Οι τρεις άγνωστοι Χ παράγοντες που επηρεάζουν τις Ευρωεκλογές

Είθισται οι Ευρωεκλογές να αποτελούν μια από τις πιο χαλαρές εκλογικές αναμετρήσεις. Χωρίς ιδιαίτερες προσπάθειες συσπείρωσης από τα κόμματα, χωρίς πολλές αντιπαραθέσεις και χωρίς έντονες και βαριά πολιτικές αναλύσεις και συζητήσεις. Άλλωστε το διακύβευμα είναι η εκλογή των έξι εκπροσώπων μας σε ένα σώμα με μερικές εκατοντάδες μέλη, που δύσκολα, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος, σωστά ή λανθασμένα, μπορούν να επηρεάσουν την καθημερινότητα των πολιτών.

Αυτή τη φορά πάντως, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά, αφού μαζί με τις Ευρωεκλογές θα γίνουν και οι Εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το θέμα είναι πώς η ταυτόχρονη εκλογική διαδικασία θα επηρεάσει το αποτέλεσμα.

Τα δεδομένα

Συνηθίζεται να υπολογίζεται ως δύναμη των κομμάτων τα ποσοστά που έλαβαν στις εκλογές που συμμετέχουν αυτόνομα, που συνήθως είναι οι βουλευτικές και οι ευρωεκλογές. Πιο πρόσφατα έγιναν οι βουλευτικές, και με βάση τα ποσοστά τους, ο ΔΗΣΥ θα εξέλεγε δύο Ευρωβουλευτές, όσους και το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ ένα και το ΕΛΑΜ έναν. Δηλαδή η ΕΔΕΚ δεν θα κατάφερνε να μπει στην Ευρωβουλή.

Υπενθυμίζεται ότι το μέτρο για απόκτηση μιας εκ των έξι εδρών του Ευρωκοινοβουλίου είναι 16,6%. Συνεπώς, κάθε κόμμα που εξασφαλιζει αυτό το ποσοστό καταλαμβάνει μια έδρα. Άρα ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ θα λάμβαναν από μια έδρα στην πρώτη κατανομή, ενώ με τα μεγάλα υπόλοιπα τους θα έπαιρναν από ακόμη μια στη δεύτερη, ενώ τα δύο επόμενα κόμματα, δηλαδή ΔΗΚΟ και ΕΛΑΜ θα λάμβαναν από μια, επίσης στη δεύτερη κατανομή.

Ο μόνος τρόπος για να μην αλλάξει αυτό είναι το υπόλοιπο των δύο μεγάλων κομμάτων να είναι μικρότερο από το ποσοστό των τριών κομμάτων, κάτι που θα σημαίνει πως η δεύτερη έδρα του ΔΗΣΥ ή του ΑΚΕΛ, θα καταλήξει σε κάποιο μικρό κόμμα. Κι από την άλλη, αν κάποιο από τα μεγάλα κόμματα σαρώσει και πετύχει ένα πολύ υψηλό ποσοστό πέραν του 35% και τα μικρά κόμματα πατώσουν τοτε το μεγάλο να αυξήσει τις έδρες του σε τρεις και να μπουν τρια αντί τέσσερα κόμματα στο Ευρωκοινοβούλιο.

Στη βάση των πιο πάνω, είναι δεδομένες τουλάχιστον οι τρεις από τις έξι έδρες του Ευρωκοινοβουλιου. Η μια του ΔΗΣΥ, του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ. Από εκεί και πέρα οι υπόλοιπες τρεις, που θα ξεκαθαρίσουν στη δεύτερη κατανομή, αν και μπορεί να γίνει εκτίμηση για το ότι θα παραμείνουν σε ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ οι δύο και θα εκκρεμεί η έκτη και τελευταία, δεν μπορεί να υπάρξει σιγουριά, πριν καν τα κόμματα καταλήξουν στους έξι υποψηφίους τους.

Αναμφίβολα υπάρχει η δυναμική του ΕΛΑΜ που υπερκερνά την ΕΔΕΚ, όπως έγινε και στις Βουλευτικές, ενώ υπάρχει και ο παράγοντας ΔΗΠΑ-Συνεργασία που αναμένεται να επενδύσει αρκετά στο ψηφοδέλτιο των Ευρωεκλογών.

Ο παράγοντας προσέλευση

Καθοριστικός παράγοντας θα είναι και το ποσοστό αποχής στις Ευρωεκλογές, που παραδοσιακά, είναι το ψηλότερο, σε σχέση με τις υπόλοιπες εκλογικές αναμετρήσεις, αν όχι και διπλάσιο. Για παράδειγμα το ποσοστό αποχής στις Ευρωεκλογές του 2019, ανήλθε στο 55,1% την ώρα που στις πρόσφατες Προεδρικές, κυμάνθηκε κοντά στο 27%.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, τα πράγματα ενδεχομένως να είναι λίγο διαφορετικά, αφού για πρώτη φορά, μαζί με τις Ευρωεκλογές, διεξάγονται και οι εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αυτό ουσιαστικά ευνοεί τη μείωση της αποχής, αφού κάποιος ψηφοφόρος που θα συμμετάσχει στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα ψηφίσει και στις Ευρωεκλογές, συνεπώς αναμένεται ότι το ποσοστό θα μειωθεί.

Από τη στιγμή, μάλιστα, που θα υπάρχουν πάνω από χίλιοι υποψήφιοι Παγκύπρια, για τις θέσεις δημάρχων, αντιδημάρχων, δημοτικών συμβούλων, σχολικών εφόρων, Προέδρων των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, εκτιμάται ότι όσοι θα προσέλθουν για να ψηφίσουν κάποιο γνωστό τους, θα ψηφίσουν και για τις Ευρωεκλογές. Αυτός άλλωστε ήταν κι ένας από τους λόγους που αποφασίστηκε οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις να γίνουν ταυτόχρονα.

Στο ερώτημα ποιος ευνοείται από την συγκεκριμένη αλλαγή, η απάντηση θα πρέπει να λάβει υπόψη μια σειρά από παράγοντες. Το πρώτο δεδομένο είναι πως η συμμετοχή του ψηφοφόρου στις εκλογής της 9ης Ιουνίου, θα έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας από ότι οποιαδήποτε άλλη εκλογική αναμέτρηση. Κι αυτό διότι τα πολλά ψηφοδέλτια και τα πολλά πρόσωπα που θα κληθεί να επιλέξει, θα δημιουργούν ειδικά σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες σύγχυση.

Το δεύτερο δεδομένο, είναι πως τα κόμματα έχουν εκείνους τους μηχανισμούς, αφενός για να φέρουν κόσμο στην κάλπη, αφετέρου για να τον προετοιμάσουν καλύτερα για το πώς θα ψηφίσει.

Το τρίτο δεδομένο είναι πως ψηφοφόροι που ίσως να μην ψήφισαν ποτέ σε Ευρωεκλογές, όπως αποδεικνύουν και τα ποσοστά προσέλευσης διαχρονικά, αυτή τη φορά, θα πάνε στις κάλπες για να ψηφίσουν για τις εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και συνεπώς να ψηφίσουν και για τις Ευρωεκλογές. Αυτό αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξουν και κάποιες ισορροπίες, για τις οποίες αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να γίνει ασφαλής πρόβλεψη.

Ο παράγοντας Τουρκοκύπριοι

Ένας άλλος παράγοντας που θα επηρεάσει το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών, είναι αυτός των Τουρκοκυπρίων. Υπενθυμίζεται ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις Ευρωεκλογές, αφού εγγραφούν σε ειδικό εκλογικό κατάλογο.

Το 2019 συμμετείχαν στις Ευρωεκλογές, όπου εκλέγηκε εξάλλου για πρώτη φορά Τουρκοκύπριος Ευρωβουλευτής, αν και η συμμετοχή τους ήταν περιορισμένη στα εκλογικά κέντρα που στήθηκαν κοντά στα οδοφράγματα.

Μάλιστα, το Υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε πως λειτούργησε η ηλεκτρονική υπηρεσία ενημέρωσης για εγγραφή των Τουρκοκυπρίων σε ειδικό εκλογικό κατάλογο. Οι Τουρκοκύπριοι για να εγγραφούν στον εκλογικό κατάλογο και να έχουν δικαίωμα συμμετοχής θα πρέπει να κατέχουν δελτίο ταυτότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, να διαμένουν στις περιοχές που η ΚΔ δεν ασκεί έλεγχο και να έχουν κλείσει τα δεκαοκτώ.

Σημειώνεται πως, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους εκλογείς, οι εν λόγω εκλογείς δεν κατανέμονται σε συγκεκριμένα εκλογικά κέντρα και μπορούν να ψηφίσουν σε οποιοδήποτε ειδικό εκλογικό κέντρο. Προς αποφυγή της διπλής ψήφου, στα κέντρα αυτά χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός εκλογικός κατάλογος.

Ο αριθμός, ωστόσο, των Τουρκοκυπρίων που θα εγγραφούν στον εκλογικό κατάλογο θα ξεκαθαρίσει δύο περίπου μήνες πριν τις εκλογές, συνεπώς, μόνο τότε θα διαφανεί κατά πόσον θα παίξουν καθοριστικό παράγοντα στις εκλογές.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως πέραν του Νιαζί Κιζίλγιουρέκ που αναμένεται να επαναδιεκδικήσει με το ΑΚΕΛ, και ο Σενέρ Λεβέντ με μια ομάδα άλλων Τουρκοκυπρίων, σκοπεύουν να κατέλθουν, είτε συνεργαζόμενοι με κάποιοι κόμμα, είτε αυτόνομα. Υπενθυμίζεται πως ο Σενέρ Λεβέντ, ήταν υποψήφιος και στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις για τις Ευρωεκλογές.