Ξεκάθαροι και σε πλήρη ταύτιση Βρετανοί και Αρχή-Διαφθορά η οποιαδήποτε κατάχρηση εξουσίας ανεξαρτήτως κέρδους

Πριν ακριβώς ένα χρόνο, στις 21 Δεκεμβρίου 2022, η Νομική Υπηρεσία είχε εκδώσει ανακοίνωση, μέσω της οποίας γνωστοποιούσε τις αποφάσεις της, σε σχέση με την εισήγηση του ανεξάρτητου ποινικού ανακριτή Αχιλλέα Αιμιλιανίδη για ποινική δίωξη του τέως Διοικητή της ΥΚΑΝ Μιχάλη Κατσουνωτού, αναφορικά με τις καταγγελίες που έγιναν σε βάρος του από την πρώην Διευθύντρια των Φυλακών, Άννα Αριστοτέλους. Ο Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, μετά από διευρυμένες έρευνες και στη βάση στοιχείων και καταθέσεων που συνέλεξε, υπέδειξε πως σε βάρος του Μιχάλη Κατσουνωτού προέκυπτε το αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας και το αδίκημα της συνωμοσίας με βάση το άρθρο 373 του Ποινικού Κώδικα.

Η Νομική Υπηρεσία, είχε ανακοινώσει πως δεν θα ασκήσει ποινική δίωξη σε βάρος του Μιχάλη Κατσουνωτού, επικαλούμενη λόγους δημόσιου συμφέροντος, ενώ είχε αναφέρει πως δεν πρόκειται για υπόθεση διαφθοράς. «Έχοντας υπόψη τα δημοσιεύματα σε διάφορα ΜΜΕ σε σχέση με την καταγγελία, καθώς και τα συμπεράσματα του κ. Αιμιλιανίδη, ξεκαθαρίζουμε εξ αρχής ότι ούτε ο κ. Αιμιλιανίδης, ούτε οι λειτουργοί της Νομικής Υπηρεσίας που μελέτησαν τα ενώπιον τους στοιχεία, αποφάνθηκαν ή εισηγήθηκαν ότι στοιχειοθετείται οποιοδήποτε αδίκημα διαφθοράς εκ μέρους του κ. Κατσουνωτού, με την έννοια του ότι αυτός απέβλεπε με κάποια πράξη του σε κέρδος», είχε αναφέρει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση της.

Η αναφορά της Νομικής Υπηρεσίας, ότι δηλαδή δεν πρόκειται για υπόθεση διαφθοράς, καθώς οι πράξεις του δεν είχαν οικονομικό κέρδος, άνοιξε μια μεγάλη δημόσια συζήτηση ως προς την ερμηνεία του νόμου, o οποίος αναφέρει: «Πράξεις διαφθοράς» σημαίνει τα αδικήματα που προβλέπονται στον περί της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ποινικοποίηση της Διαφθοράς (Κυρωτικό) Νόμο, στον περί του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ποινικοποίηση της Διαφθοράς (Κυρωτικό) Νόμο, στον περί Πρόληψης Διαφθοράς Νόμο, στον περί Αθέμιτης Κτήσης Περιουσιακού Οφέλους από Αξιωματούχους και Λειτουργούς του Δημοσίου Νόμο, τα αδικήματα που περιλαμβάνονται στον Ποινικό Κώδικα τα οποία εμπεριέχουν το στοιχείο του δεκασμού ή της κατάχρησης εξουσίας ή εμπιστοσύνης ή στρέφονται εναντίον της άσκησης νόμιμης εξουσίας, καθώς και οποιαδήποτε άλλα αδικήματα τα οποία εκ φύσεως συνιστούν πράξη διαφθοράς».

Δεδομένου της τότε ανακοίνωσης της Νομικής Υπηρεσίας και η ερμηνεία που δόθηκε στο Νόμο από τον Εισαγγελέα, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη πως θα κληθεί να πάρει ανάλογες αποφάσεις για υποθέσεις που αφορούν κατάχρηση εξουσίας, ανεξαρτήτως οικονομικού κέρδους, η Αρχή κατά της Διαφθοράς, ζήτησε γνωμάτευση από τους Βρετανούς εμπειρογνώμονες, ώστε να αποκρυσταλλωθεί η ερμηνεία του του όρου κατάχρηση εξουσίας. Όπως ανέφερε η Αρχή κατά της Διαφθοράς, «με δεδομένο ότι σχεδόν όλες οι Καταγγελίες που έχει ενώπιόν της η Αρχή, καταλήγουν σε κατάχρηση εξουσίας χωρίς ίδιον όφελος, οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία θα οδηγούσε σε απόρριψή τους λόγω έλλειψης αρμοδιότητας».

Η Αρχή κατά της Διαφθοράς, στην ανακοίνωση της, θέλησε να υποδείξει πως το Άρθρο 105, του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, καθιστά την κατάχρηση εξουσίας ως ποινικό αδίκημα και τη διαχωρίζει σε περιπτώσεις που αυτή γίνεται χωρίς ίδιον όφελος, που είναι πλημμέλημα (φυλάκιση μέχρι 2 έτη) και σε περιπτώσεις που υπάρχει ίδιον όφελος που αποτελεί κακούργημα (φυλάκιση μέχρι 7 έτη).

Η Αρχή είχε, εξαρχής, όπως τονίζει, την άποψη ότι, οποιαδήποτε εκδήλωση κατάχρησης εξουσίας αποτελεί αδίκημα διαφθοράς, ως αυτό καθορίζεται από το Ν.19(I)/2022. Θέση η οποία είναι αντίθετη με τα όσα διατυπώνονταν στην ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας, η οποία είχε αναφέρει πως παρά το γεγονός ότι πιθανόν να διαπράχθηκε το αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας, εντούτοις δεν πρόκειται για υπόθεση διαφθοράς.

Με την θέση της Αρχής κατά της Διαφθοράς, σε ότι αφορά την ερμηνεία του Νόμου, ταυτίστηκαν πλήρως και οι Βρετανοί εμπειρογνώμονες, οι οποίοι μελέτησαν και παραπέμπουν την Κυπριακή νομολογία και αποφάσεις, σε Αγγλική νομολογία και νομολογία άλλων χωρών και σε Συνθήκες και Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπρόσθετα, στην γνωμάτευση τους, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Αρχής, ανέφεραν χαρακτηριστικά, «To this extent, we disagree with any suggestion that an abuse can only arise if and when one profits from an act. That in our view, would make a mockery of what the European law on corruption intended». Δηλαδή, «διαφωνούμε με όποιαδήποτε εισήγηση ότι η κατάχρηση μπορεί να προκύψει μόνο εάν κάποιος έχει κέρδος από αυτή του την ενέργεια. Αυτό κατά την άποψη μας, συνιστά κοροϊδία της πρόθεσης του ευρωπαϊκού Νόμου για τη διαφθορά».