H κάθοδος Κουεγιάρ, οι προθέσεις Ερντογάν και το στεγνό ποτήρι του Κυπριακού

Στην πρώτη του τοποθέτηση στην Αθήνα, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, έκανε μια σύντομη δήλωση, η οποία έγινε και τίτλος σε πολλά MME σε Κύπρο και Ελλάδα. Η ατάκα του Τούρκου Προέδρου που έγραψε, ήταν, «πιστεύω ότι θα είναι καλύτερα για το μέλλον των δύο χωρών να μιλήσουμε βλέποντας γεμάτο το ποτήρι». Αυτό σε όσους προσδοκούν σε βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ήταν μια όαση μπροστά στις εμπρηστικές δηλώσεις του πριν την στροφή 180 μοιρών που έκανε, ξεκινώντας με τη διπλωματία των σεισμών.

Το ζήτημα είναι αν σε αυτή την ατάκα, ο Τούρκος Πρόεδρος πέραν από τα ελληνοτουρκικά, που άπτονται μιας σειράς ζητημάτων, που καταγράφηκαν τα προηγούμενα χρόνια, βάζει και το Κυπριακό. Δηλαδή αν ο Ερντογάν είναι έτοιμος να το προσεγγίσει αλλιώς και να ρίξει νερό στο στεγνό ποτήρι του Κυπριακού.

Πάντως, αυτοί που θέλουν να βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, στέκονται στο γεγονός ότι, τουλάχιστον δημόσια, στις δηλώσεις του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, δεν αναφέρθηκε ούτε σε νέες πραγματικότητες στο νησί, ούτε σε λύσεις δύο κρατών. Περιορίστηκε να δηλώσει πως, «η επίτευξη μιας δίκαιης, μόνιμης και βιώσιμης λύσης θα είναι προς όφελος όλης της περιοχής».

Υπάρχει, ωστόσο, και η άλλη σχολή σκέψης η οποία επισημαίνει πως πριν και μετά την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα, στις δηλώσεις του, αναφέρθηκε στο Κυπριακό, με αναφορές και στη λύση δύο κρατών και στις νέες πραγματικότητες. Το σίγουρο, συνεπώς, είναι πως δεν μπορεί κανείς με ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, να βγάλει συμπέρασμα για το ποιες είναι οι πραγματικές του προθέσεις. Μάλιστα, παραπέμπουν στη δήλωση του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος στις κοινές δηλώσεις με τον Ερντογάν ανέφερε ότι, «διαφωνούμε στο Κυπριακό. Για εμάς το λέω καθαρά, δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ» τόνισε. Κάτι που ουσιαστικά καταδεικνύει, ότι οι δύο άνδρες συζήτησαν και διαφώνησαν κατά τις συνομιλίες που είχαν.

Οι πληροφορίες από τα κατεχόμενα θέλουν τον Ερσίν Τατάρ, να ανησύχησε από τη δημόσια στάση του Ερντογάν στην Αθήνα και σε αυτό το πλαίσιο, έσπευσε αμέσως μετά να επικοινωνήσει μαζί του, για να επιβεβαιώσει ότι δεν άλλαξε οτιδήποτε. Αργότερα, την ίδια μέρα, ο κατοχικός ηγέτης, προέβη σε δηλώσεις, λέγοντας πως η λύση δύο κρατών μπορεί να περιμένει, ενώ αφέθηκε να νοηθεί πως θα περιμένουν να ωριμάσει ακόμη περισσότερο η κατάσταση.

Το σίγουρο είναι πως μια πρώτη γεύση για το τι πραγματικά σκέφτεται η Άγκυρα για το Κυπριακό, θα ξεκαθαρίσει μόνο όταν η νέα απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα, βρεθεί τετ α τετ, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, πράγμα, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα συμβεί μετά από το πρώτο ταξίδι της στην Κύπρο, αφού πέραν από τον Νίκο Χριστοδουλίδη και τον κατοχικό ηγέτη, ενδεχομένως να ζητήσει, όπως κλεισθούν συναντήσεις της σε Αθήνα και Άγκυρα, ενδεχομένως και Λονδίνο, προκειμένου να ακούσει και τις σκέψεις και των υπολοίπων ενδιαφερομένων μερών.

Σημειώνεται πως το πρώτο ταξίδι της Άνχελα Μαρία Κουεγιάρ στην Κύπρο, αναμένεται πως θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Ιανουάριο, με την Κολομβιανή διπλωμάτη να επιδιώκει τον σχηματισμό μιας πρώτης άποψης για τις προθέσεις των δύο πλευρών. Το τι θα ακούσει, είναι λίγο πολύ γνωστό, αφού από τη μια ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, και με τις πράξεις αλλά και τις τοποθετήσεις του, έκανε σαφές αρκετές φορές, προς πάσα κατεύθυνση, πως είναι έτοιμος να εμπλακεί σε μια νέα προσπάθεια, κάτω από την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και στη βάση της λύσης Ομοσπονδίας. Ο Πρόεδρος προχωρά και ένα βήμα παρακάτω, σημειώνοντας πως είναι έτοιμος για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν πριν έξι χρόνια στο Κρανς Μοντάνα.

Από την άλλη, ο κατοχικός ηγέτης επιμένει για λύση δύο κρατών. Χαρακτηρίζει τις διαπραγματεύσεις στη βάση Ομοσπονδίας ξεπερασμένες, αφού για πενήντα χρόνια δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Απορρίπτει κάθε συζήτηση που δεν θα λαμβάνει υπόψη την κυριαρχική ισότητα και ουσιαστικά, προτείνει ως λύση τη διχοτόμηση που απλά θα εξισώνει την Κυπριακή Δημοκρατία και το ψευδοκράτος που θα έχουν πλέον σχέσεις συνεργασίας.

Στη βάση των πιο πάνω γενικών πλαισίων, αντιλαμβάνεται κανείς, ότι είτε βλέπει το ποτήρι μισοάδειο, είτε μισογεμάτο, όπως μας πρότεινε ο Ερντογάν, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει, δεν είναι άλλο από το ότι, εάν η Άγχελα Μαρία Κουεγιάρ, δεν ακούσει κάτι πιο προσγειωμένο στη λογική από τον κατοχικό ηγέτη, θα εξάγει ακούραστα το συμπέρασμα, πως δεν υπάρχει καμία πιθανότητα επιτυχίας της όποιας προσπάθειας από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ.

Βλέποντας την μεγάλη εικόνα, διερωτάται κανείς και τη λογική, πίσω από την ανάγκη διορισμού της, από τη στιγμή που όπως δείχνουν τα δεδομένα στην παρούσα φάση, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα επιτυχίας και αυτής της προσπάθειας, όπως έγινε και στο παρελθόν. Μένει ωστόσο αυτό να φανεί και στην πράξη και κυρίως να ξεκαθαρίσει αν ο Τούρκος Πρόεδρος σκοπεύει, στο ευρύτερο πλαίσιο της βελτίωσης και των Ευρωτουρκικών και των Ελληνοτουρκικών σχέσεων, να ρίξει νερό στο διψασμένο ποτήρι του Κυπριακού.