Το κόμμα που έχασε αλλά δεν βγήκε χαμένο-Διδάγματα από Μαυρογιάννη για το ΑΚΕΛ

Μπορεί το ΑΚΕΛ να μην κέρδισε τις Προεδρικές Εκλογές του 2023 αλλά δεν θεωρείται πως βγήκε χαμένο απ’ αυτές. Σε ένα περιβάλλον γεμάτο ιδιομορφίες, τα συλλογικά όργανα του κόμματος πήραν ένα μεγάλο ρίσκο με τον Ανδρέα Μαυρογιάννη, το οποίο απέδωσε αρκετά, ώστε η επιλογή τους να βρεθεί στον δεύτερο γύρο και το κόμμα να συσπειρώσει τις δυνάμεις του σε ικανοποιητικό βαθμό σε μία εποχή αποσυσπείρωσης.

Προφανώς το γεγονός πως κόμμα έφτασε στην πηγή και δεν ήπιε νερό για τρίτη συνεχόμενη πενταετία είναι απογοητευτικό και πρέπει να προβληματίσει. Όμως γεγονός αποτελεί και πως μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων είναι αυτό της Αριστεράς που είχε την καλύτερη επίδοση, για πρώτη φορά μετά το τέλος της διακυβέρνησης Χριστόφια. Και, σε αντίθεση με τον ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ δεν βγαίνει από αυτό τον προεκλογικό πληγωμένο, αλλά ενωμένο και ενδυναμωμένο.

Φαίνεται πως η επιμονή του ΑΚΕΛ για μη κομματικό υποψήφιο, σε αντίθεση με τον ΔΗΣΥ που κατήλθε με τον αρχηγό του, απέδωσε καρπούς στο υφιστάμενο πολιτικό περιβάλλον, αφού κατάφερε να προσελκύσει ψηφοφόρους και εκτός του σκληρού του πυρήνα. Κυρίως, όμως, το γεγονός πως το κόμμα έκανε ένα βήμα πίσω και προτίμησε να εργάζεται περισσότερο παρασκηνιακά, δίνοντας χώρο στον Ανδρέα Μαυρογιάννη να προβάλλεται ανεξάρτητα από αυτό και χωρίς κόκκινες σημαίες για φόντο, επέτρεψε σε κόσμο από άλλους χώρους να συστρατευτεί με τον υποψήφιό του, ενώ φαίνεται πως ο κ. Μαυρογιάννης κατάφερε να πείσει δυνάμεις, οι οποίες είχαν απομακρυνθεί από το ΑΚΕΛ τα τελευταία χρόνια, να επιστρέψουν στην ίδια γραμμή με το κόμμα, ακριβώς επειδή συμπεριφερόταν διαφορετικά από αυτό.

Ενδεχομένως, αν η κατάταξη των υποψηφίων κατά τον πρώτο γύρο ήταν διαφορετική, η ηγεσία του κόμματος να έμπαινε σε μπελάδες, τόσο για την επιλογή ενός υποψηφίου που δεν προέρχεται από τον χώρο της Αριστεράς, όσο και για την στρατηγική που ακολούθησε. Ωστόσο, παρά το γεγονός πως ο Ανδρέας Μαυρογιάννης ήταν τελικά δεύτερος, δεν μπορεί να θεωρηθεί αποτυχημένη η προσπάθεια, δεδομένης της δυναμικής που αναπτύχθηκε και των πολλών διδαγμάτων που μπορεί να αντλήσει από αυτήν το ΑΚΕΛ.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα αυτών των εκλογών ήταν η δημόσια υποστήριξη στελεχών του ΔΗΣΥ στον εκλεκτό του ΑΚΕΛ. Μπορεί ο Ανδρέας Μαυρογιάνης να ήταν ανεξάρτητος υποψήφιος, δεν έπαυε όμως να έχει την υποστήριξη του «αιώνιου αντιπάλου» και να είναι το ΑΚΕΛ που θα έφερνε στην εξουσία η εκλογή του. Το μένος μερίδας του Συναγερμικού κόσμου κατά του Νίκου Χριστοδουλίδη, ωστόσο, έδωσε ώθηση στην ανοιχτή υποστήριξή του από άτομα προερχόμενα από τον ΔΗΣΥ στον δεύτερο γύρο. Πρόκειται για μια πρωτοφανή υπέρβαση, που μπορεί να καταμετρηθεί ως νίκη για το ΑΚΕΛ.

Θα πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί πως η συγκατοίκηση με τον ΔΗΣΥ στην αντιπολίτευση αναμένεται να είναι άβολη, καθώς θα πρέπει το κόμμα της Αριστεράς να αποφύγει την περαιτέρω συνταύτιση με τη Δεξιά. Μπορεί να βόλευε για προεκλογικούς σκοπούς, μεταξύ πρώτου και δευτέρου γύρου, ωστόσο η μακροχρόνια συμπόρευσή τους δημιουργεί άλλου είδους δεδομένα και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να αντιπολιτεύονται με τον ίδιο τρόπο και με τα ίδια επιχειρήματα. Είναι ένα πράγμα το ΑΚΕΛ να ασκεί αντιπολίτευση με παρόμοιο τρόπο με το ΔΗΚΟ και άλλο με παρόμοιο τρόπο με τον ΔΗΣΥ. Και, παρά τις καταβολές του κ. Χριστοδουλίδη, δεν παύει να είναι με τα κόμματα του Κέντρου που θα κυβερνά, με τα οποία το ΑΚΕΛ δεν έχει λόγους να εκτινάξει τις γέφυρες.

Μπορεί η ήττα για το ΑΚΕΛ να μην ήταν οδυνηρή αλλά ήταν ήττα. Η εμπειρία, όμως, αυτού του προεκλογικού, ενδεχομένως να μπορεί να λειτουργήσει ως πυξίδα για το μέλλον και για τα βήματα εκσυγχρονισμού που πρέπει να κάνει το κόμμα για να μπορεί να απευθυνθεί σε μια ευρύτερη μάζα της κοινωνίας. Η ηγεσία του κόμματος αναγνωρίζει, άλλωστε, ότι έχει ανάγκη για εκσυγχρονισμό, γεγονός που ανακοίνωσε και δημόσια πριν από περίπου τρεις μήνες. Πρόκειται για αλλαγές που αγγίζουν την οργανωτική ανασυγκρότηση και την αμφίδρομη πολιτική σχέση και στην ουσία αποσκοπούν στην αλλαγή του τρόπου που δουλεύει το κόμμα σε κάποια ζητήματα. Μεταξύ άλλων, θα επιχειρηθεί η απάλειψη παρωχημένων καταστατικών προνοιών, που οδηγούν σε χρονοβόρες και περίπλοκες διαδικασίες, που δεν λαμβάνουν υπόψη τη σύγχρονη πραγματικότητα, ενώ ταυτόχρονα θα επιχειρηθεί μια διαφορετική επικοινωνιακή προσέγγιση.  

Το ζήτημα είναι πως αυτές οι αλλαγές δεν αποσκοπούν στον ιδεολογικό εκσυγχρονισμό του κόμματος, καθώς η ηγεσία του ΑΚΕΛ φαίνεται ανέτοιμη να κάνει ένα τέτοιο βήμα. Η πορεία του Ανδρέα Μαυρογιάννη, ωστόσο, και η δυναμική που κατάφερε να δημιουργήσει τηρώντας αποστάσεις από ΑΚΕΛικούς δογματισμούς, αλλά υιοθετώντας τις αρχές και τις αξίες του κόμματος, αποτελούν μήνυμα για το κόμμα. Το ερώτημα είναι πώς θα το ερμηνεύσει.