Μαθήματα ζωής από παιδιά στο Μακάρειο-«Δεν μου επέτρεπε να την εξετάζω, αν δεν έλεγα ένα ανέκδοτο»

«Θυμάμαι πριν είκοσι χρόνια περίπου, ένα κοριτσάκι δεκαπέντε ετών που έπασχε από οστεοσάρκωμα, ένα άσχημο είδος καρκίνου στον μηρό. Ήταν τόσο χαριτωμένη και τόσο έξυπνη η μικρή και προσπαθούσαμε να τη βοηθήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο να το ξεπεράσει, λέγοντας κάποιες φορές αστεία και ανέκδοτα, κάνοντας την να χαμογελάει. Ένα πρωί λοιπόν όταν μπήκα μέσα στον θάλαμό της, μου λέει, ‘γιατρέ πήρα μια απόφαση. Από τώρα και στο εξής δεν θα σου επιτρέπω να με εξετάζεις κάθε μέρα’. Και όταν τη ρώτησα για ποιο λόγο, μου απάντησε ότι, ‘από τα σήμερα σου βάζω ένα όρο. Μόλις μπαίνεις στο δωμάτιο μου, θα πρέπει να μου λες ένα ανέκδοτο και μετά να με εξετάζεις’».

Τότε ο γιατρός της απάντησε ''μάλιστα'' και αφού αγόρασε ένα βιβλίο με ανέκδοτα, από το επόμενο πρωί και κάθε πρωί της έλεγε ένα ανέκδοτο για να την εξετάσει. «Έτσι, περνούσαμε όμορφα και διασκεδαστικά, όσο γινόταν βέβαια, τις θεραπείες. Αξίζει να πούμε όμως, ότι η συγκεκριμένη κοπέλα, έχει θεραπευτεί από τον καρκίνο και σήμερα είναι μια διακεκριμένη δικηγόρος και προβλέπω ότι θα έχει ένα λαμπρό μέλλον», ανέφερε σε συνέντευξη του στον REPORTER ο ιδρυτής της Παιδογκολογικής - Παιδοαιματολογικής Κλινικής του Μακάρειου Νοσοκομείου, δρ. Λοΐζος Λοΐζου.

Από το 1989 και εντεύθεν, για 33 ολόκληρα χρόνια ο δρ. Λοΐζου, ήταν εκεί, δίπλα στα παιδιά και στις οικογένειες που έδιναν τον δικό τους αγώνα στο Παιδογκολογικό του Μακάρειου. Κάθε παιδί όμως και μια ξεχωριστή ιστορία χαραγμένη στη μνήμη του τέως διευθυντή, ο οποίος όταν γυρίζει τον χρόνο πίσω, κρατάει τη δύναμη ψυχής των οικογενειών που είχε την ευκαιρία να γνωρίσει.

«Από την εμπειρία μου για δεκαετίες στο παιδογκολογικό και γενικά από την πλήρη επαγγελματική μου ενασχόληση προς όφελος του παιδιού με καρκίνο και λευχαιμία, πρέπει να πω ότι κάθε φορά που έρχονταν γιορτές, ο πόνος εσωτερικά τόσο σε μένα, όσο και σε άλλους γιατρούς και νοσηλευτές είναι ακόμα μεγαλύτερος, μπροστά στην αδικία που τόσο σκληρά φέρνει στα παιδιά η ζωή».

Αντί αυτά τα παιδιά που έχουν κτυπηθεί από καρκίνο να είναι σπίτι με τις οικογένειές τους, συνεχίζει να λέει ο δρ. Λοΐζου, «πολλά από αυτά δυστυχώς βρίσκονται στο Νοσοκομείο. Κάποτε μάλιστα εκείνο που βιώσαμε πολλές φορές και είναι σκληρό, είναι όταν γίνεται η διάγνωση εντός των γιορτινών ημερών, κάτι που έχει συμβεί και φέτος. Δηλαδή, να κτυπά ο καρκίνος, η λευχαιμία ή οποιοσδήποτε άλλο συμπαγής καρκίνος και να εκδηλώνεται κατά τις γιορτινές ημέρες, κυρίως στα παιδιά. Η λύπη και η στεναχώρια που προκαλείται σε μια οικογένεια είναι τεράστια, αλλά σίγουρα επηρεάζει και αυτούς που φροντίζουν και που έχουν την ευθύνη των παιδιών, από τον νοσηλευτή μέχρι και τον γιατρό. Έτσι, οι μέρες αυτές είναι μέρες αγάπης και οικογενειακής ευτυχίας, αλλά όταν είσαι στο Νοσοκομείο, είναι μέρες μεγαλύτερου πόνου που αισθανόμαστε όταν βλέπουμε τέτοιες καταστάσεις».

Σήμερα στο παιδογκολογικό του Μακάρειου Νοσοκομείου, νοσηλεύονται περίπου δέκα παιδιά. Από τη δική τους πλευρά όμως οι γιατροί μέσα στα πλαίσια της ανθρώπινής τους προσφοράς, κάνουν οτιδήποτε μπορούν για να ελαχιστοποιούν τις ανάγκες νοσηλείας των παιδιών εντός Νοσοκομείου και προσπαθούν όσα περισσότερα παιδιά γίνεται, να βρίσκονται κοντά στους αγαπημένους τους και στο σπίτι τους κατά τις γιορτινές ημέρες.

«Δυστυχώς, η ζωή είναι άδικη, σκληρή και απρόβλεπτη και πολλές φορές υπάρχουν παιδιά που πρέπει να παραμείνουν υποχρεωτικά στο Νοσοκομείο λόγω της κατάστασής τους και των θεραπειών που πρέπει να λάβουν. Αυτό το πράγμα είναι πολύ δύσκολο για τα παιδιά, όπως και για τους γονείς. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, τα αισθήματα που βιώνουν είναι διαφορετικά, καθώς σίγουρα ένα παιδί του δημοτικού ή ένας έφηβος, βιώνει πολύ πιο σκληρά και απάνθρωπα τις δύσκολες θεραπείες στο παιδογκολογικό, παρά ένα βρέφος που δεν αντιλαμβάνεται την κατάσταση στην οποία βρίσκεται».

Ταυτόχρονα, αρκετά δύσκολο είναι το έργο και αυτών που φροντίζουν τα παιδιά που νοσηλεύονται, από τον νοσηλευτή μέχρι και τους γιατρούς, που βιώνουν αυτό τον αγώνα. «Όταν παίρνεις όμως την απόφαση να φροντίζεις ασθενείς, πρέπει να κάνεις ατσάλι την ψυχή σου και να είσαι δυνατός, χωρίς να δείχνεις τον ψυχικό σου πόνο, γιατί ο ρόλος του γιατρού δεν είναι να καταρρέει, ούτε να χάνεται, αλλά ο ρόλος του είναι να σταθεί επάξια και να δίνει τη σωστή φροντίδα. Για 32 χρόνια, καλλιεργήσαμε αυτή τη νοοτροπία και αυτό τον τρόπο προσέγγισης, με τους γιατρούς και νοσηλευτές να συνεχίζουν αμείωτα αυτή την παράδοση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Παρά τις οποιοσδήποτε δυσκολίες και κινδύνους, συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο που δημιουργούν ψυχική ηθική, γιατί οι ίδιοι οι γιατροί αποτελούν άντληση δύναμης για τα παιδιά και τις οικογένειές τους, άσχετα αν οι ίδιοι υποφέρουν από μέσα τους και δεν πρέπει να το δείχνουν», ανέφερε ο δρ. Λοΐζου.

Εκείνο που θυμάται επίσης στα τόσα χρόνια που βρισκόταν στη Παιδογκολογική μονάδα ο δρ. Λοΐζου, είναι ότι η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και η κάθε οικογένεια έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. «Είναι χιλιάδες τα παιδιά, οι γονείς και οι οικογένειες με τις οποίες ήρθα σε επαφή, όπου τις καθοδήγησα και προσπάθησα να δώσω τον καλύτερο δυνατό τρόπο αντιμετώπισης. Υπάρχουν βέβαια κάποιες γενικές αρχές που διέπουν το σύνολο, αλλά το κάθε παιδί είναι μοναδικό και γι’ αυτό τον λόγο ως γιατροί και ως νοσηλευτές, οφείλουμε να αντιλαμβανόμαστε τις δυνάμεις που υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη οικογένεια, τη νοοτροπία, τη ψυχολογία και την ανάγκη για πληροφόρηση του κάθε παιδιού ανάλογα με την ηλικία του».

Άλλες δυο περιπτώσεις αγοριών έφερε στη μνήμη του ο τέως διευθυντής, όπου του είχαν μαγνητίσει το ενδιαφέρον κατά τη νοσηλεία τους. «Ένα αγόρι, ήθελε να είμαστε μόνοι μας όταν τον εξέταζα και δεν ήθελε άλλο άτομο από την οικογένειά του στον θάλαμο. Μου έλεγε, θέλω να είναι άνδρας με άνδρα όταν με εξετάζεις. Ένα άλλο αγόρι επίσης οκτώ χρόνων, το οποίο δυστυχώς χάσαμε στη συνέχεια, απαιτούσε επίσης να έχει ατομική ενημέρωση, ακόμη και στα πιο δύσκολα να ενημερώνεται μόνος για την κατάσταση της υγείας του. Τα παιδιά αυτά ωριμάζουν πάρα πολύ γρήγορα. Και έτσι με αυτό τον τρόπο τον ενημέρωνα για την κατάστασή του, αλλά βέβαια, ως γιατροί οφείλουμε να διαφυλάττουμε το κύρος μας και να προσέχουμε τι θα πούμε και πώς θα πούμε κάτι».

Γι’ αυτό λοιπόν, η κάθε οικογένεια έχει διδάξει πάρα πολλά πράγματα, τόσο κατά τη διάρκεια των γιορτών, όσο και κατά τη διάρκεια του έτους στον δρ. Λοΐζου, ο οποίος λέει ότι, «είναι μια ασταμάτητη μηχανή ο καρκίνος. Η τέχνη του γιατρού και του νοσηλευτή, είναι να καταλαβαίνει όλα όσα υπάρχουν ως ψυχολογικές ανάγκες για να βοηθούν τις οικογένειες και να δημιουργούν μια θετική ατμόσφαιρα. Υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικές μορφές καρκίνου στα παιδιά και έτσι για την κάθε περίπτωση πρέπει να γνωρίζεις πώς θα την αντιμετωπίσεις, κάτι που εξαρτάται επίσης και από την ψυχολογική κατάσταση του κάθε παιδιού και η δυσκολία έχει να κάνει με το γεγονός ότι υπάρχουν διάφορες ηλικίες και ακόμη μια επιπρόσθετη δυσκολία είναι ότι βρίσκεσαι και αντιμέτωπος με τους γονείς, οι οποίοι συνήθως είναι νέοι, δυναμικοί, οι οποίοι δημιουργούν την οικογένειά τους και ξαφνικά έρχεται ένας καρκίνος στο παιδί τους και τους τα διαλύει όλα. Είναι ένα εξουθενωτικό πλήγμα, που τους κάνει να υποφέρουν».

Επιπρόσθετα, αυτό που ανέφερε στους συνεργάτες του στο Μακάρειο για δεκαετίες ο δρ. Λοΐζου, είναι ότι «οφείλουμε να καταλαβαίνουμε τον πόνο των γονέων και μάλιστα αυτό που τους έλεγα χαρακτηριστικά, είναι πως όταν τους δίνουν ένα χαστούκι από τη μια πλευρά, να γυρίζουν και από την άλλη να πάρουν ακόμη ένα. Πρέπει να είναι εκεί οι γιατροί, δίπλα τους και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των γονιών, γιατί εάν ένας γονιός σου πει κάτι, είναι γιατί πονά, γιατί ζει τον φόβο και το άγχος».