Κλειδί το φιλοκουρδικό κόμμα HDP στις εκλογές στην Τουρκία

Ρευστό παραμένει το σκηνικό των εκλογικών συνεργασιών, σε μια πολιτικά ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, καθώς η Τουρκία κατευθύνεται στις εκλογές της 14ης Μαϊου. Κλειδί είναι η απόφαση του φιλοκουρδικού κόμματος ΗDP για το αν θα στηρίξει τον υποψήφιο της Εθνικής Συμμαχίας Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ή θα κατεβάσει δικό του υποψήφιο.

To HDP (Halkların Demokratik Partisi / Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών), τρίτο μεγαλύτερο τουρκικό κόμμα (10,7% και 67 βουλευτές), το οποίο συγκεντρώνει την κουρδική ψήφο και έχει αριστερή ιδεολογική βάση, έλαβε, την παραμονή της προκήρυξης των εκλογών της 14ης Μαΐου, νέα παράταση από το Ανώτατο Τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο και το θέμα της λειτουργίας του θα συζητηθεί εκ νέου στις 11 Απριλίου. Να σημειωθεί ότι το HDP αντιμετωπίζει από τον Μάρτιο 2021 εισαγγελική δίωξη επί παραβιάσει νόμου για τη χρηστή λειτουργία των δημοκρατικών κομμάτων «λόγω συνωμοτικών σχέσεων με την τρομοκρατική οργάνωση PKK».

Εν τω μεταξύ, η ταυτόχρονη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, προ ημερών, στις 9 Μαρτίου να αποδεσμεύσει, την κρατική κομματική επιχορήγηση για το HDP (οι λογαριασμοί του παρέμεναν δεσμευμένοι από τις 5/1/23) εκτιμήθηκε ως κίνηση υπέρ του διωκόμενου κόμματος, αντίθετη με την κυβερνητική βούληση. Μάλιστα ο Πρόεδρος του συγκυβερνώντος εθνικιστικού MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί προέβη σε σφοδρότατες καταγγελίες εναντίον του Συνταγματικού Δικαστηρίου: «Το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι η πίσω αυλή της αυτονομιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης! Μετά τις εκλογές, πρέπει να εκκαθαριστεί πλήρως!».

Υποχρεώνει HDP να κατέβει με δικές του λίστες

Ωστόσο, η πολιτική δυναμική που δημιουργείται από την παραμένουσα εκκρεμότητα σχετικά με τη νομική δυνατότητα του HDP να συμμετάσχει στις επικείμενες εκλογές δεν είναι μονοσήμαντη: Όπως επισημαίνεται και από τον αναλυτή Τζαντάν Γιλντίζ, η αναβολή της ακροαματικής διαδικασίας στην υπόθεση του HDP για την επομένη της τελικής προθεσμίας υποβολής ψηφοδελτίων από τα κόμματα  υποχρεώνει, ουσιαστικά, το HDP να κατέβει με δικές του λίστες στις εκλογές, καθότι κανείς δεν διακινδυνεύει να διαμορφώσει κοινές λίστες με ένα κόμμα υπό απαγόρευση.

Ως αποτέλεσμα, το HDP θα είναι σε κάθε περίπτωση χαμένο, υποστηρίζει ο αρθρογράφος: είτε θα αποκλειστεί τελικά από τις εκλογές, χωρίς να υπάρχει χρόνος συμμετοχής εκπροσώπων του σε άλλες λίστες, είτε θα συμμετάσχει αυτόνομα, με αποτέλεσμα να λάβει λιγότερες βουλευτικές έδρες, απ’ ό,τι αν συμμετείχε σε συνασπισμό, λόγω της γεωγραφικής διασποράς. «Γεγονός που θα αποδυναμώσει τη θέση του HDP ως κόμματος-‘κλειδί’ στο κοινοβούλιο», όπως υπογραμμίζεται. 

Η αντιπολίτευση χρειάζεται το HDP

Η διατήρηση της εκκρεμότητας σχετικά με τη νομιμότητα του HDP υπονομεύει πολιτικοεπικοινωνιακά και το κρίσιμο ζήτημα της συνεργασίας του με την Εθνική Συμμαχία στο πεδίο της προεδρικής εκλογής: Όπως έχει κατ’ επανάληψη σημειωθεί, τα μαθηματικά της προεδρικής εκλογής δείχνουν ότι οι πιθανότητες νίκης του κοινού υποψηφίου της αντιπολίτευσης πολλαπλασιάζονται εφόσον λάβει και την υποστήριξη του HDP. Ωστόσο, η συνεργασία αυτή συναντά αντιστάσεις εντός του HDP, παρά την ηχηρή στήριξή της από τον προβεβλημένο έγκλειστο πρώην συμπρόεδρο του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς.

Επίσης άπτεται των βαθύτερων ρηγμάτων και αποκλίσεων εντός της αντι-ερντογανικής Εθνικής Συμμαχίας, καθώς οι ιδεολογικές καταβολές του εθνικιστικού κόμματος της Μεράλ Ακσενέρ (ΙΥΙ), κυρίως, αλλά και του ισλαμοκεντριού Saadet, καθιστούν οριακά ανεκτή τη σύμπλευση με το HDP, πολλώ δε μάλλον την προεκλογική διαπραγμάτευση που ζητά το HDP. 

Ενδεικτικές της έντασης που επικρατεί σχετικά με το θέμα είναι δηλώσεις του συμπροέδρου του HDP Μιτχάτ Σαντζάρ ότι το κόμμα θα αποφασίσει εάν θα κατέβει ή όχι με δικό του υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές μετά την επίσκεψη του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου «τον οποίο έχουμε καλέσει να επισκεφθεί την έδρα του HDP ‘προκειμένου να συζητηθεί η κοινή υποψηφιότητα’ του. «Θα μιλήσουμε με τον Κιλιτσντάρογλου για έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη και μετά θα αποφασίσουμε εάν θα είναι ή όχι υποψήφιός μας για την Προεδρία», δήλωσε ο Σαντζάρ. 

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από αναλυτές, η επίσκεψη του προεδρικού υποψηφίου της Εθνικής Συμμαχίας στο HDP δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα, «παρότι η αντιπολίτευση βλέπει ότι η αμέριστη υποστήριξη των Κούρδων ψηφοφόρων είναι απαραίτητη για να κερδίσουμε τις εκλογές. Η Τουρκία έχει μεγάλη ανάγκη από μια θετική, ιδρυτική κυβέρνηση και ο υποψήφιος αυτής πρέπει να δώσει το μήνυμα για μια ισχυρή δημοκρατική Τουρκία. Είναι αναγκαίο για την ολοκλήρωση».

Τροφοδοτεί ένταση στη Συμμαχία Αντιπολίτευσης

Συνοπτικά, η διατήρηση της εκκρεμότητας αναφορικά με τη συμμετοχή του HDP στις εκλογές του Μαΐου τροφοδοτεί ένταση στο εσωτερικό της Εθνικής Συμμαχίας, προσφέροντας μάλιστα το δύσκολο αυτό για την αντιπολίτευση πεδίο σε εύκολη επικοινωνιακή αξιοποίηση από τον πολιτικό αντίπαλο: Αμέσως μετά την προκήρυξη των εκλογών, το ενδεχόμενο στήριξης του υποψηφίου της αντιπολίτευσης από το HDP έγινε στόχος σφοδρής επικοινωνιακής επίθεσης. Ενδεικτικά, σε μόλις μία ιστοσελίδα, την υψηλής επισκεψιμότητας Sabah, δημοσιεύθηκαν συνολικά τέσσερα καταγγελτικά άρθρα γνώμης με το ίδιο θέμα σε μία ημέρα.

Συγκεκριμένα, άρθρο του Τόλγκα Γιανίκ έχει τίτλο «Η συνεργασία του ‘τραπεζιού των 6’ με το HDP προκάλεσε την αντίδραση των οικογενειών των μαρτύρων», του Χαλίτ Τουράν «Ιδού το ποινικό μητρώο του HDP, του μυστικού εταίρου της Εθνικής Συμμαχίας, του οποίου ζητείται η πολιτική απαγόρευση», του Μουραθάν Γιλντιρίμ «Τα παζάρια με το HDP είναι παιχνίδι με τη φωτιά» και του Τόλγκα Οζλού «Ιδού οι διασυνδέσεις PKK - HDP, που ήρθαν πιο κοντά με τη Συμμαχία του Έθνους».

Πηγή: KYΠΕ