Οι γιορτές στο χωριό, σαν τον παλιό καλό καιρό... «Πιάναμε τους λαγούς με τις τσάκρες, για να τους φτιάξουμε με πιλάφι»

«Άλλοι καιροί τότε», μας είπαν όλοι όσοι συναντήσαμε στις ορεινές κοινότητες της Κύπρου, όταν τους ρωτήσαμε πώς περνούσαν τις ημέρες των Χριστουγέννων. Καιροί, που οι κοινότητες δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά ούτε νερό. Άνθρωποι που έβγαζαν τα προς το ζην από τα χωράφια που καλλιεργούσαν. Άνθρωποι φτωχοί, αλλά ευτυχισμένοι με αυτά που είχαν. Όμως οι ημέρες εορτών, ήταν σημαντικές για αυτούς, όχι μόνο γιατί θα κάθονταν όλοι μαζί στο γιορτινό τραπέζι, αλλά γιατί θα απολάμβαναν μετά από καιρό, καλό φαγητό.

«Όταν ήμασταν παιδιά, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Δεν είχαμε ηλεκτρικό και νερό. Για να έχουμε νερό έπρεπε να πάμε στο ρέμα, ενώ το κρέας το διατηρούσαμε μέσα σε λίπος χοίρου», μας είπε ο κος Άκης Καραολής που κατοικεί στο Παλαιχώρι.

Θυμάται πως τις ημέρες των γιορτών, οι γειτονιές γέμιζαν με φωνές παιδιών και όλοι μαζεύονταν με τις οικογένειες τους. Θυμάται ακόμη, ότι ο ιερέας του χωριού τους οργάνωνε, δίνοντάς τους τρίγωνα μουσικής για να πουν τα κάλαντα στους συγχωριανούς τους. «Κάποιοι, θυμάμαι, μας έδιωχναν με το σίδερο και μας έβγαζαν έξω από το σπίτι τους γιατί δεν ήθελαν να τους πούμε τα κάλαντα», εξιστορεί και γελάει.

Ο 95χρονος κος Μιχάλης, αποτελεί μορφή για την κοινότητα του Παλαιχωρίου, όχι λόγω της ηλικίας του, αλλά γιατί δεν έχασε ποτέ το χιούμορ του. «Το χιούμορ, είναι πάντα πρόδηλο της καλής κουβέντας», μας λέει γεμάτος χαρά που τον συναντήσαμε.

Πρόθυμος να μας πει ιστορίες από τα παλιά, ο κος Μιχάλης με τα οκτώ εγγόνια και τα οκτώ δισέγγονα του, θυμάται πως του Αγίου Βασιλέιου, ήταν η καλύτερή μέρα για τα παιδιά, καθώς είχαν την ευκαιρία, παρά τους δύσκολους καιρούς, να φάνε ότι ήθελαν. «Λέαμε, να φάμε σήμερα, όπως πρέπει να φάμε ούλλο τον χρόνο. Περιμέναμε πώς και πώς τα Χριστούγεννα, για να φάμε ένα καλό φαγητό. Τρώγαμε το καλύτερο κομμάτι του χοίρου», λέει και μας εξιστορεί πως όταν ήταν μικρός, τους μάζευε ο ιερέας του χωριού τους μάζευε για να πούνε τα κάλαντα, για να μαζέψουν από τους συγχωριανούς πατάτες και κρομμύδια.

«Κάθε χρόνο κρατούσα τον σάκκο και κουβαλούσα τα πράγματα. Μια φορά έπιασα από μόνος μου την κούππα με τον αγιασμό και ήρθε ο ιερέας και είπε να το πιάσει άλλος. Θύμωσα και όταν βρήκα την ευκαιρία την έσπασα. Όταν βρήκαμε το πάτερ μου έκαμε παρατήρηση, αλλά του είπα πως έπρεπε να μου πει τι θα κρατούσα. Επειδή ήμουν ειλικρινής, μου έδωσε ένα σελήνι».

«Τώρα, άλλαξαν τα πράγματα», μας λέει, «ο κόσμος άλλαξε και δεν είναι τόσο δύσκολα, όπως ήταν τότε. Και κάθε χρόνο μαζευόμαστε όλη η οικογένεια μαζί αυτές τις ημέρες».

Από την άλλη, ο κος Ανδρέας μεγάλωσε σε μια φτωχή οικογένεια και περίμενε τις ημέρες των γιορτών για να φάνε όλοι μαζί, καλό φαγητό. «Περιμέναμε τη μάνα μας τότε να σφάξει την κότα στις γιορτές ή να ψήσει ψωμί. Είχε φτώχεια τότε. Τώρα τα πάντα είναι πιο εύκολα και αυτές τις ημέρες μαζευόμαστε όλοι μαζί».

Στο Καμπί του Φαρμακά, συναντήσαμε την κα Αναστασία Κυπριανού, που διαμένει μόνιμα με την οικογένειά της στην κοινότητα. Όπως μας είπε, ακόμη και σήμερα συνεχίζουν τις ίδιες παραδόσεις. «Ζυμώναμε τα κουλουράκια τέτοιες ημέρες και μαζευόμασταν όλη η οικογένεια μαζί. Μέχρι σήμερα κάνουμε το ίδιο», μας λέει.

Ο κος Ανδρέας Κολιανδρής, διατηρεί εδώ και χρόνια ένα μικρό καφενείο στην κοινότητα Απλίκι, το οποίο αποτελεί σταθμό για την περιοχή. Ο κος Ανδρέας, με το χαρακτηριστικό μουστάκι, έχει πολλές ιστορίες να διηγηθεί. Όταν τον ρωτήσαμε για τις ημέρες των Χριστουγέννων όμως, θέλησε να αναφέρει πως ανέμεναν τις ημέρες αυτές για το καλό φαγητό. «Πιάναμε τους λαγούς με τις τσάκρες, για να τους φτιάξουμε με πιλάφι. Ήταν ένα καλό φαγητό για εμάς τότε».

Στο χωριό Ασκά συναντήσαμε την κα Γιανούλλα Τσίγκη. Στη μνήμη της παραμένει έντονο πως τις ημέρες των γιορτών έκαναν όλες τις προετοιμασίες, ωστόσο τα πράγματα πλέον έχουν αλλάξει. «Ζυμώναμε και καθαρίζαμε καλά το σπίτι. Το χωριό τότε ήταν γεμάτο και μαζεύονταν όλες οι οικογένειες στα σπίτια τους. Τώρα δεν έρχεται αρκετός κόσμος στο χωριό αυτές τις ημέρες. Και εγώ θα πάω στην Λευκωσία για να περάσω τις γιορτές για να μην είμαι μόνη μου», μας είπε.

Άλλοι καιροί τότε και άλλοι σήμερα, κοινό στοιχείο στο πέρασμα των χρόνων παραμένει η αγάπη για την οικογένεια, αφού αυτές οι ημέρες, τότε και τώρα, παραμένουν σημαντικές. Δύσκολες ή πιο εύκολες οικονομικά εποχές, πλούσιοι ή φτωχοί δεν έχει και τόση σημασία. Ακόμη και εάν αλλάξαν οι καιροί μέχρι και σήμερα, όλοι αναμένουμε τις ημέρες των Χριστουγέννων και ανυπομονούμε να συναντηθούμε με την οικογένεια, με συγγενείς και φίλους και να απολαύσουμε καλό φαγητό, στο γιορτινό τραπέζι. Όπως και τότε...