Οι δεσμεύσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα στις συνομιλίες για το κλίμα της COP28

Οι συνομιλίες για το κλίμα της COP28 στο Ντουμπάι οδήγησαν σε μια σειρά ένθερμων ανακοινώσεων που υπόσχονται δράση ενάντια στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι πρώτες πέντε μέρες των διαπραγματεύσεων οδήγησαν σε υποσχέσεις για πάνω από $83 δισ. και σε έντεκα δεσμεύσεις και διακηρύξεις για δράση για το κλίμα, ανακοίνωσε την Παρασκευή η προεδρία της COP28.

Ωστόσο, παρατηρητές έχουν προειδοποιήσει ότι τέτοιου είδους ανακοινώσεις αποσπούν από την πραγματική μάχη ενάντια στα ορυκτά καύσιμα και τις διαπραγματεύσεις για μια επίσημη συμφωνία στην COP28. Η πίεση στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται το πιο ζεστό έτος στην ιστορία, αυξάνεται. 

Η πρώτη μέρα της COP28 ξεκίνησε με τη δημιουργία ενός ταμείου-ορόσημο για «απώλειες και ζημιές» για να βοηθήσει τις ευάλωτες χώρες να αντιμετωπίσουν τις ολοένα και πιο δαπανηρές και καταστροφικές επιπτώσεις των κλιματικών καταστροφών.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Γερμανία υποσχέθηκαν 100 εκατομμύρια δολάρια το καθένα και η Γαλλία 109 εκατομμύρια δολάρια, μαζί με 50 εκατομμύρια δολάρια από τη Βρετανία, 25 εκατομμύρια δολάρια από τη Δανία και 17,5 εκατομμύρια δολάρια από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη χώρα που ιστορικά ρυπαίνει περισσότερο στον κόσμο.

Οι υπεύθυνοι της εκστρατείας είπαν ότι η προσφορά των ΗΠΑ ήταν "θλιβερά ανεπαρκής".

Σύμφωνα με την προεδρία της COP28, μέχρι την Παρασκευή συγκεντρώθηκαν περίπου 726 εκατομμύρια δολάρια, σε υποσχέσεις.

Αυτό εξακολουθεί να υπολείπεται των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως που οι αναπτυσσόμενες χώρες -- που ιστορικά ήταν οι λιγότερο υπεύθυνες για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου -- είπαν ότι είναι απαραίτητο για την κάλυψη των απωλειών από φυσικές καταστροφές και την άνοδο των θαλασσών.

Εν τω μεταξύ, το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα, που επικεντρώνεται στην υποστήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών στη δράση τους για το κλίμα, σημείωσε αύξηση 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με υπόσχεση 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Άλλες νέες δεσμεύσεις για το Πράσινο Ταμείο στην COP28 ήρθαν από την Αυστραλία, την Εσθονία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελβετία.

Τουλάχιστον 128 χώρες είχαν δεσμευτεί μέχρι την Παρασκευή να τριπλασιάσουν την ικανότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως έως το 2030 και να διπλασιάσουν τον ετήσιο ρυθμό βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.

Οι χώρες της G20, οι οποίες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, άνοιξαν τον δρόμο για μια συμφωνία όταν ενέκριναν τον στόχο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας τον Σεπτέμβριο.

Οι ΗΠΑ δεσμεύτηκαν να εκμηδενίσουν σταδιακά τις υπάρχουσες αμείωτες μονάδες άνθρακα καθώς εντάχθηκαν στο Powering Past Coal Alliance (PPCA) το Σάββατο. Την Τρίτη προσχώρησαν και τα ΗΑΕ.

Μείωση γενικά σημαίνει ότι οι εκπομπές από μια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δεσμεύονται πριν εισέλθουν στην ατμόσφαιρα.

Στο PPCA έχουν προσχωρήσει 10 νέα μέλη μέχρι στιγμής κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, με πάνω από το 80% των χωρών του ΟΟΣΑ και της ΕΕ να είναι πλέον στη συμμαχία.

Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα έφθασαν σε νέο υψηλό το 2022 και οι ΗΠΑ έχουν την τρίτη μεγαλύτερη δυναμικότητα στον κόσμο πίσω από την Κίνα και την Ινδία.

Η Κολομβία έγινε ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ορυκτών καυσίμων που προσχώρησε στην Πρωτοβουλία της Συνθήκης για τη μη διάδοση των ορυκτών καυσίμων, ένα κίνημα με επικεφαλής νησιωτικά έθνη ευάλωτα στο κλίμα για να τερματιστεί η νέα ανάπτυξη άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Περισσότερες από 20 χώρες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ζήτησαν το Σάββατο τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας πυρηνικής ενεργειακής ικανότητας έως το 2050. Ενώ η πυρηνική ενέργεια δεν παράγει σχεδόν καθόλου αέρια θερμοκηπίου, η πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011 επέφερε σοβαρό πλήγμα.

Ωστόσο, ειδικοί και ακτιβιστές επισημαίνουν το γεγονός ότι οι νέοι πυρηνικοί σταθμοί μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες για να τεθούν σε λειτουργία, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι σημαντικά ταχύτερες.

Επιπλέον, περισσότερες από 140 χώρες έχουν συμφωνήσει να δώσουν προτεραιότητα στα συστήματα τροφίμων και γεωργίας στα εθνικά τους σχέδια για το κλίμα. Τα συστήματα τροφίμων να εκτιμάται ότι είναι υπεύθυνα για περίπου το ένα τρίτο των ανθρωπογενών αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, ορισμένοι επέκριναν την έλλειψη συγκεκριμένων στόχων, τη μη αναφορά στα ορυκτά καύσιμα ή τη στροφή προς πιο βιώσιμες δίαιτες.

Πάνω από 130 χώρες έχουν υπογράψει μια δήλωση για να «θέσουν την υγεία στο επίκεντρο της δράσης για το κλίμα». Η δήλωση καλεί τις κυβερνήσεις να εντείνουν τη δράση τους για τις επιπτώσεις στην υγεία που σχετίζονται με το κλίμα, όπως η υπερβολική ζέστη, η ατμοσφαιρική ρύπανση και οι μολυσματικές ασθένειες.

Σχεδόν εννέα εκατομμύρια άνθρωποι το χρόνο πεθαίνουν από μολυσμένο αέρα, ενώ 189 εκατομμύρια εκτίθενται σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Η δήλωση σημειώνει «τα οφέλη για την υγεία από τις βαθιές, γρήγορες και συνεχείς μειώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου», αλλά δεν κάνει άμεση αναφορά στα ορυκτά καύσιμα.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δήλωσαν ότι επενδύουν 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε ένα νέο ιδιωτικό ταμείο επενδύσεων για το κλίμα.

Η πλούσια σε πετρέλαιο χώρα που διοργανώνει την COP28 είπε ότι το ταμείο, που ονομάζεται Alterra, θα προσπαθήσει εν μέρει να επικεντρωθεί σε έργα για το κλίμα στον αναπτυσσόμενο κόσμο και ήλπιζε να τονώσει επενδύσεις συνολικού ύψους 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2030.

Πηγή: ΚΥΠΕ