Στο επόμενο Υπουργικό εγκρίνεται το πλάνο ΥΠΕΣ για ακατάλληλες προσφυγικές πολυκατοικίες

Το πλάνο που έχει καταρτιστεί από την Κυβέρνηση, για το θέμα των ακατάλληλων προσφυγικών πολυκατοικιών που χρειάζονται συντήρηση, επιδιόρθωση ή κατεδάφιση και ανακατασκευή, παρουσίασε ενώπιον της Επιτροπής Προσφύγων της Βουλής, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο οποίος επεσήμανε πως το Σχέδιο αυτό αναμένεται να οδηγηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση, στην επόμενή του συνεδρία.

Ο υπουργός Εσωτερικών, στην πρώτη του παρουσία ενώπιον της Επιτροπής Προσφύγων, υπέδειξε πως η Κυβέρνηση, μέσω της εν λόγω πρότασης, επιδιώκει να δώσει άμεση λύση στο πρόβλημα που παρουσιάζεται, αλλά και να αντιμετωπίσει τα νομικά ζητήματα που προκύπτουν, αφού σε αρκετές περιπτώσεις έχουν παραχωρηθεί τίτλοι ιδιοκτησίας και πλέον δεν ανήκουν στο κράτος.

Όσον αφορά θέματα στατικής επάρκειας και αντισεισμικότητας, ο κ. Ιωάννου είπε ότι θα διαμορφωθεί σχέδιο χορηγιών και για τις 358 υφιστάμενες πολυκατοικίες, ώστε να μπορέσουν οι ένοικοι να εξασφαλίσουν ασφαλή στέγη και να μην υπάρχει εξάρτηση από το κράτος. Με την έγκριση του σχεδίου χορηγιών, είπε, θα υπάρξουν και προσωρινές διευθετήσεις για μεταστέγαση των ενοίκων για να αρχίσει η επιδιόρθωση των οικιών. Προτεραιότητα, ανέφερε θα δοθεί στην επιδιόρθωση των 43 πολυκατοικιών που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα στατικά και οικοδομικά προβλήματα, σύμφωνα με τη μελέτη του Τμήματος Πολεοδομίας το 2020.

Το σχέδιο προνοεί κρατική επιχορήγηση για να προβούν οι ιδιοκτήτες, σε συντήρηση επιδιόρθωση ή και αναδόμηση των πολυκατοικιών, ενώ θα δοθεί εφάπαξ ποσό χορηγίας για προσωρινή στέγαση. Παράλληλα θα αξιοποιηθεί ο ιδιωτικός τομέας για να αποφευχθούν κωλυσιεργίες στη διαδικασία, με κάλυψη κόστους υπηρεσιών πολιτικών μηχανικών, κόστους επίβλεψης και ιδιώτες εργολάβους. Σε περιπτώσεις αναδόμησης στο ίδιο τεμάχιο θα γίνει αξιοποίηση του κινήτρου παραγωγής προσιτής κατοικίας για να καταστεί οικονομικά βιώσιμο το έργο. Επιπλέον προβλέπονται €50.000 ανά πολυκατοικία για ανελκυστήρα. Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι το σχέδιο αναμένεται να ανέλθει στα 100 εκ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας.

Ερωτηθείς, μετά το πέρας της Επιτροπής, για το πότε αναμένεται να είναι έτοιμο το σχέδιο, ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι πρόκειται για ένα περίπλοκο σχέδιο, για το οποίο έχει ξεκινήσει η επεξεργασία και ήδη τέθηκαν κάποια σχόλια για βελτίωσή του, με στόχο να πάει στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση.

Απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσο θα καλυφθούν από το σχέδιο και ιδιοκτήτες που αγόρασαν από πρόσφυγες κατοικίες, είπε ότι αυτό θα γίνει, ώστε να μην μείνουν εγκλωβισμένοι οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες. Είπε, επίσης, ότι θα εμπλακούν και οι τοπικές αρχές για ενημέρωση των ιδιοκτητών για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν.

Ερωτηθείς κατά πόσο θα δώσει στη δημοσιότητα την έκθεση για τις επικίνδυνες πολυκατοικίες είπε ότι θα δοθούν τα ονόματα των πολυκατοικιών, ωστόσο δεν αναμένεται να δοθεί η έκθεση η οποία μπορεί να τύχει παρερμηνειών.

Διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών

Όσον αφορά στη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών, ο κ. Ιωάννου προανήγγειλε τη θέσπιση νέων νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων για αντιμετώπιση του προσφυγικού κόσμου με αξιοκρατία, απόλυτη διαφάνεια και ίση μεταχείριση.

Ως στρατηγικές επιδιώξεις, είπε, έχουν τεθεί ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας που διέπει την διαχείριση τ/κ περιουσιών ώστε να ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες αλλά και τις ανάγκες του προσφυγικού κόσμου, ο εξορθολογισμός της οικονομικής και επιχειρησιακής διαχείρισης ώστε να αντιμετωπιστούν οι διαχρονικές παρατυπίες και η διασφάλιση της διαφάνειας, ίσης μεταχείρισης και χρηστής διοίκησης.

Για το σκοπό αυτό, πρόσθεσε, προωθούνται μέτρα, που εισάγουν αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια και ρυθμίσεις για την αποδοτικότερη και ορθολογικότερη διαχείριση των περιουσιών, μηχανισμό παρακολούθησης των συμβάσεων μίσθωσης και αντιμετώπισης των παρατυπιών, σχεδιασμό και εισαγωγή ολοκληρωμένου μηχανογραφικού συστήματος, ενίσχυση της Υπηρεσίας σε τομείς που είναι αναγκαίο, όπως για κτηματολογικές εργασίες, λήψη ή/και προώθηση μέτρων για την είσπραξη συσσωρευμένων οφειλών και υιοθέτηση σύγχρονων συστημάτων εσωτερικού ελέγχου.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του, ενώπιον της Επιτροπής Προσφύγων, ο υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι το επανεξετάζεται το σχέδιο επιδότησης ενοικίου, ώστε να αυξηθεί το ύψος της επιδότησης και αυτή τη στιγμή, αναμένεται η τοποθέτηση του Υπουργείου Οικονομικών, με στόχο να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αναθεώρησης, εντός των επόμενων μηνών.

Ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι για το σκοπό αυτό, έχει εισαχθεί ένα νέο λογισμικό σύστημα, ώστε να υπάρχει διαχείριση του σχεδίου επιδότησης ενοικίου, ενώ συνεχίζεται και η διαδικασία καθορισμού δικαιούχων και έκδοσης τίτλων ιδιοκτησίας, για οικίες που ανεγέρθηκαν σε κυβερνητικά οικόπεδα αυτοστέγασης και οικιστικές μονάδες σε κυβερνητικούς οικισμούς.

Οι τοποθετήσεις των βουλευτών

Η συνεδρία έγινε στην παρουσία και βουλευτών που δεν ήταν μέλη της Επιτροπής, όπως ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, στον οποίο δόθηκε πρώτα ο λόγος και εξήρε την αποφασιστικότητα του κ. Ιωάννου, για την άμεση ανταπόκριση στο κάλεσμα της Επιτροπής Προσφύγων, για το συγκεκριμένο θέμα. Όπως υπέδειξε, μετά τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, για τις 43 πολυκατοικίες, ένιωσε την ανάγκη να στείλει επιστολή στον υπουργό Εσωτερικών, έχοντας υπόψη και το γεγονός ότι έχουν γίνει αρκετοί σεισμοί στην περιοχή της Κύπρου, όπως οι φονικοί σεισμοί σε Τουρκία και Συρία, που ήταν αισθητοί και στο νησί μας.

Τόνισε πως «πρέπει να νιώθουμε ικανοποιημένοι, που εν είχαμε ισχυρό σεισμό, επειδή από αυτά που έχουμε μάθει, για κάποιες πολυκατοικίες, δεν ξέρω ποια θα ήταν τα αποτελέσματα». Ο κ. Στεφάνου επεσήμανε ότι πρέπει η Κυβέρνηση αλλά και η Βουλή να ενεργήσει γρήγορα, ώστε να προλάβουν τυχόν δυσάρεστες εξελίξεις. Συνεχίζοντας, αναφέρθηκε στη μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2020, για 358 πολυκατοικίες και ζήτησε να μάθει ποιες εξ αυτών είναι ακατάλληλες, καθώς με ένα οπτικό έλεγχο σε κάποιους συνοικισμούς, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς ποιες είναι επικίνδυνες. Σημείωσε πως το πρόβλημα υπάρχει επειδή οι συγκεκριμένες πολυκατοικίες ανεγέρθηκαν εδώ και χρόνια και εντατικοποιήθηκε όταν η προηγούμενη Κυβέρνηση περιόρισε το πρόγραμμα αναδόμησης των προσφυγικών συνοικισμών.

Μάλιστα, ο κ. Στεφάνου ζήτησε από τον Κωνσταντίνο Ιωάννου όπως αποστείλει στην Βουλή, με τις διαδικασίες διαχείρισης εμπιστευτικών εγγράφων, τη μελέτη που έχει γίνει για τις εν λόγω πολυκατοικίες, τονίζοντας πως η Βουλή έχει δικαίωμα να ξέρει, ενώ δικαίωμα να ξέρουν έχουν και οι κάτοικοι των συγκεκριμένων πολυκατοικιών.

Στη συνέχεια, ο πρόεδρος της Επιτροπής, Νίκος Κέττηρος, προέβη σε κάποιες ερωτήσεις προς τον υπουργό Εσωτερικών, ζητώντας να μάθει πώς προέκυψε ο αριθμός των δύο ορόφων, στις αναδομήσεις των πολυκατοικιών. Στη συνέχεια, πρότεινε στον κ. Ιωάννου όπως γίνει και μία συζήτηση, ώστε να υπάρχει εμπλοκή και της υπηρεσίας μέριμνας στο θέμα του συντελεστή δόμησης, για να έχουν όφελος όλοι. Ακόμη μία εισήγηση που κατατέθηκε στο τραπέζι, από πλευράς ΑΚΕΛ, ήταν και η εξέταση ενδεχόμενου ανέγερσης πολυκατοικιών, με περισσότερους ορόφους, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα να είναι πιο χαμηλό το κόστος. Στη συνέχεια, ο κ. Κέττρης σημείωσε πως θα πρέπει να εξεταστεί και το ενδεχόμενο να παραχωρείται επίδομα ενοικίου και σε όσους ηλικιωμένους φιλοξενούνται από τα παιδιά τους.

Το λόγο στη συνέχεια πήρε ο επίσης βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, ο οποίος ξεκαθάρισε πως είναι απαίτηση της Επιτροπής Προσφύγων να έχει τη συγκεκριμένη μελέτη και είναι διατεθειμένοι, όπως υπέδειξε, να αποστείλουν και επιστολή προς το Υπουργείο Εσωτερικών, για να την λάβουν. Στη συνέχεια υπέβαλε κάποιες ερωτήσεις προς τον κ. Ιωάννου, όπως αν έχουν επεξεργαστεί, στο Υπουργείο Εσωτερικών, χρονοδιάγραμμα για την τοποθέτηση ανελκυστήρων στις προσφυγικές πολυκατοικίες. Ο κ. Χριστοφίδης προέβη και σε κάποιες επισημάνσεις προς τον υπουργό, σημειώνοντας πως υπάρχουν πολυκατοικίες που είναι άμεσα επικίνδυνες και θα ήθελε να ξέρει ποιες είναι οι διαδικασίες για διαχείριση αυτών των πολυκατοικιών. Αναφερόμενος στην εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα, έθεσε στο τραπέζι το ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί συνεργασία και ζήτησε να μάθει ποια είναι τα εναλλακτικά σενάρια του Υπουργείου, σε τέτοια περίπτωση.

Παίρνοντας το λόγο, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστόφια, σημείωσε πως ένα βασικό ζήτημα, με την προηγούμενη Κυβέρνηση, ήταν το γεγονός ότι δεν εξαντλούνταν στο έπακρο τα κονδύλια στον προϋπολογισμό, για τα θέματα των προσφυγικών πολυκατοικιών, ώστε να υλοποιηθούν αρκετά πράγματα. Τόνισε πως είναι σημαντικής σημασίας ό,τι υπάρχει στον προϋπολογισμό του 2023, να εξαντληθεί. Στη συνέχεια, έθεσε το ερώτημα σε πόσες περιπτώσεις ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση των ανελκυστήρων, ενώ ζήτησε να μάθει και τη θέση της παρούσας Κυβέρνησης για το σχέδιο αποζημίωσε απώλειας περιουσίας.

Ο βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, Ονούφριος Κουλλά, στη δική του τοποθέτηση, επεσήμανε πως ως κόμμα θέλουν να διεκδικήσουν πολλά πράγματα για τους πρόσφυγες, επειδή μέχρι σήμερα δεν έγιναν όσα έπρεπε να γίνουν. Τόνισε πως δικαίως εστιάζουν στο θέμα των πολυκατοικιών, αφού είναι θέμα ασφάλειας, αφού υπάρχουν ηλικιωμένοι που δεν μπορούν να κατέβουν από τα σπίτια τους, για να πάνε στον γιατρό. Υπέδειξε πως αυτή τη στιγμή είναι 43, ωστόσο με την πάροδο του χρόνου, μέχρι να ετοιμαστούν αυτές οι 43, θα υπάρχουν προβλήματα σε άλλες και θα πάρει αρκετό χρόνο μόνο για τις πολυκατοικίες. Ο κ. Κουλλά υπογράμμισε πως το πρόβλημα δεν παρατηρείται μόνο στις πολυκατοικίες, αλλά και στις προσφυγικές κατοικίες, που είναι σε άθλια κατάσταση και σε αρκετές περιπτώσεις, οι ένοικοι των εν λόγω κατοικιών, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν ώστε να τις φτιάξουν.

Τόνισε, δε, ότι πρέπει να εισαχθεί στην προσφυγική πολιτική και το θέμα της απώλειας χρήσης και επεσήμανε πως η προσφυγική πολιτική ποτέ δεν σύναδε με την περιουσία που έχασε κάποιος το 1974 και για να είναι δίκαιες οι πολιτικές που εφαρμόζονται, πρέπει να ενταχθεί σε αυτές και αυτό το εργαλείο, το οποίο θα πρέπει να είναι σε συνδυασμό με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες. Όπως εξήγησε, ένας πρόσφυγας που εκμεταλλεύεται τουρκοκυπριακή περιουσία και λαμβάνει εισόδημα από αυτή, δεν μπορεί να λαμβάνει το ίδιο επίδομα με κάποιο άλλο που δεν έχει αυτή τη δυνατότητα ή να λαμβάνει μειωμένο επίδομα.

Αναφερόμενος στην επιδότηση ενοικίου, ο κ. Κουλλά υπέδειξε πως υπάρχουν πολλά νεαρά ζευγάρια που δεν μπορούν να χτίσουν ή να ενοικιάσουν ή υπάρχει κόσμος που ακόμη και να του δοθεί ένα ποσό, δεν θα μπορεί να δανειστεί για το υπόλοιπο, ώστε να χτίσει κατοικία. Σημείωσε πως είναι πρόβλημα της στεγαστικής πολιτικής αυτό και το μεγαλύτερο θέμα, αυτό των ενοικίων, οφείλεται στα εισοδηματική κριτήρια, που σταματούν πολύ χαμηλά, τονίζοντας ότι πρέπει να διευρυνθούν.

Παίρνοντας το λόγο, η επίσης βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, επικεντρώθηκε στο σχέδιο που παρουσίασε ο υπουργός Εσωτερικών, θέτοντας κάποια ερωτήματα, όπως αν είναι ικανό το ΕΤΕΚ να λάβει απόφαση μέσα σε 15 ημέρες, για το ποιες πολυκατοικίες, από τις 43, θα πρέπει να κατεδαφιστούν, όπως είναι και το πρόγραμμα της Κυβέρνησης. Ένα άλλο ερώτημα που έθεσε η κα. Σούπερμαν είναι αν θα υπάρχει συνεισφορά από τους ιδιοκτήτες και πότε θα απαιτείται, ενώ σε περίπτωση που οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να συνεισφέρουν, ποια θα είναι τα επόμενα βήματα του Υπουργείου; Η κα Σούπερμαν, στη συνέχεια, θέλησε να μάθει το πλάνο του Υπουργείου Εσωτερικών, για τις περιπτώσεις ενοίκων που δεν δώσουν τη συγκατάθεσή τους για αναδόμηση των πολυκατοικιών.

Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, στη δική του τοποθέτηση, επεσήμανε ότι τα όποια μέτρα αναδόμησης ή μετεγκατάστασης δεν πρέπει να είναι γενικά και αόριστα, ενώ δεν πρέπει να αποσπούν την προσοχή από το γεγονός ότι οι περισσότεροι κάτοικοι στις προσφυγικές πολυκατοικίες είναι συνταξιούχοι, που έζησαν την εισβολή. Ο κ. Γεωργίου συμφώνησε με την εισήγηση του κ. Κέττηρου, ως προς την καταβολή επιδόματος ενοικίου στους ηλικιωμένους, τους οποίους φιλοξενούν τα παιδιά τους, αφού αυτό είναι μία μορφή στήριξης της οικογένειας.

Διευκρινίσεις από τον υπουργό Εσωτερικών

Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, αφού άκουσε τις τοποθετήσεις των βουλευτών, θέλησε να προβεί σε κάποιες διευκρινίσεις, υπενθυμίζοντας ότι επειδή έχουν τιτλοποιηθεί τα διαμερίσματα στις προσφυγικές πολυκατοικίες, υπάρχουν νομικά προβλήματα, ως προς τη δυνατότητα του κράτους να επέμβει. Επεσήμανε πως όσον αφορά στο πρόβλημα που υπάρχει, όντως η κατάσταση σε πολλά κτίρια δεν είναι καλή και πρέπει να γίνουν άμεσα ενέργειες. Υπέδειξε, στη συνέχεια, πως ως κράτος δεν μπορούν να επέμβουν, αν υπάρχει ένας στους τρεις που δεν θέλει να δώσει τη συγκατάθεσή του, για να γίνουν ενέργειες αναδόμησης ή συντήρησης, επειδή ενοικιάζει παράνομα το διαμέρισμά του.

Ο κ. Ιωάννου σημείωσε πως αυτά είναι αντικειμενικά προβλήματα και η Κυβέρνηση σκέφτηκε να δώσει το εφάπαξ ποσό, που στο σύνολο ανέρχεται στις 300,000 ευρώ ανά πολυκατοικία. Συνεχίζοντας, υπέδειξε πως σε περίπτωση που πρέπει να κατεδαφιστεί η πολυκατοικία, η Κυβέρνηση δίνει λεφτά στους ιδιώτες που μένουν μέσα, ενώ στο μεσοδιάστημα, θα δίνεται και επίδομα ενοικίων, σε όσους δεν μένουν στο σπίτι τους. Παράλληλα, ο υπουργός Εσωτερικών σημείωσε πως υπάρχουν και άτομα που φοβούνται να μείνουν στις οικίες τους, αυτή τη στιγμή, λόγω της κατάστασης που επικρατεί και σε τέτοιες περιπτώσεις, όσοι προσκομίσουν ένα ενοικιαστήριο συμβόλαιο και θέλουν να φύγουν άμεσα, θα τους παρασχεθεί επίδομα.

Όσον αφορά στο χρονικό περιθώριο που θα χρειαστεί, ο υπουργός υπέδειξε πως το σχέδιό τους είναι χρονικής διάρκειας 10 χρόνων και τα πρώτα χρόνια θα δοθεί προτεραιότητα στις 43 πολυκατοικίες, που απασχόλησαν το τελευταίο διάστημα.

Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, καταλήγοντας, επεσήμανε πως είναι σημαντικό να εμπλακεί και η τοπική αυτοδιοίκηση στην προσπάθεια που γίνεται και να πηγαίνει από πολυκατοικία σε πολυκατοικία, ώστε να ενημερωθεί ο κόσμος.

Η συνεδρία δεν ολοκληρώθηκε, αφού ο υπουργός Εσωτερικών έπρεπε να αποχωρήσει, με αποτέλεσμα κάποιοι εκ των βουλευτών να μην τοποθετηθούν, αφού δεν θα υπήρχε περιθώριο για συζήτηση.