί ουσιαστική διοίκηση της δημόσιας αρχής ή του δημόσιου φορέα.

«Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε δημόσια αρχή (Αστυνομία) και νομική ευθύνη φέρει ο Αρχηγός Αστυνομίας και/ή ο διευθυντής του γραφείου Τύπου της Αστυνομίας, ασχέτως αν δεν είναι είτε ο ένας είτε ο άλλος που απέστειλαν τα sms. Έστω όμως και αν ο Νόμος δεν είναι αυστηρής ευθύνης θα πρέπει να διενεργηθεί ανεξάρτητη έρευνα η οποία να καταδείξει κατά πόσο υπήρχε ή όχι πρόθεση. Στην δική μου την εκτίμηση θεωρώ ότι υπήρχε πρόθεση να αποσταλθεί το συγκεκριμένο sms, το οποίο να σημειωθεί ήταν η συνέχεια του πρώτου sms».

Καταληκτικά, στην επιστολή του με την οποία ζητά έρευνα σε βάρος όλων μελών της Αστυνομίας, ο κ. Απαισιώτης, επισημάνει πως μετά την παραλαβή των εν λόγω sms, δεν επικοινώνησε κανένας μαζί τους από πλευράς Αστυνομίας, ώστε να τον ενημερώσει ότι υπήρξε παραβίαση των του προσωπικών δεδομένων. Επίσης, αναφέρει πως ο πελάτης τους δεν γνωρίζει αν διεξήχθηκε εκτίμηση αντίκτυπου για τα συγκεκριμένα sms.