Το πάρε-δώσε Προέδρων στο Προεδρικό Μέγαρο-Τα πρώτα μηνύματα που είχαν στείλει

Δεκαεπτά ημέρες μετά την εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ο Νίκος Χριστοδουλίδης εγκαθίσταται και επίσημα το πρωί της Τετάρτης στο Προεδρικό Μέγαρο, απ' όπου θα ασκεί τα καθήκοντα για τα οποία τον εξέλεξε ο λαός, για τα επόμενα πέντε χρόνια. Μετά την τελετή διαβεβαίωσης που έδωσε χθες ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ανεβαίνει σήμερα το λόφο του Προεδρικού, ώστε να πραγματοποιηθεί η επίσημη διαδικασία παράδοσης-παραλαβής από τον Νίκο Αναστασιάδη, όπως συμβαίνει σε κάθε περίπτωση αλλαγής σκυτάλης στον Προεδρικό θώκο.

Από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο εκάστοτε νέος Πρόεδρος αναλαμβάνει τα καθήκοντά του την 1η Μαρτίου και στο Προεδρικό Μέγαρο πραγματοποιείται μεγάλη τελετή, στην οποία παρίστανται για να δώσουν διαβεβαιώσεις οι νέοι υπουργοί της Κυβέρνησης. Με εξαίρεση το 1983, το 2003 και το 2018, όταν υπήρξαν επανεκλογές των Σπύρου Κυπριανού, Γλαύκου Κληρίδη και Νίκου Αναστασιάδη αντίστοιχα, σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις, ακολουθήθηκε η διαδικασία παράδοσης-παραλαβής.

Σύμφωνα με το τελετουργικό, ο απερχόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένει στο Προεδρικό Μέγαρο με συνεργάτες και την οικογένειά του, τον νέο Πρόεδρο, ο οποίος μεταβαίνει συνήθως με τη δική του οικογένεια και τους υπουργούς του, ενώ αφού ολοκληρώνεται η διαδικασία παράδοσης-παραλαβής, ο εκάστοτε νέος Πρόεδρος απευθύνεται στο λαό. Στη συνέχεια ο απερχόμενος αναχωρεί από το Προεδρικό Μέγαρο με τη συνοδεία του και ο νέος παραμένει στο χώρο.

Η πρώτη τελετή εγκατάστασης έγινε το 1959, ωστόσο δεν διασώζεται η τελετή εγκατάστασης του πρώτου προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, αφού ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος για τη χώρα, αμέσως μετά το τέλος του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ.

Η τελετή εγκατάστασης Μακαρίου το 1968

Η τελετή εγκατάστασης έλαβε χώρα στη Βουλή, όπου ο Μακάριος απευθύνθηκε στο Σώμα, αλλά και σε ολόκληρο τον κυπριακό λαό. Ο Μακάριος έστειλε μήνυμα ενότητας στον κυπριακό λαό και αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα προβλήματα που αντιμετώπισε στα πρώτα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως ήταν η Τουρκανταρσία του 1963.

Τα προβλήματα που είχε αντιμετωπίσει, όπως είπε, οδήγησαν στην καθυστέρηση της ανάπτυξης και της προόδου της Κύπρου.  Έστειλε μάλιστα μήνυμα ότι δεν θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα μιας τάξης του λαού, αλλά όλων των τάξεων.

«Το κράτος ανήκει στον λαό ή μάλλον είμαι ο λαός, υπό οργανωμένη έκφραση και μορφή. Θα αποτελεί για μένα συνεχή προσπάθεια και επιδίωξη όπως έχει ο λαός κράτος ευνομίας και δικαιοσύνης. Κράτος τίμιο και αδιάβλητο».

Ο Μακάριος δεν θέλησε να αναφερθεί στο πρόγραμμα της διακυβέρνησής του, αλλά υποσχέθηκε ότι θα το μετέφερε στη Βουλή το επόμενο διάστημα.

Αναφέρθηκε εξάλλου στην εξωτερική πολιτική, τονίζοντας ότι η Κύπρος ανήκει στον δυτικό κόσμο, όμως θέλει να έχει φιλικές σχέσεις με όλες τις χώρες.

Σημειώνεται ότι στις εκλογές του 1983, τις οποίες κέρδισε ο Σπύρος Κυπριανού, επίσης δεν διασώζεται τελετή εγκατάστασής του, παρά μόνο η ανακοίνωση από το Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών.

Η παράδοση Σπύρου στον Βασιλείου

Το 1988 ο Σπύρος Κυπριανού παρέδωσε τη σκυτάλη στον Γιώργο Βασιλείου, ο οποίος εξελέγη στην Προεδρία της Δημοκρατίας, κερδίζοντας τόσο τον προκάτοχό του, όσο και τον Γλαύκο Κληρίδη.

Η τελετή εγκατάστασης του νέου Προέδρου έλαβε χώρα στο Προεδρικό Μέγαρο, την 1η Μαρτίου 1988. Ο Σπύρος Κυπριανού σύμφωνα με βίντεο που δημοσιεύεται στον Ψηφιακό Ηρόδοτο, έφθασε στο Προεδρικό Μέγαρο πρώτος και ακολούθησε ο νέος Πρόεδρος, Γιώργος Βασιλείου.

Αφού έγινε η διαβεβαίωση των υπουργών της νέας Κυβέρνησης, ο κ. Βασιλείου απευθύνθηκε για πρώτη φορά στον λαό ως Πρόεδρος. Στα πρώτα του λόγια αναφέρθηκε στο Κυπριακό Πρόβλημα, ενώ υποσχέθηκε ότι θα υπηρετούσε ανιδιοτελώς τα συμφέροντα της χώρας και του λαού.

Απευθυνόμενος στους υπουργούς του, ζήτησε να τηρηθεί το πρόγραμμα των πρώτων εκατό ημερών της διακυβέρνησής του, όπως το είχε εξαγγείλει πριν τις εκλογές και υπογράμμισε ότι έχουν την πλήρη στήριξή του για την υλοποίησή του.

«Η όλη μας διακυβέρνηση πρέπει να είναι ανοιχτή στην κριτική του λαού και τηνεξέταση του Τύπου. Δεν πρέπει να υπάρχει κανένας τοίχος ανάμεσα στην Κυβέρνηση και στον λαό. Αγαπητοί συνεργάτες, σας εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στο έργο σας και σας διαβεβαιώνω ολόψυχα για την συμπαράσταση και την βοήθειά μου. 

Σε... δελτίο Τύπου διασώζεται η τελετή εγκατάστασης του Γλαύκου Κληρίδη

Το 1993 όταν ο Γλαύκος Κληρίδης εκλέχθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν υπάρχει οπτικό υλικό από την τελετή εγκατάστασής του στο Προεδρικό Μέγαρο. Το μόνο διασώζεται, τουλάχιστον διαδικτυακά, είναι ένα δελτίο Τύπου, που αναφέρει ότι το απόγευμα της 28ης Φεβρουαρίου έγινε η εγκατάσταση του νέου Προέδρου.

Σύμφωνα με το δελτίο του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, διαβεβαίωσε πίστη και σεβασμό στο Σύνταγμα, αλλά και διατήρηση της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας του νησιού.

Το παρόν του στην εκδήλωση έδωσε ο απερχόμενος Πρόεδρος, Γιώργος Βασιλείου.

Η παραλαβή του Τάσσου Παπαδόπουλου

Το 2003, ο Τάσσος Παπαδόπουλος παρέλαβε τα ηνία του κράτους από τον Γλαύκο Κληρίδη, έχοντας ενώπιόν μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού Προβλήματος. Από την ανάληψη των καθηκόντων του, στάθηκε στο Κυπριακό Πρόβλημα, διαμηνύοντας μεταξύ άλλων ότι ο συμβιβασμός δεν μπορεί να αποβαίνει σε βάρος της λειτουργικότητας της λύσης.

Ξεκαθάρισε μάλιστα ότι δεν φοβάται να διαπραγματευθεί με καλή πίστη και τόνισε ότι «δεν πρέπει να διαπραγματευόμαστε κάτω από παραλυτικό φόβο και με μόνο εχέγγυο τις διαβεβαιώσεις ότι και η άλλη πλευρά επιθυμεί, όπως και εμείς, διακαώς, μια ταχεία λύση, διότι οι διαβεβαιώσεις τίθενται πάντα κάτω από τη βάσανο της απόδειξης. Και η απόδειξη είναι αν οι διευθετήσεις που προτείνονται είναι βιώσιμες».

Έκανε ιδιαίτερη μνεία επίσης στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., χαρακτηρίζοντάς την ιστορικό ορόσημο, ενώ σημείωσε πως «δεν είναι το τέλος, αλλά η απαρχή για να κάνουμε πράξη την εναρμόνιση. Η ευθύνη γι’ αυτό το μεγάλο τομέα πέφτει στην κυβέρνησή μας».

Σε ότι αφορά στην εσωτερική διακυβέρνηση, είπε πως οι προεκλογικές εξαγγελίες των δυνάμεων της αλλαγής αποτελούν και μετεκλογικές δεσμεύσεις του, ενώ στάθηκε και στη διαφάνεια, αλλά και τις αδιάβλητες διαδικασίες που θα τηρούνταν και οι οποίες θα λειτουργούσαν ως ασπίδα ενάντια στην καχυποψία.

Απόγευμα 28ης Φεβρουαρίου στο Προεδρικό ο Χριστόφιας

Το απόγευμα της 28ης Φεβρουαρίου 2008 εγκαταστάθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο ο τότε νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας, τον οποίο ανέμενε για να του παραδώσει τη σκυτάλη ο Τάσσος Παπαδόπουλος.

Ο Δημήτερης Χριστόφιας πριν την τελετή είχε συνάντηση διάρκειας μίας ώρας με τον απερχόμενο Πρόεδρο, στην παρουσιά των συζύγων τους, ενώ στη συνέχεια ο Τάσσος Παπαδόπουλος εξερχόμενος του Προεδρικού ευχήθηκε στον Πρόεδρο Χριστόφια καλή τύχη και καλή πορεία.

Κατά την αποχώρησή του από το Προεδρικό, ο Δημήτρης Χριστόφιας είπε μεταξύ άλλων ότι «τα συναισθήματα μου είναι συναισθήματα προσμονής, προσδοκίας, όπως και του κόσμου. Έχω αποχαιρετήσει έναν καλό φίλο με τον οποίο έχω συνεργαστεί πολύ στενά για αρκετά χρόνια - τον Πρόεδρο Παπαδόπουλο - και την κα Παπαδοπούλου. Είναι και συναισθήματα συγκίνησης ταυτόχρονα. Θέλω να τους ευχηθώ κάθε καλό στη ζωή τους με τα παιδιά τους, αλλά και στην πολιτική δραστηριότητα του Προέδρου Παπαδόπουλου, ο οποίος θα είναι ένας καλός συνεργάτης στην πορεία».

Χαρακτήρισε επίσης δύσκολη την κατάσταση που είχε να διαχειριστεί, ιδίως σε ότι αφορά στο Κυπριακό Πρόβλημα, ενώ έστειλε και μήνυμα στον τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ είπε πως «προσδοκώ ότι θα υπάρξει κατανόηση και από την άλλη πλευρά».

Mε την ευχή της μητέρας του παρέλαβε την Προεδρία ο Αναστασιάδης

Ήταν 1η Μαρτίου 2013, όταν ο Νίκος Αναστασιάδης ανέλαβε την Προεδρία από τον Δημήτρη Χριστόφια, κουβαλώντας όπως είχε πει τότε την ευχή της μητέρας του που του είχε πει, «να τον βοηθά ο Θεός, να του δώσει υπομονή και να είναι καλός με τον κόσμο"

Λίγα λεπτά μετά τις 18:00, ο νέος Πρόεδρος έφθασε στο Προεδρικό Μέγαρο, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Άντρη και τον εγγονό τους Άντη.

Στα σκαλιά του Προεδρικού τον υποδέχθηκαν ο κ. Χριστόφιας και η σύζυγος του Έλση και όλοι μαζί πέρασαν στο εσωτερικό του Μεγάρου και στο Προεδρικό Γραφείο, όπου, ενώπιον των μέσων ενημέρωσης, ο κ. Χριστόφιας προέτρεψε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να αναθέσει ευθύνες σε κάποιον για τα θέματα των αγνοουμένων και των εγκλωβισμένων.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Χριστόφιας σε ζητήματα αρχείου της Προεδρίας της Δημοκρατίας, δηλώνοντας ότι ο ίδιος μερίμνησε ώστε πρακτικά του Εθνικού Συμβουλίου και του Υπουργικού Συμβουλίου, από την εποχή του Μακάριου μέχρι και σήμερα, να είναι έτοιμα και να τα παραλάβει ο νέος Πρόεδρος.

Σε δηλώσεις , κατά την αποχώρησή του από το Προεδρικό Μέγαρο, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι αποχωρεί με αισθήματα συγκίνησης και ανέφερε ότι ευχήθηκε στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο "αυτή η καυτή καρέκλα μέχρι να αποχωρήσει να γίνει ολιγότερο καυτή και, αν είναι δυνατό, να γίνει δροσερή", προσθέτοντας πως ευχήθηκε και στην Πρώτη Κυρία, Άντρη Αναστασιάδη, "υπομονή" διότι, όπως είπε, η Πρώτη Κυρία "πάντοτε επωμίζεται μεγάλες ευθύνες".