Οι ελπίδες της τουρκικής αντιπολίτευσης να εκδιώξει τον Ερντογάν και η Κύπρος

Εν μέσω σεισμών, τεράστιων καταστροφών, τεράστιας οικονομικής ανασφάλειας και οργής για τα θύματα των σεισμών η Τουρκία οδεύει στις πιο σημαντικές εκλογές των τελευταίων είκοσι χρόνων με τον Ταγίπ Ερντογάν να βρίσκεται για πρώτη φορά με το ένα πόδι έκτός, λόγω της μεγάλης συμμαχίας ετερόκλητων δυνάμεων της αντιπολίτευσης.

Το ενδεχόμενο να κλείσει οριστικά το κεφάλαιο Ερντογάν στην ηγεσία της Τουρκίας, έχει δικαιολογημένα προκαλέσει αρκετές συζητήσεις, για το τι σημαίνει για την Κύπρο και ειδικότερα για το Κυπριακό η πιθανή αλλαγή διακυβέρνησης με τους κεμαλιστές να αναλαμβάνουν ξανά τα ηνία είκοσι χρόνια μετά. Για τους μεγαλύτερους που θυμούνται την περίοδο που ο Ταγίπ Ερντογάν από το πουθενά κέρδισε για πρώτη φορά τους Κεμαλικούς το 2003, τότε οι εκτιμήσεις ήταν πως τα πράγματα θα άλλαζαν προς το καλύτερο για το Κυπριακό.

Τελικά, ο ίδιος αποδείχθηκε ακόμα χειρότερος από τους ακραίους Κεμαλιστές που κυβερνούσαν τη χώρα για δεκαετίες. Σήμερα, τόσο η ρητορική όσο και το παρελθόν, αλλά και η σύνθεση των δυνάμεων που απειλούν την εξουσία του Ταγίπ Ερντογάν, δεν δικαιολογούν καμία αισιοδοξία για το Κυπριακό.

Δεν αλλάζει τίποτα

Όπως εξηγεί στον REPORTER o Διευθυντής του Κυπριακού Κέντρου Μελετών, Χρίστος Ιακώβου, η πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό δεν έχει να κάνει με ιδεολογικό ή πολιτικό χρώμα από ότι απέδειξε η πεπατημένη από το 1974 και έπειτα, διότι το Κυπριακό το διαχειριζόταν μια ομάδα που κινείτο έξω από τα κυβερνητικά πλαίσια. Σύμφωνα με τον κ. Ιακώβου, το Κυπριακό ήταν διαχρονικά θέμα κρατικής πολιτικής, όμως οι στρατηγικοί στόχοι της Τουρκίας, είναι σταθεροί και μόνιμοι.

«Δεν έδειξαν ότι έχουν κάποια διαφοροποιήσει ως προς το στρατηγικό συμφέρον της χώρας, είτε οι κεμαλικοί είναι στην εξουσία, είτε οι ισλαμιστές. Αυτό οδήγησε το 2002 σε μια εσφαλμένη αντίληψη, όταν ανήλθαν για πρώτη φορά στην εξουσία οι ισλαμιστές, ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια ουσιαστική αλλαγή. Όμως αυτές οι προσδοκίες διαψεύστηκαν πολύ σύντομα και μάλιστα αποδείχθηκε ο Ερντογάν πολύ πιο διεκδικητικός από ότι οι κεμαλιστές στο παρελθόν» σημειώνει ο διευθυντής του ΚΥΚΕΜ, προσθέτοντας πως «είναι καλό να μην καλλιεργούμε προσδοκίες οι οποίες αποδεικνύονται φρούδες, αφού δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα σε σχέση με την πολιτική της Τουρκίας για το Κυπριακό».

Ευνοημένος ο Τατάρ

Κι αν για την ουσία του Κυπριακού, δεν αναμένεται να αλλάξει κάτι, η εκτίμηση που υπάρχει, είναι πως η ενδεχόμενη αλλαγή διακυβέρνησης στην Τουρκία, θα ευνοήσει τον Ερσίν Τατάρ, ο οποίος, όπως εξηγεί ο Χρίστος Ιακώβου είναι πολύ πιο κοντά, τουλάχιστον πολιτικά και ιδεολογικά με τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος είναι ο ηγέτης του Ρεμπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, του αδελφού κόμματος, δηλαδή του τουρκοκυπριακού κόμματος με το οποίο εκλέχθηκε κατοχικός ηγέτης ο Ερσίν Τατάρ.

Σε σχέση με το πολιτικό μανιφέστο που ετοίμασε ο συνασπισμός των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης, που βρίσκεται απέναντι από τον Ταγίπ Ερντογάν και επέλεξε ως υποψήφιο τον Κιλιτσννταρογλου, ο κ. Ιακώβου επισημαίνει πως το πρόγραμμα που εξήγγειλαν έχει να κάνει με το εσωτερικό της Τουρκίας και κάποια σοβαρά θέματα της εξωτερικής πολιτικής. Το κυπριακό, προσθέτει, δεν το αγγίζει το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

«Το πρόγραμμα επιδιώκει πιο πολύ να προβάλει την πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση μεταξύ κεμαλικών δυνάμεων και ισλαμιστών ή μεταξύ δυνάμεων που διαφωνούν ριζικά με τους προσανατολισμούς που έχει πάρει η χώρα και τη διαμόρφωση του εσωτερικού περιβάλλοντος μετά το 2002», εξηγεί.

Ο ρόλος των Κούρδων

Πάντως, το κλειδί που οδηγεί στο Προεδρικό ανάκτορο που έκτισε πρόσφατα ο Ταγίπ Ερντογάν, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται το κρατούν τα εκατομμύρια των Κούρδων και αναλόγως των επιλογών τους, θα κριθεί και το τελικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον κ. Ιακώβου οι Κούρδοι είναι οι ρυθμιστές των εξελίξεων, δεδομένου ότι η ψήφος τους μπορεί να κρίνει ποιος θα είναι ο νικητής σε μια μάχη η οποία μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά αμφίρροπή.

Από εκεί και πέρα, προσθέτει, «εάν κρίνουν ότι η ψήφος των Κούρδων είναι καθοριστικής σημασίας, τότε αυτό ενδεχομένως να οδηγήσει σε παρασκηνιακές συμφωνίες και συμβιβασμούς με τους Κούρδους που μπορεί να τους αποφέρει κάποια πολιτικά πλεονεκτήματα, όπως η απελευθέρωση της πολιτικής ηγεσίας των Κούρδων που σήμερα είναι στις Φυλακές».

Η εκτίμηση που γίνεται για τους Κούρδους, είναι πως δεν θα ταυτιστούν με κανένα προς το παρόν. Όπως είναι τα πράγματα είναι το πιο πιθανό, αν η μάχη παραμείνει αμφίρροπη μέχρι το τέλος, να προβούν σε παρασκηνιακές συμφωνίες με τον Κιλιτσννταρογλου δεδομένου ότι οποιαδήποτε ανοικτή συμφωνία με το κουρδικό κόμμα θα σημαίνει την απώλεια ψήφου καθώς επίσης και την αποχώρηση πολιτικών δυνάμεων από τη συμμαχία οι οποίες σήμερα παρουσιάζονται πολύ σκληρές, όπως το κόμμα της Ακσενέρ, ή οποία έχει πολύ σκληρές θέσεις για το κουρδικό και μπορεί να αποχωρήσει.

Μαγειρεμένες δημοσκοπήσεις

Σε ότι αφορά το θέμα των δημοσκοπήσεων, που τις τελευταίες ημέρες απασχολεί την τουρκική κοινή γνώμη, αφού το κόμμα του Ερντογάν αμφισβητεί την εγκυρότητα αυτών που δείχνουν τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης να προπορεύεται, ο κ. Ιακώβου, θεωρεί πως είναι λάθος να επικεντρωνόμαστε στο θέμα των δημοσκοπήσεων. Πιστεύω, αναφέρει ο κ. Ιακώβου, «πως ο τρόπος με τον οποίο ελέγχεται η κατάσταση, τόσο μετά το πραξικόπημα του 2016 όσο και ο τρόπος με τον οποίο επιχειρούν οι πολιτικές δυνάμεις να χειραγωγήσουν τη κοινή γνώμη, δεν δίνει αξιοπιστία στις δημοσκοπήσεις. Όμως μπορούμε να πάρουμε μια τάση, που δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς».

Στην ερώτηση για το ενδεχόμενο να χάσει την εξουσία ο Ερντογάν, εάν θα παραδώσει την εξουσία αναίμακτα ο Χρίστος Ιακώβου εκτιμά πως, με την πόλωση που υπάρχει σήμερα στην Τουρκία είναι όλα πιθανά. «Είναι σίγουρο ότι θα δώσει μια μεγάλη μάχη για να διατηρήσει τα κεκτημένα του και να διασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση κάτι το οποίο σήμερα φαίνεται να διαμορφώνεται ένας πολύ δύσκολος αγώνας. Εξαρτάται πώς θα χάσει τις εκλογές. Αν χάσει με μικρή διαφορά θα πρέπει να αναμένουμε, ότι η Τουρκία θα μπει σε μια ανώμαλη περίοδο, όμως αν είναι τεράστια η διαφορά και δεν χωρεί αμφισβήτηση, η μετάβαση θα είναι ομαλή». Εξηγεί ωστόσο πως σε περίπτωση νίκης της αντιπολίτευσης, θα πρέπει να αναμένουμε κινήσεις εκδίκησης και ρεβανσισμού για τα 21 χρόνια καταπίεσης που έχει υποστεί η αντιπολίτευση από την παντοκρατορία του Ερντογάν.