Με πυξίδα τα ελληνοτουρκικά, σε Κυπριακό και ενεργειακά-Πότε ξεκαθαρίζουν οι προθέσεις Ερντογάν

Ανέκαθεν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, επηρεάζουν και το Κυπριακό. Μια καλή περίοδος στα ελληνοτουρκικά, σημαίνε παράλληλα, προοπτική και ελπίδα στο Κυπριακό. Περίοδοι κρίσης και έντασης μεταξύ Αθηνών και Άγκυρας, ήταν συνώνυμο με τη στασιμότητα στο εθνικό μας πρόβλημα. Σε αυτό το πλαίσιο, η νέα τάξη πραγμάτων που επικράτησε στα ελληνοτουρκικά μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του περασμένου Φεβρουαρίου, επηρέασε και αναμένεται να επηρεάσει ακόμα περισσότερο το Κυπριακό, το επόμενο διάστημα.

Κομβικό σημείο σε αυτή τη διαδρομή ήταν η επίσκεψη στην Αθήνα του Ταγίπ Ερντογάν, όπου συναντήθηκε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Δεν θα μπορούσε, ωστόσο να ειπωθεί, ότι η βελτίωση των σχέσεων και κυρίως οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας, δεν είναι σίγουρο ότι θα συμπαρασύρουν θετικά και το Κυπριακό. Κάποιοι ωστόσο εντοπίζουν παραθυράκι, μέσα από τις δηλώσεις και τις ενέργειες του Ταγίπ Ερντογάν.

Μια τέτοια είδηση ήταν το τράβηγμα στο αυτί του κατοχικού ηγέτη από τον Ταγίπ Ερντογάν, στον οποίο έθεσε μορατόριουμ δηλώσεων σε σχέση με το Κυπριακό και τη νέα προσπάθεια που καταβάλει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, σε σχέση με το διορισμό απεσταλμένου. Μόνο και μόνο αυτή η είδηση, η οποία κυκλοφόρησε ευρέως στον τουρκικό και τουρκοκυπριακό Τύπο, καταδεικνύει, πως ενδεχομένως το πρώτο ταξίδι της απεσταλμένης του Αντόνιο Γκουτέρες, που απομένει να ανακοινωθεί επίσημα, ότι θα είναι η Κολομβιανή διπλωμάτης, Άγχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, στην Άγκυρα, ίσως να είναι και πιο σημαντικό από το ταξίδι της στην Κύπρο.

Μένει βέβαια, αυτό που οι πιο φιλόδοξοι διαβλέπουν στο Κυπριακό, ότι δηλαδή ο Τούρκος Πρόεδρος είναι έτοιμος για να δώσει ζωή στη διαδικασία, μέσα από την αλλαγή στάσης του, να επιβεβαιωθεί και στην πράξη. Άλλωστε υπάρχουν επιχειρήματα κι από την άλλη πλευρά, μεταξύ των οποίων, ήταν και η δημόσια παραδοχή του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώπιον του Ταγίπ Ερντογάν, ότι διαφωνούν στο Κυπριακό. Αυτό που απομένει, συνεπώς, για να διαφανεί ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις της άλλης πλευράς, είναι να ανακοινωθεί κι επίσημα ο διορισμός της ειδικής απεσταλμένης και ακολούθως να καταγράψει η ίδια, τι πραγματικά θέλει ο κλειδοκράτορας των εξελίξεων του Κυπριακού, Ταγίπ Ερντογάν.

Το Κυπριακό ωστόσο, δεν είναι το μόνο κυπριακού ενδιαφέροντος ζήτημα που επηρεάζουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι διαχρονικό το φαινόμενο, οι τεταμένες ελληνοτουρκικές σχέσεις, να ταράζουν και τα νερά της Κυπριακής Αποκλειστικής Ζώνης. Την περίοδο των μεγάλων εντάσεων, το τουρκικό πολεμικό ναυτικό, δημιουργούσε προβλήματα από τα ανοιχτά της Κρήτης, μέχρι το Καστελόριζο κι από εκεί ανοικτά της Λεμεσού και της Αμμοχώστου, θέλοντας να περάσει στην πράξη το σαφές μήνυμα της Άγκυρας, πως τίποτα δεν μπορεί να συμβεί στην ανατολική Μεσόγειο, χωρίς την έγκριση του Ερντογάν.

Κι αυτό δυστυχώς επιβεβαιώθηκε σε ουκ ολίγες περιπτώσεις, από τα γεγονότα με το γεωτρύπανο της ΕΝΙ, μέχρι τις απειλές των Τούρκων στρατιωτικών, στις γέφυρες των ερευνητικών γεωτρύπανων που εκμισθωθήκαν για εργασίες στην ΑΟΖ. Δεδομένης ωστόσο της κινητικότητας που αναμένεται να υπάρξει στην κυπριακή ΑΟΖ τους επόμενους μήνες, με μια σειρά γεωτρήσεων να είναι προγραμματισμένες, θα διαφανεί κατά πόσον, η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και σε δεύτερο επίπεδο, το «καλό πρόσωπο», που θέλει να δείξει ο Ερντογάν προς τις Βρυξέλλες, θα μειώσει της εντάσεις και θα αφήσει το γεωτρητικό πρόγραμμα που έχει καταρτιστεί, να ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα.

Η εκτίμηση που υπάρχει, σε σχέση με τη στάση της Άγκυρας, έναντι της προσπάθειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς πόρους από την κυπριακή ΑΟΖ, είναι πως το επόμενο διάστημα, σε πρώτο στάδιο θα επανέλθει καταθέτοντας προτάσεις, που δειλά δειλά, επιχειρήσε να παρουσιάσει και το προηγούμενο διάστημα. Μια εξ αυτών είναι η επίτευξη συμφωνίας, για την ενέργεια, χωρίς προηγουμένως να λυθεί το Κυπριακό, στα πρότυπα της συμφωνίας που υπογράφηκε πέρυσι μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν αναμένεται, δεδομένων και των θαλασσοτεμαχίων που θα γίνουν οι επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις το 2024 στην κυπριακή ΑΟΖ, πως θα υπάρξει κρίση ανάλογη εκείνης της προηγούμενης τριετίας, με την ανάπτυξη στόλου, ή τις παράνομες έρευνες από το Barbaros ή το Oruc Reis, εντός της κυπριακής ή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.