Oι μεγάλες προκλήσεις, οι προτεραιότητες και το στοίχημα της αμυντικής θωράκισης

Τους βασικούς πυλώνες των προτεραιοτήτων του, τους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης για τα εξοπλιστικά προγράμματα της Εθνικής Φρουράς και τις προσπάθειες για ενίσχυση του αισθήματος ασφαλείας ανάμεσα στους πολίτες, εν μέσω των δύο πολέμων που βρίσκονται σε εξέλιξη, αναλύει στον REPORTER, ο υπουργός Άμυνας, Μιχάλης Γιωργάλλας, ο οποίος υποδεικνύει πως η άμυνα και η ασφάλεια της Κύπρου, η εθνική ανεξαρτησία, η εδαφική ακεραιότητα και η διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας μας εξαρτώνται κυρίως από την επιχειρησιακή δυνατότητα και αποτρεπτική ικανότητα της Εθνικής Φρουράς.

Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, ο υπουργός Άμυνας, Μιχάλης Γιωργάλλας, περιγράφει το πλάνο του για την αμυντική θωράκιση της χώρας, που θα υλοποιηθεί μέσω της αύξησης του προϋπολογισμού, αλλά και την ενίσχυση του έμψυχου δυναμικού της Εθνικής Φρουράς. Παράλληλα, αναφέρεται στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Κύπρος μετά την έναρξη των επιχειρήσεων του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ σε ότι αφορά στο Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα, επισημαίνει ότι ενισχύθηκαν οι ήδη άρρηκτοι δεσμοί Ελλάδας-Κύπρου και ο συντονισμός των κινήσεων των δύο Κυβερνήσεων σε διάφορα πεδία.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του υπουργού Άμυνας:

Αναλάβατε το χαρτοφυλάκιο ενός πολύ σημαντικού Υπουργείου. Ποιοι είναι οι βραχυπρόθεσμοι και ποιοι οι μακροπρόθεσμοι στόχοι που έχετε θέσει και θα επιδιώξετε να υλοποιήσετε κατά τη θητεία σας;

Το Υπουργείο Άμυνας έχει ταχθεί από την Πολιτεία να υπερασπίζεται και να διασφαλίζει την ασφάλεια, την εθνική ανεξαρτησία, την εδαφική ακεραιότητα και τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας.

Με αυτό ως γνώμονα, πρωταρχικό μας στόχο αποτελεί η ενίσχυση της αμυντικής μας θωράκισης και η τήρηση μιας ισχυρής, αξιόπιστης, ευέλικτης και αποτελεσματικής στρατιωτικής δύναμης, η οποία θα αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα έναντι οποιουδήποτε επιβουλέα και θα παρέχει την απαιτούμενη ασφάλεια στους συμπολίτες μας. Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε θέσει δύο βασικούς άξονες, πάνω στους οποίους θα επικεντρωθούμε τουλάχιστον τα πρώτα δύο χρόνια της διακυβέρνησής μας.

Ο πρώτος άξονας αφορά στην επίτευξη του στόχου που θέσαμε για αύξηση του προϋπολογισμού αμυντικής θωράκισης, με παράλληλη υλοποίηση του εξοπλιστικού μας προγράμματος και ενίσχυση των αμυντικών μας δυνατοτήτων.

Ο δεύτερος άξονας επικεντρώνεται στο προσωπικό της Εθνικής Φρουράς. Αναγνωρίζοντας ότι το έμψυχο δυναμικό αποτελεί τον πιο καθοριστικό παράγοντα στην προσπάθεια ποιοτικής αναβάθμισής της, ως δεύτερο στόχο έχουμε θέσει τη βελτίωση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον Στρατό της Κυπριακής Δημοκρατίας και την Εθνική Φρουρά.

Δόθηκε προτεραιότητα στα διάφορα ζητήματα προσωπικού όλων των βαθμίδων, την αναπροσαρμογή και βελτίωση της δομής των δυνάμεών μας, την αύξηση των διαθέσιμων θέσεων για αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς και ασφαλώς, τη βελτίωση των όρων εργοδότησης των Συμβασιούχων Οπλιτών ΣΥΟΠ) και τη διασφάλιση της επαγγελματικής τους αποκατάστασης μετά την αφυπηρέτησή τους.

Επιδιώκουμε ο θεσμός των ΣΥΟΠ να καταστεί ελκυστικότερος και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αποχώρησής τους ή εκδήλωσης μειωμένου ενδιαφέροντος για υποβολή αιτήσεων για πρόσληψη, που παρουσιάστηκε στις τελευταίες προκηρύξεις για πλήρωση κενών θέσεων.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι από τους βραχυπρόθεσμους στόχους που έχουμε θέσει εξαρτώνται και στηρίζονται οι μακροπρόθεσμοί μας στόχοι, ο στρατηγικός μας σχεδιασμός και γενικότερα η αναβάθμιση και ενίσχυση της άμυνας της χώρας. Ο επιχειρησιακός μας σχεδιασμός υποστηρίζει την πολιτική μας και με βάση αυτόν υλοποιείται στο τέλος η στρατηγική και το όραμά μας να αναβαθμίσουμε, να εκσυγχρονίσουμε και να ενισχύσουμε περαιτέρω την ΕΦ.

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια είδαμε να συμβαίνουν τραγικά θανατηφόρα δυστυχήματα στο στράτευμα, γεγονός που προβληματίζει τους πολίτες. Γίνονται κάποιες ενέργειες για να αναχαιτιστούν τα συγκεκριμένα φαινόμενα; Ποια εκτιμάτε ότι είναι η αχίλλειος πτέρνα μας και φθάσαμε να θρηνήσουμε τέσσερα άτομα τα τελευταία τρία χρόνια εν ώρα υπηρεσίας;

H Εθνική Φρουρά είναι ένας μεγάλος οργανισμός με χιλιάδες ενεργό προσωπικό, μεγάλο αριθμό μέσων και οπλικών συστημάτων και δεκάδες δραστηριότητες καθημερινά, σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παρά το μέγεθος και την επικινδυνότητα που ενέχει η φύση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων τις οποίες διεξάγει, ως Υπουργείο Άμυνας δεν αποδεχόμαστε και δεν δικαιολογούμε απώλειες συνανθρώπων μας εν ώρα υπηρεσίας. Η όποια απώλεια προσωπικού μας και δη νέων ανθρώπων μας πληγώνει αφάνταστα.

Αντί να γίνεται απολογισμός ότι φέραμε εις πέρας με επιτυχία τις εκατοντάδες δραστηριότητες που διεξάγουμε και το τεράστιο έργο που επιτυγχάνεται από όλους, μένουμε με την πικρή γεύση της τραγικής απώλειας δικών μας ανθρώπων. Δεν θεωρώ πρέπον να αναφερθώ στα ατυχήματα που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια, καθόσον κάποια έχουν πάρει τον δρόμο της δικαιοσύνης.

Ως Υπουργείο Άμυνας αναγνωρίζουμε ότι κάθε απώλεια είναι δυσβάσταχτη και δυσαναπλήρωτη. Έχουμε βαθιά ριζωμένη την πεποίθηση ότι οι απώλειες δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές σε περίοδο ειρήνης. Κύριος στόχος μας είναι η ανάπτυξη κουλτούρας ασφάλειας και υγείας από όλο το προσωπικό της Εθνικής Φρουράς.

Από ανάληψης των καθηκόντων μου ως Υπουργός Άμυνας έχω καταστήσει σαφές στην ηγεσία της Εθνικής Φρουράς ότι πάνω από όλα τίθεται η ασφάλεια του προσωπικού μας. Σε κάθε δραστηριότητα θα πρέπει να μελετώνται ενδελεχώς όλες οι συνθήκες διεξαγωγής της και να λαμβάνονται όλα ανεξαιρέτως τα ενδεικνυόμενα μέτρα για εκμηδένιση των ατυχημάτων στο στράτευμα.

Ταυτόχρονα θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι πάντοτε, στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών μας δραστηριοτήτων, πριν από κάθε αντικείμενο εκπαίδευσης, παρουσιάζονται αναλυτικά τα μέτρα ασφάλειας που θα πρέπει να εφαρμοστούν με ευλάβεια. Επιπλέον, σε τακτική βάση διεξάγονται αντικείμενα εκπαιδεύσεως ή διαλέξεις που αφορούν στην πρόληψη επικίνδυνων καταστάσεων και την παροχή κατάρτισης όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις πρώτες βοήθειες, την πυρασφάλεια, την οδική ασφάλεια, την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία και την εκκένωση των χώρων από τους εργαζόμενους.

Εστιάζουμε στον έλεγχο των υφιστάμενων διαδικασιών και μέτρων ασφαλείας και στην ανανέωση ή βελτίωσή τους όταν εντοπίζονται κενά και παραλήψεις. Επιδιώκουμε μέσα από την εκπαίδευση του προσωπικού μας και τους πολλαπλούς ελέγχους να επιτύχουμε συνεχή αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας και υγείας στην εργασία.

Βάσει των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και το γεγονός ότι η Κύπρος βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την περιοχή του πολέμου, οι πολίτες δεν μπορούν παρά να ανησυχούν. Μπορείτε να τους διαβεβαιώσετε ότι μπορούν να νοιώθουν ασφαλείς;

Τον Φεβρουάριο του 2022 γίναμε μάρτυρες μιας σκληρής πραγματικότητας. Της επιστροφής του πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ενός περίπλοκου πολέμου, που έχει μεταβάλει τις ισορροπίες και έχει προκαλέσει πολλαπλές δυσχέρειες σε πανευρωπαϊκό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το τελευταίο διάστημα, η κρίση στη Μέση Ανατολή με τις πολεμικές επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας έχει επιδεινώσει το βεβαρημένο περιβάλλον, με ελλοχεύοντες κίνδυνους για την ασφάλεια της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου.

Σε συνδυασμό με την τουρκική προκλητικότητα, μετά τα πρόσφατα περιστατικά στη Νεκρή Ζώνη στην Πύλα και στον Αγίο Δομετίο, την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού εκ μέρους της Τουρκίας και τις πιθανές αυξημένες μεταναστευτικές - προσφυγικές ροές, ένεκα ή όχι του πολέμου στο Ισραήλ θα αποτελέσουν ενδεχομένως τις μεγαλύτερες προκλήσεις ασφάλειας που θα έχει να αντιμετωπίσει η Κυπριακή Δημοκρατία το επόμενο διάστημα.

Η άμυνα και η ασφάλεια της Κύπρου, η εθνική ανεξαρτησία, η εδαφική ακεραιότητα και η διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας μας εξαρτώνται κυρίως από την επιχειρησιακή δυνατότητα και αποτρεπτική ικανότητα της Εθνικής Φρουράς.

Ως Υπουργείο Άμυνας, στόχος είναι οι συμπολίτες μας να αισθάνονται απόλυτη ασφάλεια και σιγουριά. Και αυτό γιατί η Εθνική Φρουρά αποτελεί και θα συνεχίσει να αποτελεί μια αξιόπιστη και ισχυρή αποτρεπτική δύναμη. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα τελευταία χρόνια, σε ό,τι αφορά στην Εθνική Φρουρά, έχει σημειωθεί σημαντική βελτίωση σε αρκετούς τομείς.

Με ικανοποίηση διαπιστώνουμε το υψηλό επίπεδο των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Δύναμης στις κοινές ασκήσεις και συνεκπαιδεύσεις με τις Ένοπλες Δυνάμεις άλλων χωρών, που ήδη πραγματοποιούνται, τόσο σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και στο εξωτερικό, σε χώρες με τις οποίες συνεργαζόμαστε σε θέματα άμυνας και ασφάλειας.

Ως Υπουργείο Άμυνας καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να επαυξήσουμε ακόμη περισσότερο την αποτρεπτική ισχύ, το αξιόμαχο και την επιχειρησιακή της ετοιμότητα και να αποκαταστήσουμε το κοινό αίσθημα ασφάλειας των συμπολιτών μας, ειδικά όσων επιμένουν να αντιστέκονται κατοικώντας πλησίον της γραμμής κατάπαυσης του πυρός.

Πού βρίσκονται οι σχεδιασμοί για το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα της ΕΦ και το κομμάτι αγοράς ελικοπτέρων, αρμάτων και οπλικών συστημάτων; Και πώς βοηθά η άρση του αμερικάνικου εμπάργκο σε αυτή την προσπάθεια;

Ανάμεσα στους πρωταρχικούς στόχους της Κυβέρνησης του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη, βρίσκεται η απόφαση για ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της πατρίδας μας και επαύξηση της αποτρεπτικής ισχύoς των ενόπλων δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με αυτό ως γνώμονα, στο Υπουργείο Άμυνας επικεντρώνουμε τις ενέργειες και τον σχεδιασμό μας στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση του πολεμικού υλικού της Εθνικής Φρουράς, δίδοντας έμφαση σε οπλικά συστήματα σύγχρονης τεχνολογίας, με στόχο τη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος, με ταυτόχρονη εξοικονόμηση προσωπικού.

Ως εκ τούτου, με βάση την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και αναγκών από το ΓΕΕΦ, έχει εκπονηθεί ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα εξοπλιστικού εκσυγχρονισμού της Εθνικής Φρουράς που δύναται να υλοποιηθεί σε βάθος χρόνου και που στοχεύει, όπως είπα, στην αναβάθμιση των επιχειρησιακών στρατιωτικών μας δυνατοτήτων. Επιπροσθέτως, παρά το γεγονός ότι τα υλικά παλαιότερης τεχνολογίας που διαθέτουμε τηρούνται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, μελετούμε και για αυτά, εναλλακτικές λύσεις και επιλογές, χωρίς ωστόσο να επηρεαστεί η επιχειρησιακή μας ικανότητα.

Για προφανείς λόγους επιτρέψτε μου να μην υπεισέλθω σε λεπτομέρειες αναφορικά με την πορεία υλοποίησης του εξοπλιστικού μας προγράμματος. Αυτό που μπορώ να σας διαβεβαιώσω είναι ότι έχουμε εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο αμυντικό σχεδιασμό, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας, για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά ενδεχόμενους κινδύνους και απειλές για την πατρίδα μας. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και συστήματα που αφορούν την αντιαεροπορική κάλυψη, την ενίσχυση της παράκτιας άμυνας και τη διεξαγωγή ναυτικών επιχειρήσεων.

Η άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, αποτέλεσε μια πολύ θετική εξέλιξη, καθόσον πέραν του ότι έχει αναδείξει, σε πολιτικό επίπεδο, τον αναβαθμισμένο ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ανατολική Μεσόγειο, έχει επίσης διευρύνει τις επιλογές μας στο πεδίο συμπλήρωσης των εξοπλιστικών μας αναγκών.

Η άρση του εμπάργκο αποτέλεσε ουσιαστικά την είσοδό μας στην αμερικανική αμυντική βιομηχανία, και επέτρεψε την αναβάθμιση του υφιστάμενου εξοπλισμού μας και τη διαλειτουργικότητα με φίλια κράτη που διαθέτουν εξοπλισμό από τις ΗΠΑ, όπως η Ελλάδα και το Ισραήλ.

Πρέπει φυσικά να γίνει κατανοητό ότι, η ολοκλήρωση ενός εξοπλιστικού προγράμματος, από την αρχική απόφαση μέχρι την τελική υλοποίησή του είναι μια χρονοβόρα και απαιτητική διαδικασία, που απαιτεί συνέπεια και συνεχή προσπάθεια.

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και το εμπάργκο που επιβλήθηκε στη Μόσχα προέκυψε στην Εθνική Φρουρά το πρόβλημα σε σχέση με την τροφοδοσία ανταλλακτικών ή πυρομαχικών για τα ρωσικά οπλικά συστήματα που διαθέτει. Από την προηγούμενη Κυβέρνηση έγιναν σκέψεις για να κοιτάξουμε προς τις δυτικές αγορές. Η νέα ηγεσία του ΥΠΑΜ πώς προσεγγίζει το όλο ζήτημα;

Συμπληρώνονται τον Φεβρουάριο δύο χρόνια από την εισβολή της Ρωσίας και την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Βρισκόμαστε δε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση της έγκρισης της δωδέκατης δέσμης οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Γι’ αυτό κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη η στροφή μας προς τις αγορές δυτικών χωρών.

Ασφαλώς αυτή η κατάσταση άρχισε να υφίσταται την τελευταία δεκαετία, από τότε που συμφωνήθηκαν οι πρώτες κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία σε σχέση με την Κριμαία. Θέλω να επαναλάβω ότι το ρωσικό υλικό που διαθέτει στο οπλοστάσιο της η Εθνική Φρουρά βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα.

Είμαστε ασφαλώς σε ετοιμότητα και μελετούμε εναλλακτικές λύσεις, σχετικά με την αντικατάσταση του όποιου παλαιού υλικού ανεξαρτήτως προέλευσης, με στόχο να μην επηρεαστεί μελλοντικά η επιχειρησιακή ικανότητα της Εθνικής Φρουράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη συμφωνία πώλησης των ελικοπτέρων Μi 35 και η αντικατάστασή τους με νέα επιθετικά ελικόπτερα, τα οποία αναμένεται να παραληφθούν σε λίγους μήνες.

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια στενή και αγαστή συνεργασία σε αμυντικά ζητήματα με ξένες χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Γαλλία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ελλάδα. Πώς επιδιώκετε να εξελίξετε το κεφαλαίο των αμυντικών συνεργασιών τα επόμενα χρόνια;

Για να καταστήσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία ισχυρή έναντι οιονδήποτε προκλήσεων και απειλών, πέραν της υλοποίησης του εξοπλιστικού μας προγράμματος και της αναβάθμισης της επιχειρησιακής ικανότητας της Εθνικής Φρουράς, οφείλουμε να προχωρούμε ταυτόχρονα στη βελτίωση των υφιστάμενων συνεργασιών μας στους τομείς άμυνας και ασφάλειας με τρίτες χώρες και να προχωρούμε στη σύναψη νέων.

Οι χώρες στις οποίες αναφέρεστε είναι μόνο μερικές από τις περιφερειακές, ευρωπαϊκές και άλλες χώρες με στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή και παραδοσιακούς μας εταίρους, με τους οποίους έχουμε συνάψει διμερή και τριμερή προγράμματα συνεργασίας.

Το προκύπτον όφελος από τις συνεργασίες μας σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας είναι διττό και εξόχως σημαντικό. Στο πολιτικό επίπεδο αποτελούν μέσο ενδυνάμωσης της εξωτερικής μας πολιτικής στην προσπάθεια θωράκισης της χώρας μας έναντι των προκλητικών ενεργειών της Τουρκίας. Στο στρατιωτικό επίπεδο αποβαίνουν ιδιαιτέρως επωφελείς, καθόσον μέσω των κοινών ασκήσεων και των συνεκπαιδεύσεων με ξένους στρατούς, το προσωπικό της Εθνικής Φρουράς αποκομίζει πολύτιμες εμπειρίες και έρχεται σε επαφή με σύγχρονες τακτικές, τεχνικές και διαδικασίες.

Συχνά επανέρχεται στην επικαιρότητα το θέμα του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας δηλώσατε ότι το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα δεν είναι παρελθόν. Σήμερα επτά περίπου μήνες μετά, μπορείτε να μας πείτε κάτι περισσότερο;

Η συνεργασία μας με την Ελλάδα διαχρονικά βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Αυτό το οποίο αναγγέλθηκε προεκλογικά από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη άρχισε να λαμβάνει σάρκα και οστά με την πρώτη διακυβερνητική σύνοδο Κύπρου και Ελλάδος στην Αθήνα, κατά την οποία ενισχύθηκαν οι ήδη άρρηκτοι δεσμοί των χωρών μας και ο συντονισμός των κινήσεων των δύο Κυβερνήσεων σε διάφορα πεδία.

Σε ό,τι αφορά στα δύο Υπουργεία Άμυνας Κύπρου και Ελλάδας, το τελευταίο διάστημα, έχει δημιουργηθεί ένα σταθερό κανάλι επικοινωνίας, συντονισμού και ρύθμισης κοινών δράσεων, μέσω ενός οργάνου αποτελούμενο από στελέχη των δύο Υπουργείων.

Είναι παρ’ όλα αυτά σαφές ότι πλέον, μεταξύ άλλων παραγόντων, η ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι αυξημένες στρατιωτικές δυνατότητες των Ενόπλων μας Δυνάμεων, το πλέγμα των συνεργασιών που έχουμε συνάψει με φίλες χώρες και τα κοινά συμφέροντα που έχουμε στην περιοχή, δίνουν νέες διαστάσεις στο Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα. Σαφώς και αυτό δεν αποτελεί παρελθόν, αλλά έχει αποκτήσει μια νέα σοβαρή προοπτική.